Makrîzî (1364 - 1442), Memlûk Sultanlığı'nda yaşamış Mısırlı tarihçi, muhaddis.
Makrîzî | |
---|---|
Doğum | Ahmed bin ali el Makrizî 1364 Kahire |
Ölüm | 1442 Kahire |
Vatandaşlık | Memluk Sultanlığı |
Din | İslam |
Evlilikler | Safrâ bint Sirâceddîn Ömer |
Çocuk(lar) | Ebu’l-Mehâsin Muhammed, Ebû Haşim Ali |
Kariyeri | |
Etkilendikleri | İbn Haldun |
Etkiledikleri | İbn Tağrıberdî |
Ortaçağ İslâm dünyası'nın yetiştirdiği en büyük tarihçilerdendir. Siyasi tarih yanında iktisat tarihi, kültürel ve sosyal tarihe dair çalışmalar yapmıştır. Hadis ve fıkıh gibi ilimlerde, tenkit ve edebiyat gibi konularda da eserleri vardır. Topladığı bilgileri belli bir yöntem ve bilimsel araştırma planı ile birbirine bağlayan bir araştırmacıdır.
Yaşamı
1364 yılında Kahire’de dünyaya geldi. Babası Hanbeli mezhebi muhaddislerinden Abdülkādir b. Muhammed’in oğlu Alâeddin Ali, annesi Hanefî âlimlerinden kazasker ve müderris İbnü’s-Sâiğ ez-Zümürrüdî’nin kızı Esmâ’dır. Ailesi Baalbek’ten Kahire’ye göçmüş idi. Makrîzî lakabı, bu şehrin Makârîze mahallesinden gelir. Eğitimini üstlenen dedesi tarafından Hanefi usullere göre yetiştirildi, dedesinin ölümünden birkaç yıl sonra yirmi yaşında iken Şafiî mezhebine geçti.
Pek çok hocadan ders aldı, 1382’de Mısır’a yerleşen İbn Haldun’dan etkilendi, ondan mantık ve usûl öğrendi.
1380’de evlenen Makrîzî iki çocuk sahibi oldu. Eşini 1388’de kaybetti.
Genç yaştan itibaren önemli görevlerde bulundu. Bu görevler sırasında ekonominin hem teorisini hem uygulamalarını öğrendi. Bu deneyimlerinden yararlanarak Mısır’ın siyasi, sosyal ve ekonomik hayatını araştırdı, doğduğu yer olan Kahire’nin bilinmeyen yönlerine, ünlülerin hayat öykülerine ilişkin eserler verdi.
1408’de Şam'a gidip bir süre Suriye’de yaşayan ve İmta adlı eserini kaleme alan Makrîzî, devrinde Mısır’a döndü. Yeni inşa edilen Müeyyediyye Meresesi’nde hadis hocalığı yaptı. Sultanın ölümünden sonra devlet işlerinden uzak durdu, evine kapanarak tarih incelemeleri ile meşgul oldu.
1430-1435 arasında Mekke’de bulundu. Bu arada hacılardan Güney Arap memleketleri ve Habeşistan hakkında bilgi topladı, bu bilgileri da katarak pek çok risalesinin müsveddesini hazırladı. 1437’de Kahire’ye döndükten sonra eserlerini tamamladı. 1442’de Kahire’de öldü.
Yetiştirdiği tarihçiler arasında İbn Tağrıberdî, İbn Kutluboğa, Ebu’t-Tayyib İbn Zahîre, Ebu Bekir İbn Zahîre, İbnü’l-Haydırî yer alır.
Eserleri
- el-Hıtatu'l-Makrîzî (el-Mevâiz ve'l-İtibâr bi-Zikri'l-Hıtat ve'l-Âsâr): Eser Mısır'ın topografyası ve tarihi, müellifinin döneminde devlet ve ordu düzenine dair günümüze ulaşmış oldukça detaylı bir çalışmadır.
- el-Mukaffâ'l-Kebîr: Mısır'ın fethinden müellifin yaşadığı döneme kadar Mısır'da bulunmuş önemli alim, şair, edip, siyasetçi, asker gibi şahısların hayat hikâyelerinin yer aldığı bir eserdir.
- İğâsetu'l-Ümme bi-Keşfi'l-Ğumme: Mısır'da meydana gelen kıtlık, veba ve enflasyonlardan ve bunların toplumsal ve siyasi sebep ve sonuçlarından bahseder.
- İttiâzu'l-Hunefâ bi-Ahbâri'l-Eimmeti'l-Fâtımiyyîni'l-Hulefâ: Mısır'da yaklaşık iki yüzyıl hüküm süren Fâtımîler'e dair bir tarih eseridir.
- es-Sülûk li-Marifeti Düveli'l-Mülûk: Önceki çalışmasının bir devamı niteliğinde olan bu eser Mısır'da hüküm süren Eyyûbîler ve Memlükler dönemlerine dair bir tarih eseridir.
- Şüzûru'l-Ukûd fî Zikri'n-Nukûd: 8/14 yüzyılın son çeyreğine kadar Mısır'da basılan paralar ile ilgili ayrıntılı bilgiler içeren bir eserdir.
