Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lüttich Operasyonu (7–13 Ağustos 1944), Normandiya Savaşı sırasında kuzeybatı Fransa'da Mortain yakınlarındaki ABD mevzilerinin yakınında meydana gelen Nazi Alman karşı saldırısının kod adıydı. Lüttich, Belçika'nın Liège şehrinin Almanca adıdır. İkinci Dünya Savaşı'nın İngiliz ve Amerikan tarihlerinde, Alman Lüttich Operasyonu, Hitler'in Avranches bölgesinin kıyılarına ulaşarak Cobra Operasyonu sırasında Birinci Birleşik Devletler Ordusu tarafından kazanılan toprakları geri almak için emrettiği Mortain karşı saldırısı olarak bilinir. Britanya'ya ilerleyen Üçüncü Birleşik Devletler Ordusu'nun birimlerini izole etmek için Cotentin yarımadasının tabanında bulunuyor.
| Lüttich Operasyonu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Normandiya Çıkarması | |||||||
 | |||||||
48°38′55″N 0°56′23″W / 48.64861°K 0.93972°B
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 ABD Birleşik Krallık |  Almanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Omar Bradley George Patton | Günther von Kluge | ||||||
| Güçler | |||||||
| 5 Piyade Tümeni 3 Zırhlı s | 3 Panzer Tümeni 2 Piyade Tümeni 5 Panzer veya Piyade 150 tank ve saldırı silahı | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ~10.000 zayiat 2.000–3.000 ölü | piyade sayısı bilinmiyor 120 tank ve taarruz silahı imha edildi veya hasar gördü | ||||||
Almanların ana kuvveti, iki Heer ve bir buçuk Waffen-SS Panzer Tümeni ile XLVII Panzer Kolordusu idi. Savunan ABD VII Kolordusu'na karşı ilk başarıya rağmen, Almanlar kısa sürede durduruldu ve Müttefikler saldıran birliklere ciddi kayıplar verdiler ve sonunda saldırıya katılan Alman tanklarının çoğunu yok ettiler. Mortain çevresinde çatışmalar altı gün boyunca devam etse de, Amerikan kuvvetleri, Alman saldırısının başlamasından sonraki bir gün içinde inisiyatifi yeniden ele geçirdi.
Olay yerindeki Alman komutanlar Hitler'i boşu boşuna uyardıkları için, saldırının başarılı olma şansı çok azdı ve zırhlı rezervlerinin Normandiya'da cephenin batı ucunda yoğunlaşması, güneylerinde kuşatıldıkları için kısa süre sonra felakete yol açtı. ve doğu cephesi çöktü, bu da Normandiya'daki Alman birliklerinin çoğunun Falaise Pocket'inde mahsur kalmasına neden oldu.
Arkaplan
25 Temmuz 1944'te, çıkmaza girmiş bir cephe boyunca altı haftalık yıpratma savaşının ardından, Korgeneral Omar Bradley komutasındaki Amerikan kuvvetleri, Saint-Lô yakınlarındaki Alman savunmasını kıran Kobra Operasyonu kod adlı bir saldırı düzenledi. Normandiya'daki Alman cephesinin neredeyse tüm batı yarısı çöktü ve 1 Ağustos'ta Amerikan kuvvetleri Avranches'i ele geçirdi. Cotentin yarımadasının eteğindeki bu kasabanın ve yakınlardaki Pontaubault'daki sağlam bir köprünün ele geçirilmesiyle, Amerikan kuvvetleri "köşeyi döndü"; Alman cephesi artık batı ucunda denize demirleyemezdi ve Amerikan kuvvetleri batıya ve güneye Bretonya'ya ilerleyebilirdi. Korgeneral George S. Patton komutasındaki ABD Üçüncü Ordusu aynı gün faaliyete geçirildi. Pontaubault'daki köprüye yönelik Alman hava saldırılarına rağmen, Patton sonraki üç gün boyunca en az yedi tümeni itti ve ordusunun birimleri Bretonya limanlarına doğru neredeyse hiç itiraz edilmeden ilerlemeye başladı.
30 Temmuz'dan başlayarak, Korgeneral Miles C. Dempsey komutasındaki İngiliz İkinci Ordusu, Amerikan ordularının doğu kanadına bir destek saldırısı (kod adı Bluecoat Operasyonu) düzenledi. Amerikan atılımını durdurmak için batıya koşan Alman zırhlı birliklerinin çoğu, bu yeni tehditle yüzleşmek için yönlendirildi. Bu arada ABD, Avranches çevresindeki koridoru genişletmek için saldırılarına devam etti. Almanlar, Vire'nin hayati yol kavşağını elinde tutmasına rağmen, Tümgeneral J. Lawton Collins komutasındaki ABD VII Kolordusu, 3 Ağustos'ta Avranches'in 19 mil (31 km) doğusundaki Mortain'i ele geçirdi.
