Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afrancesado (; "Fransacılar" ya da "Fransızlaşanlar") İspanya ve Portekiz'de, Aydınlanma Çağı fikirlerinin, Liberalizmin ve Fransız Devrimi'nin yandaşları olan, İberya'nın Fransa tarafından işgalini ve Birinci Fransız İmparatorluğu'nu destekleyen kişiler için kullanılan terimdir.
İspanya
Köken
İspanya'da afrancesado terimi III. Carlos'un hükümdarlığı döneminde ortaya çıktı. O dönemde terim, Fransız modasını ve davranış biçimlerini benimseyenler için kullanılan tarafsız bir deyimdi. Sonraları, Kral Joseph Bonaparte'a bağlılık yemini eden İspanyol soyluları ve bürokratları için kullanılan aşağılayıcı bir terim hâline geldi. Zamanla anlamı genişleyen bu terim, Fransızları katı İspanyol toplumunu değiştirebilecek kişiler olarak gören, IV. Carlos'un ve genelde Bourbon Hanedanı'nın (Joseph'in rakibi olan VII. Fernando da dahil olmak üzere) içinde bulunduğu yozlaşma ve yetersizliğe tepki gösteren orta sınıf entelektüeller, tüccarlar ve sanayiciler için de kullanılmaya başladı.
Politik program
Kardeşi Napolyon Bonapart tarafından İspanya'ya kral olarak atanan Joseph, kendisini İspanyol halkının çoğu ile savaş içinde buldu. Joseph, gelenekleri ve mutlak monarşiyi aşama aşama ortadan kaldıracak olan, Leandro Fernández de Moratín'e göre razón, la justicia y el poder ("akıl, adalet ve güce") dayalı bir sistemi uygulayabilmek için afrancesadolara güveniyordu. İlerlemeci olsa da pek liberal olmayan bu program bir süre sonra muhafazakârlar kadar liberaller tarafından da reddedildi (liberallerin çoğu, işgale karşı gelen gerilla güçlerine katıldı). Afrancesadolar Fransa'nın bazı yönetsel kararlarına da karşıydılar: İmparatorluğu değil devrimi destekliyorlardı, İspanya'nın Napolyon Savaşları'na katılmasını istemiyorlardı, Napolyon'un İspanyol bölgelerini 1809'dan itibaren parça parça (Katalonya, Aragona, Navarra ve Biskay) yönetmek istemesine karşı çıkıyorlardı.
Afrancesadolar daha sonra, Cádiz'de yeniden toplanan İspanyol meclisi ile görüşmeler yaparak 1812 Anayasası'nda, Joseph'in 1808'de oluşturduğu Bayonne Yasaları'nın mümkün olduğunca korunmasını sağlamaya çalıştılar, ancak başarılı olamadılar. Meclis ayrıca Joseph ve ailesine ait mallarla ile birlikte afrancesadolara ait malların da kamulaştırılmasına karar verdi.
Sürgün
Wellington'un 1813'teki seferi ve 'ndaki başarısının ardından, Joseph'in tüm saray halkı ve yandaşları (asiller, askerler, hukukçular, yazarlar, gazeteciler, hatta Roma Katolik kilisesine mensup din adamları) Jean-Baptiste Jourdan'ın ordularıyla birlikte Fransa'ya kaçtılar. Bu sürgüne maruz kalanların sayısı 4.000 ile 12.000 arasında değişiyordu.
Fernando 4 Mayıs 1814'te yıllardır zorunlu olarak tutulduğu 'dan döndükten sonra, Napoleon ile olan anlaşmasını bozdu ve Fransızlarla yapılan savaşlara katılmayan afrancesadolara karşı kovuşturma başlattı. Colaboracionistas olarak adlandırılan Fransa yanlıları, Joseph'ten paye ve onur almış olanlar, işgal sırasında görevlerinden ayrılmayarak bir bakıma Fransa ile işbirliği yapmış olan bürokratlar, hatta kabul etmemiş olsalar dahi Fransızlardan işbirliğinde bulunmaları yönünde teklifler alanlar bu durumdan etkilendi.
