Mantı, çeşitli baharatlarla çeşnilendirilen kıymanın, küçük hamur parçalarının içine konulması ve bu hamur parçalarının suda haşlanması ile yapılan yemektir. Türk mutfağının olduğu kadar Orta Asya mutfaklarının da bir parçası olan mantı, eski SSCB ülkelerinde de popüler bir yiyecektir. Ayrıca Afganistan, Balkanlar, Kuzeybatı Çin ve Pakistan'ın Peşaver şehrinde de mantı tüketilmektedir. Mantı, Uzak Doğu'da baozi (包子) ve mandu adları ile anılan etli/sebzeli hamur yemeklerine benzemektedir.
Mantı | |
---|---|
Kayseri mantısı | |
Ülke(ler) | Türkiye |
Tarihi
Mantının kökeni tam olarak belli değildir.Çincedeki mantou kelimesi mantı kelimesinin kaynağı olarak gösterilse de, aynı yemeği ifade etmek için farklı Çince karakterler kullanılmıştır. Bu durum, Çinlilerin yabancı bir kelimeyi yazı sistemlerine uyarlamaya çalıştıklarını göstermektedir. Buna karşın, mantou (饅頭) kelimesine Jin handanı (MÖ 266- MÖ 420) kayıtlarında rastlanmaktadır. Ayrıca benzer yemekler önceki dönemlerde Çin'de üretilmiş ve tüketilmiştir. Aynı yemeği tanımlayan manshou (饅首)" ve zhenbing (蒸餅) kelimeleri önceden de kullanılmaktaydı. Mantou ilk dönemlerde etle doldurulmaktaydı.Wu Çincesinde moedeu olarak adlandırılan yemek de doldurulmuş çörek anlamına gelmektedir. Bununla beraber Mandarin ve Çincenin diğer lehçelerinde, mantou kelimesi buharda pişirilmiş çörek anlamına gelir, baozi kelimesi ise antik dönemde yapılan ve etle doldurulmuş yemeği tanımlamaktadır.
Mantı Moğol İmparatorluğu topraklarında da ortaya çıkmış olabilir. Mantının bazı türleri Çin'in kuzeybatısında yaşayan Uygurlara dayanmaktadır.Mantadan bahseden en eski kaynağın 1330'da Hu Sihui tarafından yazılmış Yinshan Zhengyao adlı eser olduğu düşünülmektedir. Hu Sihui, Yuan Hanedanı İmparatoru Buyantu Han'ın terapistiydi.
Bu yemeğin Türkler ve Moğollar tarafından Orta Asya'dan Anadolu'ya İpek Yolu boyunca taşındığı genel olarak kabul görmektedir. Holly Chase'e göre, Türk ve Moğol atlıları göçleri sırasında yanlarında donmuş veya kurutulmuş mantı taşımıştır. Türk ve Moğol birlikleri, mantıyı kamp ateşinde kolaylıkla yenebilecek duruma getirebiliyordu. Ermeni bir araştırmacıya göre, 13. yüzyılda Ermeniler ve Moğollar arasındaki kültürel etkileşim sonucunda mantı Kilikya Ermeni Krallığı'nda tüketilmeye başlamıştır. Türkçe konuşan halklar, kendileriyle beraber be yemeği de Anadolu'ya getirmiştir. Anadolu'da yemeği adı mantıya dönüşmüştür. Tatarlar Kayseri şehrine yerleştiğinde, bölge mantısıyla ünlenmiştir.
Kore mutfağındaki mandu yemeğinin de 14. yüzyılda Moğollar tarafından Kore'ye getirildiği düşünülmektedir. Bununla beraber, bazı araştırmacılar mantının Orta Doğu'da ortaya çıktığını ve İpek Yolu ile beraber Çin ve Kore'ye yayıldığını düşünmektedir.:290
Osmanlı mutfağındaki en eski yazılı mantı tarifi 15. yüzyılda Muhammed bin Mahmud Şirvani tarafından yazılmış Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî)(Muhammed bin Mahmûd Şirvânî çevirisinde) yer almaktadır. Şirvani'nin kitabında geçen versiyonda, kuzu kıymaları ve ezilmiş nohutlar bir hamurun içine doldurulduktan sonra yemeğe tarçın ve sirke ilave edilmektedir. Sumakla süslenen yemeğin, günümüzdeki mantılar gibi sarımsaklı yoğurt sosuyla servis edildiği yazmaktadır.Kitâb-ı Me’kûlât'da Mantı olarak tarifi verilmiştir.
