Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leh-Töton Savaşı (1431-1435), Polonya Krallığı ile Töton Şövalyeleri arasındaki silahlı çatışmadır. Brześć Kujawski Barışı ile sona ermiş ve Polonya için bir zafer olarak kabul edilir.
| Leh-Töton Savaşı | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Leh-Töton savaşları | |||||
 Dönemin Leh şövalyeleri | |||||
| |||||
| Taraflar | |||||
|
| ||||
| Komutanlar ve liderler | |||||
|
| ||||
Düşmanlıklar
Savaş, Töton Büyük Üstadı Paul von Rusdorf'un, Litvanya Büyük Dükalığı tahtı için kardeşi Polonya Kralı Jogaila'ya (Władysław Jagiełło) karşı bir iç savaş yürüten Švitrigaila ile ittifak kurarak Christmemel Antlaşması'nı imzalamasıyla başlamıştır. Kutsal Roma imparatoru Sigismund, Polonya-Litvanya birliğini kırmak amacıyla Töton Tarikatı'na bağlılıkta bulunmuştur.
1431'de Polonya'nın ana kuvvetleri Volhinya'daki Lutsk'ta yer alırken, Töton Şövalyeleri Polonya'yı işgal etti. Çok az muhalefetle karşılaşan Şövalyeler, Dobrzyń Topraklarını harap ederek Nieszawa kasabasını ele geçirdi ve Kuyavia ve Krajna bölgelerine doğru ilerlemeye çalıştı. Ancak Töton ordusu 13 Eylül 1431'de Nakel (Nakło nad Notecią) yakınlarındaki 'nde mağlubiyete uğratıldı. Eylül ayında Polonya, Litvanya ve Töton Şövalyeleri arasında Staryi Chortoryisk'te iki yıllık bir ateşkes imzalandı.
Hussitlerin Prusya'yı işgali
Haziran 1433'te Polonya, Töton Tarikatı'nın Livonya şubesi aracılığıyla Švitrigaila'ya gizli destek göndermesini engellemek için Çek Hussitler ile ittifak kurdu. Töton Şövalyeleri, Hussit savaşları sırasında kafir Hussitelere karşı Papa ve Kutsal Roma İmparatoru Sigismund'u desteklemişlerdi. Sány'li Jan Čapek komutasındaki Çek kuvvetlerine, son ve en büyük "güzel yolculukları" için Polonya'dan güvenli geçiş izni verildi. Polonya kuvvetleri aynı zamanda Stolp Dükalığı'nın (Słupsk) Pomeranya Dükü IX. Bogusław tarafından da destekleniyordu. Ayrıca hükümdarı İliaş'ın yerine daha Polonya yanlısı II. Ștefan'ın geçtiği Boğdan da Polonya ittifakına katılmıştı. Feodor Ostrogski liderliğindeki güçler de dahil olmak üzere Hussite ordusu dört ay boyunca Neumark, Pomeranya ve Batı Prusya'daki Töton bölgelerini harap etti. İlk önce Konitz'i (Chojnice) altı hafta boyunca kuşatmada başarısız oldular, ardından kuzeye, Schwetz'e (Świecie) ve Danzig'e (Gdańsk) taşındılar.Vistula Nehri üzerindeki Dirschau (Tczew) dahil olmak üzere birçok kasaba ve kaleyi ele geçirdiler (29 Ağustos 1433). Başarısız olan Danzig kuşatmasına rağmen Hussites, Eylül başında Oliwa yakınlarında Baltık Denizi'ne ulaştı ve şişelerini sembolik olarak denizden aldıkları suyla doldurarak "güzel yolculuklarını" kutladılar. Starogard Gdański üzerinden güneye dönen keşif ekibi, Nowy Jasiniec'in sınır yerleşimindeki bir kaleyi işgal etti.
