Sırpça (Sırp Kiril: српски језик, Latin: srpski jezik), Slav dillerinin güney grubuna ait, çoğunlukla Sırplar tarafından konuşulan dil.Hırvatça, Karadağca ve Boşnakçanın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dili'nin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Sırpça, Sırbistan'ın ve Kosova'nın resmî dilidir. Ayrıca Bosna-Hersek'in 3 resmî dilinden biridir. Dil aynı zamanda Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Romanya, Slovakya ve Çekya'da azınlık dili olarak tanınmaktadır. Yaklaşık 10 milyon Sırp tarafından konuşulmaktadır. Dil, Türkçeden kelimeler almıştır.
Sırpça | |
---|---|
српски | |
Telaffuz | srpski |
Bölge | Balkanlar |
Etnisite | Sırplar |
Konuşan sayısı | 12.000.000 (2011) |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Kiril alfabesi (Sırp Kiril alfabesi) Latin (Hırvat alfabesi) |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Sırbistan Bosna-Hersek Kosova |
Bölgesel | Çekya Hırvatistan Karadağ Macaristan Kuzey Makedonya Romanya Slovakya Yunanistan (Aynoroz'da) |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | sr |
ISO 639-2 | srp |
ISO 639-3 | srp |
Sırpçanın resmi dil olduğu yerler. Sırpçanın bölgesel resmi dil olduğu yerler. |
Dilsel özellikler
Alfabe
Sırpça hem Latin alfabesi (латиница, latinica) hem de Kiril alfabesi (ћирилица, ćirilica) kullanılarak yazılmaktadır. 19. yüzyılda Kiril alfabesi Sırpçaya uyarlanırken, her ses için bir harf oluşturulmuştur. Bu yüzden Türkçe gibi Sırpça da yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olmaktadır. Otoriteler her ne kadar iki alfabeyi de tarih boyunca resmî olarak kabul etmiş olsa da tarihsel nedenler öne sürülerekten 2006 yılında Sırbistan Kiril alfabesini tek resmî alfabesi olarak kabul etmeye başlamıştır. Bu yasa sadece resmî evrakları ve devlet konuşmalarını kapsadığı ve günlük dil veya medya, ticaret ve yayın dilleri üzerinde bir hükmü bulunmadığı için Latin alfabesi özellikle özel yayın organları ve sokak levhalarının yazımında yaygınca kullanılmaktadır.
2014 yılında yapılmış bir anket Sırp halkının %47'sinin Latin alfabesini, %36'sının ise Kiril alfabesini tercih ettiğini ortaya koymuştur.
Kiril alfabesi
А Б В Г Д Ђ Е Ж З И Ј К Л Љ М Н Њ О П Р С Т Ћ У Ф Х Ц Ч Џ Ш
Latin alfabesi
A B C Č Ć D Dž Đ E F G H I J K L Lj M N Nj O P R S Š T U V Z Ž
Şiveler
Sırpçanın iki büyük şivesi vardır:
Shtokavian: Standart lehçedir.
Torlakian: İkinci büyük diyalektdir. Sırbistan, Kosova, Makedonya başta olmak üzere diğer Balkan ülkelerinde konuşulur.
Osmanlı Türkçesi ile etkileşim
Sırp-Hırvatçada Osmanlı Türkçesi kökenli yaklaşık 8965 sözcük bulunmaktadır. Aşağıdaki tablo bu kelimelere örnekler içermektedir.
Türkçe | Sırpça | Türkçe | Sırpça | Türkçe | Sırpça | Türkçe | Sırpça |
yastık | jastuk | yorgan | jorgan | böbrek | bubreg | bakır | bakar |
börek | burek | kapı | kapija | kaldırım | kaldrma | bayrak | barjak |
alet | alat | kalay | kalaj | çelik | čelik | kayısı | kajsija |
dut | dud | çekiç | čekić | badem | badem | tepsi | tepsija |
çakal | šakal | sandık | sanduk | oda | odaja | köprü | ćuprija |
Sırpça kelime ve cümle kalıpları
|
|
|
|
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
- ^ "Minority Rights Group International : Czech Republic : Czech Republic Overview". Minorityrights.org. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2012.
- ^ "Národnostní menšiny v České republice a jejich jazyky" [National Minorities in Czech Republic and Their Language] (PDF) (Çekçe). Government of Czech Republic. s. 2. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
Podle čl. 3 odst. 2 Statutu Rady je jejich počet 12 a jsou uživateli těchto menšinových jazyků: [...], srbština a ukrajinština
- ^ "Minority Rights Group International : Macedonia : Macedonia Overview". Minorityrights.org. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2012.
- ^ "Ec.Europa.eu" (PDF). 30 Kasım 2007 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ "B92.net". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ Václav Blažek, "On the Internal Classification of Indo-European Languages: Survey" retrieved 20 Oct 2010 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., pp. 15–16.
