Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lena Sütunları, (Rusça: Ле́нские столбы́, tr. Lenskiye Stolby; Yakutça: Өлүөнэ туруук хайалара) Doğu Sibirya bünyesinde Yakutistan özerk cumhuriyeti'nde Lena Nehri kıyısında yer alan doğal bir oluşumdur. Sütunların yüksekliği 150-300 metre arasında değişmekle beraber, Kambriyen dönemlerinde oluştuğu düşünülmektedir. Lane Sütunları, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine alınmıştır.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Rusya, Yakutistan |
| (Kriter) | Doğal: viii |
| Referans | 1299 |
| Tescil | 2012 (36. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
Kireç taşından oluşan bu sütunlar, tektonik olarak Sibirya havzası içeresinde yer alır.
Lena Sütunları Doğal Parkı
Rusya'nın kuzeydoğusundaki Yakutistan Özerk Cumhuriyeti'nde Lena havzasında bulunan anıtsal sütunların korunması adına Yakutistan yönetimi 1995'te bölgeyi doğal park ilan etmiş ve koruma altına almıştır. Jeolojik olarak çok önemli bir mirasa ve öneme sahip olan alan 2012 yılında Unesco dünya mirası listesine alınmıştır. Bugün 13870 km^2'lik devasa alan hem bilimsel hem de turizme yönelik ilginin konusu olmaktadır.
Jeoloji
Lena sütunları Sibirya platformunun güneydoğu köşesindeki Aldan antiklinalinin kuzey kısmında yer alır. Neoproterozoyik'ten geç Paleozoyik döneme kadar Sibirya platformu izole bir jeolojik birim yani kratondu ve o dönemlerde alçak enlemlerde bulunuyordu. Bu süre zarfında günümüz Altay-Sayan kıvrım kuşağı sınırlarını oluşturan karalarla çarpıştı. Çevrenin jeolojik çözülenmesi Neoproterozoyik-Mezozoyik ardalanmasının yüzlek vermesiyle incelenebilmektedir. Alanın çoğu 2 dereceden az eğimli olup en yaygın tabakalar denizel karbonat kayalarınca temsil edilen Ediacara ve Kambriyen yaşlı birimlerdir. Ordovisyen ve Silüryen tabakalarsa Jura dönemindeki deniz seviyesi yükselmesi ve Jura öncesi dönemdeki kıtasal yükselme sonucu neredeyse yok olmuştur. Bu alanın Jura dönemi dinozor kalıntıları da içeren sığ denizel ortam ve kıtasal silisiklastik kayalarca temsil edilir. Jura dönemindeki düşük tektonik aktivite de muhtemelen sibirya platformu'nun verkhoyansk-chukchi kıvrım kuşağı karalarıyla çarpışması neticesinde gerçekleşmiştir ve bazı dayk girişimleri görülür, ancak bu dayk sistemleri erken paleozoyik tabakaları kesmemektedir. Senozoyik (66 milyon yıl önce-günümüz) tabakalar ise genel olarak pleyistosen çökellerce temsil edilir. bu çökeller kalıcı donmuş ve mamut fosilleri içeren çökellerdir. Buzul sonrası holosen çökeller ise alüvyon, göl, bataklık ve rüzgar çökelleri barındırır. Lena nehir havzası ilk olarak geç neojen döneminde şekillenmeye başlamıştır. Bugünkü sütunsal morfolojiyi ise Pleyistosen döneminde almıştır. günlük sıcaklık farklılığı ve karstik boşluklardaki suyun donma-çözünme mekanizması bu yapıların oluşma nedenidir. Lena havzası'nın en temel tabakaları kambriyen yaşlı birimlerdir ve bu denizel karbonatlı çökeller kambriyen patlamasının izlerinin sürülebildiği bir fosilli kayalardır. zemin karst fenomeni erken kambriyen yaşlıdır ve 400-500 metre tabaka kalınlığı verirler. kuru ve arktik iklim özellikleri gösteren plato üzerinde yer alan karst sistemi düşük yağış miktarına rağmen bölgede yaygındır.
Turizm
Ziyaretçilerin, Yakutsk şehrinde yer alan herhangi bir tur şirketi ile irtibata geçildiği zaman, nehirde bu sütunları görme şansı vardır. Bu bölge, Limnoloji ile uğraşanlar bilim insanları başta olmak üzere, ekoturizmciler için de ilgi odağıdır. Ayrıca, Baykal Gölünden, yaklaşık 1,400 km uzakta olmasından ötürü, bazı tur rehberlerinin ziyaretçileri Baykal Gölünden Lena Sütunlarına götürebilmeleri de mümkündür. Doğal olarak en yüksek turist rakamlarına yaz aylarında ulaşan bölgede en verimli sezonda 14.500 turist bulunuyorken; kışın da bu sayılara ulşamanın planlamaları yapılıyor. Sıcaklıkların oldukça düşük olduğu şubat-nisan arası sezonun da turizme kazandırılması çalışmaları yoğunlaştırılmıştır.
Galeri
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2016.