Ertesi gün, Tümgeneral Troy H. Middleton'ın ABD VIII Kolordusu, Bretonya üzerinden batıya, Brest ve Lorient limanlarına doğru ilerlemeye devam etse de, Bradley, Patton'a ABD Üçüncü Ordusu'nun ana gövdesiyle, açık Alman kanadının etrafından doğuya doğru ilerlemesini emretti.
Alman komutası ve kararları
Generalfeldmarshall Günther von Kluge, Batı'daki Alman yüksek komutanıydı. Generalfeldmarschall Erwin Rommel 17 Temmuz'da Müttefik uçakları tarafından vurulduktan sonra, Kluge ayrıca Normandiya'daki savaşı yöneten Ordu B Grubu'nun komutasını devraldı. 22 Temmuz'da cephenin çökmesinin yakın olduğu konusunda Hitler'i uyarmıştı, ancak Hitler ona durmasını emretmeye devam etti.
2 Ağustos'ta Hitler, Kluge'ye "Mortain ve Avranches arasında acil bir karşı saldırı" emri veren bir direktif gönderdi. Alman silahlı kuvvetleri karargahı OKW'nin Genelkurmay Başkan Yardımcısı General Walter Warlimont da bu emirlere uyulmasını sağlamak için Kluge'nin karargahına gönderildi. Kluge, başarı şansı olmadığını ve Normandiya'daki Alman kuvvetlerinin Caen'in güneyindeki bozulmamış savunmalara dönerek Sen Nehri'ne çekilmesi gerektiğini öne sürdü, ancak 4 Ağustos'ta Hitler kategorik olarak saldırının başlatılmasını emretti. Saldırıda Normandiya'daki dokuz Panzer Tümeninden sekizinin kullanılmasını ve Luftwaffe'nin 1.000 savaşçı da dahil olmak üzere tüm rezervini tahsis etmesini talep etti. Hitler'e göre, saldırının devam etmesi için üç şartın karşılanması gerekiyordu. "Von Kluge buna inanmalı. Etkili bir saldırı kuvveti oluşturmak için Normandiya'daki ana cepheden yeterince zırhı ayırabilmeli ve sürprizi başarmalı".
Kluge ve SS Generali Paul Hausser (cephenin batı kısmını tutan Alman 7. Ordusunun komutanı), "her tank, silah ve uçak toplanana kadar" bekleme emri verilmiş olmasına rağmen, genel durum daha önce mümkün olan en kısa sürede saldırmaya karar verdi ve daha da kötüleşti. Atanan ana vurucu kuvvet, General Hans Freiherr von Funck komutasındaki XLVII Panzer Kolordusu idi. Sekiz Panzer Tümeni yerine, biri eksik olan yalnızca dördü savunma görevlerinden alınıp zamanında toplanabildi; 2. Panzer Tümeni, 116. Panzer Tümeni, 2. SS Panzer Tümeni ve 1. SS Panzer Tümeni'nin bir bölümü, toplamda yaklaşık 300 tank. Panzer Kolordusu, Panzer Lehr Tümeni'nin kalıntılarından oluşan iki Piyade Tümeni ve beş Kampfgruppen ve eşit derecede hırpalanmış dört piyade tümeni tarafından destekleniyordu.
Kluge, saldırının 6/7 Ağustos gecesi gerçekleştirilmesini emretti. Amerikan saldırı kuvvetlerini uyarmaktan kaçınmak için hazırlık amaçlı topçu bombardımanları olmayacaktı. Amaç, Mortain'in doğusundaki Tümgeneral Leland Hobbs komutasındaki ABD 30. Piyade Tümeni'ni vurmak ve ardından kıyıya ulaşmak için Amerikan savunmasını yarıp geçmekti. Sürpriz gerçekleşmiş olsaydı, saldırı pekala başarılı olabilirdi, ancak 4 Ağustos'a kadar, Müttefiklerin Ultra'daki kod çözücüleri, Lüttich Operasyonu emirlerini ele geçirmiş ve çözmüştü.