- ^ David Dalby, Linguasphere (1999/2000, Linguasphere Observatory), pg. 445, 53-AAA-g, "Srpski+Hrvatski, Serbo-Croatian".
- ^ Benjamin W. Fortson IV, Indo-European Language and Culture: An Introduction, 2nd ed. (2010, Blackwell), p. 431, "Because of their mutual intelligibility, Serbian, Croatian, and Bosnian are usually thought of as constituting one language called Serbo-Croatian."
- ^ Montenegro Census 2011 data, Montstat, (PDF). 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011.
- ^ "The Constitution". The Constitutional Court of the Republic of Serbia. Archived from the original on 2011-07-23. Retrieved 2010-12-06.
- ^ "Ivan Klajn: Ćirilica će postati arhaično pismo". b92.net. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
- ^ Talović, Violeta. (Sırpça). 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- (Azerice)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirpca Sirp Kiril srpski јezik Latin srpski jezik Slav dillerinin guney grubuna ait cogunlukla Sirplar tarafindan konusulan dil Hirvatca Karadagca ve Bosnakcanin da dahil oldugu Sirp Hirvat dili nin standart bir formu olarak kabul edilmektedir Sirpca Sirbistan in ve Kosova nin resmi dilidir Ayrica Bosna Hersek in 3 resmi dilinden biridir Dil ayni zamanda Karadag Hirvatistan Makedonya Romanya Slovakya ve Cekya da azinlik dili olarak taninmaktadir Yaklasik 10 milyon Sirp tarafindan konusulmaktadir Dil Turkceden kelimeler almistir SirpcasrpskiTelaffuzsrpskiBolgeBalkanlarEtnisiteSirplarKonusan sayisi12 000 000 2011 Dil ailesiHint Avrupa Baltik Slav dilleriSlav dilleriGuney Slav dilleriSirp HirvatcaSirpcaYazi sistemiKiril alfabesi Sirp Kiril alfabesi Latin Hirvat alfabesi Resmi durumuResmi dil Sirbistan Bosna Hersek KosovaBolgesel Cekya Hirvatistan Karadag Macaristan Kuzey Makedonya Romanya Slovakya Yunanistan Aynoroz da Dil kodlariISO 639 1srISO 639 2srpISO 639 3srp Sirpcanin resmi dil oldugu yerler Sirpcanin bolgesel resmi dil oldugu yerler Dilsel ozelliklerAlfabe Sirpca hem Latin alfabesi latinica latinica hem de Kiril alfabesi ћirilica cirilica kullanilarak yazilmaktadir 19 yuzyilda Kiril alfabesi Sirpcaya uyarlanirken her ses icin bir harf olusturulmustur Bu yuzden Turkce gibi Sirpca da yazildigi gibi okunan ve okundugu gibi yazilan bir dil olmaktadir Otoriteler her ne kadar iki alfabeyi de tarih boyunca resmi olarak kabul etmis olsa da tarihsel nedenler one surulerekten 2006 yilinda Sirbistan Kiril alfabesini tek resmi alfabesi olarak kabul etmeye baslamistir Bu yasa sadece resmi evraklari ve devlet konusmalarini kapsadigi ve gunluk dil veya medya ticaret ve yayin dilleri uzerinde bir hukmu bulunmadigi icin Latin alfabesi ozellikle ozel yayin organlari ve sokak levhalarinin yaziminda yayginca kullanilmaktadir 2014 yilinda yapilmis bir anket Sirp halkinin 47 sinin Latin alfabesini 36 sinin ise Kiril alfabesini tercih ettigini ortaya koymustur Kiril alfabesi A B V G D Ђ E Zh Z I Ј K L Љ M N Њ O P R S T Ћ U F H C Ch Џ Sh Latin alfabesi A B C C C D Dz Đ E F G H I J K L Lj M N Nj O P R S S T U V Z Z Siveler Sirpcanin iki buyuk sivesi vardir Shtokavian Standart lehcedir Torlakian Ikinci buyuk diyalektdir Sirbistan Kosova Makedonya basta olmak uzere diger Balkan ulkelerinde konusulur Osmanli Turkcesi ile etkilesimSirpca nin Sirp Hirvatca icindeki cografi dagilimi 2006 Sirp Hirvatcada Osmanli Turkcesi kokenli yaklasik 8965 sozcuk bulunmaktadir Asagidaki tablo bu kelimelere ornekler icermektedir Turkce Sirpca Turkce Sirpca Turkce Sirpca Turkce Sirpcayastik jastuk yorgan jorgan bobrek bubreg bakir bakarborek burek kapi kapija kaldirim kaldrma bayrak barjakalet alat kalay kalaj celik celik kayisi kajsijadut dud cekic cekic badem badem tepsi tepsijacakal sakal sandik sanduk oda odaja kopru cuprijaSirpca kelime ve cumle kaliplariZdravo Merhaba Cao Selam Kako si Nasilsin Kako ste Nasilsiniz Dobro sam Iyiyim A vi Peki ya siz A ti Peki ya