Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lazarevski kuşatması (Adigece: Лазаревски Къэуцухьэ; Rusça: Оборона Лазаревского форта), 19 Şubat 1840 gecesi (Eski takvimle 7 Şubat) Rus-Çerkes Savaşı sırasında gerçekleşti. Kuşatmadan önce Çerkesler yoğun istihbarat faaliyetlerinde bulundular. 3 saatlik mücadelenin ardından Lazarevksi tahkimatı Çerkesler tarafından ele geçirildi.
| Lazarevski Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Çerkesya |  Rus İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| İsmail Berzeg Tığujıqo Qızbeç Qerzeç Şırıhuqo Hawduqo Mansur Musa Şogen Beslan Berzeg Mehmed-Ali Zigiqo (ölü) |  Kaptan Marçenko (ölü) Teğmen P. Fedorov Teğmen V. Fedorov Teğmen Buraçkov Kornet Çerkobayev | ||||||
| Çatışan birlikler | |||||||
 Ubıh birlikleri Şapsığ birlikleri Abzeh birlikleri Natuhay birlikleri |  Rus topçu birimleri Rus süvari birimleri Rus piyade birimleri Kozak akıncılar | ||||||
| Güçler | |||||||
| 1.000 Çerkes | 200~ kişilik garnizon 8 Top | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 150 | 200 | ||||||
Tarih
Öncesi
Rus-Çerkes Savaşı 1763'ten beri devam ediyordu. 1830ların başından beri Ruslar Çerkesya'nın Karadeniz kıyısına çıkarma yapıp tahkimatlar inşa ediyorlardı. 1834 yılında Çerkes komutan Tığujıqo Qızbeç 1.700 askeriyle 14.000 kişilik Rus ordusunu tuzağa düşürerek yok etti. Aynı yılda 1.200 askeriyle 6.000 kişilik bir Rus ordusunu daha tuzağa düşürerek yok etti. Ardından Maryanskaya, Georgie, Afepskaya, Nikolayev ve Apenskaya dahil olmak üzere birçok Rus tahkimatını ele geçirdi. Ruslar bunlara cevap olarak 1839 yılında Karadeniz'in doğu kıyısında, Psezuapse Nehri'nin ağzında Lazarevski tahkimatını inşa etti. Lazarevski Kalesi'nin garnizonu, Tenginsky Piyade Alayı'nın 4. Silahşör Bölüğü ve Azak Kozak Ordusunun bir Kozak Yağmacı Bölüğünden oluşuyordu. Tahkimatta ayrıca 8 farklı top ve savunma silahı vardı.
Çerkeslerin istihbarat faaliyetleri
Çerkesya, Karadeniz kıyısındaki etkisini kaybetmemek için bu tahkimatı da ele geçirme kararı aldı. Bunun üzerine Aralık 1839 tarihinde, Çerkes casus Musa Şogen, sahte bir kimlikle Rus ordusunun içine sızdı. Çerkes olmasına rağmen kişisel sebeplerden ve kan davalarından ötürü Çerkeslerden nefret eden bir adam rolünü oynadı. Yanında aynı zamanda sahte bir aile (bir kadın) getirmişti. Zamanla Rus komutanın güvenini kazandı ve Rus ordusuna alındı. Çerkes kökenli birisi olarak bu bölgeyi Ruslara hediye ettiğini söyledi. Rusların gözüne girebilmek için Çerkes ordusundan at ve hayvan çalıyormuş gibi yaptı. Musa Şogen üç ay boyunca göreve devam etti ve hem Rus yetkililerin önünde itibarını arttırarak rütbe atladı, hem de bilgi topladı. Sırasıyla Rus kampındaki mevcut durumu ve düşmanın asker ve silah sayısını Çerkeslere iletti.
Bir başka Çerkes ajanı ise uzun süredir görevdeydi ve tahkimatın Rus komutanıyla dostluk kurmuştu. Sık sık ziyafetlere gelir ve etkinliklere katılırdı. Bu sırada tahkimatın içindeki silahlanma hakkında bilgi toplama fırsatı oldu.
Rus ajanları daha sonra tahkimata sızan ve bilgi toplayan başka iki Çerkes ajanı keşfetti. Ancak yakalanmadan önce önemli bilgileri çoktan Çerkeslere ulaştırmışlardı.