İlk Türk yemek kitaplarının çoğu mantı adında bir yemekten bahsetmemektedir. İlk basılı yemek tarifi kitabı Melceüt't Tabâhhin, 1844'te yayınlanmıştır. Bu yemek kitabında mantıya benzeyen Tatar böreğinin tarifi yer almaktadır. Tatar böreği mantıdan farklı olarak sarımsaklı yoğurtla servis edilmemektedir. Osmanlı'da İngilizce yazılmış ilk yemek kitabı ve 1880'de yayımlanmış üçüncü yemek kitabı da aynı tariften bahsetmektedir. 1880'de yazılmış başka bir yemek kitabındaki tarifte, mantı kıyma ve sarımsak yoğurtla servis edilen katmanlı bir hamur yemeği olarak geçmektedir. Bu kitapta Tatar böreğinin peynirle doldurulmuş versiyonu piruhinin tarifi de yer almaktadır.
Türk mutfağı
Türk mutfağında mantı, Orta Asya yemek kültürü ile kıyaslandığında farklılaştığını söyleyebiliriz. Türk mutfağında mantı yapımı, Orta Asya mutfağına kıyasla daha çok emek gerektirir.
Türk mutfağında mantı genellikle; üzerine ilave edilen salça, eritilmiş tereyağı ve yoğurt ile servis edilir. Bunun dışında baharat tercihi ise çoğunlukla nane ve sumaktır. Bölgelere göre zaman içerisinde farklılaşmıştır.
Kayseri ile özdeşleşen mantı, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve 2009 yılında coğrafi işaret belgesi almıştır. Bölgelere göre mantı; Sinop, Boşnak, Gürcü, Sivas ve Çorum mantısı gibi farklı isimlerle anılmaktadır. Trakya usulu mantı da et suyu veya salçalı su dökülerek tepside pişirilir. Bir çeşit böreği andırır, bilindik mantıdan farkı kızarmış tepsi mantısıdır. Mantı, aynı zamanda Nevşehir'de de popülerdir.
Bartın Pirinçli Mantısı
Bartın Pirinçli Mantısı, börek hamuru inceliğinde açılıp kare şeklinde kesilen hamur parçalarına pirinçli iç harcı eklenerek hazırlanan yöresel mantıdır. Bartın yöresi yemek kültürü bakımından çeşitlilik gösterir. Yörenin coğrafi yapısı ve insan faktörünün etkisiyle bu değerler varlığını sürdürmektedir. Bartın Pirinçli Mantısının özelliği hamurunun börek hamuru inceliğinde açılması, iç harcında pirincin kullanılması, mantı formunun uçlardan birleştirilip bohça şeklinin verilmesi, ters çevrilerek yağlanmış tepsiye dizilip ocak üzerinde alt üst çevrilerek mantıların dış yüzeyleri sertleşene kadar kızartılmasıdır. Bunlara ilaveten pişen mantı üzerine sıcak tavuk veya et suyu dökülüp üzeri kapatılıp mantılar suyunu çekene kadar pişirilmesi ile birlikte üzerine erimiş tereyağı dökülerek sade ya da tavuk parçaları konularak veya yoğurt ile üç farklı şekilde servis edilmesidir.
Bartın Pirinçli Mantısı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Bozüyük Mercimekli Mantısı
Bozüyük Mercimekli Mantısı, yeşil mercimek kullanılarak ve fırınlanarak pişirilir. Bozüyük Mercimekli Mantısı, ilk olarak Bozüyük ve Söğüt ilçeleri arasındaki köylerde üretilmeye başlanmış olup günümüzde, yoğunlukla Bozüyük’te olmak üzere Bilecik ili genelinde üretilmektedir. Bozüyük Mercimekli Mantısının üretiminde, diğer yeşil mercimek çeşitlerinin mantı hamuru ile yeteri kadar özdeşleşmemesi nedeniyle Bilecik’te yetiştirilen Kayı-91 çeşidi yeşil mercimek kullanılır. Kullanılan unun mantı hamuru için uygun olması gerekir. Hamur direnci, buğday unundaki gluten miktarına bağlı olan bir durumdur.