sen I ja sam dobro Ben de iyiyim Hvala Tesekkur ederim Hvala lepo Cok tesekkur ederim Vidimo se Sonra gorusuruz Drago mi je Milo mi je Memnun oldum Molim vas Lutfen sizli Molim te Lutfen senli Volim te Seni seviyorum Dobro dosli Hos geldiniz Do viđenja Hosca kal Dobar dan Iyi gunler Dobro jutro Gunaydin Dobro vece Iyi Aksamlar Laku noc Iyi geceler Ne razumem Anlamiyorum Ne razumem te Seni anlamiyorum Ko ste vi Kimsiniz Ko si ti Kimsin Razumete li srpski Sirpca anliyor musunuz Da li govoris srpski Sirpca konusuyor musun Razumem srpski Sirpca anliyorum Govorim srpski Sirpca konusuyorum Ucim srpski Sirpca ogreniyorum Volim jabuku Elmayi severim Od kojijaste Kimlerdensiniz Kako se zovete Adiniz nedir Kako se zoves Adin ne Zovem se Adim Iz Turske Turkiye den Ja sam iz Turske Turkiyeliyim Ja sam Turcin Turkinja Turkum eril disil Izvinite Affedersiniz Izvini Affedersin Izvolite Buyrun Kako je vreme Hava nasil Da Evet Ne Hayir Gde Nerede Sta radite Ne yapiyorsunuz Sta radis Ne yapiyorsun Jeste li Englez Engleskinja Ingiliz misiniz eril disil Jeste li Srbin Srpkinja Sirp misiniz eril disil Jeste li gladni Ac misiniz Jesam olumlu ben Nisam olumsuz ben Sta Ne Zasto Nicin Nemoguce Imkansiz Ne razumem srpski Sirpca anlayamam Ne govorim srpski Sirpca konusamam Ucenik Ogrenci Advokat Avukat Lekar Doktor Novinar Gazeteci Imate li rezervacije Rezervasyonunuz var mi Imam godina godine godinu Ben yasindayim Yasin son hanesine bagli olarak 1 godinu 2 3 veya 4 godine 5 gt ve 11 19 arasi godina kullanilir Da li si dobro Iyi misin Majka Mama Anne Otac Tata Baba Sestra Kiz kardes Pasos Pasaport Carinik Memur Vino Sarap Gladan Ac Belo Beyaz Crna Siyah Kara Gora Dag Gunluk dilde planina kullanilir Reka Nehir Ovo Bu Voda Su Hladno Soguk Vreme Hava Srbija Sirbistan Beograd Belgrad Crna Gora Karadag Turska Turkiye Bosna i Hercegovina Bosna Hersek Makedonija Makedonya Hrvatska Hirvatistan Smrt Olum Drzava Devlet Republika Cumhuriyet Kraljica Kralice Cokolada Cikolata Ostrvo AdaKaynakca Arsivlenmis kopya 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2020 Minority Rights Group International Czech Republic Czech Republic Overview Minorityrights org 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2012 Narodnostni mensiny v Ceske republice a jejich jazyky National Minorities in Czech Republic and Their Language PDF Cekce Government of Czech Republic s 2 15 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ekim 2014 Podle cl 3 odst 2 Statutu Rady je jejich pocet 12 a jsou uzivateli techto mensinovych jazyku srbstina a ukrajinstina Minority Rights Group International Macedonia Macedonia Overview Minorityrights org 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2012 Ec Europa eu PDF 30 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ekim 2014 B92 net 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2014 Vaclav Blazek On the Internal Classification of Indo European Languages Survey retrieved 20 Oct 2010 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 15 16 David Dalby Linguasphere 1999 2000 Linguasphere Observatory pg 445 53 AAA g Srpski Hrvatski Serbo Croatian Benjamin W Fortson IV Indo European Language and Culture An Introduction 2nd ed 2010 Blackwell p 431 Because of their mutual intelligibility Serbian Croatian and Bosnian are usually thought of as constituting one language called Serbo Croatian Montenegro Census 2011 data Montstat PDF 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2011 The Constitution The Constitutional Court of the Republic of Serbia Archived from the original on 2011 07 23 Retrieved 2010 12 06 Ivan Klajn Cirilica ce postati arhaicno pismo b92 net 11 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2018 Talovic Violeta Sirpca 20 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2021 Ayrica bakinizSirp Hirvatca Yugoslavya Sosyalist Federal CumhuriyetiDis baglantilar Azerice