Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leandro Fernández de Moratín (10 Mart 1760, Madrid—21 Haziran, 1828, Paris), 18. yy İspanyol Tiyatrosunun öne çıkan tiyatro yazarı ve şairlerinden biridir.
Leandro Fernández de Moratín | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 10 Mart 1760 Madrid |
| Ölüm | 21 Haziran 1828 (68 yaşında) Paris |
| Meslek | , Şair |
Biyografi
Asturya Bölgesinden asil bir ailenin çocuğu olarak 1760’ta Madrid’te dünyaya geldi. Babası, şair, tiyatro yazarı ve (aynı zamanda) bir avukat olan Nicolas Fernandez de Moratin ; annesi ise İsidora Cabo Conde’dir. Babası hayatını kelimelere adamış bir insan olduğundan, sürekli edebi tartışmaların yaşandığı bir ortamda büyüdü. Dört yaşındayken karakterini etkileyerek içine kapanmasına neden olan çiçek hastalığına yakalandı. Babası karşı olduğundan üniversite eğitimi görmedi ve bir mücevhercinin yanında çırak olarak çalışmaya başladı.
1779’da daha on dokuz yaşındayken Akademi tarafından düzenlenen şiir yarışmasında teselli ödülü kazanmıştı. 1782 yılında ise Şiirsel Ders adlı yapıtıyla ikincilik ödülüne layık görülecekti. 1787’de, ile dostluğu sayesinde, o zamanlar Paris göreviyle sorumlu olan Cabarus Kontu’nun yardımcısı olarak Paris’e bir yolculuğa katıldı. Bu deneyim, genç bir yazar için oldukça yararlıydı. Madrid’e döndüğünde, La derrota de los pedantes (Bilgiçlerin Yenilgisi) adlı satirik eseriyle ilk büyük çıkışını gerçekleştirdi. Godoy’a yaklaşmasının hemen ardından onun koruyuculuğunu kazandı, ki bu da ona oyun açılışlarında, ek kilise görevleriyle kazançlarını arttırmada yardım etti.
Beş yıl boyunca Avrupa’da dolaştı. 1797’de, “Çeviri Bürosu” bölümündeki memurluk görevini almak için Madrid’e döndü ve bu iş onun ekonomik problemler olmadan yaşamasını sağladı.
1808’de Godoy’un düşüşünden sonra Fransızlar’ın tarafını tuttu ve kral Joseph Bonaparte tarafından Kraliyet Kütüphanesi’nin baş kütüphanecisi olarak atandı.
O zamandan itibaren Joseph Bonaparte’la olan ilişkileri sebebiyle Fransız yandaşı olarak görüldü. Joseph Bonaparte ülkeyi terk etmek zorunda kaldığında ve VII. Fernando yeni politikasıyla başa geçtiğinde, Moratín Fransızlara vermiş olduğu destek nedeniyle (Fransacılar), Valensiya, ve Barselona’ya sığınmak zorunda kaldı.
Leandro Fernandez de Moratín, kelimenin tam anlamıyla bir tiyatro adamıydı. Tiyatro yazarlığı konumu, az bilinen bakış açılarını denemesini, (tiyatroyla ilgili teorik çalışmalar yapmasını) zorunlu kılıyordu. Her ne kadar yaptığı bu çalışmaları da kendi tiyatro eserleri kadar önemli bulsa da, onlar için daha fazla zaman, çaba ve fedakarlık göstermesi gerekiyordu.
Moratín, İspanyol Tiyatro Tarihi’nin kurucularından biriydi. Onun, Kraliyet Akademisi Tarih Bölümü tarafından (1830-1831) basılana kadar bilinmeyen “İspanyol Tiyatrosunun Kökleri” adlı eseri, Lope de Vega öncesi İspanyol Tiyatrosu hakkındaki ilk ciddi çalışma ve belgelerden biridir. Eserlerinin 1825’teki Paris baskılarına yazdığı, 18. yy İspanyol Tiyatro Tarihi’ni klasik bakış açısıyla özetlediği “Önsöz” de oldukça ilgi çekicidir. Moratín aynı zamanda kendi döneminin tiyatro reformunun aktif destekçisiydi.
Reformu destekleyen yüksek konumdaki kişilerle olan ilişkisi ve babasının fikirlerinin takipçisi olmasıyla bağlantılı olarak, döneminin İspanyasında süregelen tiyatral yapıdaki tüm yeniliklere olan desteğini kesmedi. La Comedia Nueva (Yeni Komedi), yüz yılın ortalarından beri Ignacio de Luzán, Agustin de Montiano ve Luyando, Blas Nasarre ve Luis José Velázquez gibi aydınlar tarafından başlatılan, hükûmetin desteğini de yanlarına alarak giriştikleri bu reform hareketinin dönüm noktalarından biridir.
