Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Manapa-Tarhunta mektubu (CTH 191; KUB 19.5 + KBo 19.79), MÖ 13. yüzyıldan kalma Hitit dilinde yazılmış parça bir metindir. Mektup, Seha Nehri Ülkesi'nin vasal kralı tarafından Hitit kralına gönderilmiştir. Mektupta Manapa-Tarhunta, Hititlerin kuzeybatı Anadolu üzerinde yeniden kontrol kurma girişimlerini tartışmaktadır. Mektup özellikle, genellikle Troya ile özdeşleştirilen 'dan bahsetmesi açısından dikkate değerdir.
İçerik
Mektup, yazarını Seha Nehri Ülkesi'nin vasal kralı olarak tanımlamaktadır. Manapa-Tarhunta, Mursili II MÖ 1321'de Hitit tahtına çıktığında zaten iktidarda olduğunu ve MÖ 1295'ten 1272'ye kadar hüküm süren Muwatalli II tarafından iktidardan uzaklaştırıldığını gösteren diğer Hitit belgelerinde tartışılmaktadır. Muhatap açıkça belirtilmemekle birlikte, akademisyenler genellikle bunun Muwatalli II olduğu konusunda hemfikirdir.
Mektup Muvattalli'ye "şu anda her şeyin yolunda olduğu" güvencesini vererek başlamaktadır. Bir sonraki bölümde Hitit birliklerinin Seha'ya ulaştığı ve ardından Wilusa'ya saldırmak üzere yola çıktığı bildirilmektedir. Ancak Manapa-Tarhunta'nın kendisi ağır bir hastalık nedeniyle bu sefere katılamamıştır.
Bir paragrafın ardından mektup asıl konusuna, bir grup zanaatkârın firarına dönüyor. Seha Nehri Ülkesi'nin adında bir savaş lordunun saldırısına uğradığını ve Atpa adında bir adamı fiili hükümdar olarak atadığını öğreniyoruz. Saldırıdan sonra, Lazpa'dan bir grup boyacı Manapa-Tarhunta'dan 'ya iltica etmişti. Ancak, bir Hitit alayının gelişinden sonra, komşu Mira'nın Kralı Kupanta-Kurunta zanaatkârların geri dönmesi için pazarlık yapmayı başardı.
Yorum
Mektupta anlatılan olaylar Hititler ve arasındaki vekalet savaşının bir parçası olarak yorumlanmıştır. Mektubun kendisi Ahhiyawa'dan bahsetmese de, Tawagalawa mektubu gibi diğer metinler Piyamaradu'nun onlarla müttefik olduğunu ve Atpa'nın Ahhiyawa tarafından atanan Milawata valisi olarak görev yaptığını ortaya koymaktadır.
Bu nedenle, Wilusa'ya yapılan bir saldırıdan bahsedilmesi bazen tarihsel bir Truva Savaşı'nın kanıtı olarak yorumlanmıştır. Bu yorum geçerli bir hipotez olmaya devam etse de, bölüm ayırıcı Piyamaradu'nun faaliyetlerinin Wilusa'ya yapılan saldırıdan ayrı bir konu olduğunu gösteriyor gibi göründüğünden, mevcut araştırmacılar tarafından tercih edilmemektedir. Dolayısıyla metin, Hititlerin bir iç ayaklanma ya da Hitit otoritesini reddeden krallığın kendisi yerine Ahhiya destekli bir kuşatmaya karşılık verdiğini düşünmek için bir neden sunmamaktadır. Hititolog şu uyarıda bulunmaktadır: "Genel olarak mektup, Truva Savaşı geleneği üzerinde sahip olabileceği olası etkiler açısından çok şüpheli bir değere sahiptir."
Bununla birlikte, mektup Wilusa'nın Troya arkeolojik alanıyla özdeşleştirilmesini destekleyen önemli coğrafi kanıtlar sunmaktadır. Diğer metinlerden yola çıkan araştırmacılar genellikle günümüz 'nin Seha Nehri Ülkesi'nin güney sınırı olduğu sonucuna varmışlardır. Manapa-Tarhunta mektubu krallığın Lazpa'yı da içerdiğini öne sürdüğünden, bu durum krallığın kuzey sınırını Troas bölgesine yerleştirir. Mektup aynı zamanda Seha ve Wilusa'nın komşu olduğunu da öne sürdüğünden, bu bilgi Wilusa'nın olası konumlarını Troya'nın tek büyük müstahkem şehir olduğu bir bölgeyle sınırlandıracaktır. Bu argümanlar akademisyenler tarafından genel olarak kabul edilmekle birlikte, sorgulanamaz olarak görülmemektedir. Özellikle Max Gander, metnin Seha'nın Lazpa'ya hükmettiği şeklinde okunmasına gerek olmadığını ve kentin Meander Nehri'nin güneyine kadar uzanabileceğini ileri sürmüştür.
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ^ a b c d Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. ss. 140-144. ISBN .
- ^ a b (2005). The Trojans and their Neighbours. Taylor & Francis. ss. 184-185. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. ss. 143-144. ISBN .
- ^ Max Gander (2014), An Alternative View on the Location of Arzawa. 1 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hittitology today: Studies on Hittite and Neo-Hittite Anatolia in Honor of Emmanuel Laroche’s 100th Birthday. Alice Mouton, ed. p. 163-190
- ^ (2005). The Trojans and their Neighbours. Taylor & Francis. ss. 86,184-185. ISBN .