Fransa'da bulunan liberal görüşlü büyük sayıda mülteci, Bourbon Restorasyonu yetkililerini İspanya'da olanlar hakkında uyardı ve İspanya Hükûmeti'nin genel bir af çıkarmasını sağlayacak adımları atmaya başladı. Bu af, sırasında, liberal görüşlü başbakan tarafından çıkarıldı. Aftan faydalanarak Fransa'dan İspanya'ya dönenler, daha sonra 'ın bozulmasının ardından İspanya'yı bir kez daha terk etmek zorunda kaldılar. 21 Nisan 1832'de Fransa, yasal olarak ülkesiz durumdaki bu göçmenlerin, ülkeye temelli yerleşmek ya da ülkeyi tamamen terk etmek seçeneklerinden birini tercih etmelerini zorunlu kıldı.
Önemli İspanyol afrancesadolar
Portekiz
Afrancesado terimi Portekiz'de, 25 Ağustos 1820'de başlayan 'ni organize eden liberal politikacılar için kullanılmıştır. Bu kişiler 'un İngiliz işgaline dayalı keyfi yönetimine karşı hukukun üstünlüğünü savunuyordu ve Fransız istilası sırasında ülkeyi terk edip Brezilya'daki Rio de Janeiro'ya giden kralları VI. João'nun geri dönmesini istiyordu.
döneminden kalan bir Fransız etkisi, afrancesado elitlerinin kuvvetler ayrılığı ilkesini ve parlamenterizmi benimseyerek Portekiz'de uygulamak istemelerini sağlamıştı.
Kaynakça
- Miguel Artola, Los afrancesados, Madrid, 1989
- Juan Arzadun, Fernando VII y su tiempo, Madrid, 1942
- Juan López Tabar, Los Famosos Traidores. Los afrancesados durante la crisis del Antiguo Régimen (1808-1833), Madrid, 2002
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afrancesado afran8eˈsado Fransacilar ya da Fransizlasanlar Ispanya ve Portekiz de Aydinlanma Cagi fikirlerinin Liberalizmin ve Fransiz Devrimi nin yandaslari olan Iberya nin Fransa tarafindan isgalini ve Birinci Fransiz Imparatorlugu nu destekleyen kisiler icin kullanilan terimdir Joseph BonaparteIspanyaKoken Ispanya da afrancesado terimi III Carlos un hukumdarligi doneminde ortaya cikti O donemde terim Fransiz modasini ve davranis bicimlerini benimseyenler icin kullanilan tarafsiz bir deyimdi Sonralari Kral Joseph Bonaparte a baglilik yemini eden Ispanyol soylulari ve burokratlari icin kullanilan asagilayici bir terim haline geldi Zamanla anlami genisleyen bu terim Fransizlari kati Ispanyol toplumunu degistirebilecek kisiler olarak goren IV Carlos un ve genelde Bourbon Hanedani nin Joseph in rakibi olan VII Fernando da dahil olmak uzere icinde bulundugu yozlasma ve yetersizlige tepki gosteren orta sinif entelektueller tuccarlar ve sanayiciler icin de kullanilmaya basladi Politik program Kardesi Napolyon Bonapart tarafindan Ispanya ya kral olarak atanan Joseph kendisini Ispanyol halkinin cogu ile savas icinde buldu Joseph gelenekleri ve mutlak monarsiyi asama asama ortadan kaldiracak olan Leandro Fernandez de Moratin e gore razon la justicia y el poder akil adalet ve guce dayali bir sistemi uygulayabilmek icin afrancesadolara guveniyordu Ilerlemeci olsa da pek liberal olmayan bu program bir sure sonra muhafazakarlar kadar liberaller tarafindan da reddedildi liberallerin cogu isgale karsi gelen gerilla guclerine katildi Afrancesadolar