Moratin, 1928 haziranında Paris’te öldü.
Tiyatro Eserleri
İspanyol Neoklasizm Akımının en önemli yazarıdır. İlkesi şudur: “Tiyatro adeta bir güzel alışkanlıklar okuludur ve bir aksiyon, gerçeği gerçekçi bir biçimde yansıtır.” Böylelikle eserlerinde üç birlik kuralına bağlılık ortaya çıkar: tek olay, tek mekân ve tek zaman... Avrupa Neoklasizminde çok rağbet gören bir tür olmasına karşılık, türler arasındaki farklardan kaynaklanan bazı kesin çizgiler nedeniyle trajedi yazmaya yönelmemiştir. Tarzı onu, şu şekilde tarif edilen bir tür olan komedyaya yöneltmiştir: “İnsanları oldukları gibi tasvir et; var olan yerel alışkanlıkları, kusurları, genel hataları, günlük yaşamla ilgili durumları ve bunlarla ilgili olayları, faydalı yanlarını, gerçekçi, öğretici ve hoş bir masal formunda uyarla.”
Komedya Teorisi
Paris’te basılan eserlerinin son baskıları için düzenlediği “Önsöz” de yazmış olduğu “komedya” hakkındaki fikirleri oldukça geniş ve ayrıntılıdır. Kendisinden üçüncü bir kişi gibi bahsederek, tiyatro yazarı için, tiyatroyla ilgili pek çok doktrin arasından kendisine uygun olanı seçer demektedir. Komedya ile ilgili tanımı da şöyledir: “Belirli bir yerde, belirli kişiler arasında meydana gelen ve kısa bir süreyi kapsayan; toplumdaki genel hataların ve kusurların gülünç bir biçimde sonuçlandığı; doğruya ve erdeme yöneltecek tavsiyelerin bulunduğu bir olayın, diyalog biçiminde (düzyazı ya da dizeler halinde) uyarlamasıdır.”
İhtiyar ve Genç Kız
Don Leandro tarafından yazılan ilk komedinin 22 Mayıs 1790’da gösterimi yapıldı; fakat sanatının doğuşu ve yükselişi birkaç yıl öncesine, yaklaşık 1783’e dayanmaktadır. Yazarın amacı, ilk andan itibaren güzel bir bildiri olmuştur: “Yalnızca eşler arasındaki yaş farkının dengesizliğinden değil, daha da önemlisi aldatma ve çıkarların gözetildiği, yapılmaması gereken bir evliliği kınamak”
Dış bağlantılar
- Obras del autor en la Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes 2 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca)
- Obras digitalizadas de Leandro Fernández de Moratín 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . en la de la Biblioteca Nacional de España (İspanyolca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leandro Fernandez de Moratin 10 Mart 1760 Madrid 21 Haziran 1828 Paris 18 yy Ispanyol Tiyatrosunun one cikan tiyatro yazari ve sairlerinden biridir Leandro Fernandez de MoratinDogum10 Mart 1760 1760 03 10 MadridOlum21 Haziran 1828 68 yasinda ParisMeslek SairBiyografiAsturya Bolgesinden asil bir ailenin cocugu olarak 1760 ta Madrid te dunyaya geldi Babasi sair tiyatro yazari ve ayni zamanda bir avukat olan Nicolas Fernandez de Moratin annesi ise Isidora Cabo Conde dir Babasi hayatini kelimelere adamis bir insan oldugundan surekli edebi tartismalarin yasandigi bir ortamda buyudu Dort yasindayken karakterini etkileyerek icine kapanmasina neden olan cicek hastaligina yakalandi Babasi karsi oldugundan universite egitimi gormedi ve bir mucevhercinin yaninda cirak olarak calismaya basladi 1779 da daha on dokuz yasindayken Akademi tarafindan duzenlenen siir yarismasinda teselli odulu kazanmisti 1782 yilinda ise Siirsel Ders adli yapitiyla ikincilik odulune layik gorulecekti 1787 de ile dostlugu sayesinde o zamanlar Paris goreviyle sorumlu olan Cabarus Kontu nun yardimcisi olarak Paris e bir yolculuga katildi Bu deneyim genc bir yazar icin oldukca yararliydi Madrid e dondugunde La derrota de los pedantes Bilgiclerin Yenilgisi adli satirik eseriyle ilk buyuk cikisini gerceklestirdi Godoy a yaklasmasinin hemen ardindan onun koruyuculugunu kazandi ki bu da ona oyun acilislarinda ek kilise gorevleriyle kazanclarini arttirmada yardim etti Bes yil boyunca Avrupa da dolasti 1797 de Ceviri Burosu bolumundeki memurluk gorevini almak icin Madrid e dondu ve bu is onun ekonomik problemler olmadan yasamasini sagladi 1808 de Godoy un dususunden sonra Fransizlar