Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Liliʻuokalani; Lydia Liliʻu Loloku Walania Kamakaʻeha (2 Eylül 1838 - 11 Kasım 1917), 29 Ocak 1891'den 17 Ocak 1893'te Hawai Krallığı'nın devrilmesine kadar hüküm süren Hawaii Krallığı'nın tek kraliçesi ve son egemen hükümdarıydı. "Aloha ʻOe" ve diğer birçok eserin bestecisidir. Ayrıca Hawaiʻi'nin Hawaiʻi'nin Kraliçesi tarafından Öyküsü adlı otobiyografisini devrilmesinin ardından hapisteyken yazdı.
| Liliʻuokalani | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Hüküm süresi | 29 Ocak 1891 – 17 Ocak 1893 | ||||
| Sonra gelen | |||||
| Doğum | 2 Eylül 1838 Honolulu, Oʻahu, Hawaii Krallığı | ||||
| Ölüm | 11 Kasım 1917 (79 yaşında) Honolulu, Oʻahu, Hawaii | ||||
| Defin | 18 Kasım 1917 | ||||
| Eş(ler)i | (e. 1862; ö. 1891) | ||||
| |||||
| Hanedan | |||||
| İmza |  | ||||
Liliʻuokalani, 2 Eylül 1838'de Honolulu'da Oʻahu adasında doğdu. Doğal ebeveynleri Analea Keohokālole ve Caesar Kapaʻakea iken, doğumda Abner Pākī ve Laura Kōnia tarafından hānai (gayri resmi olarak evlat edinildi) ve kızları Bernice Pauahi Bishop ile büyüdü. Hristiyan olarak vaftiz edilip Kraliyet Okulu'nda eğitim gördü. Kral III. Kamehameha tarafından taht için uygun olduğu ilan edildi. Daha sonra Oʻahu Valisi olan Amerika doğumlu John Owen Dominis ile evlendi. Çiftin biyolojik çocukları olmadı, ancak birkaç çocuk evlat edindi. Kardeşi David Kalākaua'nın 1874'te tahta çıkmasından sonra, o ve kardeşlerine Batı tarzı Prens ve Prenses unvanları verildi. 1877'de, küçük kardeşi II. Leleiohoku'nun ölümünden sonra, tahtın veliahtı ilan edildi. Kraliçe Victoria'nın Altın Yıldönümü sırasında, erkek kardeşini Birleşik Krallık'ın resmi elçisi olarak temsil etti.
Liliʻuokalani, kardeşinin ölümünden dokuz gün sonra 29 Ocak 1891'de tahta çıktı. Saltanatı sırasında, monarşinin gücünü ve ekonomik olarak haklarından mahrum bırakılmışların oy haklarını geri getirecek yeni bir anayasa hazırlamaya çalıştı. Bayonet Anayasasını yürürlükten kaldırma girişimleriyle tehdit edilen Hawaii'deki Amerikan yanlısı unsurlar, 17 Ocak 1893'te monarşiyi devirdi. Devirme, Amerikan çıkarlarını korumak için John L. Stevens komutasındaki ABD Deniz Piyadeleri'nin karaya çıkmasıyla desteklendi ve bu da monarşinin sonunu getirdi.
Darbe, Hawaii Cumhuriyeti'ni kurdu, ancak nihai hedef, adaların Başkan Grover Cleveland tarafından geçici olarak engellenen ABD'ye ilhak edilmesiydi. Monarşiyi yeniden kurmak için başarısız bir ayaklanmanın ardından, oligarşik hükûmet eski kraliçeyi ʻIolani Sarayı'nda ev hapsine aldı. 24 Ocak 1895'te Liliʻuokalani, Hawaii tahtından çekilmek zorunda kaldı ve resmen devrik monarşiyi sona erdirdi. Monarşiyi yeniden kurmak ve ilhaka karşı çıkmak için girişimlerde bulunuldu, ancak İspanyol-Amerikan Savaşı'nın patlak vermesiyle Birleşik Devletler Hawaii'yi ilhak etti. Hayatının geri kalanını özel bir vatandaş olarak yaşayan Liliʻuokalani, 11 Kasım 1917'de Honolulu'daki Washington Place'deki evinde öldü.