Barışın müzakere edilmesi ve sonuçlandırılması
13 Eylül 1433'te Jasiniec'te Noel'e kadar yürürlükte olan bir ateşkes imzalandı. Leh-Töton müzakereleri Brześć Kujawski'de devam etti ve Hussite-Katolik müzakereleri Floransa Konsili'nde ve Prag'daki Çek Diyetinde devam etti. Neumark ve Pomeranya'nın Polonya öncülüğündeki işgali başarılı oldu; Töton Tarikatı'nın Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan aldığı desteği kesti ve Tarikatı Polonyalılarla bir anlaşma imzalamaya ikna etti. Tarikatın liderleri savaşmaya devam etmeye istekliyken, Prusya vatandaşları savaşın derhal sona ermesini talep etti. Polonyalılar çeşitli koşullar öne sürdüler: Şövalyelerin anlaşmazlıkların çözümü için imparatora, papaya veya Floransa Konsili'ne yaptığı çağrılara son verilmesi; Nieszawa'nın teslim olması ve Švitrigaila ile ittifaklarının sona ermesi. Şövalyeler bu koşulları reddetti ve Polonyalılar yeni bir istila tehdidinde bulundu. Son olarak, 15 Aralık 1433'te, Polonyalılar ve Tarikat arasında Łęczyca'da on iki yıllık Łęczyca Mütarekesi imzalandı. (bazı Polonyalı tarihçilerin bu Leh-Töton Savaşı'nı 1431-1433'te ve 1435 olmak üzere iki savaşa ayırmasına yol açmıştır). Töton Şövalyeleri, Tarikat'ın Švitrigaila'ya verdiği desteği kesmesi de dahil olmak üzere Polonya'nın diğer taleplerini kabul etti; dahası, bir barış imzalanıncaya kadar (uti possidetis) her iki taraf da işgal ettiği toprakları kontrol edecek ve hiçbir taraf bu ateşkesi değiştirmek için yabancı güçlerin arabuluculuğuna başvurmayacaktı. Bu, Polonya topraklarındaki savaşın sonunu işaret ediyordu; Polonya ile yapılan ateşkes Livonya Tarikatı'na kadar uzanmadığı için Litvanya topraklarındaki mücadele yıl daha devam edecekti.
Jogaila'nın kafirlerle olan ittifakı onun itibarına zarar vermişti. Ancak 1433'e gelindiğinde Jogaila, özellikle Švitrigaila'nın İslam Tatarlar ile ittifak kurmasından bu yana Kilise'nin desteğini yeniden kazandı. Jogaila Kilise'den ondalık vergiler aldı (ki bu da ondan Tatarlar ve Hussitlerle savaşmasını bekliyordu) ve temsilcileri Floransa'daki Ekümenik konsil önünde dinlenmeye davet edildi.
Belirleyici muharebe
Jogaila Mayıs 1434'te öldüğünde Tarikat, Livonya Tarikatı'ndan şövalyeler, Ortodoks dükleri ve Hussitlerin seçkin bir askeri komutanı olan yeğeni Sigismund Korybut da dahil olmak üzere destekçilerini bir araya getiren Švitrigaila'ya desteğini yeniden başlattı. Son Wiłkomierz Muharebesi Eylül 1435'te Vilnius'un kuzeybatısındaki Ukmergė (Vilkomir, Wiłkomierz) yakınlarında yapıldı. Her iki taraftan da 30.000 askerin katıldığı tahmin ediliyor. Švitrigaila'nın Sigismund Korybut liderliğindeki ordusu, Michael Žygimantaitis liderliğindeki saldıran Litvanya-Polonya ordusu tarafından bölündü ve güçlü bir yenilgiye uğradı.Livonya Tarikatı, bazen 1410'da Grunwald'da Töton Şövalyelerine uygulanan karşılaştırılabilecek büyük bir yenilgiye uğramıştı. 31 Aralık 1435'te Töton Şövalyeleri Brześć Kujawski'de bir barış anlaşması imzaladı. Švitrigaila'ya verdikleri desteği durdurmayı ve gelecekte yalnızca Polonya ve Litvanya tarafından ortaklaşa uygun şekilde seçilen Büyük Dükleri desteklemeyi kabul ettiler. Antlaşma, 1422 Melno Antlaşması ile belirlenen sınırları değiştirmedi. Töton ve Livonya Tarikatları artık Polonya-Litvanya işlerine karışmıyordu; bunun yerine Polonya, Prusya'yı ikiye bölecek iç savaş olan On Üç Yıl Savaşı'na dahil olacaktı.
Kaynakça
- ^ Biskup, Marian (1967). "Najazd krzyżacki na Polskę i bitwa pod Dąbkami 1431". Zeszyty Naukowe Wojskowej Akademii Politycznej (Lehçe). Historia (15).
- ^ Kiaupienė, Jūratė (2002). . Gimtoji istorija. Nuo 7 iki 12 klasės (Litvanca). Vilnius: Elektroninės leidybos namai. ISBN . 3 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2008.
- ^ a b Urban, William (2003). Tannenberg and After. Chicago: Lithuanian Research and Studies Center. ss. 306-308. ISBN .
- ^ a b c d Rynarzewski, Maciej. (PDF). Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Olsztynie. 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2008.
