Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsmail Berzeg Hacı (Ubıhça: Барзагь Исмаил ХӀаджы; Adigece: Бэрзэдж Исмел Хьаджэ, romanize: Bərzəc Yismel Hacə), Çerkesya'nın 1827-1839 arasında de facto lideri olan Çerkes siyasetçi ve askeri kumandan. Rus-Çerkes Savaşında yer almış ve 1838'den sonra, Çerkesya adına diplomatlık yapmıştır.
| Thamade Hacı Dzepaşe İsmail Dogomuqo Berzeg Бэрзэдж Исмел | |
|---|---|
 | |
 Çerkesya Konfederasyonu Lideri | |
| Görev süresi 1827-1839 | |
| Yerine geldiği | Qalebatıqo Şupago |
| Yerine gelen | Hawduqo Mansur |
 Ubıhya Lideri | |
| Görev süresi 1823-1846 | |
| Yerine geldiği | Saad Berzeg |
| Yerine gelen | Gerandıqo Berzeg |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1763 Mutıhuasua, Ubıhya, Çerkesya |
| Ölüm | 1846 (82-83 yaşlarında) Mekke, Osmanlı İmparatorluğu veya Mutıhuasua, Çerkesya |
| Milliyeti | Çerkes |
| Mesleği | Asker, siyasetçi |
| Dini | Sünni İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı | Çerkesya Konfederasyonu |
| Çatışma/savaşları | Rus-Çerkes Savaşı |
Biyografi
Gençliği
Berzeg, 1763'te Çerkesya'nın Ubıh bölgesindeki Mutıxwa köyünde doğdu. İngiliz gezgin James Bell, Berzeg ailesinin her üyesinin savaş alanına toplam 3.000 savaşçı olmak üzere adam gönderebileceğini kaydetti. İsmail'in selefi Saad-Girey Berzeg, 19. yüzyılın başında Ubıh lideriydi. 1823'te Saad-Girey'in ölümünden sonra İsmail, Berzeg sülalesinin lideri ve tüm Ubıh bölgesinin komutanı seçildi. İsmail, Soçi Nehri vadisinde, sağ kıyısında, denizden iki saat uzaklıkta yaşıyordu. James Bell, Ismail Dogomuko Berzeg'i "Çerkes Washington" olarak andı ve şöyle tanımladı: "Güzel gri gözleri olan uzun boylu bir adamdı. Etkisi yalnızca Ubıhya bölgesindeki en güçlü sülaleye ait olmasıyla değil, aynı zamanda coşkulu enerjisi, cesareti ve zekasıyla da belirlendi." Bell, onu aynı zamanda dindar bir Müslüman olarak tanımladı.
Rus-Çerkes Savaşı
Yükselişi
Rus kaynaklarında ilk kez İsmail Berzeg'den 1826'da Rus askeri liderleriyle müzakere etmeye çalıştığında bahsedilir. Berzeg, Çerkesler ile Rusların eşit şartlarda görüşmeler yapması gerektiğini düşünüyordu. 1827'den başlayarak Berzeg, Karadeniz kıyısında yaşayan Çerkeslerden oluşan bir askeri konfederasyon örgütlemeye girişti. 1839'un sonunda, Tuapse ve Gagra arasındaki nüfusu bir birlik içinde birleştirmişti. Bu bölgenin dışındaki diğer Çerkesler de, çok daha özerk olmalarına rağmen, onun otoritesini kabul ettiler. Bu dönemde Bell onu "Çerkes Washington" olarak nitelendirdi.
1835'te Gagra'ya yaptığı saldırı sırasında yaklaşık 72 yaşında olan İsmail Berzeg ağır yaralandı. Ancak 1836'da bir sonraki baskın sırasında Ubıh müfrezesine komuta etti. Hacı İsmail savaşta dokuz oğlunu da kaybetmiştir.
General Rayevksi ile görüşme
Temmuz 1838'de Rus General Rayevski'nin karargahı, "tüm yasadışı askeri tahkimat inşaatlarına son verilmesini ve Çerkes topraklarına Rus tecavüzünün durdurulmasını talep eden" bir Çerkes delegasyonu tarafından ziyaret edildi. Bu heyetin başkanı İsmail Berzeg'di.