İlk yılları
Liliʻuokalani, 2 Eylül 1838'de Lydia Liliʻu Loloku Walania Kamakaʻeha adıyla Analea Keohokālole ve Caesar Kapaʻakea'nın çocuğu olarak doğdu. Oʻahu adasındaki Honolulu'daki Punchbowl Krateri'nin tabanında, anne tarafından büyükbabası Aikanaka'ya ait büyük bir çim kulübesinde doğdu. Hawaii geleneğine göre, doğumuyla bağlantılı bir olaydan sonra adını almıştır. Doğduğunda, Kuhina Nui (naip) Elizabeth Kīnaʻu bir göz enfeksiyonu geçirmişti. Çocuğa şu kelimeleri kullanarak isim verdi; liliʻu (akıllı), loloku (ağlayan), walania (yakıcı bir ağrı) ve kamakaʻeha (ağrılı gözler). Amerikalı misyoner Rahip Levi Chamberlain tarafından 23 Aralık'ta vaftiz edildi ve Hristiyan adı olarak kendisine Lydia adı verildi.
Ailesi Hawaii soylularının aliʻi sınıfındandı ve 18. yüzyıldaki aliʻi nui (yüce hükümdar) Keaweʻīkekahialiʻiokamoku'nun ortak kökenini paylaşan, hüküm süren Kamehameha Evi'nin sülalesindendi. Biyolojik ebeveynlerinden, Hawai Krallığı'nı fethi sırasında Kamehameha I'in beş kraliyet danışmanından ikisi olan Keaweaheulu ve Kameʻeiamoku'nun soyundan geldi. Hem annesinin hem de babasının büyükbabası Kameʻeiamoku, kraliyet ikizi Kamanawa ile birlikte Hawaii arması üzerinde tasvir edildi. Liliʻuokalani, ailesinin soyundan annesinin soyundan sonra "Keawe-a-Heulu soyu" olarak bahsetti. Büyük bir ailenin hayatta kalan üçüncü çocuğu, biyolojik kardeşleri arasında şunlar vardı: James Kaliokalani, David Kalākaua, Anna Kaʻiulani, Kaʻiminaʻauao, Miriam Likelike ve William Pitt Leleiohoku II. O ve kardeşleri, diğer aile üyelerine hānai (gayri resmi olarak evlat edinilme) olarak verildi. Hawai geleneği olan hānai, Hawaii kraliyetleri ve halk tarafından uygulanan geniş aileler arasında gayri resmi bir evlat edinme şeklidir. Doğum açısından Abner Pākī ve eşi Laura Kōnia'nın çocukları olarak kabul edildi ve kızları Bernice Pauahi ile birlikte büyüdü.
1842'de, dört yaşında, eğitimine Chiefs' Children's School'da (daha sonra Kraliyet Okulu olarak bilinir) başladı. O dönem Kamehameha III tarafından Hawaii Krallığı tahtına uygun olarak resmen ilan edilmişti. Liliʻuokalani daha sonra bu durumu "öğrencilerin yalnızca taht iddialarını kabul eden kişiler olduğunu" kaydetti. Ona, iki ağabeyi James Kaliokalani ve David Kalākaua ile birlikte on üç kraliyet kuzeni ile birlikte Amerikalı misyonerler Amos Starr Cooke ve eşi Juliette Montague Cooke tarafından İngilizce öğretildi. Misyoner çiftin görevleri ahlaki ve cinsel gelişimini izlemek yanında çocuklara okuma, heceleme, hattatlık, aritmetik, geometri, cebir, fizik, coğrafya, tarih, defter tutma, müzik ve İngilizce kompozisyon öğretmekti. Liliʻuokalani, Prenses Victoria Kamāmalu, Mary Polly Paʻaʻāina ve John William Pitt Kīnaʻu ile birlikte sınıfın en genç öğrencileri arasında idi. Daha sonraki yaşamında, Liliʻuokalani, "yatağa aç gönderildiğini" ve sınıf arkadaşı Moses Kekūāiwa ve küçük kız kardeşi Kaʻiminaʻauao'nun hayatına mal olan 1848 kızamık salgınını hatırlayarak, erken dönem yatılı eğitimine olumsuz baktığını belirtti. Cookes tarafından işletilen yatılı okul 1850 civarında kapandı, bu yüzden eski sınıf arkadaşı Victoria ile birlikte, Reverend Edward G. Beckwith tarafından yönetilen, yeri değiştirilen gündüz okuluna (Kraliyet Okulu da denir) gönderildi. 5 Mayıs 1853'te final sınıf sınavlarında Victoria ve Nancy Sumner'ın ardından üçüncü oldu. 1865'te, evlendikten sonra, Oʻahu Koleji'ne (günümüz Punahou Okulu ) gayri resmi olarak katıldı ve daha sonra California'daki Mills Koleji'ni kuracak olan Susan Tolman Mills'in gözetimi altında eğitim aldı.
