Mangır (veya Mankur) Osmanlılarda küçük alışverişler için kullanılan bakırdan bir sikkeydi.
Mangırlar I. Murad (1362-89) zamanında darbedilmeye başlanmıştır ama Orhan Gazi'ye (1324-62) atfedilen bazı örnekler de mevcuttur.İstanbul, Edirne ve bakır madenlerinin bulunduğu bazı Anadolu şehirlerinde üretilirdi. II. Mehmet zamanında Mangır basan darphaneler Edirne, Bursa, Amasya, Ayasuluk, Ankara, Bolu, Tire, Kastamonu, Karahisar (Afyon) ve Serez'di.
II. Mehmet zamanında iki farklı mangır tipi vardı. Büyük olanlar 1 dirhem (3.2 g), küçük olanlar 1/3 dirhem ağrılığındaydı. Sekiz büyük mangır veya 24 küçük mangır, bir akçe bedelindeydi. 16. yüzyılda ikinci çeyereğinde sadece büyük mangırlar kullanıldı, 16. yüzyılın ikinci yarısında yarım ve çeyrek mangırlar da tedavüle girdi.
Gümüş sikkelerin değeri içerdikleri gümüş miktarına yakın bir değere karşılık gelmekteydi. Buna karşın mangırların değeri kullanılan bakırın değerinden fazla olarak tayin edilirdi, aradaki fark devlete gelir kalırdı. Bu nedenle mangır üretimi sıkı bir kontrol altındaydı. Bakır sikkelerin darp etme yetki genelde yerel zanaatçılara açık artırmayla verilirdi. Bu mangır ve pullardan çok sayıda basılmasına engel olmak için devlet arada eski mangırları geçersiz ilan eder ve yeni mangırları yürürlüğe sokradı. Ancak belli dönemlerde yeni mangırların tedavüle girmesi o kadar sık olmaya başlamıştır ki, bunun bir vergilendirme yöntemi olduğu düşünülmektedir.
Özel şahıslara devletin para basma yetkisi vermesinin sağladığı kazanç yüzünden zamanla sahte mangırlar da basılmaya başlamıştır. Bir noktada bazı esnaf mangır kabul etmeyip altın veya gümüş ile ödeme yapılmasını talep etmiştir. Bu sorunların sonucu olarak 1691'de II. Ahmet mangır kullanımını durdurmuştur.
Mangırın iptal edilmesinden sonra Osmanlı Devleti onun yerine kuruş adı verilen gümüş paralar çıkarmıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mangir veya Mankur Osmanlilarda kucuk alisverisler icin kullanilan bakirdan bir sikkeydi I Murad doneminden bir mangirKanuni Sultan Suleyman doneminden bir mangir Mangirlar I Murad 1362 89 zamaninda darbedilmeye baslanmistir ama Orhan Gazi ye 1324 62 atfedilen bazi ornekler de mevcuttur Istanbul Edirne ve bakir madenlerinin bulundugu bazi Anadolu sehirlerinde uretilirdi II Mehmet zamaninda Mangir basan darphaneler Edirne Bursa Amasya Ayasuluk Ankara Bolu Tire Kastamonu Karahisar Afyon ve Serez di II Mehmet zamaninda iki farkli mangir tipi vardi Buyuk olanlar 1 dirhem 3 2 g kucuk olanlar 1 3 dirhem agriligindaydi Sekiz buyuk mangir veya 24 kucuk mangir bir akce bedelindeydi 16 yuzyilda ikinci ceyereginde sadece buyuk mangirlar kullanildi 16 yuzyilin ikinci yarisinda yarim ve ceyrek mangirlar da tedavule girdi Gumus sikkelerin degeri icerdikleri gumus miktarina yakin bir degere karsilik gelmekteydi Buna karsin mangirlarin degeri kullanilan bakirin degerinden fazla olarak tayin edilirdi aradaki fark devlete gelir kalirdi Bu nedenle mangir uretimi siki bir kontrol altindaydi Bakir sikkelerin darp etme yetki genelde yerel zanaatcilara acik artirmayla verilirdi Bu mangir ve pullardan cok sayida basilmasina engel olmak icin devlet arada eski mangirlari gecersiz ilan eder ve yeni mangirlari yururluge sokradi Ancak belli donemlerde yeni mangirlarin tedavule girmesi o kadar sik olmaya baslamistir ki bunun bir vergilendirme yontemi oldugu dusunulmektedir Ozel sahislara devletin para basma yetkisi vermesinin sagladigi kazanc yuzunden zamanla sahte mangirlar da basilmaya baslamistir Bir noktada bazi esnaf mangir kabul etmeyip altin veya gumus ile odeme yapilmasini talep etmistir Bu sorunlarin sonucu olarak 1691 de II Ahmet mangir kullanimini durdurmustur Mangirin iptal edilmesinden sonra Osmanli Devleti onun yerine kurus adi verilen gumus paralar cikarmistir Kaynakca a b c d e Sevket Pamuk 2000 A Monetary History of the Ottoman Empire Cambridge University Press 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2008