Kaynakça
- ^ Eymen Fuad Seyyid, Makrîzî, Türk Diyanet Vakfı Ajnsikopedisi
- ^ (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.
- ^ "Osman Cengiz, Makrîzî'nin İmtâu'l-Esmâ İsimli Eseri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2010". 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.
Konuyla ilgili yayınlar
- Necattin Hanay, XV. Yüzyıl Dinler Tarihçisi Olarak Makrizi, Tarih Okulu Dergisi, sayı 16, 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Makrizi 1364 1442 Memluk Sultanligi nda yasamis Misirli tarihci muhaddis MakriziDogumAhmed bin ali el Makrizi 1364 KahireOlum1442 KahireVatandaslikMemluk SultanligiDinIslamEvliliklerSafra bint Siraceddin OmerCocuk lar Ebu l Mehasin Muhammed Ebu Hasim AliKariyeriEtkilendikleriIbn HaldunEtkiledikleriIbn Tagriberdi Ortacag Islam dunyasi nin yetistirdigi en buyuk tarihcilerdendir Siyasi tarih yaninda iktisat tarihi kulturel ve sosyal tarihe dair calismalar yapmistir Hadis ve fikih gibi ilimlerde tenkit ve edebiyat gibi konularda da eserleri vardir Topladigi bilgileri belli bir yontem ve bilimsel arastirma plani ile birbirine baglayan bir arastirmacidir Yasami1364 yilinda Kahire de dunyaya geldi Babasi Hanbeli mezhebi muhaddislerinden Abdulkadir b Muhammed in oglu Alaeddin Ali annesi Hanefi alimlerinden kazasker ve muderris Ibnu s Saig ez Zumurrudi nin kizi Esma dir Ailesi Baalbek ten Kahire ye gocmus idi Makrizi lakabi bu sehrin Makarize mahallesinden gelir Egitimini ustlenen dedesi tarafindan Hanefi usullere gore yetistirildi dedesinin olumunden birkac yil sonra yirmi yasinda iken Safii mezhebine gecti Pek cok hocadan ders aldi 1382 de Misir a yerlesen Ibn Haldun dan etkilendi ondan mantik ve usul ogrendi 1380 de evlenen Makrizi iki cocuk sahibi oldu Esini 1388 de kaybetti Genc yastan itibaren onemli gorevlerde bulundu Bu gorevler sirasinda ekonominin hem teorisini hem uygulamalarini ogrendi Bu deneyimlerinden yararlanarak Misir in siyasi sosyal ve ekonomik hayatini arastirdi dogdugu yer olan Kahire nin bilinmeyen yonlerine unlulerin hayat oykulerine iliskin eserler verdi 1408 de Sam a gidip bir sure Suriye de yasayan ve Imta adli eserini kaleme alan Makrizi devrinde Misir a dondu Yeni insa edilen Mueyyediyye Meresesi nde hadis hocaligi yapti Sultanin olumunden sonra devlet islerinden uzak durdu evine kapanarak tarih incelemeleri ile mesgul oldu 1430 1435 arasinda Mekke de bulundu Bu arada hacilardan Guney Arap memleketleri ve Habesistan hakkinda bilgi topladi bu bilgileri da katarak pek cok risalesinin musveddesini hazirladi 1437 de Kahire ye dondukten sonra eserlerini tamamladi 1442 de Kahire de oldu Yetistirdigi tarihciler arasinda Ibn Tagriberdi Ibn Kutluboga Ebu t Tayyib Ibn Zahire Ebu Bekir Ibn Zahire Ibnu l Haydiri yer alir Eserleriel Hitatu l Makrizi el Mevaiz ve l Itibar bi Zikri l Hitat ve l Asar Eser Misir in topografyasi ve tarihi muellifinin doneminde devlet ve ordu duzenine dair gunumuze ulasmis oldukca detayli bir calismadir el Mukaffa l Kebir Misir in fethinden muellifin yasadigi doneme kadar Misir da bulunmus onemli alim sair edip siyasetci asker gibi sahislarin hayat hikayelerinin yer aldigi bir eserdir Igasetu l Umme bi Kesfi l Gumme Misir da meydana gelen kitlik veba ve enflasyonlardan ve bunlarin toplumsal ve siyasi sebep ve sonuclarindan bahseder Ittiazu l Hunefa bi Ahbari l Eimmeti l Fatimiyyini l Hulefa Misir da yaklasik iki yuzyil hukum suren Fatimiler e dair bir tarih eseridir es Suluk li Marifeti Duveli l Muluk Onceki calismasinin bir devami niteliginde olan bu eser Misir da hukum suren Eyyubiler ve Memlukler donemlerine dair bir tarih eseridir Suzuru l Ukud fi Zikri n Nukud 8 14 yuzyilin son ceyregine kadar Misir da basilan paralar ile ilgili ayrintili bilgiler iceren bir eserdir Kaynakca Eymen Fuad Seyyid Makrizi Turk Diyanet Vakfi Ajnsikopedisi PDF 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2015 Osman Cengiz Makrizi nin Imtau l Esma Isimli Eseri Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Istanbul 2010 11 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2015 Konuyla ilgili yayinlarNecattin Hanay XV Yuzyil Dinler Tarihcisi Olarak Makrizi Tarih Okulu Dergisi sayi 16 2013