Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mandibular birinci azı dişi veya altı yaş dişi, mandibular ikinci premoların distalinde (orta hattın uzağında) ve mandibular ikinci moların mezialinde (orta hattın yakınında) konumlanmıştır. Alt çenede bulunur ve normal sınıf I oklüzyonda maksiller birinci molar ve maksiller ikinci moları karşılar. Bu moların işlevi çiğneme esnasında besini öğütmektir. Mandibular birinci molarların genellikle beş adet iyi gelişmiş tüberkülü bulunmaktadır. Bunlardan iki tanesi bukkalde (yanağa bakan) iki tanesi lingualde (dile bakan) ve bir tanesi de distaldedir. Gelişimsel ve ikincil olukların şekilleri "M" harfini andırır. İşlevleri benzer olsa da süt mandibular birinci molar ile daimi mandibular birinci molar arasında büyük farklar vardır. Süt dişlenmede mandibular molarların yerini tutan diş yoktur. Molar denmesine karşın süt molarların arkasından daimi premolarlar sürmektedir.
| Mandibular birinci azı dişi | |
|---|---|
 Süt ve daimi dişlenmedeki mandibular birinci azı dişleri kırmızı ile işaretlenmiştir. | |
| Tanımlayıcılar | |
| Microsoft Academic | 62836269 |
| FMA | 290275 |
Anatomi
Mandibular birinci molarların büyükten küçüğe sıralanmak üzere beş tüberkülü vardır: meziobukkal (MB, ortaya ve yanağa bakan), meziolingual (ML, ortaya ve dile bakan), distolingual (DL, dışarı ve dile bakan), distobukkal (DB, dışarı ve yanağa bakan) ve distal (orta hattan dışarı bakan). Boylarına göre uzundan kısaya sıralanmaları şöyledir: ML, DL, DF, MF ve D. Arjantinli bir çocuğun süt mandibular ikinci molar dişinde sekiz adet tüberkül bile bulunmuştur. Dişe yukarıdan bakıldığından (oklüzal bakış), mandibular birinci molar pentagonal (beş kenarlı) yapıdadır ve linguale doğru daralmaktadır. Oklüzal yüzeyde dört adet oluk vardır. Santral oluk dümdüz olmasa da dişi mezialden distale doğru kateder ve dört adet oyuk bulundurur (mezial, santral, santral ve distal). Distobukkal oluk, santral oluktaki distal oyuktan distobukkal olarak ilerleyerek distal ve distobukkal tüberkülleri birbirinden ayırır. Lingual oyuk, santral oyuktaki santral olukların daha distalinden başlayarak meziolingual ve distolingual tüberküller arasında lingual yüzeye doğru ilerler. Bukkal oluk, santral oluktaki santral oyukların daha mezialinden başlayarak meziobukkal ve distobukkal tüberküllerin arasından bukkal yüzeye doğru ilerler ve bukkal oyukta son bulur. Santral oyuklar arasındaki santral oluk kısmına Lewis offset denir ve bukkal ve lingual olukların konumlarını hesaplayabilmek için gereklidir (birbirlerine paralelken bukkal oluk lingual oluğa göre daha mezialdedir). Bukkalden bakıldığında iki kök görünür. İkisinin de hafif distal kurvatürleri olmasına rağmen distal kök genellikle düzdür. Yandaki dişler ile mezial ve distal kontakttaki kontor yükseklikleri oklüzal ve orta üçlünün kesişim noktasındadır. Mezialden bakıldığında kuronun hafif linguale eğimli olduğu görülür. Kökler eğimlidir ancak bu mezial kökte daha belirgindir. Mezial kök bukkolingual olarak daha geniştir ve apeksi daha künttür. Bukkaldaki kontor yüksekliği gingival üçlüdedir ve bu yüzeyin oklüzal iki üçlüsü düzdür. Lingual kontor yüksekliği dişin orta üçlüsündedir ve eşit bir şekilde konvekstir. Meziolingual tüberkülün keskinliği bu açıdan bakıldığında dikkate değerdir.
Patoloji
Mandibular birinci molarlar en çok çürüyen ve en çok endodontik tedaviye yahut diş çekimine maruz kalan dişlerdir. Çekilmiş dişlerin neredeyse %45'i mandibular birinci molarlardan oluşmaktadır.
Kaynakça
- Ash, Major M. and Stanley J. Nelson, 2003. Wheeler’s Dental Anatomy, Physiology, and Occlusion. 8th edition.