Rus general, İngiliz maceraperestlerin ve danışmanların Çerkesya'daki varlığından rahatsız olduğunu belirtti ve şunu söyledi:
İngilizlerin dağlarınızda saklandığını biliyorum; İngiltere'den yardım konusunda kafanızı karıştırıyorlar ama inanın sizi kandırıyorlar ve asla yardım alamayacaksınız. Onları bana teslim etseniz daha iyi; çok zengin olan Çarımızdan bol bol gümüş alacaksınız.
— General Rayevski
Olay yerine tanık olan bir Rus subayı olan Lorer, daha sonra anılarında İsmail Berzeg'in şu cevabı verdiğini yazar:
Sözleriniz beni oldukça şaşırttı, general. Sizin sahibinizin bu kadar zengin olduğu doğruysa, bizim fakirliğimizi neden kıskanıyor ve yoksul dağlarımıza darı ekmemize neden engel oluyor? Şu Çar denen adam muhtemelen çok açgözlüdür. İngilizlere gelince, onları teslim edemeyiz, çünkü onlar bizim dostumuz ve misafirimizdir. Altın ve gümüş bizi şeref yolundan alıkoyamaz.
— İsmail Berzeg
Lorer, ardından şunu ekler: "Rayevski o anda kendisini garip hissetti ve konuşmayı bitirmek için acele etti."
Son dönem
1838 yazında Çerkesya'nın tüm eyalet ve bölgelerinden 1250 kişi bir dilekçe imzaladı ve İngiltere Kraliçesi ile İngiliz hükûmetine bir dilekçe gönderdi. Listenin ilk sıralarında İsmail Berzeg'in imzası yer alıyordu.
1840'ta Berzeg, Rus kıyı kalelerine bir saldırı düzenledi.Şubat-Mart aylarında Lazarevski Kuşatması, Velyaminovski Kuşatması ve Mihaylovski Kuşatması gerçekleşti. Adler, Golovinskoe ve Navaginskoe kalelerini işgal etmek için girişimlerde bulunuldu. Doğu Kafkasya'daki Çeçen ve Dağıstan isyancıları da Çerkes zaferlerinden ilham aldılar ve İmam Şamil'in faaliyetleri çıtayı daha yüksek bir seviyeye çıkardı.
1841'de Soçi'de Rus askeri liderleriyle müzakerelere katıldı, ancak müzakereler başarısız oldu.
Ölümü
1846'da Berzeg, yeğeni Gerandıqo Berzeg ile birlikte tekrar hacca gitti. Bazı kaynaklara göre hacdan dönerken, bazılarına göre ise eve döndükten hemen sonra öldü.
Kaynaklar
- ^ В. И. Ворошилов. История убыхов: очерки по истории и этнографии Большого Сочи с древнейших времен до середины XIX в. (рус.). — Майкоп: Афиша, 2006. — .
- ^ Г. И. Филипсон. Воспоминания (рус.). — М.: Кучково поле, 2019. — С. 236, 238, 316, 321. — (Военные мемуары). — .
- ^ Haji Ismail Berzeg “Circassian Washington” from the Ubykh clan. Vitality Shtybin. 27 June 2018. Erişim tarihi: 9 November 2021.
- ^ a b c d e f g h i Hatajuqua, Ali. "Hadji-Ismail Dagomuqua Berzeg, Circassian Warrior and Diplomat". Eurasia Daily Monitor. 7 (38).