- ^ Turnbull, Stephen; Angus McBride (2004). The Hussite Wars 1419–36. Osprey Publishing. s. 15. ISBN .[]
- ^ a b Prochaska, Antoni (1908). Król Władysław Jagiełło (Lehçe). Kraków: Akademia Umiejętności. s. 265. OCLC 13016756.
- ^ a b c Christiansen, Eric (1997). The Northern Crusades
![image]()
. Londra: Penguin Books. ss. 242-243. ISBN . - ^ a b Urban, William (2003). Tannenberg and After. Chicago: Lithuanian Research and Studies Center. ss. 347-350. ISBN .
- ^ Turnbull, Stephen (2003). Tannenberg 1410: Disaster for the Teutonic Knights. Oxford: Osprey. ss. 84-85. ISBN .
- ^ a b Prochaska, Antoni (1908). Król Władysław Jagiełło (Lehçe). Kraków: Akademia Umiejętności. s. 267. OCLC 13016756.
- ^ a b c Koneczny, Feliks (1903). Dzieje polski za Jagiellonow (Lehçe). Kraków: Nakładem Krakowskiego Towarzystwa Oświaty Ludowej. s. 123. OCLC 123147077.
- ^ Giertych, Jędrzej; Brazilla Carroll (1958). Poland and Germany: A Reply to Congressman B. Carrol Reece of Tennessee. Jędrzej Giertych. s. 37. OCLC 4169234.
- ^ (Lehçe). . 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2008.
- ^ Rogalski, Leon (1846). Dzieje Krzyżaków: oraz ich stosunki z Polska̜, Litwa̜ i Prussami (Lehçe). II. Varşova: Nakł. i drukiem S. Orgelbranda. s. 210. OCLC 38718035.
- ^ a b Urban, William (2003). Tannenberg and After. Chicago: Lithuanian Research and Studies Center. s. 311. ISBN .
- ^ Piročkinas, Arnoldas (1999). . Mokslas Ir Gyvenimas (Litvanca). 10 (502). ISSN 0134-3084. 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Simas Sužiedėlis, (Ed.) (1970–1978). "Pabaiskas, Battle of". . IV. Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. ss. 140-141. LCCN 74-114275.
- ^ Kamuntavičius, Rūstis; Vaida Kamuntavičienė; Remigijus Civinskas; Kastytis Antanaitis (2001). Lietuvos istorija 11–12 klasėms (Litvanca). Vilnius: Vaga. s. 92. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leh Toton Savasi 1431 1435 Polonya Kralligi ile Toton Sovalyeleri arasindaki silahli catismadir Brzesc Kujawski Barisi ile sona ermis ve Polonya icin bir zafer olarak kabul edilir Leh Toton SavasiLeh Toton savaslariDonemin Leh sovalyeleriBolgeToton Tarikati DevletiSonucPolonya zaferi Brzesc Kujawski Barisi Toton Tarikati nin GerilemesiTaraflarToton Tarikati Devleti Bohemya parali askerleriPolonya Kralligi Hussit parali askerleri Bogdan PrensligiKomutanlar ve liderlerPaul von Rusdorf Erasmus FischbornII Wladyslaw Jagiello Mikulas of Michalow Sudivoj of Ostrorog Pomeranya duku Bogdan Voyvodasi II ȘtefanDusmanliklarSavas Toton Buyuk Ustadi Paul von Rusdorf un Litvanya Buyuk Dukaligi tahti icin kardesi Polonya Krali Jogaila ya Wladyslaw Jagiello karsi bir ic savas yuruten Svitrigaila ile ittifak kurarak Christmemel Antlasmasi ni imzalamasiyla baslamistir Kutsal Roma imparatoru Sigismund Polonya Litvanya birligini kirmak amaciyla Toton Tarikati na baglilikta bulunmustur 1431 de Polonya nin ana kuvvetleri Volhinya daki Lutsk ta yer alirken Toton Sovalyeleri Polonya yi isgal etti Cok az muhalefetle karsilasan Sovalyeler Dobrzyn Topraklarini harap ederek Nieszawa kasabasini ele gecirdi ve Kuyavia ve Krajna bolgelerine dogru ilerlemeye calisti Ancak Toton ordusu 13 Eylul 1431 de Nakel Naklo nad Notecia yakinlarindaki nde maglubiyete ugratildi Eylul ayinda Polonya Litvanya ve Toton Sovalyeleri arasinda Staryi Chortoryisk te iki yillik bir ateskes imzalandi Hussitlerin Prusya yi isgaliHussit savascilarini gosteren bir tablosu Haziran 1433 te Polonya Toton