Bozüyük Mercimekli Mantısı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Gaziantep Börek Çorbası / Antep Börek Çorbası
Kandilli Mantı
Tekirdağ yöre mutfağında, “kandilli mantı” Çanakkale ve Edirne gibi diğer komşu illerde de yapılan bir hamur işidir. Tekirdağ mutfağında kümes hayvancılığı yaygın olduğu için tavuk yahut hindi etiyle hazırlanır. Edirne yöre mutfağında ise av hayvanları ile hazırlanır.
Hengel
Alaşehir Kapaması / Alaşehir Kapatması
Alaşehir Kapaması / Alaşehir Kapatması bir çeşit yağda kızartılarak yapılan mantıdır. Tatar yemeği olarak bilinir. Alaşehir Kapaması / Alaşehir Kapatması 14.02.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Babuko
İzmir Seferihisar Nohutlu Mantı
İzmir'in Seferihisar ilçesinde yapılan bir çeşit mantıdır. Hamuruna zeytinyağı konulması, iç malzemesine nohut püresi konulması ile diğer mantılardan ayrılır. İç malzemesi kavrulmuş kıyma, nohut püresi, karabiber, tuzdur. Hamurunun malzemesi ise un, zeytinyağı tuz ve sudur.İç malzemesi konulan hamurlar kızgın yağda kızartır, et suyunda haşlanarak servis edilir.
Kulak Çorbası
Orta Asya mutfağında mantı
Kazak mutfağı
Hamur parçalarının içine koyun ya da at eti kıyması konulur, buharda pişirilir, karabiber ekilir, doğranmış balkabağı eklenir. Üstüne tereyağı, ekşi krema ya da soğan sosu dökülerek servis yapılır.
Kırgız mutfağı
Hamur parçalarının içine koyun eti, dana eti, patates ve balkabağı gibi malzemelerden biri ya da birkaçı konulur. Yağ eklenir. Buharda veya suda haşlanarak ya da yağda kızartılarak pişirilir. Üzerine genellikle tereyağ konur ve ekşi krema, özel domates sosu veya sirke ve karabiber ile lezzetlendirilen taze soğan halkaları ilave edilerek servis yapılır.
Kaynakça
- ^ . 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ a b More Than Just Another Dumpling 3 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The School of Russian and Asian Studies, retrieved 25 January 2014
- ^ a b c d Aylin Öney Tan (4 Şubat 2013). "Turkish mantı, Chinese mantou". Hurriet Daily News. 17 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ a b James A. Millward (15 Mart 2013). The Silk Road: A Very Short Introduction. Oxford University Press. ss. 62-. ISBN .
- ^ Alan Davidson (2014). The Oxford Companion to Food. Oxford: Oxford University Press. s. 493. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^
三春之初,陰陽交際,寒氣既消,溫不至熱,於時享宴,則曼頭宜設。〈《北堂書鈔》卷一百四十四〉
— Çince: 束皙, 湯餅賦 on Wikisource - ^ Jina (24 Mayıs 2006). [History of Mantou]. 中国国学网 (Çince). 2 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
自漢代開始有了磨之後,人們吃麵食就方便多了,並逐漸在北方普及,繼而傳到南方。中國古代的麵食品種,通稱為"餅"。據《名義考》,古代凡以麥麵為食,皆謂之"餅"。以火炕,稱"爐餅",即今之"燒餅",以水淪,稱"湯餅"(或煮餅),即今之切面、麵條:蒸而食者,稱"蒸餅"(或籠餅),即今之饅頭、包子:繩而食者,稱"環餅"(或寒具),即今之饊子。。
- ^ Andrew Coe (16 Temmuz 2009). Chop Suey: A Cultural History of Chinese Food in the United States. Oxford University Press. ss. 89-. ISBN .