Alman Saldırıları
6 Ağustos saat 22: 00'de von Funck, birliklerinin konsantre olmadığını ve 116. Panzer Tümeni komutanının "her şeyi alt üst ettiğini" bildirdi. Aslında, bu subay (Gerhard von Schwerin) operasyon hakkında o kadar karamsardı ki, tank birliklerine katılma emri bile vermemişti. Bu gecikme, Alman saldırısını kesintiye uğrattı, ancak Alman sol kanadında SS Panzer birlikleri, gece yarısından kısa bir süre sonra Mortain'in doğusundaki Amerikan 30. Piyade Tümeni mevzilerine saldırdı. Ultra belgeleri ABD Birinci Ordu Karargahına askerleri acil saldırıya karşı uyarmak için çok geç geldiğinden, Almanlar geçici bir sürpriz yaşadı. Mortain'i ele geçirdiler, ancak 120. Piyade Alayı'nın 2. Taburu, Mortain çevresindeki baskın özellik olan Hill 314'e komuta ettiğinden, 30. Tümen hatlarını geçemediler. Kesilmelerine rağmen paraşütle atıldılar. 12 Ağustos'a kadar mevzii savunan 700 kişiden 300'den fazlası öldürüldü veya yaralandı.
Kuzeyde, 2. Panzer Tümeni birkaç saat sonra güneybatıyı Avranches'e doğru hedef alarak saldırdı. 35. Piyade Tümeni ve 3. Zırhlı Tümen'in bir muharebe komutanlığı tarafından durdurulmadan önce Amerikan hatlarına birkaç mil girmeyi başardı. Alman Yüksek Komutanlığı, Avranches'in alınabilmesi için saldırıların öğleden önce yenilenmesini emretti.
Müttefik hava saldırıları
7 Ağustos öğle vakti, sabahın erken saatlerinde sis dağıldı ve savaş alanında çok sayıda Müttefik uçağı belirdi. Ultra tarafından sağlanan saldırının ileri bilgisi ile ABD 9. Hava Kuvvetleri, RAF İkinci Taktik Hava Kuvvetleri tarafından takviye edilmişti. Luftwaffe'nin Alman kuvvetlerinin yeterli hava desteğine sahip olacağına dair verdiği güvencelere rağmen, Müttefik uçakları hızla Mortain üzerindeki hava sahasının tam kontrolünü ele geçirdi. Luftwaffe, savaşçılarının havalandıkları andan itibaren Müttefik uçakları tarafından angaje edildiğini ve savaş alanına bile ulaşamadıklarını bildirdi. Mortain'in doğusundaki açık alanda, Alman Panzerleri, özellikle RAF'ın roket atan Hawker Typhoon avcı bombardıman uçakları için açık hedefler haline geldi. General Eisenhower tarafından zırhlı tümenlere saldırmak üzere seçilen RAF Typhoon, 6 inçlik bir deniz top mermisinin yok edici gücüne sahip sekiz adet 60 lb roket taşıyordu ve 40-50 yarda hatayla bile, özellikle ateşlendiklerinde son derece yıkıcıydılar. Typhoon'lar o öğleden sonra 294 sorti uçurdu, 2.088 roket ateşledi ve 80 kısa ton (73 ton) bomba attı. ABD 9. Hava Kuvvetleri Alman savaşçılarının müdahale etmesini engellerken Alman oluşumlarıyla çatışmaya girdiler. Alman komutan General Von Kluge, savaştan sonra şöyle yazmıştı: "Zırhlı operasyon, son derece eğitimli kara kuvvetleri operasyonu tarafından desteklenen, yalnızca müttefik hava kuvvetleri tarafından tamamen harap edildi". Author ve Typhoon pilotu Desmond Scott, Mortain savaşı "büyük kara saldırılarının yalnızca taktik hava gücünün kullanılmasıyla yenilebileceğini kesin olarak kanıtladı". Müttefik Yüksek Komutanı Dwight D. Eisenhower, Typhoon'lar hakkında şunları söyledi; "Ancak, düşmanın mızrak ucunu parçalamadaki en büyük itibar, İkinci Taktik Hava Kuvvetlerinin roket atan Typhoon uçağına gitmelidir. Bombardımanın sonucu, düşman saldırısının fiilen durdurulması ve bir tehdidin ortadan kaldırılmasıydı. büyük bir zafere dönüştü."
Mortain Muharebesi'ndeki müttefik avcı bombardıman uçağı saldırıları, pilotların iki yüzden fazla Alman tankının imha ettiğine dair iddialara yol açtı. Bu, yok edilen Alman zırhının çoğunun kara kuvvetlerinden gelen silahlarla devrildiğini ve Müttefiklerin hava saldırılarının ana etkisinin Alman birliklerinin zırhsız araçlarını ve birliklerini yok etmek olduğunu gösteren, sonraki Ordu araştırmaları tarafından tartışıldı. Alman zırhını siper almak için dağılmaya zorlamanın yanı sıra (böylece operasyonlarını aksatıyor). Müttefik avcı-bombardıman uçaklarının roketleri ve bombaları, birkaç Alman tankından fazlasını imha etmek için çok zayıftı, ancak bir roket veya bomba çarptığında bir tankın içinde yanma korkusu, bazı deneyimsiz Alman mürettebatının tanklarını terk etmesine neden oldu. hava saldırısı altında sağlam. Bir İngiliz çalışmasında, sekiz roketin tümünü ateşleyen ortalama bir Typhoon pilotunun, tank büyüklüğündeki bir hedefi vurma şansının yalnızca yüzde dört olduğu bulundu.
Amerikan karşı atağı
7 Ağustos'a kadar Amerikan birlikleri, Alman saldırısının sağ kanadında, Vire yakınlarında güneye baskı yapmaya devam etti. Bu sektörde ilerlemesi gereken 116. Panzer Tümeni fiilen geri püskürtüldü. Öğleden sonra, 1. SS ve 116. Panzer Tümeni saldırıları yeniledi, ancak Mortain mevzilerinin kanatları kapatılarak Amerikan VII. Kolordusu'nun Alman ilerlemesini kontrol altına almasına izin verildi.
Bu arada Bradley, Alman güney (sol) kanadına karşı iki zırhlı muharebe komutanı göndermişti. 8 Ağustos'ta bunlardan biri (ABD 2. Zırhlı Tümeni'nden) iki SS Panzer Tümeni'nin arkasına saldırıyordu. Mortain çevresinde çatışmalar birkaç gün daha devam edecek olsa da, artık herhangi bir Almanların başarı ihtimali yoktu. Almanlar, tüm cephe boyunca savunmaya devam etme emri verdi, ancak yetersiz iletilmiş emirler, bazı Alman kuvvetlerinin geri çekilmesi ve diğerlerinin yerlerini korumaya hazırlanmasıyla bunun başarılmasının imkansız olmasına neden oldu.
ABD Birinci Ordusu, Mortain yakınlarındaki Alman birimlerine karşı saldırı düzenlerken, Patton'ın 3. Ordusunun birimleri, açık arazide Alman ordularının güneyinde kontrolsüz ilerliyordu ve 8 Ağustos'ta Le Mans'ı almıştı. Aynı gün Birinci Kanada Ordusu, Totalize Operasyonunda Caen'in güneyindeki zayıflamış Alman mevzilerine saldırdı ve bu saldırı iki gün sonra durmasına rağmen Falaise'ye geçmekle tehdit etti. Çaresizlik içinde Hitler, Mortain'e yönelik saldırıların daha yoğun bir şekilde yenilenmesini emretti ve Patton'ın Le Mans'tan doğuya ilerlemesine neredeyse tek oluşum olan 9. Panzer Tümeni'nin saldırıya katılmak için Mortain'e nakledilmesini talep etti. Panzergruppe West'in komutanı General Heinrich Eberbach'a, yenilenen taarruzu komuta etmek için "Panzer Group Eberbach" adlı yeni bir karargah kurma emri verildi. 20 Temmuz Komplosunda Gestapo tarafından karıştırılacağından korkan Kluge, intihara meyilli görünen bu emri kabul etti. Eberbach'ın önerdiği karşı saldırı, kısa süre sonra olaylar tarafından geride bırakıldı ve asla monte edilmedi.
Sonrası
13 Ağustos'ta, Alman kuvvetlerinin Mortain'den sürülmesiyle saldırı tamamen durmuştu. Almanlar, Müttefiklerin karşı saldırılarına ve hava saldırılarına 120 tank ve saldırı silahı kaybetmişti, bu da taahhüt ettikleri toplamın üçte ikisinden fazlasıydı. Hitler, Normandiya'daki Alman kuvvetlerine mevzilerini korumalarını emrederken, ABD VII. ve XV. Kolordusu doğuya ve kuzeye Argentan'a doğru ilerliyordu. Batıdaki Alman saldırısı, 7. Ordu ve Panzergruppe West'i Müttefik kuvvetler tarafından kuşatılma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. Amerikan kuvvetleri Argentan'da ilerlerken, İngiliz ve Kanada kuvvetleri Falaise'de ilerledi ve yeni kurulan Falaise Cebi'ndeki her iki orduyu da kesmekle tehdit etti.
Lüttich Operasyonundaki Amerikan kayıpları önceki operasyonlara göre önemli ölçüde daha hafif olmasına rağmen, cephenin belirli sektörleri, özellikle Mortain çevresindeki 30. Tümen tarafından tutulan mevziler ciddi kayıplar verdi. Yalnızca 7 Ağustos'un sonunda, 30. Tümenden yaklaşık 1.000 asker öldürüldü. 6-13 Ağustos tarihleri arasında Amerikan kayıpları için tahminler, bilinmeyen sayıda yaralıyla birlikte 2.000-3.000 ölüm arasında değişiyor.
14 Ağustos'ta Kanada kuvvetleri, kuzeye Chambois'e doğru Amerikan hareketleriyle birlikte Tractable Operasyonunu başlattı. 19 Ağustos'ta, Polonya 1. Zırhlı Tümeni'nden bir tugay, 90. ABD Piyade Tümeni güçleriyle birleşerek 50.000 kadar Alman askerini cepte mühürledi. 21 Ağustos'a kadar, Almanların boşluğu yeniden açma girişimleri engellendi ve cepte mahsur kalan tüm Alman birlikleri Müttefik kuvvetlere teslim oldu ve Alman 7. Ordusuna etkin bir şekilde son verdi.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Luttich Operasyonu 7 13 Agustos 1944 Normandiya Savasi sirasinda kuzeybati Fransa da Mortain yakinlarindaki ABD mevzilerinin yakininda meydana gelen Nazi Alman karsi saldirisinin kod adiydi Luttich Belcika nin Liege sehrinin Almanca adidir Ikinci Dunya Savasi nin Ingiliz ve Amerikan tarihlerinde Alman Luttich Operasyonu Hitler in Avranches bolgesinin kiyilarina ulasarak Cobra Operasyonu sirasinda Birinci Birlesik Devletler Ordusu tarafindan kazanilan topraklari geri almak icin emrettigi Mortain karsi saldirisi olarak bilinir Britanya ya ilerleyen Ucuncu Birlesik Devletler Ordusu nun birimlerini izole etmek icin Cotentin yarimadasinin tabaninda bulunuyor Luttich OperasyonuNormandiya Cikarmasi48 38 55 N 0 56 23 W 48 64861 K 0 93972 B 48 64861 0 93972 Mortain Tarih7 13 Agustos 1944Bolge Normandiya FransaSonucMuttefik ZaferiTaraflar ABD Birlesik Krallik AlmanyaKomutanlar ve liderlerOmar Bradley George PattonGunther von KlugeGucler5 Piyade Tumeni 3 Zirhli s3 Panzer Tumeni 2 Piyade Tumeni 5 Panzer veya Piyade 150 tank ve saldiri silahiKayiplar 10 000 zayiat 2 000 3 000 olupiyade sayisi bilinmiyor 120 tank ve taarruz silahi imha edildi veya hasar gordu Almanlarin ana kuvveti iki Heer ve bir bucuk Waffen SS Panzer Tumeni ile XLVII Panzer Kolordusu idi Savunan ABD VII Kolordusu na karsi ilk basariya ragmen Almanlar kisa surede durduruldu ve Muttefikler saldiran birliklere ciddi kayiplar verdiler ve sonunda saldiriya katilan Alman tanklarinin cogunu yok ettiler Mortain cevresinde catismalar alti gun boyunca devam etse de Amerikan kuvvetleri Alman saldirisinin baslamasindan sonraki bir gun icinde inisiyatifi yeniden ele gecirdi Olay yerindeki Alman komutanlar Hitler i bosu bosuna uyardiklari icin saldirinin basarili olma sansi cok azdi ve zirhli rezervlerinin Normandiya da cephenin bati ucunda yogunlasmasi guneylerinde kusatildiklari icin kisa sure sonra felakete yol acti ve dogu cephesi coktu bu da Normandiya daki Alman birliklerinin cogunun Falaise Pocket inde mahsur kalmasina neden oldu Arkaplan25 Temmuz 1944 te cikmaza girmis bir cephe boyunca alti haftalik yipratma savasinin ardindan Korgeneral Omar Bradley komutasindaki Amerikan kuvvetleri Saint Lo yakinlarindaki Alman savunmasini kiran Kobra Operasyonu kod adli bir saldiri duzenledi Normandiya daki Alman cephesinin neredeyse tum bati yarisi coktu ve 1 Agustos ta Amerikan kuvvetleri Avranches i ele gecirdi Cotentin yarimadasinin etegindeki bu kasabanin ve yakinlardaki Pontaubault daki saglam bir koprunun ele gecirilmesiyle Amerikan kuvvetleri koseyi dondu Alman cephesi artik bati ucunda denize demirleyemezdi ve Amerikan kuvvetleri batiya ve guneye Bretonya ya ilerleyebilirdi Korgeneral George S Patton komutasindaki ABD Ucuncu Ordusu ayni gun faaliyete gecirildi Pontaubault daki kopruye yonelik Alman hava saldirilarina ragmen Patton sonraki uc gun boyunca en az yedi tumeni itti ve ordusunun birimleri Bretonya limanlarina dogru neredeyse hic itiraz edilmeden ilerlemeye basladi 30 Temmuz dan baslayarak Korgeneral Miles C Dempsey komutasindaki Ingiliz Ikinci Ordusu Amerikan ordularinin dogu kanadina bir destek saldirisi kod adi Bluecoat Operasyonu duzenledi Amerikan atilimini durdurmak icin batiya kosan Alman zirhli birliklerinin cogu bu yeni tehditle yuzlesmek icin yonlendirildi Bu arada ABD Avranches cevresindeki koridoru genisletmek icin saldirilarina devam etti Almanlar Vire nin hayati yol kavsagini elinde tutmasina ragmen Tumgeneral J Lawton Collins komutasindaki ABD VII Kolordusu 3 Agustos ta Avranches in 19 mil 31 km dogusundaki Mortain i ele gecirdi Ertesi gun Tumgeneral Troy H Middleton in ABD VIII Kolordusu Bretonya uzerinden batiya Brest ve Lorient limanlarina dogru ilerlemeye devam etse de Bradley Patton a ABD Ucuncu Ordusu nun ana govdesiyle acik Alman kanadinin etrafindan doguya dogru ilerlemesini emretti Alman komutasi ve kararlariGeneralfeldmarshall Gunther von Kluge Bati daki Alman yuksek komutaniydi Generalfeldmarschall Erwin Rommel 17 Temmuz da Muttefik ucaklari tarafindan vurulduktan sonra Kluge ayrica Normandiya daki savasi yoneten Ordu B Grubu nun komutasini devraldi 22 Temmuz da cephenin cokmesinin yakin oldugu konusunda Hitler i uyarmisti ancak Hitler ona durmasini emretmeye devam etti 2 Agustos ta Hitler Kluge ye Mortain ve Avranches arasinda acil bir karsi saldiri emri veren bir direktif gonderdi Alman silahli kuvvetleri karargahi OKW nin Genelkurmay Baskan Yardimcisi General Walter Warlimont da bu emirlere uyulmasini saglamak icin Kluge nin karargahina gonderildi Kluge basari sansi olmadigini ve Normandiya daki Alman kuvvetlerinin Caen in guneyindeki bozulmamis savunmalara donerek Sen Nehri ne cekilmesi gerektigini one surdu ancak 4 Agustos ta Hitler kategorik olarak saldirinin baslatilmasini emretti Saldirida Normandiya daki dokuz Panzer Tumeninden sekizinin kullanilmasini ve Luftwaffe nin 1 000 savasci da dahil olmak uzere tum rezervini tahsis etmesini talep etti Hitler e gore saldirinin devam etmesi icin uc sartin karsilanmasi gerekiyordu Von Kluge buna inanmali Etkili bir saldiri kuvveti olusturmak icin Normandiya daki ana cepheden yeterince zirhi ayirabilmeli ve surprizi basarmali Kluge ve SS Generali Paul Hausser cephenin bati kismini tutan Alman 7 Ordusunun komutani her tank silah ve ucak toplanana kadar bekleme emri verilmis olmasina ragmen genel durum daha once mumkun olan en kisa surede saldirmaya karar verdi ve daha da kotulesti Atanan ana vurucu kuvvet General Hans Freiherr von Funck komutasindaki XLVII Panzer Kolordusu idi Sekiz Panzer Tumeni yerine biri eksik olan yalnizca dordu savunma gorevlerinden alinip zamaninda toplanabildi 2 Panzer Tumeni 116 Panzer Tumeni 2 SS Panzer Tumeni ve 1 SS Panzer Tumeni nin bir bolumu toplamda yaklasik 300 tank Panzer Kolordusu Panzer Lehr Tumeni nin kalintilarindan olusan iki Piyade Tumeni ve bes Kampfgruppen ve esit derecede hirpalanmis dort piyade tumeni tarafindan destekleniyordu Kluge saldirinin 6 7 Agustos gecesi gerceklestirilmesini emretti Amerikan saldiri kuvvetlerini uyarmaktan kacinmak icin hazirlik amacli topcu bombardimanlari olmayacakti Amac Mortain in dogusundaki Tumgeneral Leland Hobbs komutasindaki ABD 30 Piyade Tumeni ni vurmak ve ardindan kiyiya ulasmak icin Amerikan savunmasini yarip gecmekti Surpriz gerceklesmis olsaydi saldiri pekala basarili olabilirdi ancak 4 Agustos a kadar Muttefiklerin Ultra daki kod cozuculeri Luttich Operasyonu emirlerini ele gecirmis ve cozmustu Alman SaldirilariMortain deki Amerikan kuvvetleri Agustos 1944 6 Agustos saat 22 00 de von Funck birliklerinin konsantre olmadigini ve 116 Panzer Tumeni komutaninin her seyi alt ust ettigini bildirdi Aslinda bu subay Gerhard von Schwerin operasyon hakkinda o kadar karamsardi ki tank birliklerine katilma emri bile vermemisti Bu gecikme Alman saldirisini kesintiye ugratti ancak Alman sol kanadinda SS Panzer birlikleri gece yarisindan kisa bir sure sonra Mortain in dogusundaki Amerikan 30 Piyade Tumeni mevzilerine saldirdi Ultra belgeleri ABD Birinci Ordu Karargahina askerleri acil saldiriya karsi uyarmak icin cok gec geldiginden Almanlar gecici bir surpriz yasadi Mortain i ele gecirdiler ancak 120 Piyade Alayi nin 2 Taburu Mortain cevresindeki baskin ozellik olan Hill 314 e komuta ettiginden 30 Tumen hatlarini gecemediler Kesilmelerine ragmen parasutle atildilar 12 Agustos a kadar mevzii savunan 700 kisiden 300 den fazlasi olduruldu veya yaralandi Kuzeyde 2 Panzer Tumeni birkac saat sonra guneybatiyi Avranches e dogru hedef alarak saldirdi 35 Piyade Tumeni ve 3 Zirhli Tumen in bir muharebe komutanligi tarafindan durdurulmadan once Amerikan hatlarina birkac mil girmeyi basardi Alman Yuksek Komutanligi Avranches in alinabilmesi icin saldirilarin ogleden once yenilenmesini emretti Muttefik hava saldirilari 7 Agustos ogle vakti sabahin erken saatlerinde sis dagildi ve savas alaninda cok sayida Muttefik ucagi belirdi Ultra tarafindan saglanan saldirinin ileri bilgisi ile ABD 9 Hava Kuvvetleri RAF Ikinci Taktik Hava Kuvvetleri tarafindan takviye edilmisti Luftwaffe nin Alman kuvvetlerinin yeterli hava destegine sahip olacagina dair verdigi guvencelere ragmen Muttefik ucaklari hizla Mortain uzerindeki hava sahasinin tam kontrolunu ele gecirdi Luftwaffe savascilarinin havalandiklari andan itibaren Muttefik ucaklari tarafindan angaje edildigini ve savas alanina bile ulasamadiklarini bildirdi Mortain in dogusundaki acik alanda Alman Panzerleri ozellikle RAF in roket atan Hawker Typhoon avci bombardiman ucaklari icin acik hedefler haline geldi General Eisenhower tarafindan zirhli tumenlere saldirmak uzere secilen RAF Typhoon 6 inclik bir deniz top mermisinin yok edici gucune sahip sekiz adet 60 lb roket tasiyordu ve 40 50 yarda hatayla bile ozellikle ateslendiklerinde son derece yikiciydilar Typhoon lar o ogleden sonra 294 sorti ucurdu 2 088 roket atesledi ve 80 kisa ton 73 ton bomba atti ABD 9 Hava Kuvvetleri Alman savascilarinin mudahale etmesini engellerken Alman olusumlariyla catismaya girdiler Alman komutan General Von Kluge savastan sonra soyle yazmisti Zirhli operasyon son derece egitimli kara kuvvetleri operasyonu tarafindan desteklenen yalnizca muttefik hava kuvvetleri tarafindan tamamen harap edildi Author ve Typhoon pilotu Desmond Scott Mortain savasi buyuk kara saldirilarinin yalnizca taktik hava gucunun kullanilmasiyla yenilebilecegini kesin olarak kanitladi Muttefik Yuksek Komutani Dwight D Eisenhower Typhoon lar hakkinda sunlari soyledi Ancak dusmanin mizrak ucunu parcalamadaki en buyuk itibar Ikinci Taktik Hava Kuvvetlerinin roket atan Typhoon ucagina gitmelidir Bombardimanin sonucu dusman saldirisinin fiilen durdurulmasi ve bir tehdidin ortadan kaldirilmasiydi buyuk bir zafere donustu Mortain Muharebesi ndeki muttefik avci bombardiman ucagi saldirilari pilotlarin iki yuzden fazla Alman tankinin imha ettigine dair iddialara yol acti Bu yok edilen Alman zirhinin cogunun kara kuvvetlerinden gelen silahlarla devrildigini ve Muttefiklerin hava saldirilarinin ana etkisinin Alman birliklerinin zirhsiz araclarini ve birliklerini yok etmek oldugunu gosteren sonraki Ordu arastirmalari tarafindan tartisildi Alman zirhini siper almak icin dagilmaya zorlamanin yani sira boylece operasyonlarini aksatiyor Muttefik avci bombardiman ucaklarinin roketleri ve bombalari birkac Alman tankindan fazlasini imha etmek icin cok zayifti ancak bir roket veya bomba carptiginda bir tankin icinde yanma korkusu bazi deneyimsiz Alman murettebatinin tanklarini terk etmesine neden oldu hava saldirisi altinda saglam Bir Ingiliz calismasinda sekiz roketin tumunu atesleyen ortalama bir Typhoon pilotunun tank buyuklugundeki bir hedefi vurma sansinin yalnizca yuzde dort oldugu bulundu Amerikan karsi atagi7 Agustos a kadar Amerikan birlikleri Alman saldirisinin sag kanadinda Vire yakinlarinda guneye baski yapmaya devam etti Bu sektorde ilerlemesi gereken 116 Panzer Tumeni fiilen geri puskurtuldu Ogleden sonra 1 SS ve 116 Panzer Tumeni saldirilari yeniledi ancak Mortain mevzilerinin kanatlari kapatilarak Amerikan VII Kolordusu nun Alman ilerlemesini kontrol altina almasina izin verildi Bu arada Bradley Alman guney sol kanadina karsi iki zirhli muharebe komutani gondermisti 8 Agustos ta bunlardan biri ABD 2 Zirhli Tumeni nden iki SS Panzer Tumeni nin arkasina saldiriyordu Mortain cevresinde catismalar birkac gun daha devam edecek olsa da artik herhangi bir Almanlarin basari ihtimali yoktu Almanlar tum cephe boyunca savunmaya devam etme emri verdi ancak yetersiz iletilmis emirler bazi Alman kuvvetlerinin geri cekilmesi ve digerlerinin yerlerini korumaya hazirlanmasiyla bunun basarilmasinin imkansiz olmasina neden oldu ABD Birinci Ordusu Mortain yakinlarindaki Alman birimlerine karsi saldiri duzenlerken Patton in 3 Ordusunun birimleri acik arazide Alman ordularinin guneyinde kontrolsuz ilerliyordu ve 8 Agustos ta Le Mans i almisti Ayni gun Birinci Kanada Ordusu Totalize Operasyonunda Caen in guneyindeki zayiflamis Alman mevzilerine saldirdi ve bu saldiri iki gun sonra durmasina ragmen Falaise ye gecmekle tehdit etti Caresizlik icinde Hitler Mortain e yonelik saldirilarin daha yogun bir sekilde yenilenmesini emretti ve Patton in Le Mans tan doguya ilerlemesine neredeyse tek olusum olan 9 Panzer Tumeni nin saldiriya katilmak icin Mortain e nakledilmesini talep etti Panzergruppe West in komutani General Heinrich Eberbach a yenilenen taarruzu komuta etmek icin Panzer Group Eberbach adli yeni bir karargah kurma emri verildi 20 Temmuz Komplosunda Gestapo tarafindan karistirilacagindan korkan Kluge intihara meyilli gorunen bu emri kabul etti Eberbach in onerdigi karsi saldiri kisa sure sonra olaylar tarafindan geride birakildi ve asla monte edilmedi Sonrasi13 Agustos ta Alman kuvvetlerinin Mortain den surulmesiyle saldiri tamamen durmustu Almanlar Muttefiklerin karsi saldirilarina ve hava saldirilarina 120 tank ve saldiri silahi kaybetmisti bu da taahhut ettikleri toplamin ucte ikisinden fazlasiydi Hitler Normandiya daki Alman kuvvetlerine mevzilerini korumalarini emrederken ABD VII ve XV Kolordusu doguya ve kuzeye Argentan a dogru ilerliyordu Batidaki Alman saldirisi 7 Ordu ve Panzergruppe West i Muttefik kuvvetler tarafindan kusatilma tehlikesiyle karsi karsiya birakti Amerikan kuvvetleri Argentan da ilerlerken Ingiliz ve Kanada kuvvetleri Falaise de ilerledi ve yeni kurulan Falaise Cebi ndeki her iki orduyu da kesmekle tehdit etti Luttich Operasyonundaki Amerikan kayiplari onceki operasyonlara gore onemli olcude daha hafif olmasina ragmen cephenin belirli sektorleri ozellikle Mortain cevresindeki 30 Tumen tarafindan tutulan mevziler ciddi kayiplar verdi Yalnizca 7 Agustos un sonunda 30 Tumenden yaklasik 1 000 asker olduruldu 6 13 Agustos tarihleri arasinda Amerikan kayiplari icin tahminler bilinmeyen sayida yaraliyla birlikte 2 000 3 000 olum arasinda degisiyor 14 Agustos ta Kanada kuvvetleri kuzeye Chambois e dogru Amerikan hareketleriyle birlikte Tractable Operasyonunu baslatti 19 Agustos ta Polonya 1 Zirhli Tumeni nden bir tugay 90 ABD Piyade Tumeni gucleriyle birleserek 50 000 kadar Alman askerini cepte muhurledi 21 Agustos a kadar Almanlarin boslugu yeniden acma girisimleri engellendi ve cepte mahsur kalan tum Alman birlikleri Muttefik kuvvetlere teslim oldu ve Alman 7 Ordusuna etkin bir sekilde son verdi Kaynakca