Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muratlı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.
| Muratlı | |
|---|---|
 | |
 Sınırı oluşturan Çoruh Nehri ve Gürcistan tarafından Muratlı köyünün görünüşü. | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Muratlı Muratlı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Borçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 282 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 347 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08400 |
Tarihçe
Bugün Muratlı adını taşıyan köyün Türkçe kaynaklardaki adı Maradid veya Maradit'dir. Lazca ve Gürcüce bir yer adı olan Maradidi (მარადიდი), Laz-Megrelce "mara" (მარა: akarsu kıyısındaki düzlük) ile Gürcüce "didi" (დიდი: büyük) kelimelerinde oluşmuştur ve büyük düzlük anlamına gelir. Başka bir görüşe göre ise, Maradidi adı Gürcüce mahzen anlamına gelen “marani” (მარანი) ile büyük anlamına gelen “didi” (დიდი) kelimelerinden oluşmaktadır. "Büyük mahzen" anlamına gelen Marandidi (მარანდიდი) sonradan Maradidi’ye dönüşmüştür.
Bu yer adı 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Maradit (مرادت) olarak geçer. Muvahhid Zeki'nin 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında da Maradit (مارادیت) olarak geçmekle birlikte, Osmanlıca farklı yazılmıştır.93 Harbi’nde (1877-1878) Artvin bölgesini ele geçirmiş olan Ruslar ise, 1886 yılındaki nüfus sayımında köyü Maradidi (Марадиди) adıyla kaydetmiştir.
Tarihsel Klarceti kesiminde bir Gürcü yerleşimi olan Maradidi’nin kuruluşuna değin bilgi yoktur. Köy sınırları içinde Maradidi’nin tarihine ışık tutacak tarihsel kalıntı ya da tarihsel yapı da tespit edilmiş değildir. Bununla birlikte, bulunduğu yer itibarıyla Maradidi antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri yönetiminde kaldı. 16. yüzyılın ortalarında, Gürcü atabegler devleti Samtshe-Saatabago'nun topraklarını ele geçiren Osmanlıların egemenliğine girdi.
Maradidi, 19. yüzyılın ilk yarısında Batum livasının Gönye (Gonio) nahiyesine bağlı iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Osmanlı idaresinin vergi belirleme ve askere alma amacıyla 1835 yılındaki nüfus tespitine göre Maradid-i Süfla'da (Aşağı Maradidi) 311 erkek, Maradid-i Ulya'da (Yukarı Maradidi) 359 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, iki köyün toplam nüfusunun 1.340 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Maradidi, 19. yüzyılın ikinci yarısında, Trabzon Vilayeti'ne bağlı Lazistan sancağında yer alıyordu. Bu sancağa bağlı olan Gönye (Gonio) nahiyesinde Maradit-i Süfla (Aşağı Maradidi) ve Maradit-i Ulya (Yukarı Maradidi) olmak üzere iki ayrı köy olarak kaydedilmişti. Aşağı Maradidi'nin nüfusu 100 hane ve 230 kişi, Yukarı Maradidi'nin nüfusu da 100 hane ve 250 kişi olarak tespit edilmiştir. Salnamede belirtilmemiş olmasına karşın, bu tarihte Osmanlı idaresi sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Maradidi'de 200 hanede 960 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. 1835 yılıyla kıyaslandığında, nüfusun önemli ölçüde azalmış olması dikkat çekicidir. Hane başına 4,8 kişinin düşmesi, köydeki ailelerin kalabalık olmadığını göstermektedir.