Fransa nin bazi yonetsel kararlarina da karsiydilar Imparatorlugu degil devrimi destekliyorlardi Ispanya nin Napolyon Savaslari na katilmasini istemiyorlardi Napolyon un Ispanyol bolgelerini 1809 dan itibaren parca parca Katalonya Aragona Navarra ve Biskay yonetmek istemesine karsi cikiyorlardi Afrancesadolar daha sonra Cadiz de yeniden toplanan Ispanyol meclisi ile gorusmeler yaparak 1812 Anayasasi nda Joseph in 1808 de olusturdugu Bayonne Yasalari nin mumkun oldugunca korunmasini saglamaya calistilar ancak basarili olamadilar Meclis ayrica Joseph ve ailesine ait mallarla ile birlikte afrancesadolara ait mallarin da kamulastirilmasina karar verdi Surgun Francisco Goya nin Bordeaux surgunu anisina asilmis tabela Wellington un 1813 teki seferi ve ndaki basarisinin ardindan Joseph in tum saray halki ve yandaslari asiller askerler hukukcular yazarlar gazeteciler hatta Roma Katolik kilisesine mensup din adamlari Jean Baptiste Jourdan in ordulariyla birlikte Fransa ya kactilar Bu surgune maruz kalanlarin sayisi 4 000 ile 12 000 arasinda degisiyordu Fernando 4 Mayis 1814 te yillardir zorunlu olarak tutuldugu dan dondukten sonra Napoleon ile olan anlasmasini bozdu ve Fransizlarla yapilan savaslara katilmayan afrancesadolara karsi kovusturma baslatti Colaboracionistas olarak adlandirilan Fransa yanlilari Joseph ten paye ve onur almis olanlar isgal sirasinda gorevlerinden ayrilmayarak bir bakima Fransa ile isbirligi yapmis olan burokratlar hatta kabul etmemis olsalar dahi Fransizlardan isbirliginde bulunmalari yonunde teklifler alanlar bu durumdan etkilendi Fransa da bulunan liberal goruslu buyuk sayida multeci Bourbon Restorasyonu yetkililerini Ispanya da olanlar hakkinda uyardi ve Ispanya Hukumeti nin genel bir af cikarmasini saglayacak adimlari atmaya basladi Bu af sirasinda liberal goruslu basbakan tarafindan cikarildi Aftan faydalanarak Fransa dan Ispanya ya donenler daha sonra in bozulmasinin ardindan Ispanya yi bir kez daha terk etmek zorunda kaldilar 21 Nisan 1832 de Fransa yasal olarak ulkesiz durumdaki bu gocmenlerin ulkeye temelli yerlesmek ya da ulkeyi tamamen terk etmek seceneklerinden birini tercih etmelerini zorunlu kildi Onemli Ispanyol afrancesadolar Leandro Fernandez de Moratin Francisco Goya Juan Melendez ValdesPortekizAfrancesado terimi Portekiz de 25 Agustos 1820 de baslayan ni organize eden liberal politikacilar icin kullanilmistir Bu kisiler un Ingiliz isgaline dayali keyfi yonetimine karsi hukukun ustunlugunu savunuyordu ve Fransiz istilasi sirasinda ulkeyi terk edip Brezilya daki Rio de Janeiro ya giden krallari VI Joao nun geri donmesini istiyordu doneminden kalan bir Fransiz etkisi afrancesado elitlerinin kuvvetler ayriligi ilkesini ve parlamenterizmi benimseyerek Portekiz de uygulamak istemelerini saglamisti KaynakcaMiguel Artola Los afrancesados Madrid 1989 Juan Arzadun Fernando VII y su tiempo Madrid 1942 Juan Lopez Tabar Los Famosos Traidores Los afrancesados durante la crisis del Antiguo Regimen 1808 1833 Madrid 2002