- Rodriguez-Florez, C.D. et al., 2006. Occurrence of an Eighth Cusp on Primary Second Mandibular Molars of a Contemporary Argentinean Child. Dental Anthropol 19(3): 83-85. ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mandibular birinci azi disi veya alti yas disi mandibular ikinci premolarin distalinde orta hattin uzaginda ve mandibular ikinci molarin mezialinde orta hattin yakininda konumlanmistir Alt cenede bulunur ve normal sinif I okluzyonda maksiller birinci molar ve maksiller ikinci molari karsilar Bu molarin islevi cigneme esnasinda besini ogutmektir Mandibular birinci molarlarin genellikle bes adet iyi gelismis tuberkulu bulunmaktadir Bunlardan iki tanesi bukkalde yanaga bakan iki tanesi lingualde dile bakan ve bir tanesi de distaldedir Gelisimsel ve ikincil oluklarin sekilleri M harfini andirir Islevleri benzer olsa da sut mandibular birinci molar ile daimi mandibular birinci molar arasinda buyuk farklar vardir Sut dislenmede mandibular molarlarin yerini tutan dis yoktur Molar denmesine karsin sut molarlarin arkasindan daimi premolarlar surmektedir Mandibular birinci azi disiSut ve daimi dislenmedeki mandibular birinci azi disleri kirmizi ile isaretlenmistir TanimlayicilarMicrosoft Academic62836269FMA290275AnatomiMandibular birinci molarlarin buyukten kucuge siralanmak uzere bes tuberkulu vardir meziobukkal MB ortaya ve yanaga bakan meziolingual ML ortaya ve dile bakan distolingual DL disari ve dile bakan distobukkal DB disari ve yanaga bakan ve distal orta hattan disari bakan Boylarina gore uzundan kisaya siralanmalari soyledir ML DL DF MF ve D Arjantinli bir cocugun sut mandibular ikinci molar disinde sekiz adet tuberkul bile bulunmustur Dise yukaridan bakildigindan okluzal bakis mandibular birinci molar pentagonal bes kenarli yapidadir ve linguale dogru daralmaktadir Okluzal yuzeyde dort adet oluk vardir Santral oluk dumduz olmasa da disi mezialden distale dogru kateder ve dort adet oyuk bulundurur mezial santral santral ve distal Distobukkal oluk santral oluktaki distal oyuktan distobukkal olarak ilerleyerek distal ve distobukkal tuberkulleri birbirinden ayirir Lingual oyuk santral oyuktaki santral oluklarin daha distalinden baslayarak meziolingual ve distolingual tuberkuller arasinda lingual yuzeye dogru ilerler Bukkal oluk santral oluktaki santral oyuklarin daha mezialinden baslayarak meziobukkal ve distobukkal tuberkullerin arasindan bukkal yuzeye dogru ilerler ve bukkal oyukta son bulur Santral oyuklar arasindaki santral oluk kismina Lewis offset denir ve bukkal ve lingual oluklarin konumlarini hesaplayabilmek icin gereklidir birbirlerine paralelken bukkal oluk lingual oluga gore daha mezialdedir Bukkalden bakildiginda iki kok gorunur Ikisinin de hafif distal kurvaturleri olmasina ragmen distal kok genellikle duzdur Yandaki disler ile mezial ve distal kontakttaki kontor yukseklikleri okluzal ve orta uclunun kesisim noktasindadir Mezialden bakildiginda kuronun hafif linguale egimli oldugu gorulur Kokler egimlidir ancak bu mezial kokte daha belirgindir Mezial kok bukkolingual olarak daha genistir ve apeksi daha kunttur Bukkaldaki kontor yuksekligi gingival ucludedir ve bu yuzeyin okluzal iki uclusu duzdur Lingual kontor yuksekligi disin orta uclusundedir ve esit bir sekilde konvekstir Meziolingual tuberkulun keskinligi bu acidan bakildiginda dikkate degerdir PatolojiMandibular birinci molarlar en cok curuyen ve en cok endodontik tedaviye yahut dis cekimine maruz kalan dislerdir Cekilmis dislerin neredeyse 45 i mandibular birinci molarlardan olusmaktadir KaynakcaAsh Major M and Stanley J Nelson 2003 Wheeler s Dental Anatomy Physiology and Occlusion 8th edition Rodriguez Florez C D et al 2006 Occurrence of an Eighth Cusp on Primary Second Mandibular Molars of a Contemporary Argentinean Child Dental Anthropol 19 3 83 85