Kur süreci ve evlilik hayatı
1850'de yatılı okul sona erdikten sonra, Liliʻuokalani, daha sonraki yaşamında çocukluk evi olarak anacağı Haleʻākala'da hānai ailesiyle birlikte yaşadı. Bu dönemde hānai kız kardeşi Pauahi, ebeveynlerinin istememelerine rağmen Amerikalı Charles Reed Bishop ile evlendi. Ancak Pākī'nin 1855'teki ölümünden kısa bir süre önce ailesiyle barıştı. Kōnia iki yıl sonra öldü ve Liliʻuokalani Piskoposların vesayeti altına girdi. Bu dönemde Liliʻuokalani, 1855'te tahta çıkan hükümdarlığı altında genç sosyal seçkinlerin arasına girdi. 1856'da Kamehameha IV, sınıf arkadaşlarından Emma Rooke ile evlenme niyetini açıkladı. Bununla birlikte, Liliʻuokalani'ye göre, saraydaki bazı kişiler, "Paki'nin evlat edinilen kızı dışında doğum ve rütbe bakımından kendisine eşit başka birinin olamayacağını" söyledi ve bu da Kralı sinirlendirildi ve Kraliçe'yi üzdü. Bu üzüntüye rağmen, Liliʻuokalani yeni Kraliçe'nin yakın arkadaşı olarak kabul edildi ve kraliyet düğünü sırasında Prenses Victoria Kamāmalu ve Mary Pitman ile birlikte nedime olarak hizmet etti. Resmi beyana göre Kraliçe Emma'nın resmi nedimesi oldu. O dönem Lydia Paki, "Krallıktaki en yüksek evlenmemiş kadın" idi.
Evlilik düşüncesi onun için erken başlamıştı. Pākīlerin misafiri olan Amerikalı tüccar Gorham D. Gilman, on beş yaşındayken ona yanaşmak istemişti. Kōnia'nın 1857'deki son hastalığı sırasında, Liliʻuokalani kısaca William Charles Lunalilo ile nişanlandı. Müzik bestelemeye ilgi duyuyorlardı ve birbirlerini çocukluktan tanıyorlardı. Lunalilo, doğuştan kralın kız kardeşi olan Prenses Victoria ile nişanlıydı, ancak erkek kardeşleriyle olan anlaşmazlıklar evliliğin gerçekleşmesini engellemişti. Böylece, Lunalilo yaptığı bir gezi sırasında ona Lili'uokalani'yi önerdi. Liliʻuokalani'nin Lunalilo ve kardeşi Kalakaua'nınsa Prenses Victoria ile eşleştirildiği kısa süreli bir ikili nişan yapıldı. Sonrasında Kral Kamehameha IV'ün ısrarı ve Piskoposların birliğe muhalefeti nedeniyle nişan iptal edildi. Daha sonra, Prens Lot Kapuāiwa'nın (gelecekteki Kamehameha V) bir çalışanı ve Kral Kamehameha IV'ün sekreteri olan Amerika doğumlu John Owen Dominis ile romantik bir ilişkiye girdi. Dominis, Trieste'den Kaptan John Dominis ve Boston'dan Mary Lambert Jones'un oğluydu. Liliʻuokalani'nin anılarına göre birbirlerini çocukluklarından beri tanıyorlardı. Bir gezisi sırasında, Dominis atından düşüp bacağını kırmış ve o da evine kadar eşlik etmişti.
1860'tan 1862'ye kadar, Liliʻuokalani ve Dominis, yirmi dördüncü doğum gününde nişanlandılar. Tören, Kamehameha IV ve Kraliçe Emma'nın oğlu Prens Albert Kamehameha'nın ölümüne saygı nedeniyle 16 Eylül 1862'ye ertelendi. Düğün, Piskoposların ikametgâhı olan Haleʻākala'da yapıldı. Tören, Anglikan kurallarıyla Rahip Samuel Chenery Damon tarafından yönetildi. Nedimeleri eski sınıf arkadaşları Elizabeth Kekaʻaniau ve Martha Swinton'dı. Kral Kamehameha IV ve kraliyet ailesinin diğer üyeleri onur konuğu oldular. Çift, Dominis'in Honolulu'daki Washington Place adlı konutuna taşındı. Karısı ve kralla olan bağlantıları sayesinde Dominis daha sonra ve Valisi olacaktı. Dominis'in sadakatsizliği ve annesi Mary'nin oğlunun bir Hawai'li ile evliliğini onaylamadığına dair çok fazla dedikodu çıktı, evliliğin mutsuz bir evlilik olduğu konuşuldu. Hiçbir zaman kendi çocukları olmadı, ancak kocası ve erkek kardeşinin istemememesine rağmen, Liliʻuokalani üç hānai çocuğu evlat edindi: bir aile dostunun kızı Lydia Kaʻonohiponiponiokalani Aholo; bir hizmetlinin oğlu Joseph Kaiponohea ʻAeʻa; ve kocasının oğlu John ʻAimoku Dominis.