- ^ PPC. Prospect Books. 1983. s. 30.
- ^ . 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ Paul D. Buell, Eugene N. Anderson, tr., A Soup for the Qan: Chinese Dietary Medicine of the Mongol Era as Seen in Hu Szu-Hui's Yin-Shan Cheng-Yao: Introduction, Translation, Commentary and Chinese Text (London; New York: Kegan Paul International, 2000. ), p. 169.
- ^ Fragner, Bert (2000). "From the Caucasus to the Roof of the World: a culinary adventure". Sami Zubaida & Richard Tapper (Ed.). A Taste of Thyme: Culinary Cultures of the Middle East (2. bas.). London & New York: Tauris Parke Paperbacks. s. 60. ISBN .
- ^ a b Anderson, E. N (2015). Food and Environment in Early and Medieval China. doi:10.9783/9780812290097. ISBN .
- ^ Chase, Holly (2000). "The Meyhane or McDonalds? Changes in eating habits and the evolution of fast food in Istanbul". Sami Zubaida & Richard Tapper (Ed.). A Taste of Thyme: Culinary Cultures of the Middle East (2. bas.). London & New York: Tauris Parke Paperbacks. s. 81. ISBN .
- ^ Irina Petrosian, David Underwood, Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore. Lulu.com, 2006.
- ^ Basan, Ghillie (1997). Classic Turkish Cookery. I.B.Tauris. ISBN .
- ^ (Korece) Mandu[] at
- ^ a b McWilliams, Mark (1 Temmuz 2013). Wrapped & Stuffed Foods: Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery 2012. Oxford Symposium. ISBN .
- ^ Yerasimos, Stéphane (2001). "Recettes". Á la table du Grand Turc (Fransızca) (1. bas.). Arles, France: Actes Sud. ss. 114-115. ISBN .
- ^ Altun, Nesrin. Kitāb-ı Me'kulāt (Yiyecekler Kitabı). 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ . ci.gov.tr. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38667[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/afdc0d42-9dfb-4eb7-8b84-68549e7afaa0.pdf[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4cba23b6-39e8-4050-ac33-038e2025006f.pdf[]
- ^ . 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ "CITTASLOW HAREKETİ VE YÖRESEL GASTRONOMİK ÜRÜNLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: SEFERİHİSAR ÖRNEĞİ" (PDF). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Manti cesitli baharatlarla cesnilendirilen kiymanin kucuk hamur parcalarinin icine konulmasi ve bu hamur parcalarinin suda haslanmasi ile yapilan yemektir Turk mutfaginin oldugu kadar Orta Asya mutfaklarinin da bir parcasi olan manti eski SSCB ulkelerinde de populer bir yiyecektir Ayrica Afganistan Balkanlar Kuzeybati Cin ve Pakistan in Pesaver sehrinde de manti tuketilmektedir Manti Uzak Dogu da baozi 包子 ve mandu adlari ile anilan etli sebzeli hamur yemeklerine benzemektedir MantiKayseri mantisiUlke ler TurkiyeYemege hazir mantiRumeli usulu ucgen mantiSivas mantisiSinop mantisiManti makarnaTarihiMantinin kokeni tam olarak belli degildir Cincedeki mantou kelimesi manti kelimesinin kaynagi olarak gosterilse de ayni yemegi ifade etmek icin farkli Cince karakterler kullanilmistir Bu durum Cinlilerin yabanci bir kelimeyi yazi sistemlerine uyarlamaya calistiklarini gostermektedir Buna karsin mantou 饅頭 kelimesine Jin handani MO 266 MO 420 kayitlarinda rastlanmaktadir Ayrica benzer yemekler onceki donemlerde Cin de uretilmis ve tuketilmistir Ayni yemegi tanimlayan manshou 饅首 ve zhenbing 蒸餅 kelimeleri onceden de kullanilmaktaydi Mantou ilk donemlerde etle doldurulmaktaydi Wu Cincesinde moedeu olarak adlandirilan yemek de doldurulmus corek anlamina gelmektedir