Kuşatma
19 Şubat 1840 gecesi, Musa Şogen Rus tahkimatından gizlice çıktı ve Çerkeslerin yanına döndü. Şafakta İsmail Berzeg komutasındaki Çerkes ordusunu tahkimata kadar yönlendirdi. Tahkimatın içine sızarak sessizce kapıdaki nöbetçileri öldürdü. Ardından içeri sizen başka Çerkeslerle beraber 15 nöbetçi daha öldürdü. Hızla Çerkesler dua okuyarak tahkimata hücum etti ve duvarlara tırmanmaya başladı. Yüzbaşı Marçenko yanına Teğmen Buraçkov ve Fedorov'u da alarak Rus birliklerini üç gruba ayırarak Çerkeslerin işgal ettiği üç cepheye saldırmak için koştu. Çerkesler ağır tüfek ateşi açarak Rusların yarısından fazlasını öldürdü. Kalan Ruslar koşarak kışlanın arkasına saklandı. Çerkesler de onların peşinden koştu ve yakın dövüş başladı. Savaş, 15 dakikadan fazla sürmedi ve tüm Rus garnizonu "oldukları yerde öldürüldü".
Bu sırada karşı tarafta 10 Rus askeri bir grup Çerkesi alt edip aşağı atmayı başarmıştı. Ancak Rus komutan D. V. Rakoviç'e göre bu "geçici bir başarı" idi çünkü Çerkesler çoktan tahkimatın büyük kısmını ele geçirmişti. Rus komutan Marçenko, Çerkesler tarafından kuşatılmamak için kaçmayı planladı ve arka duvardan, tahkimatı koruganla birleştiren apolet kaplı siperin içine atladı ancak orada karşısına Çerkesler çıktı. Ardından Marçenko Çerkeslere saldırmaya çalıştıysa da alt edildi ve Çerkesler tarafından "doğranarak" öldürüldü. Bu sırada Çerkesler stratejik saklanma konumlarını ateşe verdiler. Buralarda saklanan Rus askerlerinin bir kısmı kaçtı, geri kalanı ise yanarak öldü. Bir grup Rus tahkimattaki topların yönünü değiştirerek Çerkesleri top atışına tuttu. Ancak daha sonra Çerkesler tarafından vuruldular.
Azak Kozak ordusuna bağlı Kornet Çerkobayev komutasındaki bir grup Kozak, denizle tahkimat arasında bulunan koruganda uzun bir süre kendilerini savundu. Korugenin mazgallarından tüfeklerle karşılık vererek ve ellerindeki toplarla 10 el ateş etmeyi başararak, Çerkeslerin iki saldırısını püskürttüler. Üçüncü saldırı sırasında Çerkesler koruganı ateşe verdi. Kozakların yarısı öldü, yarısı ise esir alındı.
3 saatlik bir savaşın ardından tahkimat Çerkesler tarafından ele geçirildi. Ardından Çerkes şehitlerinin cesetleri toplanarak gömüldü. Rus cesetleri ise Ruslara bırakıldı.
Sonuç
Tenginsky Piyade Alayı 4. Silahşör Bölüğünün komutanı Yüzbaşı Marçenko, o sırada Lazarevski Kalesi'nin askeri komutanıydı. Savunma sırasında ölmesine rağmen yenilgi ona yüklendi ve tahkimatın savunmasında aşağılayıcı bir performans gösterdiği için eleştirildi.
Ancak bu sonuçtan Çerkesler de memnun olmadı. Ruslardan artık gelenekselleşmiş bir "cezalandırma seferi" bekleyen çevre köylerin Çerkesleri, sabah erken saatlerde eşyalarını toplayıp dağlara taşınmaya başladılar. 28 Mayıs'ta büyük bir Rus müfrezesi cezalandırma seferi için 12 Çerkes köyünü tamamen katletti, ardından diğer köylerin Çerkesleri daha da dağlara kaçtı.
Kaynakça
- ^ Acts collected by the Caucasian Archaeographic Commission / Ed. A. P. Berger .
- ^ a b Rakovich D.V. Tenginsky regiment in the Caucasus. 1819-1846
- ^ Fadeev, 1935, p. 147-148.