in tarafini tuttu ve kral Joseph Bonaparte tarafindan Kraliyet Kutuphanesi nin bas kutuphanecisi olarak atandi O zamandan itibaren Joseph Bonaparte la olan iliskileri sebebiyle Fransiz yandasi olarak goruldu Joseph Bonaparte ulkeyi terk etmek zorunda kaldiginda ve VII Fernando yeni politikasiyla basa gectiginde Moratin Fransizlara vermis oldugu destek nedeniyle Fransacilar Valensiya ve Barselona ya siginmak zorunda kaldi Leandro Fernandez de Moratin kelimenin tam anlamiyla bir tiyatro adamiydi Tiyatro yazarligi konumu az bilinen bakis acilarini denemesini tiyatroyla ilgili teorik calismalar yapmasini zorunlu kiliyordu Her ne kadar yaptigi bu calismalari da kendi tiyatro eserleri kadar onemli bulsa da onlar icin daha fazla zaman caba ve fedakarlik gostermesi gerekiyordu Moratin Ispanyol Tiyatro Tarihi nin kurucularindan biriydi Onun Kraliyet Akademisi Tarih Bolumu tarafindan 1830 1831 basilana kadar bilinmeyen Ispanyol Tiyatrosunun Kokleri adli eseri Lope de Vega oncesi Ispanyol Tiyatrosu hakkindaki ilk ciddi calisma ve belgelerden biridir Eserlerinin 1825 teki Paris baskilarina yazdigi 18 yy Ispanyol Tiyatro Tarihi ni klasik bakis acisiyla ozetledigi Onsoz de oldukca ilgi cekicidir Moratin ayni zamanda kendi doneminin tiyatro reformunun aktif destekcisiydi Reformu destekleyen yuksek konumdaki kisilerle olan iliskisi ve babasinin fikirlerinin takipcisi olmasiyla baglantili olarak doneminin Ispanyasinda suregelen tiyatral yapidaki tum yeniliklere olan destegini kesmedi La Comedia Nueva Yeni Komedi yuz yilin ortalarindan beri Ignacio de Luzan Agustin de Montiano ve Luyando Blas Nasarre ve Luis Jose Velazquez gibi aydinlar tarafindan baslatilan hukumetin destegini de yanlarina alarak giristikleri bu reform hareketinin donum noktalarindan biridir Moratin 1928 haziraninda Paris te oldu Tiyatro EserleriIspanyol Neoklasizm Akiminin en onemli yazaridir Ilkesi sudur Tiyatro adeta bir guzel aliskanliklar okuludur ve bir aksiyon gercegi gercekci bir bicimde yansitir Boylelikle eserlerinde uc birlik kuralina baglilik ortaya cikar tek olay tek mekan ve tek zaman Avrupa Neoklasizminde cok ragbet goren bir tur olmasina karsilik turler arasindaki farklardan kaynaklanan bazi kesin cizgiler nedeniyle trajedi yazmaya yonelmemistir Tarzi onu su sekilde tarif edilen bir tur olan komedyaya yoneltmistir Insanlari olduklari gibi tasvir et var olan yerel aliskanliklari kusurlari genel hatalari gunluk yasamla ilgili durumlari ve bunlarla ilgili olaylari faydali yanlarini gercekci ogretici ve hos bir masal formunda uyarla Komedya Teorisi Paris te basilan eserlerinin son baskilari icin duzenledigi Onsoz de yazmis oldugu komedya hakkindaki fikirleri oldukca genis ve ayrintilidir Kendisinden ucuncu bir kisi gibi bahsederek tiyatro yazari icin tiyatroyla ilgili pek cok doktrin arasindan kendisine uygun olani secer demektedir Komedya ile ilgili tanimi da soyledir Belirli bir yerde belirli kisiler arasinda meydana gelen ve kisa bir sureyi kapsayan toplumdaki genel hatalarin ve kusurlarin gulunc bir bicimde sonuclandigi dogruya ve erdeme yoneltecek tavsiyelerin bulundugu bir olayin diyalog biciminde duzyazi ya da dizeler halinde uyarlamasidir Ihtiyar ve Genc Kiz Don Leandro tarafindan yazilan ilk komedinin 22 Mayis 1790 da gosterimi yapildi fakat sanatinin dogusu ve yukselisi birkac yil oncesine yaklasik 1783 e dayanmaktadir Yazarin amaci ilk andan itibaren guzel bir bildiri olmustur Yalnizca esler arasindaki yas farkinin dengesizliginden degil daha da onemlisi aldatma ve cikarlarin gozetildigi yapilmamasi gereken bir evliligi kinamak Dis baglantilarObras del autor en la Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes 2 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca Obras digitalizadas de Leandro Fernandez de Moratin 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde en la de la Biblioteca Nacional de Espana Ispanyolca