Bununla beraber Mandarin ve Cincenin diger lehcelerinde mantou kelimesi buharda pisirilmis corek anlamina gelir baozi kelimesi ise antik donemde yapilan ve etle doldurulmus yemegi tanimlamaktadir Manti Mogol Imparatorlugu topraklarinda da ortaya cikmis olabilir Mantinin bazi turleri Cin in kuzeybatisinda yasayan Uygurlara dayanmaktadir Mantadan bahseden en eski kaynagin 1330 da Hu Sihui tarafindan yazilmis Yinshan Zhengyao adli eser oldugu dusunulmektedir Hu Sihui Yuan Hanedani Imparatoru Buyantu Han in terapistiydi Biber sosuyla servis edilen Uygur usulu manti Bu yemegin Turkler ve Mogollar tarafindan Orta Asya dan Anadolu ya Ipek Yolu boyunca tasindigi genel olarak kabul gormektedir Holly Chase e gore Turk ve Mogol atlilari gocleri sirasinda yanlarinda donmus veya kurutulmus manti tasimistir Turk ve Mogol birlikleri mantiyi kamp atesinde kolaylikla yenebilecek duruma getirebiliyordu Ermeni bir arastirmaciya gore 13 yuzyilda Ermeniler ve Mogollar arasindaki kulturel etkilesim sonucunda manti Kilikya Ermeni Kralligi nda tuketilmeye baslamistir Turkce konusan halklar kendileriyle beraber be yemegi de Anadolu ya getirmistir Anadolu da yemegi adi mantiya donusmustur Tatarlar Kayseri sehrine yerlestiginde bolge mantisiyla unlenmistir Kore mutfagindaki mandu yemeginin de 14 yuzyilda Mogollar tarafindan Kore ye getirildigi dusunulmektedir Bununla beraber bazi arastirmacilar mantinin Orta Dogu da ortaya ciktigini ve Ipek Yolu ile beraber Cin ve Kore ye yayildigini dusunmektedir 290 Osmanli mutfagindaki en eski yazili manti tarifi 15 yuzyilda Muhammed bin Mahmud Sirvani tarafindan yazilmis Kitabu t Tabih Bagdadi Muhammed bin Mahmud Sirvani cevirisinde yer almaktadir Sirvani nin kitabinda gecen versiyonda kuzu kiymalari ve ezilmis nohutlar bir hamurun icine doldurulduktan sonra yemege tarcin ve sirke ilave edilmektedir Sumakla suslenen yemegin gunumuzdeki mantilar gibi sarimsakli yogurt sosuyla servis edildigi yazmaktadir Kitab i Me kulat da Manti olarak tarifi verilmistir Ilk Turk yemek kitaplarinin cogu manti adinda bir yemekten bahsetmemektedir Ilk basili yemek tarifi kitabi Melceut t Tabahhin 1844 te yayinlanmistir Bu yemek kitabinda mantiya benzeyen Tatar boreginin tarifi yer almaktadir Tatar boregi mantidan farkli olarak sarimsakli yogurtla servis edilmemektedir Osmanli da Ingilizce yazilmis ilk yemek kitabi ve 1880 de yayimlanmis ucuncu yemek kitabi da ayni tariften bahsetmektedir 1880 de yazilmis baska bir yemek kitabindaki tarifte manti kiyma ve sarimsak yogurtla servis edilen katmanli bir hamur yemegi olarak gecmektedir Bu kitapta Tatar boreginin peynirle doldurulmus versiyonu piruhinin tarifi de yer almaktadir Turk mutfagiTurk mutfaginda manti Orta Asya yemek kulturu ile kiyaslandiginda farklilastigini soyleyebiliriz Turk mutfaginda manti yapimi Orta Asya mutfagina kiyasla daha cok emek gerektirir Turk mutfaginda manti genellikle uzerine ilave edilen salca eritilmis tereyagi ve yogurt ile servis edilir Bunun disinda baharat tercihi ise cogunlukla nane ve sumaktir Bolgelere gore zaman icerisinde farklilasmistir Kayseri ile ozdeslesen manti Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve 2009 yilinda cografi isaret belgesi almistir Bolgelere gore manti Sinop Bosnak Gurcu Sivas ve Corum mantisi gibi farkli isimlerle anilmaktadir Trakya usulu manti da et suyu veya salcali su dokulerek tepside pisirilir Bir cesit boregi andirir bilindik mantidan farki kizarmis tepsi mantisidir Manti ayni zamanda Nevsehir de de populerdir Bartin Pirincli Mantisi Bartin Pirincli Mantisi borek hamuru inceliginde acilip kare seklinde kesilen hamur parcalarina pirincli ic harci eklenerek hazirlanan yoresel mantidir Bartin yoresi yemek kulturu bakimindan cesitlilik gosterir Yorenin cografi yapisi ve insan faktorunun etkisiyle bu degerler varligini surdurmektedir Bartin Pirincli Mantisinin ozelligi hamurunun borek hamuru inceliginde acilmasi ic harcinda pirincin kullanilmasi manti formunun uclardan birlestirilip bohca seklinin verilmesi ters cevrilerek yaglanmis tepsiye dizilip ocak uzerinde alt ust cevrilerek mantilarin dis yuzeyleri sertlesene kadar kizartilmasidir Bunlara ilaveten pisen manti uzerine sicak tavuk veya et suyu dokulup uzeri kapatilip mantilar suyunu cekene kadar pisirilmesi ile birlikte uzerine erimis tereyagi dokulerek sade ya da tavuk parcalari konularak veya yogurt ile uc farkli sekilde servis edilmesidir Bartin Pirincli Mantisi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Bozuyuk Mercimekli Mantisi Bozuyuk Mercimekli Mantisi yesil mercimek kullanilarak ve firinlanarak pisirilir Bozuyuk Mercimekli Mantisi ilk olarak Bozuyuk ve Sogut ilceleri arasindaki koylerde uretilmeye baslanmis olup gunumuzde yogunlukla Bozuyuk te olmak uzere Bilecik ili genelinde uretilmektedir Bozuyuk Mercimekli Mantisinin uretiminde diger yesil mercimek cesitlerinin manti hamuru ile yeteri kadar ozdeslesmemesi nedeniyle Bilecik te yetistirilen Kayi 91 cesidi yesil mercimek kullanilir Kullanilan unun manti hamuru icin uygun olmasi gerekir Hamur direnci bugday unundaki gluten miktarina bagli olan bir durumdur Bozuyuk Mercimekli Mantisi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Gaziantep Borek Corbasi Antep Borek Corbasi Kandilli Manti Tekirdag yore mutfaginda kandilli manti Canakkale ve Edirne gibi diger komsu illerde de yapilan bir hamur isidir Tekirdag mutfaginda kumes hayvanciligi yaygin oldugu icin tavuk yahut hindi etiyle hazirlanir Edirne yore mutfaginda ise av hayvanlari ile hazirlanir Hengel Alasehir Kapamasi Alasehir Kapatmasi Alasehir Kapamasi Alasehir Kapatmasi bir cesit yagda kizartilarak yapilan mantidir Tatar yemegi olarak bilinir Alasehir Kapamasi Alasehir Kapatmasi 14 02 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Babuko Izmir Seferihisar Nohutlu Manti Izmir in Seferihisar ilcesinde yapilan bir cesit mantidir Hamuruna zeytinyagi konulmasi ic malzemesine nohut puresi konulmasi ile diger mantilardan ayrilir Ic malzemesi kavrulmus kiyma nohut puresi karabiber tuzdur Hamurunun malzemesi ise un zeytinyagi tuz ve sudur Ic malzemesi konulan hamurlar kizgin yagda kizartir et suyunda haslanarak servis edilir Kulak CorbasiOrta Asya mutfaginda mantiKazak mutfagi Hamur parcalarinin icine koyun ya da at eti kiymasi konulur buharda pisirilir karabiber ekilir dogranmis balkabagi eklenir Ustune tereyagi eksi krema ya da sogan sosu dokulerek servis yapilir Kirgiz mutfagi Hamur parcalarinin icine koyun eti dana eti patates ve balkabagi gibi malzemelerden biri ya da birkaci konulur Yag eklenir Buharda veya suda haslanarak ya da yagda kizartilarak pisirilir Uzerine genellikle tereyag konur ve eksi krema ozel domates sosu veya sirke ve karabiber ile lezzetlendirilen taze sogan halkalari ilave edilerek servis yapilir Kaynakca 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 a