Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lorenzo Priuli (d. 1489, Venedik - ö. 2 Haziran 1559, Venedik). 11 Haziran 1554 – 17 Ağustos 1559 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 82'inci dükadır. Doçe Francesco Venier'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 14 Haziran 1556 'da tahta çıktı. 3 yıl 2 ay 2 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 2 Haziran 1559'da 69 yaşında Venedik'te öldü.
| Lorenzo Priuli | |
|---|---|
| Lorenzo Priuli portresi | |
 | |
| Venedik Cumhuriyeti Doçesi (82.) Doge di Venezia | |
| Hüküm süresi | 14 Haziran 1556 – 17 Ağustos 1559 3 yıl 3 ay 3 gün |
| Önce gelen | Francesco Venier |
| Sonra gelen | Girolamo Priuli |
| Doğum | 1489 Venedik |
| Ölüm | 17 Ağustos 1559 (yaş: 69) Venedik |
| Defin | San Salvador Kilisesi, Venedik |
| Eş(ler)i | Zilia Dandolo |
| Çocuk(lar)ı | 1 erkek çocuk |
| Babası | Alvise Priuli |
| Annesi | Chiara Lion |
Lorenzo Priuli gayet yakışıklı ve gayet kibar ve kültürlü bir kişi idi.
Doçe olarak hüküm sürdüğü dönemde önemli uluslararası olaylar ortaya çıkmamıştır. Sadece Orta Çağ ve Rönesans döneminde olağan olan hastalık salgınları zaman zamen halkı etkilemiş ve sonradan tamiri kabil olarak Venedik körfezi'nde kanallar ve kanal kenarındaki yapılar zaman zaman seller ve suların yükselmesinden zarar görmüştür.
Hayatı
Doçe olmadan önce
Lorenzo Priuli 1489da Venedik'te Alvise Priuli ve Chiara Lion'ın kucuk oğlu olarak doğdu. Eğitimi sırasında klasik Yunanca ve Latince öğrenip bu dillerde klasik yazarların eserlerini okumuştur ve özellikle klasik felsefe eserleri üzerinde derin bilgi kazanmıştır. Bu nedenle Venedik'te Rönesans bilim adamı olarak da isim yapmıştır. Sonradan devlet hizmetleri içinde kariyer yapmaya başlamıştır. Venedik ve bu cumhuriyete bağlı şehirlerde şehir yönetimi işleriyle uğraşmış ve şehir vekilharcı, şehir valisi (podesta) görevlerini yapmış ve Venedik Cumhuriyeti için değişik devletler nezdinde elçi olarak gönderilmişti. Bu görevlerinden dolayı Venedik devleti tarafından "şövalye" olma şerefi ile onurlandırılmıştı.
Zilia Dandalo ile evlilik yapmış ve bu evlilikten tek bir erkek çocukları olmuştur. Lorenzo'nun hazırlatmış olduğu veraset vasiyetname belgelerinden anlaşıldığı gibi oğulları kendi başına buyruk ve biraz asi tabiatlı olmuştu.
Doçelik dönemi
2 Haziran 1556'de önce Doçe olan Francesco Venier ölünce Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" yeni doçe seçmek için toplandı. Doçelik için 4 kişi rakip aday olarak bulunmaktaydı. Lakin Lorenzo Priuli ve Stefano Tiepolo bu görevi üstlenmeye yetenekli iki rakip aday olarak ortaya çıktılar. Fakat sonunda Stefano Tiepolo aday olmaktan vazgeçti ve çok geçmeden de öldü. Böylece Lorenzo Priuli 4 Haziran 1556'de "Doçe Seçmenler Konseyi" tarafından "doçe" olarak seçildi ve Venedik Cumhuriyeti doçesi olarak tahta geçti. Lorenzo Priuli'nin doçe seçilmesi onun ne eski Venedik asiller ailelerine ne de yeni zengin ve asillik taslayan yeni ailelere bağlı olmadığı için halkın bu kesimleri tarafından sempati ile karşılanmadı.
Taç giymek için yapılması olağan eğlence ve etkinlikler o kadar şatafatlı ve eğlenceli olmuştur ki Venedik halkının sosyal hafızasında, 1597'de yeni doçe seçilen için eşi Morosina Morosini'nin organize ettiği büyük taç giyme eğlencelerine kadar kalmış ve 1597'e kadar yapılan tüm diğer taç giyme eğlenceleri hep Lorenzo Priuli taç giyme etkinlikleri ile karşılaştırılır olmuştu.
Lorenzo Priuli döneminde Venedik Cumhuriyeti bazı ciddi doğa felaketleri ile karşı karşıya geldi. Şehirde çıkan büyük bir tifüs salgını çok sayıda Venedikli şehir halkının ölümüne neden oldu. Venedik Körfezi sığ suları yükselerek kanallar kıyılarının ve şehri düşük rakımlı adasal alanlarının su baskınlarından büyük zarar görmesine neden oldu. Yağan beklenmedik şiddetli yağmurlar dolayısıyla Venedik'in İtalyan karasında bulunan "Terrafirma" arazilerini seller bastı ve bunlar bu arazilerde yapılan tarıma büyük zararlar verdiler. Bu tarım zararları dolayısıyla halkın yediği yiyecek ya hiç bulunmaz oldu ya da gayet yüksek fiyatla zor bulunur oldu. Bu nedenle Venedik Cuhuriyeti'nin terrafirma ve körfez adalarında bulunan arazilerinde yaşayan fakir ve orta gelirli halk kıtlık ve açlık çekmeye başladı.
Lorenzo Priuli'nin doçelik döneminde İtalya'da 1551'de ortaya çıkan İtalya Savaşı (1551-1559) adı verilen savaş devam etmekte idi. Bu savaşta Venedik Cumhuriyeti çok sıkı bir tarafsızlık siyaseti uygulamıştı. Bunun için Venedik Cumhuriyeti'nde yaşayan alelade halk için Lorenzo Priuli doçelik dönemi bir barış dönemi gibi görünmekte idi. Halbuki İtalya Savaşı tarafsız Venedik arazileri dışındaki genellikle kuzey İtalya'da geçmekle beraber bütün İtalya yarımadası'nda Fransa Krallığı ile İspanya Krallığı ve Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ve iki tarafının İtalya'da bulunan şehir devletleri müttefikleri arasında geçen bir savaş idi. Bu savaşta geri kalan İtalya, hangi tarafın daha üstün geleceğini karar veren gayet ciddi savaş, muharebeler ve çatışmalar ile büyük siyasal ve sosyal karışıklıklara sahne olmakta idi. Bu savaş Fransa Kralı II. Henri ve İspanya Kralı ve Kutsal Roma-Germen İmparatoru II. Filip elçileri arasında 3 Nisan 1559'da yapılan ile sona erdi. Bu antlaşma İtalya'da ultra koyu Katolik olan İspanya Kralı ve Kutsal Roma Germen İmparatoru II. Filip'in, Venedik'in İtalya anakarasındaki Terrafirma arazilerine komşu olan Lombardiya'yı eline geçirmesi ile üstünlüğünü ortaya çıkartıp bu Venedik Cumhuriyeti'nin İtalya'daki siyasi durumuna aksi tesirler yapmaya başlamasına neden olacaktı.
Ama Lorenzo Priuli bu gelişmeleri göremeden 17 Ağustos 1559'da 69 yaşında iken öldü.
Mezarı Venedik "San Salvador Kilisesi" içinde 1578 ile 1582de mimar Cesare Franco'nun tasarlamasına göre yaptırılan görkemli bir anıt-mezarda bulunmaktadır. Bu anıt-mezar kendinden daha sonra doçe olmuş olan agabeyi Girolamo Priuli'nin de mezarını ihtiva etmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Lorenzo Priuli" maddesi kaynaklıdır [1] 27 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış kaynaklar
| Wikimedia Commons'ta Lorenzo Priuli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler (Almanca)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Francesco Venier | Venedik Doçesi 1556 – 1559 | Sonra gelen: Girolamo Priuli |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lorenzo Priuli d 1489 Venedik o 2 Haziran 1559 Venedik 11 Haziran 1554 17 Agustos 1559 doneminde Venedik Cumhuriyeti ne Doce unvani ile devlet baskanligi yapan 82 inci dukadir Doce Francesco Venier nun olumunden sonra yapilan secimden sonra 14 Haziran 1556 da tahta cikti 3 yil 2 ay 2 gun suren Venedik Cumhuriyeti Doce lik saltanatindan sonra 2 Haziran 1559 da 69 yasinda Venedik te oldu Lorenzo PriuliLorenzo Priuli portresiVenedik Cumhuriyeti Docesi 82 Doge di VeneziaHukum suresi14 Haziran 1556 17 Agustos 1559 3 yil 3 ay 3 gunOnce gelenFrancesco VenierSonra gelenGirolamo PriuliDogum1489 VenedikOlum17 Agustos 1559 yas 69 VenedikDefinSan Salvador Kilisesi VenedikEs ler iZilia DandoloCocuk lar i1 erkek cocukBabasiAlvise PriuliAnnesiChiara LionDoce Lorenzo Priuli armasi ve imzasi Lorenzo Priuli gayet yakisikli ve gayet kibar ve kulturlu bir kisi idi Doce olarak hukum surdugu donemde onemli uluslararasi olaylar ortaya cikmamistir Sadece Orta Cag ve Ronesans doneminde olagan olan hastalik salginlari zaman zamen halki etkilemis ve sonradan tamiri kabil olarak Venedik korfezi nde kanallar ve kanal kenarindaki yapilar zaman zaman seller ve sularin yukselmesinden zarar gormustur HayatiDoce olmadan once Lorenzo Priuli 1489da Venedik te Alvise Priuli ve Chiara Lion in kucuk oglu olarak dogdu Egitimi sirasinda klasik Yunanca ve Latince ogrenip bu dillerde klasik yazarlarin eserlerini okumustur ve ozellikle klasik felsefe eserleri uzerinde derin bilgi kazanmistir Bu nedenle Venedik te Ronesans bilim adami olarak da isim yapmistir Sonradan devlet hizmetleri icinde kariyer yapmaya baslamistir Venedik ve bu cumhuriyete bagli sehirlerde sehir yonetimi isleriyle ugrasmis ve sehir vekilharci sehir valisi podesta gorevlerini yapmis ve Venedik Cumhuriyeti icin degisik devletler nezdinde elci olarak gonderilmisti Bu gorevlerinden dolayi Venedik devleti tarafindan sovalye olma serefi ile onurlandirilmisti Zilia Dandalo ile evlilik yapmis ve bu evlilikten tek bir erkek cocuklari olmustur Lorenzo nun hazirlatmis oldugu veraset vasiyetname belgelerinden anlasildigi gibi ogullari kendi basina buyruk ve biraz asi tabiatli olmustu Docelik donemi 2 Haziran 1556 de once Doce olan Francesco Venier olunce Venedik Cumhuriyeti Doce Secmenler Konseyi yeni doce secmek icin toplandi Docelik icin 4 kisi rakip aday olarak bulunmaktaydi Lakin Lorenzo Priuli ve Stefano Tiepolo bu gorevi ustlenmeye yetenekli iki rakip aday olarak ortaya ciktilar Fakat sonunda Stefano Tiepolo aday olmaktan vazgecti ve cok gecmeden de oldu Boylece Lorenzo Priuli 4 Haziran 1556 de Doce Secmenler Konseyi tarafindan doce olarak secildi ve Venedik Cumhuriyeti docesi olarak tahta gecti Lorenzo Priuli nin doce secilmesi onun ne eski Venedik asiller ailelerine ne de yeni zengin ve asillik taslayan yeni ailelere bagli olmadigi icin halkin bu kesimleri tarafindan sempati ile karsilanmadi San Salvador Kilisesi nde her ikisi de Doce olan Lorenzo Priuli ve agabeyi Girolama Priuli icin anit mezar Tac giymek icin yapilmasi olagan eglence ve etkinlikler o kadar satafatli ve eglenceli olmustur ki Venedik halkinin sosyal hafizasinda 1597 de yeni doce secilen icin esi Morosina Morosini nin organize ettigi buyuk tac giyme eglencelerine kadar kalmis ve 1597 e kadar yapilan tum diger tac giyme eglenceleri hep Lorenzo Priuli tac giyme etkinlikleri ile karsilastirilir olmustu Lorenzo Priuli doneminde Venedik Cumhuriyeti bazi ciddi doga felaketleri ile karsi karsiya geldi Sehirde cikan buyuk bir tifus salgini cok sayida Venedikli sehir halkinin olumune neden oldu Venedik Korfezi sig sulari yukselerek kanallar kiyilarinin ve sehri dusuk rakimli adasal alanlarinin su baskinlarindan buyuk zarar gormesine neden oldu Yagan beklenmedik siddetli yagmurlar dolayisiyla Venedik in Italyan karasinda bulunan Terrafirma arazilerini seller basti ve bunlar bu arazilerde yapilan tarima buyuk zararlar verdiler Bu tarim zararlari dolayisiyla halkin yedigi yiyecek ya hic bulunmaz oldu ya da gayet yuksek fiyatla zor bulunur oldu Bu nedenle Venedik Cuhuriyeti nin terrafirma ve korfez adalarinda bulunan arazilerinde yasayan fakir ve orta gelirli halk kitlik ve aclik cekmeye basladi Lorenzo Priuli nin docelik doneminde Italya da 1551 de ortaya cikan Italya Savasi 1551 1559 adi verilen savas devam etmekte idi Bu savasta Venedik Cumhuriyeti cok siki bir tarafsizlik siyaseti uygulamisti Bunun icin Venedik Cumhuriyeti nde yasayan alelade halk icin Lorenzo Priuli docelik donemi bir baris donemi gibi gorunmekte idi Halbuki Italya Savasi tarafsiz Venedik arazileri disindaki genellikle kuzey Italya da gecmekle beraber butun Italya yarimadasi nda Fransa Kralligi ile Ispanya Kralligi ve Kutsal Roma Germen Imparatorlugu ve iki tarafinin Italya da bulunan sehir devletleri muttefikleri arasinda gecen bir savas idi Bu savasta geri kalan Italya hangi tarafin daha ustun gelecegini karar veren gayet ciddi savas muharebeler ve catismalar ile buyuk siyasal ve sosyal karisikliklara sahne olmakta idi Bu savas Fransa Krali II Henri ve Ispanya Krali ve Kutsal Roma Germen Imparatoru II Filip elcileri arasinda 3 Nisan 1559 da yapilan ile sona erdi Bu antlasma Italya da ultra koyu Katolik olan Ispanya Krali ve Kutsal Roma Germen Imparatoru II Filip in Venedik in Italya anakarasindaki Terrafirma arazilerine komsu olan Lombardiya yi eline gecirmesi ile ustunlugunu ortaya cikartip bu Venedik Cumhuriyeti nin Italya daki siyasi durumuna aksi tesirler yapmaya baslamasina neden olacakti Ama Lorenzo Priuli bu gelismeleri goremeden 17 Agustos 1559 da 69 yasinda iken oldu Mezari Venedik San Salvador Kilisesi icinde 1578 ile 1582de mimar Cesare Franco nun tasarlamasina gore yaptirilan gorkemli bir anit mezarda bulunmaktadir Bu anit mezar kendinden daha sonra doce olmus olan agabeyi Girolamo Priuli nin de mezarini ihtiva etmektedir Ayrica bakinizVenedik Cumhuriyeti Venedik doceleri listesiKaynakcaBu madde kismen Italyanca Wikipedia Lorenzo Priuli maddesi kaynaklidir 1 27 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis kaynaklarWikimedia Commons ta Lorenzo Priuli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Norwich John Julius 1999 A History of Venice New York Vintage Books ISBN 0 679 72197 5 Ingilizce da Mosto Andrea 1983 Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata Floransa A Martello Italyanca Dumler Helmut 2001 Venedig und die Dogen Dusseldorf Artemis amp Winkler ISBN 978 3538071162 Almanca Resmi unvanlarOnce gelen Francesco Venier Venedik Docesi 1556 1559 Sonra gelen Girolamo Priuli