Evlendikten sonra, Kamehameha IV'ün ve daha sonra kardeşi ve halefi Kamehameha V'nin nezdindeki konumunu korudu. Kraliçe Emma ve Kral Kamehameha IV'e Kraliçe'nin Hastanesini inşa etmek için para toplama konusunda yardım etti. Kamehameha V'nin isteği üzerine 1866'da yeni Hawai milli marşı olarak "He Mele Lāhui Hawaiʻi"yi besteledi. Bu, kardeşinin kompozisyonu "Hawaiʻi Ponoʻī" ile değiştirilene kadar kullanımda kaldı.
İktidar dönemi
Liliuokalani, 17 Ocak 1891'de tahtı kardeşi Kalakaue'den devraldı. Kısa bir süre sonra, "süngü anayasası" olarak bilinen mevcut anayasa Hawaiililer üzerindeki gücünü ve siyasi etkisini sınırladığı için yeni bir anayasa uygulamaya çalıştı. Adadaki Amerikan çıkarları şeker ticaretine bağlıydı ve ilhak, Amerikan ticaretinin korunması olarak görüldü. Sonuç olarak, o sırada Hawaii'de bulunan ABD Dışişleri Bakanı John L. Stevens, Jolani Sarayını ve diğer hükûmet binalarını koruma kisvesi altında Boston birliklerine adaya inmelerini emretti. Kraliçe 1893'te tahttan indirildi ve geçici bir hükûmet kuruldu.
Amerikan hükûmeti Hawaii halkının kraliçenin yanında olduğuna inandı ve darbeye katılan herkesin affedilmesi şartıyla tahtı kraliçeye geri vermeyi teklif etti. Ancak bunu kabul etmedi. Bu gelişmeyle birlikte dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Grover Cleveland, ABD Kongresi'ne bir mektup gönderdi. 4 Temmuz 1894'te ilan edildi ve monarşinin kaldırılmasını başlatan ilk insanlardan biri olan Stanford Dole başkan oldu. Cumhuriyet, Birleşik Devletler hükûmeti tarafından hemen tanındı.
Tutuklanması ve son günleri
Lilijuokalani, Robert Wilcox tarafından ortaya atılan başarısız karşı-devrimden birkaç gün sonra, 16 Ocak 1895'te evinin bahçesinde silahlar bulunduğu gerekçesiyle tutuklandı. Silahların orada olduğunu bildiğini inkâr etti. Jolani Sarayı'ndaki küçük bir odaya kilitlendi ve serbest bırakıldığı 1896 yılına kadar orada kaldı. 1917'de ölümüne kadar yaşadığı Washington Place adlı evine gitti. Hawaii, 1898'de ABD Kongresi'nin bir kararı ile ABD tarafından ilhak edildi. Hawaii monarşisinin sonu bu şekilde geldi.
Kaynakça
- ^ a b Haley 2014; Allen 1982; Siler 2012
- ^ a b Liliuokalani 1898; Allen 1982
- ^ Pukui & Elbert 1986.
- ^ Allen 1982; Cooke & Cooke 1937
- ^ Chamberlain (1 Ekim 1838 – 21 Temmuz 1842). "Journal of Levi Chamberlain" (PDF). 23. 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2021.
- ^ Liliuokalani 1898; Pratt 1920; Allen 1982; Haley 2014; Gregg 1982
- ^ Liliuokalani 1898; Kuykendall 1967; Osorio 2002; Van Dyke 2008
- ^ a b Liliuokalani 1898.
- ^ a b Kanahele 1999.
- ^ King & Roth 2006.
- ^ Hodges 1918.
- ^ . The Polynesian. 1 (9). Honolulu. 20 Temmuz 1844. 11 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2017.; Cooke & Cooke 1937; Van Dyke 2008; Pratt 1920
- ^ a b Liliuokalani 1898
- ^ a b Liliuokalani 1898; Allen 1982
- ^ Kanahele 1999; Kanahele 2002; Liliuokalani 1898; Allen 1982
- ^ Topolinski 1975.
- ^ Allen 1982.
- ^ Allen 1982; King & Roth 2006; Taylor (12 Haziran 1910). . The Pacific Commercial Advertiser. VII (388). Honolulu. s. 13. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2016.
- ^ Allen 1982; Kanahele 1999; . The Polynesian. XIII (7). Honolulu. 21 Haziran 1856. s. 2. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.; . The Pacific Commercial Advertiser. 1 (1). Honolulu. 2 Temmuz 1856. 1 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2017.
- ^ Cracroft, Franklin & Queen Emma 1958
- ^ Allen 1982; Haley 2014; Liliuokalani 1898
- ^ Allen 1982; Liliuokalani 1898
- ^ Allen 1982; Kanahele 2002; . The Pacific Commercial Advertiser. VII (12). Honolulu. 18 Eylül 1862. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2017.; "Marela". Ka Nupepa Kuokoa. I (43). Honolulu. 20 Eylül 1862. s. 3. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2016.; "Na Mea Mare". Ka Hoku o ka Pakipika. II (52). Honolulu. 18 Eylül 1862. s. 2. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2016.
- ^ Allen 1982; Haley 2014; Blount 1895
- ^ Bonura & Witmer 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Liliʻuokalani Lydia Liliʻu Loloku Walania Kamakaʻeha 2 Eylul 1838 11 Kasim 1917 29 Ocak 1891 den 17 Ocak 1893 te Hawai Kralligi nin devrilmesine kadar hukum suren Hawaii Kralligi nin tek kralicesi ve son egemen hukumdariydi Aloha ʻOe ve diger bircok eserin bestecisidir Ayrica Hawaiʻi nin Hawaiʻi nin Kralicesi tarafindan Oykusu adli otobiyografisini devrilmesinin ardindan hapisteyken yazdi LiliʻuokalaniHukum suresi29 Ocak 1891 17 Ocak 1893Sonra gelenDogum2 Eylul 1838 1838 09 02 Honolulu Oʻahu Hawaii KralligiOlum11 Kasim 1917 79 yasinda Honolulu Oʻahu HawaiiDefin18 Kasim 1917Es ler i e 1862 o 1891 Tam adiLiliʻu Loloku Walania Kamakaʻeha given at birth Lydia Kamakaʻeha name after baptism HanedanImza Liliʻuokalani 2 Eylul 1838 de Honolulu da Oʻahu adasinda dogdu Dogal ebeveynleri Analea Keohokalole ve Caesar Kapaʻakea iken dogumda Abner Paki ve Laura Kōnia tarafindan hanai gayri resmi olarak evlat edinildi ve kizlari Bernice Pauahi Bishop ile buyudu Hristiyan olarak vaftiz edilip Kraliyet Okulu nda egitim gordu Kral III Kamehameha tarafindan taht icin uygun oldugu ilan edildi Daha sonra Oʻahu Valisi olan Amerika dogumlu John Owen Dominis ile evlendi Ciftin biyolojik cocuklari olmadi ancak birkac cocuk evlat edindi Kardesi David Kalakaua nin 1874 te tahta cikmasindan sonra o ve kardeslerine Bati tarzi Prens ve Prenses unvanlari verildi 1877 de kucuk kardesi II Leleiohoku nun olumunden sonra tahtin veliahti ilan edildi Kralice Victoria nin Altin Yildonumu sirasinda erkek kardesini Birlesik Krallik in resmi elcisi olarak temsil etti Liliʻuokalani kardesinin olumunden dokuz gun sonra 29 Ocak 1891 de tahta cikti Saltanati sirasinda monarsinin gucunu ve ekonomik olarak haklarindan mahrum birakilmislarin oy haklarini geri getirecek yeni bir anayasa hazirlamaya calisti Bayonet Anayasasini yururlukten kaldirma girisimleriyle tehdit edilen Hawaii deki Amerikan yanlisi unsurlar 17 Ocak 1893 te monarsiyi devirdi Devirme Amerikan cikarlarini korumak icin John L Stevens komutasindaki ABD Deniz Piyadeleri nin karaya cikmasiyla desteklendi ve bu da monarsinin sonunu getirdi Darbe Hawaii Cumhuriyeti ni kurdu ancak nihai hedef adalarin Baskan Grover Cleveland tarafindan gecici olarak engellenen ABD ye ilhak edilmesiydi Monarsiyi yeniden kurmak icin basarisiz bir ayaklanmanin ardindan oligarsik hukumet eski kraliceyi ʻIolani Sarayi nda ev hapsine aldi 24 Ocak 1895 te Liliʻuokalani Hawaii tahtindan cekilmek zorunda kaldi ve resmen devrik monarsiyi sona erdirdi Monarsiyi yeniden kurmak ve ilhaka karsi cikmak icin girisimlerde bulunuldu ancak Ispanyol Amerikan Savasi nin patlak vermesiyle Birlesik Devletler Hawaii yi ilhak etti Hayatinin geri kalanini ozel bir vatandas olarak yasayan Liliʻuokalani 11 Kasim 1917 de Honolulu daki Washington Place deki evinde oldu Ilk yillariLiliʻuokalani 2 Eylul 1838 de Lydia Liliʻu Loloku Walania Kamakaʻeha adiyla Analea Keohokalole ve Caesar Kapaʻakea nin cocugu olarak dogdu Oʻahu adasindaki Honolulu daki Punchbowl Krateri nin tabaninda anne tarafindan buyukbabasi Aikanaka ya ait buyuk bir cim kulubesinde dogdu Hawaii gelenegine gore dogumuyla baglantili bir olaydan sonra adini almistir Dogdugunda Kuhina Nui naip Elizabeth Kinaʻu bir goz enfeksiyonu gecirmisti Cocuga su kelimeleri kullanarak isim verdi liliʻu akilli loloku aglayan walania yakici bir agri ve kamakaʻeha agrili gozler Amerikali misyoner Rahip Levi Chamberlain tarafindan 23 Aralik ta vaftiz edildi ve Hristiyan adi olarak kendisine Lydia adi verildi Liliʻuokalani gencliginde 1853 yili Ailesi Hawaii soylularinin aliʻi sinifindandi ve 18 yuzyildaki aliʻi nui yuce hukumdar Keaweʻikekahialiʻiokamoku nun ortak kokenini paylasan hukum suren Kamehameha Evi nin sulalesindendi Biyolojik ebeveynlerinden Hawai Kralligi ni fethi sirasinda Kamehameha I in bes kraliyet danismanindan ikisi olan Keaweaheulu ve Kameʻeiamoku nun soyundan geldi Hem annesinin hem de babasinin buyukbabasi Kameʻeiamoku kraliyet ikizi Kamanawa ile birlikte Hawaii armasi uzerinde tasvir edildi Liliʻuokalani ailesinin soyundan annesinin soyundan sonra Keawe a Heulu soyu olarak bahsetti Buyuk bir ailenin hayatta kalan ucuncu cocugu biyolojik kardesleri arasinda sunlar vardi James Kaliokalani David Kalakaua Anna Kaʻiulani Kaʻiminaʻauao Miriam Likelike ve William Pitt Leleiohoku II O ve kardesleri diger aile uyelerine hanai gayri resmi olarak evlat edinilme olarak verildi Hawai gelenegi olan hanai Hawaii kraliyetleri ve halk tarafindan uygulanan genis aileler arasinda gayri resmi bir evlat edinme seklidir Dogum acisindan Abner Paki ve esi Laura Kōnia nin cocuklari olarak kabul edildi ve kizlari Bernice Pauahi ile birlikte buyudu 1842 de dort yasinda egitimine Chiefs Children s School da daha sonra Kraliyet Okulu olarak bilinir basladi O donem Kamehameha III tarafindan Hawaii Kralligi tahtina uygun olarak resmen ilan edilmisti Liliʻuokalani daha sonra bu durumu ogrencilerin yalnizca taht iddialarini kabul eden kisiler oldugunu kaydetti Ona iki agabeyi James Kaliokalani ve David Kalakaua ile birlikte on uc kraliyet kuzeni ile birlikte Amerikali misyonerler Amos Starr Cooke ve esi Juliette Montague Cooke tarafindan Ingilizce ogretildi Misyoner ciftin gorevleri ahlaki ve cinsel gelisimini izlemek yaninda cocuklara okuma heceleme hattatlik aritmetik geometri cebir fizik cografya tarih defter tutma muzik ve Ingilizce kompozisyon ogretmekti Liliʻuokalani Prenses Victoria Kamamalu Mary Polly Paʻaʻaina ve John William Pitt Kinaʻu ile birlikte sinifin en genc ogrencileri arasinda idi Daha sonraki yasaminda Liliʻuokalani yataga ac gonderildigini ve sinif arkadasi Moses Kekuaiwa ve kucuk kiz kardesi Kaʻiminaʻauao nun hayatina mal olan 1848 kizamik salginini hatirlayarak erken donem yatili egitimine olumsuz baktigini belirtti Cookes tarafindan isletilen yatili okul 1850 civarinda kapandi bu yuzden eski sinif arkadasi Victoria ile birlikte Reverend Edward G Beckwith tarafindan yonetilen yeri degistirilen gunduz okuluna Kraliyet Okulu da denir gonderildi 5 Mayis 1853 te final sinif sinavlarinda Victoria ve Nancy Sumner in ardindan ucuncu oldu 1865 te evlendikten sonra Oʻahu Koleji ne gunumuz Punahou Okulu gayri resmi olarak katildi ve daha sonra California daki Mills Koleji ni kuracak olan Susan Tolman Mills in gozetimi altinda egitim aldi Kur sureci ve evlilik hayatiHaleʻakala tuval uzerine yagli boya D Howard Hitchcock 1899 1850 de yatili okul sona erdikten sonra Liliʻuokalani daha sonraki yasaminda cocukluk evi olarak anacagi Haleʻakala da hanai ailesiyle birlikte yasadi Bu donemde hanai kiz kardesi Pauahi ebeveynlerinin istememelerine ragmen Amerikali Charles Reed Bishop ile evlendi Ancak Paki nin 1855 teki olumunden kisa bir sure once ailesiyle baristi Kōnia iki yil sonra oldu ve Liliʻuokalani Piskoposlarin vesayeti altina girdi Bu donemde Liliʻuokalani 1855 te tahta cikan hukumdarligi altinda genc sosyal seckinlerin arasina girdi 1856 da Kamehameha IV sinif arkadaslarindan Emma Rooke ile evlenme niyetini acikladi Bununla birlikte Liliʻuokalani ye gore saraydaki bazi kisiler Paki nin evlat edinilen kizi disinda dogum ve rutbe bakimindan kendisine esit baska birinin olamayacagini soyledi ve bu da Krali sinirlendirildi ve Kralice yi uzdu Bu uzuntuye ragmen Liliʻuokalani yeni Kralice nin yakin arkadasi olarak kabul edildi ve kraliyet dugunu sirasinda Prenses Victoria Kamamalu ve Mary Pitman ile birlikte nedime olarak hizmet etti Resmi beyana gore Kralice Emma nin resmi nedimesi oldu O donem Lydia Paki Kralliktaki en yuksek evlenmemis kadin idi Evlilik dusuncesi onun icin erken baslamisti Pakilerin misafiri olan Amerikali tuccar Gorham D Gilman on bes yasindayken ona yanasmak istemisti Kōnia nin 1857 deki son hastaligi sirasinda Liliʻuokalani kisaca William Charles Lunalilo ile nisanlandi Muzik bestelemeye ilgi duyuyorlardi ve birbirlerini cocukluktan taniyorlardi Lunalilo dogustan kralin kiz kardesi olan Prenses Victoria ile nisanliydi ancak erkek kardesleriyle olan anlasmazliklar evliligin gerceklesmesini engellemisti Boylece Lunalilo yaptigi bir gezi sirasinda ona Lili uokalani yi onerdi Liliʻuokalani nin Lunalilo ve kardesi Kalakaua ninsa Prenses Victoria ile eslestirildigi kisa sureli bir ikili nisan yapildi Sonrasinda Kral Kamehameha IV un israri ve Piskoposlarin birlige muhalefeti nedeniyle nisan iptal edildi Daha sonra Prens Lot Kapuaiwa nin gelecekteki Kamehameha V bir calisani ve Kral Kamehameha IV un sekreteri olan Amerika dogumlu John Owen Dominis ile romantik bir iliskiye girdi Dominis Trieste den Kaptan John Dominis ve Boston dan Mary Lambert Jones un ogluydu Liliʻuokalani nin anilarina gore birbirlerini cocukluklarindan beri taniyorlardi Bir gezisi sirasinda Dominis atindan dusup bacagini kirmis ve o da evine kadar eslik etmisti Daha sonra Oʻahu Valisi olan John Owen Dominis 1860 tan 1862 ye kadar Liliʻuokalani ve Dominis yirmi dorduncu dogum gununde nisanlandilar Toren Kamehameha IV ve Kralice Emma nin oglu Prens Albert Kamehameha nin olumune saygi nedeniyle 16 Eylul 1862 ye ertelendi Dugun Piskoposlarin ikametgahi olan Haleʻakala da yapildi Toren Anglikan kurallariyla Rahip Samuel Chenery Damon tarafindan yonetildi Nedimeleri eski sinif arkadaslari Elizabeth Kekaʻaniau ve Martha Swinton di Kral Kamehameha IV ve kraliyet ailesinin diger uyeleri onur konugu oldular Cift Dominis in Honolulu daki Washington Place adli konutuna tasindi Karisi ve kralla olan baglantilari sayesinde Dominis daha sonra ve Valisi olacakti Dominis in sadakatsizligi ve annesi Mary nin oglunun bir Hawai li ile evliligini onaylamadigina dair cok fazla dedikodu cikti evliligin mutsuz bir evlilik oldugu konusuldu Hicbir zaman kendi cocuklari olmadi ancak kocasi ve erkek kardesinin istemememesine ragmen Liliʻuokalani uc hanai cocugu evlat edindi bir aile dostunun kizi Lydia Kaʻonohiponiponiokalani Aholo bir hizmetlinin oglu Joseph Kaiponohea ʻAeʻa ve kocasinin oglu John ʻAimoku Dominis Evlendikten sonra Kamehameha IV un ve daha sonra kardesi ve halefi Kamehameha V nin nezdindeki konumunu korudu Kralice Emma ve Kral Kamehameha IV e Kralice nin Hastanesini insa etmek icin para toplama konusunda yardim etti Kamehameha V nin istegi uzerine 1866 da yeni Hawai milli marsi olarak He Mele Lahui Hawaiʻi yi besteledi Bu kardesinin kompozisyonu Hawaiʻi Ponoʻi ile degistirilene kadar kullanimda kaldi Iktidar donemiLiliuokalani 17 Ocak 1891 de tahti kardesi Kalakaue den devraldi Kisa bir sure sonra sungu anayasasi olarak bilinen mevcut anayasa Hawaiililer uzerindeki gucunu ve siyasi etkisini sinirladigi icin yeni bir anayasa uygulamaya calisti Adadaki Amerikan cikarlari seker ticaretine bagliydi ve ilhak Amerikan ticaretinin korunmasi olarak goruldu Sonuc olarak o sirada Hawaii de bulunan ABD Disisleri Bakani John L Stevens Jolani Sarayini ve diger hukumet binalarini koruma kisvesi altinda Boston birliklerine adaya inmelerini emretti Kralice 1893 te tahttan indirildi ve gecici bir hukumet kuruldu Amerikan hukumeti Hawaii halkinin kralicenin yaninda olduguna inandi ve darbeye katilan herkesin affedilmesi sartiyla tahti kraliceye geri vermeyi teklif etti Ancak bunu kabul etmedi Bu gelismeyle birlikte donemin Amerika Birlesik Devletleri Baskani Grover Cleveland ABD Kongresi ne bir mektup gonderdi 4 Temmuz 1894 te ilan edildi ve monarsinin kaldirilmasini baslatan ilk insanlardan biri olan Stanford Dole baskan oldu Cumhuriyet Birlesik Devletler hukumeti tarafindan hemen tanindi Tutuklanmasi ve son gunleriLilijuokalani Robert Wilcox tarafindan ortaya atilan basarisiz karsi devrimden birkac gun sonra 16 Ocak 1895 te evinin bahcesinde silahlar bulundugu gerekcesiyle tutuklandi Silahlarin orada oldugunu bildigini inkar etti Jolani Sarayi ndaki kucuk bir odaya kilitlendi ve serbest birakildigi 1896 yilina kadar orada kaldi 1917 de olumune kadar yasadigi Washington Place adli evine gitti Hawaii 1898 de ABD Kongresi nin bir karari ile ABD tarafindan ilhak edildi Hawaii monarsisinin sonu bu sekilde geldi Kaynakca a b Haley 2014 Allen 1982 Siler 2012 a b Liliuokalani 1898 Allen 1982 Pukui amp Elbert 1986 Allen 1982 Cooke amp Cooke 1937 Chamberlain 1 Ekim 1838 21 Temmuz 1842 Journal of Levi Chamberlain PDF 23 18 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Kasim 2021 Liliuokalani 1898 Pratt 1920 Allen 1982 Haley 2014 Gregg 1982 Liliuokalani 1898 Kuykendall 1967 Osorio 2002 Van Dyke 2008 a b Liliuokalani 1898 a b Kanahele 1999 King amp Roth 2006 Hodges 1918 The Polynesian 1 9 Honolulu 20 Temmuz 1844 11 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2017 Cooke amp Cooke 1937 Van Dyke 2008 Pratt 1920 a b Liliuokalani 1898 a b Liliuokalani 1898 Allen 1982 Kanahele 1999 Kanahele 2002 Liliuokalani 1898 Allen 1982 Topolinski 1975 Allen 1982 Allen 1982 King amp Roth 2006 Taylor 12 Haziran 1910 The Pacific Commercial Advertiser VII 388 Honolulu s 13 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Allen 1982 Kanahele 1999 The Polynesian XIII 7 Honolulu 21 Haziran 1856 s 2 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi The Pacific Commercial Advertiser 1 1 Honolulu 2 Temmuz 1856 1 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2017 Cracroft Franklin amp Queen Emma 1958 Allen 1982 Haley 2014 Liliuokalani 1898 Allen 1982 Liliuokalani 1898 Allen 1982 Kanahele 2002 The Pacific Commercial Advertiser VII 12 Honolulu 18 Eylul 1862 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2017 Marela Ka Nupepa Kuokoa I 43 Honolulu 20 Eylul 1862 s 3 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Na Mea Mare Ka Hoku o ka Pakipika II 52 Honolulu 18 Eylul 1862 s 2 5 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2016 Allen 1982 Haley 2014 Blount 1895 Bonura amp Witmer 2013