Tarikati nin Livonya subesi araciligiyla Svitrigaila ya gizli destek gondermesini engellemek icin Cek Hussitler ile ittifak kurdu Toton Sovalyeleri Hussit savaslari sirasinda kafir Hussitelere karsi Papa ve Kutsal Roma Imparatoru Sigismund u desteklemislerdi Sany li Jan Capek komutasindaki Cek kuvvetlerine son ve en buyuk guzel yolculuklari icin Polonya dan guvenli gecis izni verildi Polonya kuvvetleri ayni zamanda Stolp Dukaligi nin Slupsk Pomeranya Duku IX Boguslaw tarafindan da destekleniyordu Ayrica hukumdari Ilias in yerine daha Polonya yanlisi II Ștefan in gectigi Bogdan da Polonya ittifakina katilmisti Feodor Ostrogski liderligindeki gucler de dahil olmak uzere Hussite ordusu dort ay boyunca Neumark Pomeranya ve Bati Prusya daki Toton bolgelerini harap etti Ilk once Konitz i Chojnice alti hafta boyunca kusatmada basarisiz oldular ardindan kuzeye Schwetz e Swiecie ve Danzig e Gdansk tasindilar Vistula Nehri uzerindeki Dirschau Tczew dahil olmak uzere bircok kasaba ve kaleyi ele gecirdiler 29 Agustos 1433 Basarisiz olan Danzig kusatmasina ragmen Hussites Eylul basinda Oliwa yakinlarinda Baltik Denizi ne ulasti ve siselerini sembolik olarak denizden aldiklari suyla doldurarak guzel yolculuklarini kutladilar Starogard Gdanski uzerinden guneye donen kesif ekibi Nowy Jasiniec in sinir yerlesimindeki bir kaleyi isgal etti Barisin muzakere edilmesi ve sonuclandirilmasi13 Eylul 1433 te Jasiniec te Noel e kadar yururlukte olan bir ateskes imzalandi Leh Toton muzakereleri Brzesc Kujawski de devam etti ve Hussite Katolik muzakereleri Floransa Konsili nde ve Prag daki Cek Diyetinde devam etti Neumark ve Pomeranya nin Polonya onculugundeki isgali basarili oldu Toton Tarikati nin Kutsal Roma Imparatorlugu ndan aldigi destegi kesti ve Tarikati Polonyalilarla bir anlasma imzalamaya ikna etti Tarikatin liderleri savasmaya devam etmeye istekliyken Prusya vatandaslari savasin derhal sona ermesini talep etti Polonyalilar cesitli kosullar one surduler Sovalyelerin anlasmazliklarin cozumu icin imparatora papaya veya Floransa Konsili ne yaptigi cagrilara son verilmesi Nieszawa nin teslim olmasi ve Svitrigaila ile ittifaklarinin sona ermesi Sovalyeler bu kosullari reddetti ve Polonyalilar yeni bir istila tehdidinde bulundu Son olarak 15 Aralik 1433 te Polonyalilar ve Tarikat arasinda Leczyca da on iki yillik Leczyca Mutarekesi imzalandi bazi Polonyali tarihcilerin bu Leh Toton Savasi ni 1431 1433 te ve 1435 olmak uzere iki savasa ayirmasina yol acmistir Toton Sovalyeleri Tarikat in Svitrigaila ya verdigi destegi kesmesi de dahil olmak uzere Polonya nin diger taleplerini kabul etti dahasi bir baris imzalanincaya kadar uti possidetis her iki taraf da isgal ettigi topraklari kontrol edecek ve hicbir taraf bu ateskesi degistirmek icin yabanci guclerin arabuluculuguna basvurmayacakti Bu Polonya topraklarindaki savasin sonunu isaret ediyordu Polonya ile yapilan ateskes Livonya Tarikati na kadar uzanmadigi icin Litvanya topraklarindaki mucadele yil daha devam edecekti Jogaila nin kafirlerle olan ittifaki onun itibarina zarar vermisti Ancak 1433 e gelindiginde Jogaila ozellikle Svitrigaila nin Islam Tatarlar ile ittifak kurmasindan bu yana Kilise nin destegini yeniden kazandi Jogaila Kilise den ondalik vergiler aldi ki bu da ondan Tatarlar ve Hussitlerle savasmasini bekliyordu ve temsilcileri Floransa daki Ekumenik konsil onunde dinlenmeye davet edildi Belirleyici muharebeJogaila Mayis 1434 te oldugunde Tarikat Livonya Tarikati ndan sovalyeler Ortodoks dukleri ve Hussitlerin seckin bir askeri komutani olan yegeni Sigismund Korybut da dahil olmak uzere destekcilerini bir araya getiren Svitrigaila ya destegini yeniden baslatti Son Wilkomierz Muharebesi Eylul 1435 te Vilnius un kuzeybatisindaki Ukmerge Vilkomir Wilkomierz yakinlarinda yapildi Her iki taraftan da 30 000 askerin katildigi tahmin ediliyor Svitrigaila nin Sigismund Korybut liderligindeki ordusu Michael Zygimantaitis liderligindeki saldiran Litvanya Polonya ordusu tarafindan bolundu ve guclu bir yenilgiye ugradi Livonya Tarikati bazen 1410 da Grunwald da Toton Sovalyelerine uygulanan karsilastirilabilecek buyuk bir yenilgiye ugramisti 31 Aralik 1435 te Toton Sovalyeleri Brzesc Kujawski de bir baris anlasmasi imzaladi Svitrigaila ya verdikleri destegi durdurmayi ve gelecekte yalnizca Polonya ve Litvanya tarafindan ortaklasa uygun sekilde secilen Buyuk Dukleri desteklemeyi kabul ettiler Antlasma 1422 Melno Antlasmasi ile belirlenen sinirlari degistirmedi Toton ve Livonya Tarikatlari artik Polonya Litvanya islerine karismiyordu bunun yerine Polonya Prusya yi ikiye bolecek ic savas olan On Uc Yil Savasi na dahil olacakti Kaynakca Biskup Marian 1967 Najazd krzyzacki na Polske i bitwa pod Dabkami 1431 Zeszyty Naukowe Wojskowej Akademii Politycznej Lehce Historia 15 Kiaupiene Jurate 2002 Gimtoji istorija Nuo 7 iki 12 klases Litvanca Vilnius Elektronines leidybos namai ISBN 9986 9216 9 4 3 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2008 a b Urban William 2003 Tannenberg and After Chicago Lithuanian Research and Studies Center ss 306 308 ISBN 0 929700 25 2 a b c d Rynarzewski Maciej PDF Polskie Towarzystwo Historyczne Oddzial w Olsztynie 6 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2008 Turnbull Stephen Angus McBride 2004 The Hussite Wars 1419 36 Osprey Publishing s 15 ISBN 1 84176 665 8 olu kirik baglanti a b Prochaska Antoni 1908 Krol Wladyslaw Jagiello Lehce Krakow Akademia Umiejetnosci s 265 OCLC 13016756 a b c Christiansen Eric 1997 The Northern Crusades Londra Penguin Books ss 242 243 ISBN 0 14 026653 4 a b Urban William 2003 Tannenberg and After Chicago Lithuanian Research and Studies Center ss 347 350 ISBN 0 929700 25 2 Turnbull Stephen 2003 Tannenberg 1410 Disaster for the Teutonic Knights Oxford Osprey ss 84 85 ISBN 1 84176 561 9 a b Prochaska Antoni 1908 Krol Wladyslaw Jagiello Lehce Krakow Akademia Umiejetnosci s 267 OCLC 13016756 a b c Koneczny Feliks 1903 Dzieje polski za Jagiellonow Lehce Krakow Nakladem Krakowskiego Towarzystwa Oswiaty Ludowej s 123 OCLC 123147077 Giertych Jedrzej Brazilla Carroll 1958 Poland and Germany A Reply to Congressman B Carrol Reece of Tennessee Jedrzej Giertych s 37 OCLC 4169234 Lehce 30 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2008 Rogalski Leon 1846 Dzieje Krzyzakow oraz ich stosunki z Polska Litwa i Prussami Lehce II Varsova Nakl i drukiem S Orgelbranda s 210 OCLC 38718035 a b Urban William 2003 Tannenberg and After Chicago Lithuanian Research and Studies Center s 311 ISBN 0 929700 25 2 Pirockinas Arnoldas 1999 Mokslas Ir Gyvenimas Litvanca 10 502 ISSN 0134 3084 15 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Simas Suziedelis Ed 1970 1978 Pabaiskas Battle of IV Boston Massachusetts Juozas Kapocius ss 140 141 LCCN 74 114275 Kamuntavicius Rustis Vaida Kamuntaviciene Remigijus Civinskas Kastytis Antanaitis 2001 Lietuvos istorija 11 12 klasems Litvanca Vilnius Vaga s 92 ISBN 5 415 01502 7