- ^ a b c d e Щербина, Ф. А. (2013). История Кубанского казачьего войска (Rusça). Вече. ISBN . 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ a b c d e Архив Раевских: в 5 томах / ред. и примеч. Б. Л. Модзалевского. — Изд. П. М. Раевского. — СПб.: Тип. М. А. Александрова, 1910. — Т. 3: Письма 1839—1841 гг.. — XVII, 718 с.
- ^ a b Лазарев М. П. Документы / Сост. К. И. Никульченков, В. В. Петраш, А. А. Богданова; под ред. А. А. Самарова. — ЦГАВМФ. — М.: Воениздат, 1955. — Т. 2. — С. 561—564. — (Материалы для истории русского флота. Русские флотоводцы).
- ^ AKAK, 1884, p. 480-481, no. 415. Acts collected by the Caucasian Archaeographic Commission /
- ^ a b Rakovich D.V. Tenginsky regiment in the Caucasus. 1819-1846
- ^ a b Kasht, Ali M. Kizbech
- ^ Белевич 1910.
- ^ Ghuaze - Ubıh casus Musa Şogen
- ^ a b "Фадеев А. В. Убыхи в освободительном движении на Западном Кавказе // Исторический сборник. — М.: Изд-во АН СССР, 1935. — № 4. — С. 135—181." (PDF). 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ a b c d e "Ракович Д. В. Тенгинский полк на Кавказе. 1819—1846 / Под. ред. В. А. Потто. — Тф.: Тип. Канц. Глав. гражд. частью на Кавказе, 1900. — XX, 396, 80 с." 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ a b "Юров А. 1840, 1841 и 1842 годы на Кавказе // Кавказский сборник. — Тф.: Тип. Окружн. штаба Кавк. воен. округа, 1886. — Т. 10. — С. 226—266". 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ a b c d Акты, собранные Кавказской археографической комиссией / Под ред. А. П. Берже. — Тф.: Тип. Глав. управ. наместника кавказского, 1884. — Т. 9. — 1013 с.
- ^ a b "Фёдоров М. Ф. Походные записки на Кавказе с 1835 по 1842 год // Кавказский сборник. — Тифлис, 1879. — Т. 3. — С. 1—251." 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ "Белевич К. П. Оборона Черноморских береговых укреплений в 1840 году // Несколько картин из кавказской войны и нравов горцев. — СПб.: Тип. Кюгельген и К°, 1910. — С. 121—139." 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ Fedorov, 1879, p. 185-186.
- ^ Yurov A. 1840, 1841 and 1842 in the Caucasus // Caucasian collection .
- ^ Karataev V. B. The Military Art and the Black Sea Coastline: the Amphibious Operations at the Mouth of the Psezuapse River in 1839—1840 years
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lazarevski kusatmasi Adigece Lazarevski Keucuhe Rusca Oborona Lazarevskogo forta 19 Subat 1840 gecesi Eski takvimle 7 Subat Rus Cerkes Savasi sirasinda gerceklesti Kusatmadan once Cerkesler yogun istihbarat faaliyetlerinde bulundular 3 saatlik mucadelenin ardindan Lazarevksi tahkimati Cerkesler tarafindan ele gecirildi Lazarevski KusatmasiTarih19 Subat 1840BolgeLazarevski tahkimati Karadeniz kiyisiSonucCerkes zaferiTaraflarCerkesya Rus ImparatorluguKomutanlar ve liderlerIsmail Berzeg Tigujiqo Qizbec Qerzec Sirihuqo Hawduqo Mansur Musa Sogen Beslan Berzeg Mehmed Ali Zigiqo olu Kaptan Marcenko olu Tegmen P Fedorov Tegmen V Fedorov Tegmen Burackov Kornet CerkobayevCatisan birliklerUbih birlikleri Sapsig birlikleri Abzeh birlikleri Natuhay birlikleriRus topcu birimleri Rus suvari birimleri Rus piyade birimleri Kozak akincilarGucler1 000 Cerkes200 kisilik garnizon 8 TopKayiplar150200TarihOncesi Rus Cerkes Savasi 1763 ten beri devam ediyordu 1830larin basindan beri Ruslar Cerkesya nin Karadeniz kiyisina cikarma yapip tahkimatlar insa ediyorlardi 1834 yilinda Cerkes komutan Tigujiqo Qizbec 1 700 askeriyle 14 000 kisilik Rus ordusunu tuzaga dusurerek yok etti Ayni yilda 1 200 askeriyle 6 000 kisilik bir Rus ordusunu daha tuzaga dusurerek yok etti Ardindan Maryanskaya Georgie Afepskaya Nikolayev ve Apenskaya dahil olmak uzere bircok Rus tahkimatini ele gecirdi Ruslar bunlara cevap olarak 1839 yilinda Karadeniz in dogu kiyisinda Psezuapse Nehri nin agzinda Lazarevski tahkimatini insa etti Lazarevski Kalesi nin garnizonu Tenginsky Piyade Alayi nin 4 Silahsor Bolugu ve Azak Kozak Ordusunun bir Kozak Yagmaci Bolugunden olusuyordu Tahkimatta ayrica 8 farkli top ve savunma silahi vardi Cerkeslerin istihbarat faaliyetleri Cerkesya Karadeniz kiyisindaki etkisini kaybetmemek icin bu tahkimati da ele gecirme karari aldi Bunun uzerine Aralik 1839 tarihinde Cerkes casus Musa Sogen sahte bir kimlikle Rus ordusunun icine sizdi Cerkes olmasina ragmen kisisel sebeplerden ve kan davalarindan oturu Cerkeslerden nefret eden bir adam rolunu oynadi Yaninda ayni zamanda sahte bir aile bir kadin getirmisti Zamanla Rus komutanin guvenini kazandi ve Rus ordusuna alindi Cerkes kokenli birisi olarak bu bolgeyi Ruslara hediye ettigini soyledi Ruslarin gozune girebilmek icin Cerkes ordusundan at ve hayvan caliyormus gibi yapti Musa Sogen uc ay boyunca goreve devam etti ve hem Rus yetkililerin onunde itibarini arttirarak rutbe atladi hem de bilgi topladi Sirasiyla Rus kampindaki mevcut durumu ve dusmanin asker ve silah sayisini Cerkeslere iletti Bir baska Cerkes ajani ise uzun suredir gorevdeydi ve tahkimatin Rus komutaniyla dostluk kurmustu Sik sik ziyafetlere gelir ve etkinliklere katilirdi Bu sirada tahkimatin icindeki silahlanma hakkinda bilgi toplama firsati oldu Rus ajanlari daha sonra tahkimata sizan ve bilgi toplayan baska iki Cerkes ajani kesfetti Ancak yakalanmadan once onemli bilgileri coktan Cerkeslere ulastirmislardi Kusatma 19 Subat 1840 gecesi Musa Sogen Rus tahkimatindan gizlice cikti ve Cerkeslerin yanina dondu Safakta Ismail Berzeg komutasindaki Cerkes ordusunu tahkimata kadar yonlendirdi Tahkimatin icine sizarak sessizce kapidaki nobetcileri oldurdu Ardindan iceri sizen baska Cerkeslerle beraber 15 nobetci daha oldurdu Hizla Cerkesler dua okuyarak tahkimata hucum etti ve duvarlara tirmanmaya basladi Yuzbasi Marcenko yanina Tegmen Burackov ve Fedorov u da alarak Rus birliklerini uc gruba ayirarak Cerkeslerin isgal ettigi uc cepheye saldirmak icin kostu Cerkesler agir tufek atesi acarak Ruslarin yarisindan fazlasini oldurdu Kalan Ruslar kosarak kislanin arkasina saklandi Cerkesler de onlarin pesinden kostu ve yakin dovus basladi Savas 15 dakikadan fazla surmedi ve tum Rus garnizonu olduklari yerde olduruldu Bu sirada karsi tarafta 10 Rus askeri bir grup Cerkesi alt edip asagi atmayi basarmisti Ancak Rus komutan D V Rakovic e gore bu gecici bir basari idi cunku Cerkesler coktan tahkimatin buyuk kismini ele gecirmisti Rus komutan Marcenko Cerkesler tarafindan kusatilmamak icin kacmayi planladi ve arka duvardan tahkimati koruganla birlestiren apolet kapli siperin icine atladi ancak orada karsisina Cerkesler cikti Ardindan Marcenko Cerkeslere saldirmaya calistiysa da alt edildi ve Cerkesler tarafindan dogranarak olduruldu Bu sirada Cerkesler stratejik saklanma konumlarini atese verdiler Buralarda saklanan Rus askerlerinin bir kismi kacti geri kalani ise yanarak oldu Bir grup Rus tahkimattaki toplarin yonunu degistirerek Cerkesleri top atisina tuttu Ancak daha sonra Cerkesler tarafindan vuruldular Azak Kozak ordusuna bagli Kornet Cerkobayev komutasindaki bir grup Kozak denizle tahkimat arasinda bulunan koruganda uzun bir sure kendilerini savundu Korugenin mazgallarindan tufeklerle karsilik vererek ve ellerindeki toplarla 10 el ates etmeyi basararak Cerkeslerin iki saldirisini puskurttuler Ucuncu saldiri sirasinda Cerkesler korugani atese verdi Kozaklarin yarisi oldu yarisi ise esir alindi 3 saatlik bir savasin ardindan tahkimat Cerkesler tarafindan ele gecirildi Ardindan Cerkes sehitlerinin cesetleri toplanarak gomuldu Rus cesetleri ise Ruslara birakildi Sonuc Tenginsky Piyade Alayi 4 Silahsor Bolugunun komutani Yuzbasi Marcenko o sirada Lazarevski Kalesi nin askeri komutaniydi Savunma sirasinda olmesine ragmen yenilgi ona yuklendi ve tahkimatin savunmasinda asagilayici bir performans gosterdigi icin elestirildi Ancak bu sonuctan Cerkesler de memnun olmadi Ruslardan artik geleneksellesmis bir cezalandirma seferi bekleyen cevre koylerin Cerkesleri sabah erken saatlerde esyalarini toplayip daglara tasinmaya basladilar 28 Mayis ta buyuk bir Rus mufrezesi cezalandirma seferi icin 12 Cerkes koyunu tamamen katletti ardindan diger koylerin Cerkesleri daha da daglara kacti Kaynakca Acts collected by the Caucasian Archaeographic Commission Ed A P Berger a b Rakovich D V Tenginsky regiment in the Caucasus 1819 1846 Fadeev 1935 p 147 148 a b c d e Sherbina F A 2013 Istoriya Kubanskogo kazachego vojska Rusca Veche ISBN 978 5 4444 1465 1 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 a b c d e Arhiv Raevskih v 5 tomah red i primech B L Modzalevskogo Izd P M Raevskogo SPb Tip M A Aleksandrova 1910 T 3 Pisma 1839 1841 gg XVII 718 s a b Lazarev M P Dokumenty Sost K I Nikulchenkov V V Petrash A A Bogdanova pod red A A Samarova CGAVMF M Voenizdat 1955 T 2 S 561 564 Materialy dlya istorii russkogo flota Russkie flotovodcy AKAK 1884 p 480 481 no 415 Acts collected by the Caucasian Archaeographic Commission a b Rakovich D V Tenginsky regiment in the Caucasus 1819 1846 a b Kasht Ali M Kizbech Belevich 1910 Ghuaze Ubih casus Musa Sogen a b Fadeev A V Ubyhi v osvoboditelnom dvizhenii na Zapadnom Kavkaze Istoricheskij sbornik M Izd vo AN SSSR 1935 4 S 135 181 PDF 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Haziran 2023 a b c d e Rakovich D V Tenginskij polk na Kavkaze 1819 1846 Pod red V A Potto Tf Tip Kanc Glav grazhd chastyu na Kavkaze 1900 XX 396 80 s 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 a b Yurov A 1840 1841 i 1842 gody na Kavkaze Kavkazskij sbornik Tf Tip Okruzhn shtaba Kavk voen okruga 1886 T 10 S 226 266 7 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 a b c d Akty sobrannye Kavkazskoj arheograficheskoj komissiej Pod red A P Berzhe Tf Tip Glav uprav namestnika kavkazskogo 1884 T 9 1013 s a b Fyodorov M F Pohodnye zapiski na Kavkaze s 1835 po 1842 god Kavkazskij sbornik Tiflis 1879 T 3 S 1 251 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 Belevich K P Oborona Chernomorskih beregovyh ukreplenij v 1840 godu Neskolko kartin iz kavkazskoj vojny i nravov gorcev SPb Tip Kyugelgen i K 1910 S 121 139 11 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 Fedorov 1879 p 185 186 Yurov A 1840 1841 and 1842 in the Caucasus Caucasian collection Karataev V B The Military Art and the Black Sea Coastline the Amphibious Operations at the Mouth of the Psezuapse River in 1839 1840 years