- ^ Цуекъо, Алый (2012). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ (Adigece). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ. s. 149. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ James Stanislaus Bell (1840). Journal of a Residence in Circassia: During the Years 1837, 1838 and 1839 (İngilizce). ss. 344-346. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
Barzek Hadji Dakhûm-okû ... this Circassian Washington
- ^ a b James Stanislaus Bell (1840). Journal of a Residence in Circassia: During the Years 1837, 1838 and 1839 (İngilizce). 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ a b Ворошилов, В. И. (2006). История убыхов: Очерки по истории и этнографии Большого Сочи с древнейших времен до середины XIX века (Rusça). Maykop: Афиша. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ Natho, Kadir (3 Aralık 2009). Circassian History (İngilizce). 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Berzeg Haci Ubihca Barzag Ismail HӀadzhy Adigece Berzedzh Ismel Hadzhe romanize Berzec Yismel Hace Cerkesya nin 1827 1839 arasinda de facto lideri olan Cerkes siyasetci ve askeri kumandan Rus Cerkes Savasinda yer almis ve 1838 den sonra Cerkesya adina diplomatlik yapmistir Thamade Haci Dzepase Ismail Dogomuqo Berzeg Berzedzh IsmelCerkesya Konfederasyonu LideriGorev suresi 1827 1839Yerine geldigi Qalebatiqo SupagoYerine gelen Hawduqo MansurUbihya LideriGorev suresi 1823 1846Yerine geldigi Saad BerzegYerine gelen Gerandiqo BerzegKisisel bilgilerDogum 1763 Mutihuasua Ubihya CerkesyaOlum 1846 82 83 yaslarinda Mekke Osmanli Imparatorlugu veya Mutihuasua CerkesyaMilliyeti CerkesMeslegi Asker siyasetciDini Sunni IslamAskeri hizmetiBagliligi Cerkesya KonfederasyonuCatisma savaslari Rus Cerkes Savasi Lazarevski Kusatmasi Mihaylovski Kusatmasi Velyaminovski KusatmasiBiyografiGencligi Ismail Berzeg in mensup oldugu Berzeg ailesinin tamgasi Berzeg 1763 te Cerkesya nin Ubih bolgesindeki Mutixwa koyunde dogdu Ingiliz gezgin James Bell Berzeg ailesinin her uyesinin savas alanina toplam 3 000 savasci olmak uzere adam gonderebilecegini kaydetti Ismail in selefi Saad Girey Berzeg 19 yuzyilin basinda Ubih lideriydi 1823 te Saad Girey in olumunden sonra Ismail Berzeg sulalesinin lideri ve tum Ubih bolgesinin komutani secildi Ismail Soci Nehri vadisinde sag kiyisinda denizden iki saat uzaklikta yasiyordu James Bell Ismail Dogomuko Berzeg i Cerkes Washington olarak andi ve soyle tanimladi Guzel gri gozleri olan uzun boylu bir adamdi Etkisi yalnizca Ubihya bolgesindeki en guclu sulaleye ait olmasiyla degil ayni zamanda coskulu enerjisi cesareti ve zekasiyla da belirlendi Bell onu ayni zamanda dindar bir Musluman olarak tanimladi Rus Cerkes Savasi Yukselisi Ismail Berzeg ve uvey oglu Muhtemelen Mikail Hamud Rus kaynaklarinda ilk kez Ismail Berzeg den 1826 da Rus askeri liderleriyle muzakere etmeye calistiginda bahsedilir Berzeg Cerkesler ile Ruslarin esit sartlarda gorusmeler yapmasi gerektigini dusunuyordu 1827 den baslayarak Berzeg Karadeniz kiyisinda yasayan Cerkeslerden olusan bir askeri konfederasyon orgutlemeye giristi 1839 un sonunda Tuapse ve Gagra arasindaki nufusu bir birlik icinde birlestirmisti Bu bolgenin disindaki diger Cerkesler de cok daha ozerk olmalarina ragmen onun otoritesini kabul ettiler Bu donemde Bell onu Cerkes Washington olarak nitelendirdi 1835 te Gagra ya yaptigi saldiri sirasinda yaklasik 72 yasinda olan Ismail Berzeg agir yaralandi Ancak 1836 da bir sonraki baskin sirasinda Ubih mufrezesine komuta etti Haci Ismail savasta dokuz oglunu da kaybetmistir General Rayevksi ile gorusme Temmuz 1838 de Rus General Rayevski nin karargahi tum yasadisi askeri tahkimat insaatlarina son verilmesini ve Cerkes topraklarina Rus tecavuzunun durdurulmasini talep eden bir Cerkes delegasyonu tarafindan ziyaret edildi Bu heyetin baskani Ismail Berzeg di Rus general Ingiliz maceraperestlerin ve danismanlarin Cerkesya daki varligindan rahatsiz oldugunu belirtti ve sunu soyledi Ingilizlerin daglarinizda saklandigini biliyorum Ingiltere den yardim konusunda kafanizi karistiriyorlar ama inanin sizi kandiriyorlar ve asla yardim alamayacaksiniz Onlari bana teslim etseniz daha iyi cok zengin olan Carimizdan bol bol gumus alacaksiniz General Rayevski Olay yerine tanik olan bir Rus subayi olan Lorer daha sonra anilarinda Ismail Berzeg in su cevabi verdigini yazar Sozleriniz beni oldukca sasirtti general Sizin sahibinizin bu kadar zengin oldugu dogruysa bizim fakirligimizi neden kiskaniyor ve yoksul daglarimiza dari ekmemize neden engel oluyor Su Car denen adam muhtemelen cok acgozludur Ingilizlere gelince onlari teslim edemeyiz cunku onlar bizim dostumuz ve misafirimizdir Altin ve gumus bizi seref yolundan alikoyamaz Ismail Berzeg Lorer ardindan sunu ekler Rayevski o anda kendisini garip hissetti ve konusmayi bitirmek icin acele etti Ismail Berzeg Soldan dorduncu diger Cerkes prensleriyle beraberSon donem 1838 yazinda Cerkesya nin tum eyalet ve bolgelerinden 1250 kisi bir dilekce imzaladi ve Ingiltere Kralicesi ile Ingiliz hukumetine bir dilekce gonderdi Listenin ilk siralarinda Ismail Berzeg in imzasi yer aliyordu 1840 ta Berzeg Rus kiyi kalelerine bir saldiri duzenledi Subat Mart aylarinda Lazarevski Kusatmasi Velyaminovski Kusatmasi ve Mihaylovski Kusatmasi gerceklesti Adler Golovinskoe ve Navaginskoe kalelerini isgal etmek icin girisimlerde bulunuldu Dogu Kafkasya daki Cecen ve Dagistan isyancilari da Cerkes zaferlerinden ilham aldilar ve Imam Samil in faaliyetleri citayi daha yuksek bir seviyeye cikardi 1841 de Soci de Rus askeri liderleriyle muzakerelere katildi ancak muzakereler basarisiz oldu Olumu 1846 da Berzeg yegeni Gerandiqo Berzeg ile birlikte tekrar hacca gitti Bazi kaynaklara gore hacdan donerken bazilarina gore ise eve dondukten hemen sonra oldu Kaynaklar V I Voroshilov Istoriya ubyhov ocherki po istorii i etnografii Bolshogo Sochi s drevnejshih vremen do serediny XIX v rus Majkop Afisha 2006 5 7992 0377 1 G I Filipson Vospominaniya rus M Kuchkovo pole 2019 S 236 238 316 321 Voennye memuary 978 5 9950 0989 4 Haji Ismail Berzeg Circassian Washington from the Ubykh clan Vitality Shtybin 27 June 2018 Erisim tarihi 9 November 2021 a b c d e f g h i Hatajuqua Ali Hadji Ismail Dagomuqua Berzeg Circassian Warrior and Diplomat Eurasia Daily Monitor 7 38 Cueko Alyj 2012 Adyge lekuacIehemre temygehemre Adigece Adyge lekuacIehemre temygehemre s 149 Erisim tarihi 18 Mart 2023 James Stanislaus Bell 1840 Journal of a Residence in Circassia During the Years 1837 1838 and 1839 Ingilizce ss 344 346 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 Barzek Hadji Dakhum oku this Circassian Washington a b James Stanislaus Bell 1840 Journal of a Residence in Circassia During the Years 1837 1838 and 1839 Ingilizce 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 a b Voroshilov V I 2006 Istoriya ubyhov Ocherki po istorii i etnografii Bolshogo Sochi s drevnejshih vremen do serediny XIX veka Rusca Maykop Afisha 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 Natho Kadir 3 Aralik 2009 Circassian History Ingilizce 10 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2023