- ^ Editors of UNESCO, Editors of UNESCO. "Lena Pillars Nature Park". www.unesco.org. UNESCO. 5 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ Editors of UNESCO, Editors of UNESCO. "LENA PILLARS NATURE PARK" (PDF). www.unesco.com. UNESCO. 22 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ Editors of TASS, Editors of TASS. "Lena Pillars in Yakutia to welcome tourists all year round". www.tass.com. TASS. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
 | Rusya coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lena Sutunlari Rusca Le nskie stolby tr Lenskiye Stolby Yakutca Өlүone turuuk hajalara Dogu Sibirya bunyesinde Yakutistan ozerk cumhuriyeti nde Lena Nehri kiyisinda yer alan dogal bir olusumdur Sutunlarin yuksekligi 150 300 metre arasinda degismekle beraber Kambriyen donemlerinde olustugu dusunulmektedir Lane Sutunlari 2012 yilinda UNESCO Dunya Mirasi Listesine alinmistir Lena Sutunlari Dogal ParkiUNESCO Dunya MirasiKonum Rusya YakutistanKriterDogal viiiReferans1299Tescil2012 36 oturum BolgeAsya Pasifik Kirec tasindan olusan bu sutunlar tektonik olarak Sibirya havzasi iceresinde yer alir Lena Sutunlari Dogal ParkiRusya nin kuzeydogusundaki Yakutistan Ozerk Cumhuriyeti nde Lena havzasinda bulunan anitsal sutunlarin korunmasi adina Yakutistan yonetimi 1995 te bolgeyi dogal park ilan etmis ve koruma altina almistir Jeolojik olarak cok onemli bir mirasa ve oneme sahip olan alan 2012 yilinda Unesco dunya mirasi listesine alinmistir Bugun 13870 km 2 lik devasa alan hem bilimsel hem de turizme yonelik ilginin konusu olmaktadir JeolojiLena sutunlari Sibirya platformunun guneydogu kosesindeki Aldan antiklinalinin kuzey kisminda yer alir Neoproterozoyik ten gec Paleozoyik doneme kadar Sibirya platformu izole bir jeolojik birim yani kratondu ve o donemlerde alcak enlemlerde bulunuyordu Bu sure zarfinda gunumuz Altay Sayan kivrim kusagi sinirlarini olusturan karalarla carpisti Cevrenin jeolojik cozulenmesi Neoproterozoyik Mezozoyik ardalanmasinin yuzlek vermesiyle incelenebilmektedir Alanin cogu 2 dereceden az egimli olup en yaygin tabakalar denizel karbonat kayalarinca temsil edilen Ediacara ve Kambriyen yasli birimlerdir Ordovisyen ve Siluryen tabakalarsa Jura donemindeki deniz seviyesi yukselmesi ve Jura oncesi donemdeki kitasal yukselme sonucu neredeyse yok olmustur Bu alanin Jura donemi dinozor kalintilari da iceren sig denizel ortam ve kitasal silisiklastik kayalarca temsil edilir Jura donemindeki dusuk tektonik aktivite de muhtemelen sibirya platformu nun verkhoyansk chukchi kivrim kusagi karalariyla carpismasi neticesinde gerceklesmistir ve bazi dayk girisimleri gorulur ancak bu dayk sistemleri erken paleozoyik tabakalari kesmemektedir Senozoyik 66 milyon yil once gunumuz tabakalar ise genel olarak pleyistosen cokellerce temsil edilir bu cokeller kalici donmus ve mamut fosilleri iceren cokellerdir Buzul sonrasi holosen cokeller ise aluvyon gol bataklik ve ruzgar cokelleri barindirir Lena nehir havzasi ilk olarak gec neojen doneminde sekillenmeye baslamistir Bugunku sutunsal morfolojiyi ise Pleyistosen doneminde almistir gunluk sicaklik farkliligi ve karstik bosluklardaki suyun donma cozunme mekanizmasi bu yapilarin olusma nedenidir Lena havzasi nin en temel tabakalari kambriyen yasli birimlerdir ve bu denizel karbonatli cokeller kambriyen patlamasinin izlerinin surulebildigi bir fosilli kayalardir zemin karst fenomeni erken kambriyen yaslidir ve 400 500 metre tabaka kalinligi verirler kuru ve arktik iklim ozellikleri gosteren plato uzerinde yer alan karst sistemi dusuk yagis miktarina ragmen bolgede yaygindir TurizmLena Sutunlarinin baska gorunusu Ziyaretcilerin Yakutsk sehrinde yer alan herhangi bir tur sirketi ile irtibata gecildigi zaman nehirde bu sutunlari gorme sansi vardir Bu bolge Limnoloji ile ugrasanlar bilim insanlari basta olmak uzere ekoturizmciler icin de ilgi odagidir Ayrica Baykal Golunden yaklasik 1 400 km uzakta olmasindan oturu bazi tur rehberlerinin ziyaretcileri Baykal Golunden Lena Sutunlarina goturebilmeleri de mumkundur Dogal olarak en yuksek turist rakamlarina yaz aylarinda ulasan bolgede en verimli sezonda 14 500 turist bulunuyorken kisin da bu sayilara ulsamanin planlamalari yapiliyor Sicakliklarin oldukca dusuk oldugu subat nisan arasi sezonun da turizme kazandirilmasi calismalari yogunlastirilmistir GaleriKaynakca Arsivlenmis kopya 3 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2016 Editors of UNESCO Editors of UNESCO Lena Pillars Nature Park www unesco org UNESCO 5 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2020 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Editors of UNESCO Editors of UNESCO LENA PILLARS NATURE PARK PDF www unesco com UNESCO 22 Subat 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Haziran 2020 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Editors of TASS Editors of TASS Lena Pillars in Yakutia to welcome tourists all year round www tass com TASS 5 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2020 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Rusya cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz