Londra Öldüren Sis'i veya 1952 Büyük Kirliliği, Aralık 1952'nin başlarında İngiltere başkentini etkileyen ciddi bir hava kirliliği olayıydı. Antisiklon ve rüzgarsız koşullarla birleşen alışılmadık derecede soğuk hava, çoğunlukla kömür kullamınından kaynaklı şehrin üzerinde kalın bir duman tabakası oluşturarak havadaki kirliliği topladı. Bu kirlilik 5 Aralık Cuma ile 9 Aralık 1952 Salı arasında gerçekleşti ve daha sonrasında hava koşullarının değişmesiyle dağıldı.
Londra Öldüren Sis'i | |
---|---|
![]() Öldüren Sis sürecinde Trafalgar Meydanı | |
Orijinal adı | Great Smog of London |
Tarih | 5-9 Aralık 1952 |
Konum | Londra, İngiltere |
Koordinatlar | 51°30′25″N 0°07′37″W / 51.507°K 0.127°B |
Zayiatlar | |
Can kaybı | 12.000'e yakın |
Görüşte ciddi azalmalara neden oldu ve hatta kapalı alanlara nüfuz ederek, "" adı verilen önceki kirliliğe bağlı benzer olaylardan çok daha ciddi bir şekilde aksamalara neden oldu. Sonraki haftalarda hükûmetin açıkladığı tıbbi raporlar, 8 Aralık'a kadar, kirliliğin doğrudan bir sonucu olarak 4.000 kişinin öldüğünü ve kirliliğin insan solunum yolu üzerindeki etkilerinden dolayı 100.000 kişinin daha hastalandığını tahmin ediyor. Daha yakın tarihli araştırmalar, toplam ölüm sayısının önemli ölçüde daha fazla olabileceğini öne sürüyor; bir makale, olay sonucunda sonraki aylarda yaklaşık 6.000 kişinin daha öldüğünü öne sürüyor.
Londra, 13. yüzyıldan beri kötü hava kalitesine bağlı sorunlar yaşıyor ve bu 1600'lerde daha da kötüleşerek devam etti. Londra Öldüren Sis'inin Birleşik Krallık tarihindeki en kötü hava kirliliği olayı olduğu düşünülmektedir ve çevre araştırmaları, hükûmet düzenlemeleri ve hava kalitesi ile sağlık arasındaki ilişki konusunda halkın farkındalığı üzerindeki etkileri açısından en önemli olaydır.1956 Temiz Hava Yasası dahil olmak üzere kirliliğe yönelik uygulamalarda ve yönetmeliklerde çeşitli değişikliklere yol açtı.
Arka plan
Kirlilik kaynakları

Öldüren Sis öncesinde ve bu süreçte alışılmadık derecede soğuk bir hava dönemi Londralıları kendilerini sıcak tutmak için normalden çok daha fazla kömür yakmaya yöneltti. Daha kaliteli "sert" kömürler (antrasit gibi) İkinci Dünya Savaşı borçlarını ödemek için ihraç edilme eğilimindeyken, savaş sonrası yerli kömür nispeten düşük kaliteli, kükürtlü bir çeşit (linyite benzer) olma eğilimindeydi. Bu da dumandaki kükürt dioksit miktarını artırdı. Ayrıca Büyük Londra bölgesinde , Battersea, , ve dahil olmak üzere çok sayıda kömüre dayalı çalışan elektrik santrali mevcuttu ve bunların tümü bölgede kirliliğe katkıda bulundu. Birleşik Krallık Met Ofisi'ne göre, kirliliğin olduğu dönem boyunca her gün şu zararlı maddeler yayıldı: 1.000 ton duman partikülü, 140 ton hidroklorik asit, 14 ton florin bileşiği ve 800 ton sülfürik asit'e dönüştürülebilecek 370 ton kükürt dioksit. Araştırmalar, Battersea'ye takılan ek kirlilik önleme sistemlerinin hava kalitesini kötüleştirmiş olabileceğini gösteriyor. Baca gazı yıkama, baca gazlarının sıcaklığını düşürdü; bu yüzden yükselmediler, bunun yerine zemin seviyesine düşerek yerel bir rahatsızlığa sebebiyet veriler.
Buna ek olarak, özellikle yerini alan buharlı lokomotifler ve dizel yakıtlı otobüsler başta olmak üzere araç egzozlarından kaynaklanan kirlilik ve duman vardı. Diğer endüstriyel ve ticari kaynaklar da hava kirliliğine katkıda bulundu.
Hava
4 Aralık 1952'de, bir antisiklon rüzgarsız bir Londra'ya yerleşti ve bir sıcak hava tabakası (veya "kapak") altında hapsolmuş soğuk, durgun hava ile sıcaklığın tersine dönmesine neden oldu. Ortaya çıkan sis, ev ve sanayi bacalarından çıkan duman, motorlu araç egzozlarından gelenler partiküller ve kükürt dioksit gibi diğer kirleticilerle karışarak, ertesi gün başkenti örten kalıcı bir sis oluşturdu. Katran gibi kurum parçacıklarının varlığı, dumana sarı-siyah rengini verdi, bu nedenle literatürde takma adı verildi. Kayda değer rüzgarın olmaması, kirliliğe dayalı sisin dağılmasını engelledi ve benzeri görülmemiş bir kirlilik birikimine izin verdi.[]
Etkileri
Londra'ya Etkisi
Londra alışık olmasına rağmen, bu daha öncekilere göre çok daha yoğun ve uzun süreli oldu. Görüş mesafesi birkaç metreye kadar düşerek ("Kör gibiydiniz") sürüşü zorlaştırdı veya imkansız hale getirdi.
Londra Metrosu dışında toplu taşıma durdu ve ambulans hizmeti durarak insanları kendi kendilerini hastaneye götürmeye zorladı. Duman o kadar yoğundu ki, kapalı alanlara bile sızdı, bu da büyük kapalı alanlarda görüşün azalması konserlerde sahnelerin ve sinemalarda ekranların koltuklardan görülmesi zorlaştığı için konserlerin ve film gösterimlerinin iptal edilmesine veya terk edilmesine neden oldu. Doğa sporları etkinlikleri de iptal edildi.
Londra'nın iç banliyölerinde ve şehir merkezlerinden uzakta, yoğun sisi azaltmak için trafiği değiştirmek konusunda herhangi bir endişe bulunmadı. Sonuç olarak, görüş mesafesi gündüz bir metre kadar düşebildi. Kapıdan çıkmak, yol kenarları gibi olası engelleri hissetmek için kişinin ayaklarını karıştırması meselesi haline geldi. Bu durum, geceleri daha da kötüleşti, çünkü o sırada her bir arka sokak lambası, yayaların ayaklarını ve hatta lamba direğini görebilmesi için kaldırıma nüfuz eden bir ışık vermeyen akkor ampullerle donatıldı. Sise nüfuz eden flüoresan lambalar 1950'lerin sonlarına kadar yaygın olarak kullanılmadı. "Sis maskeleri", onları eczanelerden satın alabilenler tarafından takıldı. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (December 2017)">alıntı gerekli</span> ]
Sağlık etkileri
Londra sisiyle bilindiği için panik oluşmadı. Ancak takip eden haftalarda, sağlık hizmetleri tarafından derlenen istatistikler, sisin 4.000 kişiyi öldürdüğünü ortaya çıkardı. Kurbanların çoğu çok genç veya yaşlıydı veya önceden var olan solunum problemleri vardı. 1953 yılının Şubat ayında , Avam Kamarası'nda sisin 6.000 kişinin ölümüne neden olduğunu ve bu dönemde Londra'da 25.000 kişinin daha hastalık yardımı talep ettiğini öne sürdü.
Sisin ardından aylarca ölüm oranı yüksek kaldı. Asla sonuçlandırılmayan bir ön rapor, bu ölümleri bir grip salgınından sorumlu tuttu. Ortaya çıkan kanıtlar, ölümlerin yalnızca bir kısmının grip kaynaklı olabileceğini ortaya koydu. Ölümlerin çoğu solunum yolu enfeksiyonlarından, hipoksiden ve sisin neden olduğu akciğer enfeksiyonlarından kaynaklanan irin hava yollarının mekanik olarak tıkanması sonucu meydana geldi. Akciğer enfeksiyonları da çoğunlukla bronkopnömoni veya akut pürülan bronşit, kronik bronşit ile üst üste geldi.
2004'te yayınlanan araştırma, ölümlerin sayısının güncel tahminlerden önemli ölçüde daha fazla olduğunu, yaklaşık 12.000 olduğunu gösteriyor.
Çevresel Etki
1952'den beri Londra Şehri (Çeşitli Yetkiler) Yasası 1954 ve ve 1968 Temiz Hava Yasaları gibi çevre mevzuatları, hava kirliliğinde bir azalmaya yol açtı. Ev sahiplerine, açık kömür ateşlerini alternatiflerle değiştirmeleri (gaz kullanımını desteklemek gibi) veya tercih edenler için minimum duman üreten kok kömürü yakmaları için mali teşvikler sunuldu. Merkezi ısıtma (gaz, elektrik, petrol veya izin verilen katı yakıt kullanarak) o zamanlar çoğu konutta nadirdi ve 1960'ların sonlarına kadar pek tercih edilmiyordu. İyileştirmelere rağmen, yaklaşık on yıl sonra, Aralık 1962'nin başlarında bir başka kirliliğe dayalı sis olayını önlemek için yeterli ilerleme kaydedilemedi.
Sonuçları
Texas A&M Üniversitesi'ndeki, Pekin'deki kirli hava bulanıklığını araştıran atmosfer bilimcileri, araştırmalarının 1952'deki Londra olayına olası bir nedene yol açtığını fark ettiler. "Bilim adamları, Çin'deki koşulları inceleyerek ve bir laboratuvarda deneyler yaparak, hava durumu şartlarının ve kimya kombinasyonunun Londra sisinin konsantre sülfürik asit sisine dönüşmesine neden olabileceğini öne sürüyorlar."
Temsil
Öldüren Sis, Netflix dizisi The Crown'ın 4. bölümünün ana etkinliğidir. Hastanelerdeki kaos ve buna bağlı siyasi önem fazlasıyla abartılmış gibi görünse de, hava kirliliğinin temsili oldukça doğru görünüyor.
Öldüren Sis, Doctor Who'nun The Creeping Death adlı sesli oyununun ortamıdır.
Kaynakça
- ^ a b . metoffice.gov.uk. 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ a b c d Bell, M.L. (2004). "A Retrospective Assessment of Mortality from the London Smog Episode of 1952: The Role of Influenza and Pollution". . 112 (1; January): 6-8. doi:10.1289/ehp.6539. (PMC) 1241789 $2. (PMID) 14698923.
- ^ Brimblecombe (1976). "Attitudes and Responses Towards Air Pollution in Medieval England". Journal of the Air Pollution Control Association. 26 (10): 941-45. doi:10.1080/00022470.1976.10470341. (PMID) 789426.
- ^ Fumifugium, Printed by W. Godbid, 1661, 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 5 Mayıs 2016
- ^ Graunt, John, 1620–1674; Petty, William, Sir, 1623–1687 (1662), Natural and political observations mentioned in a following index, and made upon the bills of mortality [microform] / by John Graunt ... ; with reference to the government, religion, trade, growth, ayre, diseases, and the several changes of the said city, Printed by Tho. Roycroft for John Martin, James Allestry, and Tho. Dicas
- ^ McKie, Robin & Townsend, Mark. Great Smog is history, but foul air still kills (The Observer 22 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 24 November 2002).
- ^ . JSTOR Daily. 24 Ağustos 2015. 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Power in Trust: the environmental history of the Central Electricity Generating Board. Oxford: Clarendon. 1991. ss. 22, 42-3. ISBN .
- ^ a b Introduction to Environmental Physics. CRC Press. 2001. ss. 112-13. ISBN .
- ^ . Ace.mmu.ac.uk. 4 Aralık 1952. 25 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
- ^ . Metoffice.gov.uk. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2010.
- ^ Greater London Authority. 50 Years On: The struggle for air quality in London since the great smog of December 1952.
- ^ . NPR. 1 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2013.
- ^ . BBC News. 19 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
- ^ . The Guardian. 7 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- ^ . metoffice.gov.uk. 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2008.
- ^ "Coal: Nutty slack", Commons Sitting of 16 February 1953, hansard.millbanksystems.com
- ^ Davis DL. 2002. When Smoke Ran Like Water. New York:Basic Books.
- ^ Peters, Annette; Döring, Angela; Wichmann, H-Erich; Koenig, Wolfgang (1997) 'Increased plasma viscosity during an air pollution episode: a link to mortality?' The Lancet, 1997, Vol. 349 (9065), pp. 1582–87
- ^ Hunt (2003). "Toxicologic and epidemiologic clues from the characterization of the 1952 London smog fine particulate matter in archival autopsy lung tissues". Environmental Health Perspectives. 111 (9): 1209-14. doi:10.1289/ehp.6114. (PMC) 1241576 $2. (PMID) 12842775.
- ^ Bell ML, Davis D. 2001. Reassessment of the lethal London fog of 1952: novel indicators of acute and chronic consequences of acute exposure to air pollution. Environ Health Perspect 109(suppl 3):389–94.
- ^ Camps, Francis E (Ed.) (1976). Gradwohl's Legal Medicine (Bristol: John Wright & Sons Ltd, 3rd ed.) . p. 236.
- ^ Andrew (2003). "Toxicologic and Epidemiologic Clues from the Characterization of the 1952 London Smog Fine Particulate Matter in Archival Autopsy Lung Tissues Hunt". Environmental Health Perspectives. 111 (9): 1209-14. doi:10.1289/ehp.6114. (PMC) 1241576 $2. (PMID) 12842775.
- ^ Stone (2002). "Counting the Cost of London's Killer Smog" (PDF). Science. 298 (5601): 2106-2107. doi:10.1126/science.298.5601.2106b. (PMID) 12481106. 24 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- ^ . BBC News. 8 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2015.
- ^ . NPR. 23 Kasım 2016. 23 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2016.
- ^ . Radio Times (İngilizce). 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ . Big Finish (İngilizce). 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bates, David V. "Recollections of the London Fog." Environmental health perspectives 110.12 (2002): A735. online 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bell, Michelle L.; Davis, Devra Lee (Haziran 2001). "Reassessment of the Lethal London Fog of 1952: Novel Indicators of Acute and Chronic Consequences of Acute Exposure to Air Pollution". Environmental Health Perspectives. 109 (Suppl 3). ss. 389-394. doi:10.2307/3434786. JSTOR 3434786. (PMC) 1240556 $2. (PMID) 11427388.
- Berridge, Virginia (Ed.). The Big Smoke: Fifty Years After the 1952 London Smog (the University of London, Institute of Historical Research, 2005)
- Brimblecombe, Peter. The Big Smoke: A History of Air Pollution in London Since Medieval Times (Routledge Kegan & Paul, 1987)
- Davis, Devra L. "A look back at the London smog of 1952 and the half-century since." Environmental health perspectives 110.12 (2002): A734. online 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Davis, Devra L. "The Great Smog" History Today (Dec 2002) Vol. 52, Issue 12
- Dawson, Kate Winkler. Death in the Air: The True Story of a Serial Killer, the Great London Smog, and the Strangling of a City 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Hachette Book Group, 2017)
- Greater London Authority. (December 2002)
- Thorsheim, Peter. Inventing Pollution: Coal, Smoke, and Culture in Britain Since 1800 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Ohio University Press, 2006)
Dış bağlantılar
- Edinburgh Üniversitesi -
- BBC News: Zehirli karanlık günler 3 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 1952: Kaos günlerinden sonra Londra sisi temizlendi 19 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (BBC News, 9 Aralık 1952)
- Persistent sulfate formation from London Fog to Chinese haze 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . PNAS
- Bilim adamları nihayet 1952'de Londra'da gizemli bir sisin 12.000 insanı öldürmesine neyin sebep olduğunu biliyorlar. 5 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Londra Olduren Sis i veya 1952 Buyuk Kirliligi Aralik 1952 nin baslarinda Ingiltere baskentini etkileyen ciddi bir hava kirliligi olayiydi Antisiklon ve ruzgarsiz kosullarla birlesen alisilmadik derecede soguk hava cogunlukla komur kullaminindan kaynakli sehrin uzerinde kalin bir duman tabakasi olusturarak havadaki kirliligi topladi Bu kirlilik 5 Aralik Cuma ile 9 Aralik 1952 Sali arasinda gerceklesti ve daha sonrasinda hava kosullarinin degismesiyle dagildi Londra Olduren Sis iOlduren Sis surecinde Trafalgar MeydaniOrijinal adiGreat Smog of LondonTarih5 9 Aralik 1952KonumLondra IngiltereKoordinatlar51 30 25 N 0 07 37 W 51 507 K 0 127 B 51 507 0 127ZayiatlarCan kaybi12 000 e yakin Goruste ciddi azalmalara neden oldu ve hatta kapali alanlara nufuz ederek adi verilen onceki kirlilige bagli benzer olaylardan cok daha ciddi bir sekilde aksamalara neden oldu Sonraki haftalarda hukumetin acikladigi tibbi raporlar 8 Aralik a kadar kirliligin dogrudan bir sonucu olarak 4 000 kisinin oldugunu ve kirliligin insan solunum yolu uzerindeki etkilerinden dolayi 100 000 kisinin daha hastalandigini tahmin ediyor Daha yakin tarihli arastirmalar toplam olum sayisinin onemli olcude daha fazla olabilecegini one suruyor bir makale olay sonucunda sonraki aylarda yaklasik 6 000 kisinin daha oldugunu one suruyor Londra 13 yuzyildan beri kotu hava kalitesine bagli sorunlar yasiyor ve bu 1600 lerde daha da kotuleserek devam etti Londra Olduren Sis inin Birlesik Krallik tarihindeki en kotu hava kirliligi olayi oldugu dusunulmektedir ve cevre arastirmalari hukumet duzenlemeleri ve hava kalitesi ile saglik arasindaki iliski konusunda halkin farkindaligi uzerindeki etkileri acisindan en onemli olaydir 1956 Temiz Hava Yasasi dahil olmak uzere kirlilige yonelik uygulamalarda ve yonetmeliklerde cesitli degisikliklere yol acti Arka planKirlilik kaynaklari 1938 de Battersea Elektrik Santrali Olduren Sis oncesinde ve bu surecte alisilmadik derecede soguk bir hava donemi Londralilari kendilerini sicak tutmak icin normalden cok daha fazla komur yakmaya yoneltti Daha kaliteli sert komurler antrasit gibi Ikinci Dunya Savasi borclarini odemek icin ihrac edilme egilimindeyken savas sonrasi yerli komur nispeten dusuk kaliteli kukurtlu bir cesit linyite benzer olma egilimindeydi Bu da dumandaki kukurt dioksit miktarini artirdi Ayrica Buyuk Londra bolgesinde Battersea ve dahil olmak uzere cok sayida komure dayali calisan elektrik santrali mevcuttu ve bunlarin tumu bolgede kirlilige katkida bulundu Birlesik Krallik Met Ofisi ne gore kirliligin oldugu donem boyunca her gun su zararli maddeler yayildi 1 000 ton duman partikulu 140 ton hidroklorik asit 14 ton florin bilesigi ve 800 ton sulfurik asit e donusturulebilecek 370 ton kukurt dioksit Arastirmalar Battersea ye takilan ek kirlilik onleme sistemlerinin hava kalitesini kotulestirmis olabilecegini gosteriyor Baca gazi yikama baca gazlarinin sicakligini dusurdu bu yuzden yukselmediler bunun yerine zemin seviyesine duserek yerel bir rahatsizliga sebebiyet veriler Buna ek olarak ozellikle yerini alan buharli lokomotifler ve dizel yakitli otobusler basta olmak uzere arac egzozlarindan kaynaklanan kirlilik ve duman vardi Diger endustriyel ve ticari kaynaklar da hava kirliligine katkida bulundu Hava 4 Aralik 1952 de bir antisiklon ruzgarsiz bir Londra ya yerlesti ve bir sicak hava tabakasi veya kapak altinda hapsolmus soguk durgun hava ile sicakligin tersine donmesine neden oldu Ortaya cikan sis ev ve sanayi bacalarindan cikan duman motorlu arac egzozlarindan gelenler partikuller ve kukurt dioksit gibi diger kirleticilerle karisarak ertesi gun baskenti orten kalici bir sis olusturdu Katran gibi kurum parcaciklarinin varligi dumana sari siyah rengini verdi bu nedenle literaturde takma adi verildi Kayda deger ruzgarin olmamasi kirlilige dayali sisin dagilmasini engelledi ve benzeri gorulmemis bir kirlilik birikimine izin verdi kaynak belirtilmeli EtkileriLondra ya Etkisi Londra alisik olmasina ragmen bu daha oncekilere gore cok daha yogun ve uzun sureli oldu Gorus mesafesi birkac metreye kadar duserek Kor gibiydiniz surusu zorlastirdi veya imkansiz hale getirdi Londra Metrosu disinda toplu tasima durdu ve ambulans hizmeti durarak insanlari kendi kendilerini hastaneye goturmeye zorladi Duman o kadar yogundu ki kapali alanlara bile sizdi bu da buyuk kapali alanlarda gorusun azalmasi konserlerde sahnelerin ve sinemalarda ekranlarin koltuklardan gorulmesi zorlastigi icin konserlerin ve film gosterimlerinin iptal edilmesine veya terk edilmesine neden oldu Doga sporlari etkinlikleri de iptal edildi Londra nin ic banliyolerinde ve sehir merkezlerinden uzakta yogun sisi azaltmak icin trafigi degistirmek konusunda herhangi bir endise bulunmadi Sonuc olarak gorus mesafesi gunduz bir metre kadar dusebildi Kapidan cikmak yol kenarlari gibi olasi engelleri hissetmek icin kisinin ayaklarini karistirmasi meselesi haline geldi Bu durum geceleri daha da kotulesti cunku o sirada her bir arka sokak lambasi yayalarin ayaklarini ve hatta lamba diregini gorebilmesi icin kaldirima nufuz eden bir isik vermeyen akkor ampullerle donatildi Sise nufuz eden fluoresan lambalar 1950 lerin sonlarina kadar yaygin olarak kullanilmadi Sis maskeleri onlari eczanelerden satin alabilenler tarafindan takildi lt span title This claim needs references to reliable sources December 2017 gt alinti gerekli lt span gt Saglik etkileri Londra sisiyle bilindigi icin panik olusmadi Ancak takip eden haftalarda saglik hizmetleri tarafindan derlenen istatistikler sisin 4 000 kisiyi oldurdugunu ortaya cikardi Kurbanlarin cogu cok genc veya yasliydi veya onceden var olan solunum problemleri vardi 1953 yilinin Subat ayinda Avam Kamarasi nda sisin 6 000 kisinin olumune neden oldugunu ve bu donemde Londra da 25 000 kisinin daha hastalik yardimi talep ettigini one surdu Sisin ardindan aylarca olum orani yuksek kaldi Asla sonuclandirilmayan bir on rapor bu olumleri bir grip salginindan sorumlu tuttu Ortaya cikan kanitlar olumlerin yalnizca bir kisminin grip kaynakli olabilecegini ortaya koydu Olumlerin cogu solunum yolu enfeksiyonlarindan hipoksiden ve sisin neden oldugu akciger enfeksiyonlarindan kaynaklanan irin hava yollarinin mekanik olarak tikanmasi sonucu meydana geldi Akciger enfeksiyonlari da cogunlukla bronkopnomoni veya akut purulan bronsit kronik bronsit ile ust uste geldi 2004 te yayinlanan arastirma olumlerin sayisinin guncel tahminlerden onemli olcude daha fazla oldugunu yaklasik 12 000 oldugunu gosteriyor Cevresel Etki 1952 den beri Londra Sehri Cesitli Yetkiler Yasasi 1954 ve ve 1968 Temiz Hava Yasalari gibi cevre mevzuatlari hava kirliliginde bir azalmaya yol acti Ev sahiplerine acik komur ateslerini alternatiflerle degistirmeleri gaz kullanimini desteklemek gibi veya tercih edenler icin minimum duman ureten kok komuru yakmalari icin mali tesvikler sunuldu Merkezi isitma gaz elektrik petrol veya izin verilen kati yakit kullanarak o zamanlar cogu konutta nadirdi ve 1960 larin sonlarina kadar pek tercih edilmiyordu Iyilestirmelere ragmen yaklasik on yil sonra Aralik 1962 nin baslarinda bir baska kirlilige dayali sis olayini onlemek icin yeterli ilerleme kaydedilemedi SonuclariTexas A amp M Universitesi ndeki Pekin deki kirli hava bulanikligini arastiran atmosfer bilimcileri arastirmalarinin 1952 deki Londra olayina olasi bir nedene yol actigini fark ettiler Bilim adamlari Cin deki kosullari inceleyerek ve bir laboratuvarda deneyler yaparak hava durumu sartlarinin ve kimya kombinasyonunun Londra sisinin konsantre sulfurik asit sisine donusmesine neden olabilecegini one suruyorlar TemsilOlduren Sis Netflix dizisi The Crown in 4 bolumunun ana etkinligidir Hastanelerdeki kaos ve buna bagli siyasi onem fazlasiyla abartilmis gibi gorunse de hava kirliliginin temsili oldukca dogru gorunuyor Olduren Sis Doctor Who nun The Creeping Death adli sesli oyununun ortamidir Kaynakca a b metoffice gov uk 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2014 a b c d Bell M L 2004 A Retrospective Assessment of Mortality from the London Smog Episode of 1952 The Role of Influenza and Pollution 112 1 January 6 8 doi 10 1289 ehp 6539 PMC 1241789 2 PMID 14698923 Brimblecombe 1976 Attitudes and Responses Towards Air Pollution in Medieval England Journal of the Air Pollution Control Association 26 10 941 45 doi 10 1080 00022470 1976 10470341 PMID 789426 Fumifugium Printed by W Godbid 1661 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 5 Mayis 2016 Graunt John 1620 1674 Petty William Sir 1623 1687 1662 Natural and political observations mentioned in a following index and made upon the bills of mortality microform by John Graunt with reference to the government religion trade growth ayre diseases and the several changes of the said city Printed by Tho Roycroft for John Martin James Allestry and Tho Dicas McKie Robin amp Townsend Mark Great Smog is history but foul air still kills The Observer 22 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 24 November 2002 JSTOR Daily 24 Agustos 2015 25 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Power in Trust the environmental history of the Central Electricity Generating Board Oxford Clarendon 1991 ss 22 42 3 ISBN 0 19 854673 4 a b Introduction to Environmental Physics CRC Press 2001 ss 112 13 ISBN 978 0748407651 Ace mmu ac uk 4 Aralik 1952 25 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Metoffice gov uk 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2010 Greater London Authority 50 Years On The struggle for air quality in London since the great smog of December 1952 NPR 1 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2013 BBC News 19 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2014 The Guardian 7 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2020 metoffice gov uk 16 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2008 Coal Nutty slack Commons Sitting of 16 February 1953 hansard millbanksystems com Davis DL 2002 When Smoke Ran Like Water New York Basic Books Peters Annette Doring Angela Wichmann H Erich Koenig Wolfgang 1997 Increased plasma viscosity during an air pollution episode a link to mortality The Lancet 1997 Vol 349 9065 pp 1582 87 Hunt 2003 Toxicologic and epidemiologic clues from the characterization of the 1952 London smog fine particulate matter in archival autopsy lung tissues Environmental Health Perspectives 111 9 1209 14 doi 10 1289 ehp 6114 PMC 1241576 2 PMID 12842775 Bell ML Davis D 2001 Reassessment of the lethal London fog of 1952 novel indicators of acute and chronic consequences of acute exposure to air pollution Environ Health Perspect 109 suppl 3 389 94 Camps Francis E Ed 1976 Gradwohl s Legal Medicine Bristol John Wright amp Sons Ltd 3rd ed 0 7236 0310 3 p 236 Andrew 2003 Toxicologic and Epidemiologic Clues from the Characterization of the 1952 London Smog Fine Particulate Matter in Archival Autopsy Lung Tissues Hunt Environmental Health Perspectives 111 9 1209 14 doi 10 1289 ehp 6114 PMC 1241576 2 PMID 12842775 Stone 2002 Counting the Cost of London s Killer Smog PDF Science 298 5601 2106 2107 doi 10 1126 science 298 5601 2106b PMID 12481106 24 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Aralik 2020 BBC News 8 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2015 NPR 23 Kasim 2016 23 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2016 Radio Times Ingilizce 27 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2020 Big Finish Ingilizce 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2020 Konuyla ilgili yayinlarBates David V Recollections of the London Fog Environmental health perspectives 110 12 2002 A735 online 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bell Michelle L Davis Devra Lee Haziran 2001 Reassessment of the Lethal London Fog of 1952 Novel Indicators of Acute and Chronic Consequences of Acute Exposure to Air Pollution Environmental Health Perspectives 109 Suppl 3 ss 389 394 doi 10 2307 3434786 JSTOR 3434786 PMC 1240556 2 PMID 11427388 Berridge Virginia Ed The Big Smoke Fifty Years After the 1952 London Smog the University of London Institute of Historical Research 2005 Brimblecombe Peter The Big Smoke A History of Air Pollution in London Since Medieval Times Routledge Kegan amp Paul 1987 Davis Devra L A look back at the London smog of 1952 and the half century since Environmental health perspectives 110 12 2002 A734 online 2 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Davis Devra L The Great Smog History Today Dec 2002 Vol 52 Issue 12 Dawson Kate Winkler Death in the Air The True Story of a Serial Killer the Great London Smog and the Strangling of a City 2 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hachette Book Group 2017 Greater London Authority December 2002 Thorsheim Peter Inventing Pollution Coal Smoke and Culture in Britain Since 1800 2 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ohio University Press 2006 Dis baglantilarEdinburgh Universitesi BBC News Zehirli karanlik gunler 3 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1952 Kaos gunlerinden sonra Londra sisi temizlendi 19 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News 9 Aralik 1952 Persistent sulfate formation from London Fog to Chinese haze 25 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde PNAS Bilim adamlari nihayet 1952 de Londra da gizemli bir sisin 12 000 insani oldurmesine neyin sebep oldugunu biliyorlar 5 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde