Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Madlen (Fransızca: Madeliene veya petite madeleine) Fransa'nın kuzeydoğusundaki Loren bölgesinin Commercy ve Liverdun adlı iki komününü ait deniz kabuğu şeklinde pandispanyadan yapılan küçük bir kek türüdür. Pandispanya hamuru madlen için tasarlanmış olan deniz kabuğu şeklindeki tepsilerde pişirilir bu sayede madlene özgü deniz kabuğu şeklinde bir görüntü oluşur. Madlen tarzı kurabiyeler birçok mutfak kültüründe popülerdir.
| Madlen | |
|---|---|
 | |
| Alternatif isim | Madeleine Petite madeleine |
| Ülke(ler) | Fransa |
| Bölgesi | Loren, Commercy, Liverdun |
| Türü | Kek |
| Ana malzemeler | Un, şeker, yumurta, badem veya fındık |
Genoise adı verilen pandispanya hamuru kullanılarak yapılır. Bu hamurun tadı klasik pandispanya hamuruna oldukça benzer fakat daha hafif bir yapıya sahiptir. Geleneksel tarifler çok ince öğütülmüş fındık ve bademden oluşsa bile başka varyasyonlarda limon tadı için limon kabuğu rendesi de kullanılabilir. İngiliz mutfağında madlen yapmak için genoise hamuru kullanılsa bile bu hamurlar dariole kalıplarında pişirilir. Pişirildikten sonra hamur reçel ve kurutulmuş hindistan cevizi ile kaplanır ve üzerine süs olarak genellikle dondurulmuş kiraz konur.
Tarihçe
Keki tanımlamak için kullanılan "madeleine" terimi ilk kez 18. yüzyıl Fransa'sında ortaya çıkmıştır. 1758 tarihinde Fransa'daki İrlandalı bir mültecinin aşçısı Lord Southwell'in "Madlen tarzı kekler ve küçük tatlılar hazırladığı söylenmiştir.
Madlen'in keşfedilmesi konusunda çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Genellikle Loren tarihindeki önemli bir karakterin hizmetinde olduğu söylenen Madeleine isimli kadının keke isim verdiği düşünülmektedir fakat aşçısının soyadı veya hizmet ettiği kişinin kim olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bazı uzmanlar Madeleine'in yanında çalıştığı kişinin, 17. yüzyılda Commercy'de bir şatosu olan isyancı Paul Gondi olduğunu düşünür. Diğerleri ise tatlıyı yapan kişinin Lorraine dükü ve sürgündeki Polonya Kralı Stanislaus'un aşçısı Madeleine Paulmier olduğunu savunur. Hikayeye göre, 1755 yılında dükün damadı XV. Louise, Madeleine Paulmier'in hazırladığı küçük keklerden etkilenmiş ve tatlıyı onun adıyla anmaya başlamıştır. Karısı Maria Leszczyńska ise kısa süre sonra bu kekleri Versay Sarayı'na tanıtmıştır. Kraliyet ailesi tarafından oldukça sevilen bu kekler zamanla Fransa'nın geri kalanına yayılmıştır. Diğer hikayeler ise keki, İspanya'daki Compostela hac yolculuğu ile ilişkilendirir. Bu hikayeye göre Madeleine isminde bir hacı tarifi Fransa'dan Compostela'ya getirmiş veya Madeleine adında bir aşçı Loren'den geçen hacılara kabuk şekli verilmiş keklerden sunmuştur.
Bazı hikayeler ise kekin kökeninin Loren olmadığını belirtir ve ilk yapan kişinin Prens Talleyrand'ın mutfağında çalışan pasta şefi Jean Avice olduğunu öne sürer. Avice'in 19. yüzyılda aspic (etli jöle) için ayarlamış olduğu kaplarda küçük kekler pişirerek Madlen'i icat ettiğini düşünülür.
Madlen'in ortaya çıkışı, 18. yüzyıl Avrupası'nda fırıncılıkta metal kalıp kullanımının artmasının bir göstergesidir. Madlenlerin ticari başarısı 19. yüzyılın ilk dönemlerine uzamaktadır. Napolyon dönemindeki mutfak yazarları olan Marie-Antoine Careme, Grimod de la Reyniére'nin kitaplarında madlenden birçok kez bahsedilmektedir. Commercy bölgesindeki madlenlerinin üretiminin 1760'larda başladığı söylenilir. Bölgedeki tren istasyonunda satılmaları keklerin ülke genelinde yayılmasını hızlandırmıştır. Ayrıca bu keklerin Bar-le-Duc'tan reçel ve Reims'ten croquantes ile birlikte Paris'e ihraç edildiği tahmin edilmektedir. 19. yüzyılın sonlarına doğru madlenler artık Fransız burjuvasının diyetlerinin temel bir parçası haline gelmiştir.
Tarif
Madlen keki
Bir pound un, bir pound tereyağı, sekiz yumurta beyazı ve sarısı, üç çeyrek pound şeker, yarım bardak su, rendelenmiş limon veya limon kabuğu, portakal çiçeği, pralinin hepsini yoğurun ve küçük kekler yapın ardından üzerini şekerle kaplayarak servis edin.— Menon, Les soupers de la Cour ou L'art de travailler toutes sortes d'aliments (1755)
Edebiyat referansı
Marcel Proust'ın Kayıp Zamanın İzinde adlı eserinde madlenler zorunlu hafıza ile gönüllü hafızayı karşılaştırmak için kullanılmıştır. Gönüllü hafıza, zeka tarafından belirlenen, insanları ve yerleri hatırlamak için bilinçli bir çaba sarf eden hafızayı ifade eder. Proust bu tür hafızaların kaçınılmaz bir eksik olduğunu ve geçmişinin özünü taşımadığını belirtir. Proust'un zorunlu hafıza örneği "madlen olayı" olarak bilinir. Kitap içerisinde birden çok bu örnekten bahsedilmiştir.
Kaynakça
- ^ Merrett, Robert James (1999). "Eating à l'Anglaise in Provincial France, 1750–1789". Eighteenth-Century Life. 23 (2): 84-96. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2024.
- ^ a b Alan Davidson (21 Ağustos 2014). The Oxford Companion to Food. OUP Oxford. ss. 484–. ISBN .
- ^ Sender, S.-G.; Derrien, Marcel (2003). La grande histoire de la patisserie-confiserie française. Minerva. ss. 96, 272. ISBN .
- ^ a b Lonely Planet Food (1 Ağustos 2017). From the Source - France: Authentic Recipes From the People That Know Them the Best. Lonely Planet Publications. ss. 116–. ISBN .
- ^ "La Citta Viola (Feb. 2007)" (PDF). 7 Mart 2007. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
- ^ Larousse Gastronomique: The World's Greatest Culinary Encyclopedia (İngilizce). Clarkson Potter. 2001.
- ^ "Food News, Recipes, and More". The Food Section. 18 Nisan 2004. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
- ^ Perrier-Robert, Annie (2012). Dictionnaire de la gourmandise. Pâtisserie, confiserie et autres douceurs. Paris: Robert Laffont. s. 1638. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Madlen Fransizca Madeliene veya petite madeleine Fransa nin kuzeydogusundaki Loren bolgesinin Commercy ve Liverdun adli iki komununu ait deniz kabugu seklinde pandispanyadan yapilan kucuk bir kek turudur Pandispanya hamuru madlen icin tasarlanmis olan deniz kabugu seklindeki tepsilerde pisirilir bu sayede madlene ozgu deniz kabugu seklinde bir goruntu olusur Madlen tarzi kurabiyeler bircok mutfak kulturunde populerdir MadlenAlternatif isimMadeleine Petite madeleineUlke ler FransaBolgesiLoren Commercy LiverdunTuruKekAna malzemelerUn seker yumurta badem veya findik Genoise adi verilen pandispanya hamuru kullanilarak yapilir Bu hamurun tadi klasik pandispanya hamuruna oldukca benzer fakat daha hafif bir yapiya sahiptir Geleneksel tarifler cok ince ogutulmus findik ve bademden olussa bile baska varyasyonlarda limon tadi icin limon kabugu rendesi de kullanilabilir Ingiliz mutfaginda madlen yapmak icin genoise hamuru kullanilsa bile bu hamurlar dariole kaliplarinda pisirilir Pisirildikten sonra hamur recel ve kurutulmus hindistan cevizi ile kaplanir ve uzerine sus olarak genellikle dondurulmus kiraz konur TarihceMadlene seklini veren pisirme kabi Keki tanimlamak icin kullanilan madeleine terimi ilk kez 18 yuzyil Fransa sinda ortaya cikmistir 1758 tarihinde Fransa daki Irlandali bir multecinin ascisi Lord Southwell in Madlen tarzi kekler ve kucuk tatlilar hazirladigi soylenmistir Madlen malzemeleri Madlen in kesfedilmesi konusunda cesitli efsaneler bulunmaktadir Genellikle Loren tarihindeki onemli bir karakterin hizmetinde oldugu soylenen Madeleine isimli kadinin keke isim verdigi dusunulmektedir fakat ascisinin soyadi veya hizmet ettigi kisinin kim oldugu kesin olarak bilinmemektedir Bazi uzmanlar Madeleine in yaninda calistigi kisinin 17 yuzyilda Commercy de bir satosu olan isyanci Paul Gondi oldugunu dusunur Digerleri ise tatliyi yapan kisinin Lorraine duku ve surgundeki Polonya Krali Stanislaus un ascisi Madeleine Paulmier oldugunu savunur Hikayeye gore 1755 yilinda dukun damadi XV Louise Madeleine Paulmier in hazirladigi kucuk keklerden etkilenmis ve tatliyi onun adiyla anmaya baslamistir Karisi Maria Leszczynska ise kisa sure sonra bu kekleri Versay Sarayi na tanitmistir Kraliyet ailesi tarafindan oldukca sevilen bu kekler zamanla Fransa nin geri kalanina yayilmistir Diger hikayeler ise keki Ispanya daki Compostela hac yolculugu ile iliskilendirir Bu hikayeye gore Madeleine isminde bir haci tarifi Fransa dan Compostela ya getirmis veya Madeleine adinda bir asci Loren den gecen hacilara kabuk sekli verilmis keklerden sunmustur Bazi hikayeler ise kekin kokeninin Loren olmadigini belirtir ve ilk yapan kisinin Prens Talleyrand in mutfaginda calisan pasta sefi Jean Avice oldugunu one surer Avice in 19 yuzyilda aspic etli jole icin ayarlamis oldugu kaplarda kucuk kekler pisirerek Madlen i icat ettigini dusunulur Madlen in ortaya cikisi 18 yuzyil Avrupasi nda firincilikta metal kalip kullaniminin artmasinin bir gostergesidir Madlenlerin ticari basarisi 19 yuzyilin ilk donemlerine uzamaktadir Napolyon donemindeki mutfak yazarlari olan Marie Antoine Careme Grimod de la Reyniere nin kitaplarinda madlenden bircok kez bahsedilmektedir Commercy bolgesindeki madlenlerinin uretiminin 1760 larda basladigi soylenilir Bolgedeki tren istasyonunda satilmalari keklerin ulke genelinde yayilmasini hizlandirmistir Ayrica bu keklerin Bar le Duc tan recel ve Reims ten croquantes ile birlikte Paris e ihrac edildigi tahmin edilmektedir 19 yuzyilin sonlarina dogru madlenler artik Fransiz burjuvasinin diyetlerinin temel bir parcasi haline gelmistir TarifMadlen keki Bir pound un bir pound tereyagi sekiz yumurta beyazi ve sarisi uc ceyrek pound seker yarim bardak su rendelenmis limon veya limon kabugu portakal cicegi pralinin hepsini yogurun ve kucuk kekler yapin ardindan uzerini sekerle kaplayarak servis edin Menon Les soupers de la Cour ou L art de travailler toutes sortes d aliments 1755 Edebiyat referansiMarcel Proust in Kayip Zamanin Izinde adli eserinde madlenler zorunlu hafiza ile gonullu hafizayi karsilastirmak icin kullanilmistir Gonullu hafiza zeka tarafindan belirlenen insanlari ve yerleri hatirlamak icin bilincli bir caba sarf eden hafizayi ifade eder Proust bu tur hafizalarin kacinilmaz bir eksik oldugunu ve gecmisinin ozunu tasimadigini belirtir Proust un zorunlu hafiza ornegi madlen olayi olarak bilinir Kitap icerisinde birden cok bu ornekten bahsedilmistir Kaynakca Merrett Robert James 1999 Eating a l Anglaise in Provincial France 1750 1789 Eighteenth Century Life 23 2 84 96 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2024 a b Alan Davidson 21 Agustos 2014 The Oxford Companion to Food OUP Oxford ss 484 ISBN 978 0 19 104072 6 Sender S G Derrien Marcel 2003 La grande histoire de la patisserie confiserie francaise Minerva ss 96 272 ISBN 9782830707250 a b Lonely Planet Food 1 Agustos 2017 From the Source France Authentic Recipes From the People That Know Them the Best Lonely Planet Publications ss 116 ISBN 978 1 78701 090 1 La Citta Viola Feb 2007 PDF 7 Mart 2007 2 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2016 Larousse Gastronomique The World s Greatest Culinary Encyclopedia Ingilizce Clarkson Potter 2001 Food News Recipes and More The Food Section 18 Nisan 2004 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2016 Perrier Robert Annie 2012 Dictionnaire de la gourmandise Patisserie confiserie et autres douceurs Paris Robert Laffont s 1638 ISBN 9782221134030