Literatür
- Eric H. Cline, Gary M. Beckman, Trevor Bryce, eds (2012), The Ahhiyawa Texts. Brill (9004219714)
- Forrer, Forsch. I/1 ('26) 90ff., AU ('32) 170 n.1
- Houwink ten Cate, JEOL 28 (1985) 33-79;
- Steph. JAOS 84:27 n. 35
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Manapa Tarhunta mektubu CTH 191 KUB 19 5 KBo 19 79 MO 13 yuzyildan kalma Hitit dilinde yazilmis parca bir metindir Mektup Seha Nehri Ulkesi nin vasal krali tarafindan Hitit kralina gonderilmistir Mektupta Manapa Tarhunta Hititlerin kuzeybati Anadolu uzerinde yeniden kontrol kurma girisimlerini tartismaktadir Mektup ozellikle genellikle Troya ile ozdeslestirilen dan bahsetmesi acisindan dikkate degerdir IcerikMektup yazarini Seha Nehri Ulkesi nin vasal krali olarak tanimlamaktadir Manapa Tarhunta Mursili II MO 1321 de Hitit tahtina ciktiginda zaten iktidarda oldugunu ve MO 1295 ten 1272 ye kadar hukum suren Muwatalli II tarafindan iktidardan uzaklastirildigini gosteren diger Hitit belgelerinde tartisilmaktadir Muhatap acikca belirtilmemekle birlikte akademisyenler genellikle bunun Muwatalli II oldugu konusunda hemfikirdir Mektup Muvattalli ye su anda her seyin yolunda oldugu guvencesini vererek baslamaktadir Bir sonraki bolumde Hitit birliklerinin Seha ya ulastigi ve ardindan Wilusa ya saldirmak uzere yola ciktigi bildirilmektedir Ancak Manapa Tarhunta nin kendisi agir bir hastalik nedeniyle bu sefere katilamamistir Bir paragrafin ardindan mektup asil konusuna bir grup zanaatkarin firarina donuyor Seha Nehri Ulkesi nin adinda bir savas lordunun saldirisina ugradigini ve Atpa adinda bir adami fiili hukumdar olarak atadigini ogreniyoruz Saldiridan sonra Lazpa dan bir grup boyaci Manapa Tarhunta dan ya iltica etmisti Ancak bir Hitit alayinin gelisinden sonra komsu Mira nin Krali Kupanta Kurunta zanaatkarlarin geri donmesi icin pazarlik yapmayi basardi YorumMektupta anlatilan olaylar Hititler ve arasindaki vekalet savasinin bir parcasi olarak yorumlanmistir Mektubun kendisi Ahhiyawa dan bahsetmese de Tawagalawa mektubu gibi diger metinler Piyamaradu nun onlarla muttefik oldugunu ve Atpa nin Ahhiyawa tarafindan atanan Milawata valisi olarak gorev yaptigini ortaya koymaktadir Bu nedenle Wilusa ya yapilan bir saldiridan bahsedilmesi bazen tarihsel bir Truva Savasi nin kaniti olarak yorumlanmistir Bu yorum gecerli bir hipotez olmaya devam etse de bolum ayirici Piyamaradu nun faaliyetlerinin Wilusa ya yapilan saldiridan ayri bir konu oldugunu gosteriyor gibi gorundugunden mevcut arastirmacilar tarafindan tercih edilmemektedir Dolayisiyla metin Hititlerin bir ic ayaklanma ya da Hitit otoritesini reddeden kralligin kendisi yerine Ahhiya destekli bir kusatmaya karsilik verdigini dusunmek icin bir neden sunmamaktadir Hititolog su uyarida bulunmaktadir Genel olarak mektup Truva Savasi gelenegi uzerinde sahip olabilecegi olasi etkiler acisindan cok supheli bir degere sahiptir Bununla birlikte mektup Wilusa nin Troya arkeolojik alaniyla ozdeslestirilmesini destekleyen onemli cografi kanitlar sunmaktadir Diger metinlerden yola cikan arastirmacilar genellikle gunumuz nin Seha Nehri Ulkesi nin guney siniri oldugu sonucuna varmislardir Manapa Tarhunta mektubu kralligin Lazpa yi da icerdigini one surdugunden bu durum kralligin kuzey sinirini Troas bolgesine yerlestirir Mektup ayni zamanda Seha ve Wilusa nin komsu oldugunu da one surdugunden bu bilgi Wilusa nin olasi konumlarini Troya nin tek buyuk mustahkem sehir oldugu bir bolgeyle sinirlandiracaktir Bu argumanlar akademisyenler tarafindan genel olarak kabul edilmekle birlikte sorgulanamaz olarak gorulmemektedir Ozellikle Max Gander metnin Seha nin Lazpa ya hukmettigi seklinde okunmasina gerek olmadigini ve kentin Meander Nehri nin guneyine kadar uzanabilecegini ileri surmustur Ayrica bakinizTawagalawa mektubu Milawata MektubuKaynaklar a b c d Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill ss 140 144 ISBN 978 1589832688 a b 2005 The Trojans and their Neighbours Taylor amp Francis ss 184 185 ISBN 978 0 415 34959 8 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill ss 143 144 ISBN 978 1589832688 Max Gander 2014 An Alternative View on the Location of Arzawa 1 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hittitology today Studies on Hittite and Neo Hittite Anatolia in Honor of Emmanuel Laroche s 100th Birthday Alice Mouton ed p 163 190 2005 The Trojans and their Neighbours Taylor amp Francis ss 86 184 185 ISBN 978 0 415 34959 8 LiteraturEric H Cline Gary M Beckman Trevor Bryce eds 2012 The Ahhiyawa Texts Brill 9789004219717 9004219714 Forrer Forsch I 1 26 90ff AU 32 170 n 1 Houwink ten Cate JEOL 28 1985 33 79 Steph JAOS 84 27 n 35Dis baglantilar