b More Than Just Another Dumpling 3 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The School of Russian and Asian Studies retrieved 25 January 2014 a b c d Aylin Oney Tan 4 Subat 2013 Turkish manti Chinese mantou Hurriet Daily News 17 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2020 a b James A Millward 15 Mart 2013 The Silk Road A Very Short Introduction Oxford University Press ss 62 ISBN 978 0 19 979079 1 Alan Davidson 2014 The Oxford Companion to Food Oxford Oxford University Press s 493 13 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2020 三春之初 陰陽交際 寒氣既消 溫不至熱 於時享宴 則曼頭宜設 北堂書鈔 卷一百四十四 Cince 束皙 湯餅賦 on Wikisource Jina 24 Mayis 2006 History of Mantou 中国国学网 Cince 2 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 自漢代開始有了磨之後 人們吃麵食就方便多了 並逐漸在北方普及 繼而傳到南方 中國古代的麵食品種 通稱為 餅 據 名義考 古代凡以麥麵為食 皆謂之 餅 以火炕 稱 爐餅 即今之 燒餅 以水淪 稱 湯餅 或煮餅 即今之切面 麵條 蒸而食者 稱 蒸餅 或籠餅 即今之饅頭 包子 繩而食者 稱 環餅 或寒具 即今之饊子 Andrew Coe 16 Temmuz 2009 Chop Suey A Cultural History of Chinese Food in the United States Oxford University Press ss 89 ISBN 978 0 19 975851 7 PPC Prospect Books 1983 s 30 31 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2020 Paul D Buell Eugene N Anderson tr A Soup for the Qan Chinese Dietary Medicine of the Mongol Era as Seen in Hu Szu Hui s Yin Shan Cheng Yao Introduction Translation Commentary and Chinese Text London New York Kegan Paul International 2000 0710305834 p 169 Fragner Bert 2000 From the Caucasus to the Roof of the World a culinary adventure Sami Zubaida amp Richard Tapper Ed A Taste of Thyme Culinary Cultures of the Middle East 2 bas London amp New York Tauris Parke Paperbacks s 60 ISBN 1 86064 603 4 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link a b Anderson E N 2015 Food and Environment in Early and Medieval China doi 10 9783 9780812290097 ISBN 978 0 8122 9009 7 Chase Holly 2000 The Meyhane or McDonalds Changes in eating habits and the evolution of fast food in Istanbul Sami Zubaida amp Richard Tapper Ed A Taste of Thyme Culinary Cultures of the Middle East 2 bas London amp New York Tauris Parke Paperbacks s 81 ISBN 1 86064 603 4 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Irina Petrosian David Underwood Armenian Food Fact Fiction amp Folklore Lulu com 2006 1 4116 9865 7 Basan Ghillie 1997 Classic Turkish Cookery I B Tauris ISBN 978 1 86064 011 7 Korece Mandu olu kirik baglanti at a b McWilliams Mark 1 Temmuz 2013 Wrapped amp Stuffed Foods Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery 2012 Oxford Symposium ISBN 978 1 903018 99 6 Yerasimos Stephane 2001 Recettes A la table du Grand Turc Fransizca 1 bas Arles France Actes Sud ss 114 115 ISBN 2 7427 3443 0 Altun Nesrin Kitab i Me kulat Yiyecekler Kitabi 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2021 ci gov tr 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2020 https www ci gov tr cografi isaretler detay 38667 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns afdc0d42 9dfb 4eb7 8b84 68549e7afaa0 pdf olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2021 https www ci gov tr Files GeographicalSigns 4cba23b6 39e8 4050 ac33 038e2025006f pdf olu kirik baglanti 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 CITTASLOW HAREKETI VE YORESEL GASTRONOMIK URUNLERIN SURDURULEBILIRLIGI SEFERIHISAR ORNEGI PDF Pamukkale Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Gastronomi ve Mutfak Sanatlari Ana Bilim Dali olu kirik baglanti