Maradidi, uzun süre Osmanlı yönetiminde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti. 1886 yılında Rusların yaptığı nüfus sayımı sırasında Maradidi, Batum sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu tarihte Maradidi, Aşağı Maradidi ve Yukarı Maradidi olmak üzere iki ayrı köydü. Aşağı Maradidi aynı zamanda Gonio kazasına bağlı bir nahiyeydi ve bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yukarı Maradidi (Muratlı) bu nahiyenin sınırları içinde yer alıyordu. Bu sayıma göre Aşağı Maradidi köyünde 56 hanede 218 kişi, Yukarı Maradidi köyünde 90 hanede 480 kişi yaşıyordu. Aşağı Maradidi köyünde hane başına ortalama yaklaşık 3,8 kişi düşerken, bu sayı yukarı Maradidi köyünde yaklaşık 5,3 kişidir. Bu tespitler Yukarı Maradidi’de ailelerin görece daha kalabalık olduğunu göstermektedir. 1876 yılında iki köyün toplam 960 kişiden oluşan nüfusunun on yıl sonra 698 kişiye üşmüş olması, Rus idaresinde giren Maradidi'den Osmanlı ülkesine göçün yaşandığını göstermektedir.
Maradidi, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükümetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından köy fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması'yla Yukarı Maradidi köyünü de kapsayan Artvin ile Ardahan bölgeleri Türkiye'ye bırakıldı. Aşağı Maradidi köyü ise Gürcistan sınırları için kaldı.
Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfusu tespitine göre, "Madadid" olarak kaydedilmiş olan Yukarı Maradidi köyünde 60 hanede 280 Müslüman Gürcü yaşıyordu. Maradidi köyü Borçka kazasına bağlıydı. Bu tarihte Maradidi aynı zamanda bir nahiyeydi ve Maradidi köyü de bu nahiyenin merkeziydi. 16 köyden oluşan Maradidi nahiyesinin nüfusu ise, 276 hanede yaşayan ve tamamı Gürcü olan 1.333 kişiden oluşuyordu. Hem Maradidi köyünde hem de Maradidi nahiyesinde hane başına düşen ortalama kişi sayısı 5’in biraz altında olması, ailelerin bu tarihte de kalabalık olmadığını göstermektedir. Bu arada Yukarı Maradidi köyünün 1886 yılındaki 480 kişilik nüfusunun 1922 yılına kadar 280 kişiye gerilemesi, Osmanlı ülkesine göçün devam ettiğini göstermektedir. Nitekim Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımından yaklaşık altı yıl sonra bölgeyi dolaşan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, Maradidi kasabası olarak adlandırdığı Yukarı Maradidi'den 60 hanenin, Maradidi köyü dediği Aşağı Maradidi'den 40 hanenin göç etmiş olduğunu yazmıştır.
Maradidi Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Muradlı (sonra Muratlı) olarak değiştirildi. 1926 tarihli nüfus sayımında Muratlı'da 90 hanede 417 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun 225’i erkek, 192’si kadındı. Bu nüfusun 28’i erkek ve 5’i kadın olmak üzere 33’ü yabancıydı. Son dört yılda hane sayısı ile nüfusun aynı oranda arttığı görülmektedir. Bu sırada Maradidi nahiyesi kaldırılmış, köyleri de Borçka kazasının merkez nahiyesine bağlanmıştı. Muvahhid Zeki 1927’de yayımlanan kitabında Maradit nahiyesindeki köylerin tamamında Gürcüce konuşulduğunu, bu köylerde Gürcüce şarkı söylenip Kafkas halk dansları edildiğini yazmıştır.
Maradit nahiyesi bir süre sonra yeniden kuruldu. Nitekim 1925 genel nüfus sayımında Muralı köyü, Çoruh vilayetinin Borçka kazasına bağlı Maradit nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu tarihte köyün nüfusu 792 kişiden oluşuyordu. 1960'ların başında Maradit nahiyesinin adı da Muratlı olarak değiştirildi. Nitekim 1965 genel nüfus sayımında "Maradit" olarak kaydedilmiş olan bucak, Muratlı, Çavuşluköy, Çaylıköyü, Güneşliköyü, Güreşen (Beğlevan), Karşıköyü ve Şerefiyeköyü adlı köyleri kapsıyordu. Muratlı bu bucağın idari merkeziydi ve köyde 1.061 kişi yaşıyordu. Bu sırada köyde sadece 447 kişi okuma yazma biliyordu. Muratlı Bucağı'nın nüfusu ise, 8.093 kişiden oluşuyordu ve sadece 2.575 kişi okuma yazma biliyordu.
Son tespite göre (2018) Muratlı köyünde 247'si erkek ve 234’ü kadın olmak üzere 481 kişi yaşamaktadır.
Coğrafya
Muratlı köyü Artvin il merkezine 49 km, Borçka ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır. Köy Borçka kasabasının kuzeydoğusunda, Çoruh Nehri’nin sol kıyısında yer alır. Günümüzde eski adı Yukarı Maradidi olan Muratlı köyü ile Gürcistan'da yer alan Aşağı Maradidi arasından Türkiye-Gürcistan sınırı geçmektedir. 1921 yılında iki ülke arasında sınırın belirlenmesinden sonra Aşağı Maradidi ve Yukarı Maradidi, iki ayrı ülkede kaldığı için her biri Maradidi olarak adlandırılmıştır.
Muvahhid Zeki 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında bu yolun dört saatlik bir mesafe olduğunu belirtmiştir. Maradidi, tarihi Batum-Ardahan yolu üzerinde yer alıyordu. "Batum-Ardahan Şosesi" olarak bilinen yol, Borçka üzerinden Artvin kentinin yakınındaki Sveti (Suvet) köyüne ulaşıyordu. Burada ikiye ayrılan yolun bir kolu Artvin kent merkezine giderken, öbür kolu yükselerek devam ediyor ve Berta Köprüsü'den de geçerek Ardahan’a ulaşıyordu. Bol yağmur alan ve ılıman bir iklime sahip olan Maradidi, eskiden çarşısı ve dükkânlarıyla küçük bir kasabayı andırıyordu. Muvahhid Zeki'nin verdiği bilgiye göre köyün merkezinde 15 dükkân, bir fırın ve iki kahvehane vardı. Bir vergi dairesi, polis karakolu, kız ve erkek çocuklar için iki mektebi bulunuyordu. Maradidi’de başta gelen uğraş tarım ve hayvancılıktı. En çok mısır ve tütün ekiliyor, keçi ve koyun yetiştiriliyordu. Halkın bir kısmı ise, Çoruh Nehri’nde kayıkçılık yapıyordu.
Tarihi eserler
Köyde, süslemeleriyle dikkat çeken Muratlı Köyü Camisi yer almaktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 300 |
| 2020 | 347 |
| 2019 | 354 |
| 2018 | 481 |
| 2017 | 338 |
| 2016 | 350 |
| 2015 | 344 |
| 2014 | 394 |
| 2013 | 482 |
| 2012 | 297 |
| 2011 | 311 |
| 2010 | 305 |
| 2009 | 302 |
| 2008 | 342 |
| 2007 | 376 |
| 2000 | 422 |
Kaynakça
- ^ "Muratli, Turkey Page". Fallingrain.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Borçka Muratlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "Megrelce Sözlük". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 25 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ]
- ^ "Bağının Dönüşü" (Gürcüce), Batumelebi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020". 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 380.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 118". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ a b . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 40-41 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 381.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları, 2019, Tiflis, s. 53, .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), 1912, Tiflis, s. 136.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 92-93, 105, 143, 148, .
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 286" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Borçka Muratl Köyü Nüfusu". Erişim tarihi: 3 Nisan 2020". 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 57, 179-180, .
Dış bağlantılar
- Muratlı, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muratli Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli bir koydur MuratliKoySiniri olusturan Coruh Nehri ve Gurcistan tarafindan Muratli koyunun gorunusu Artvin in Turkiye deki konumuMuratliMuratli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceBorckaCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim282 mNufus 2021 Toplam347Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08400TarihceTurkiye ve Gurcistan arasinda ikiye bolunmus olan Maradidi koyu Fotografin tarihi bilinmiyor Bugun Muratli adini tasiyan koyun Turkce kaynaklardaki adi Maradid veya Maradit dir Lazca ve Gurcuce bir yer adi olan Maradidi მარადიდი Laz Megrelce mara მარა akarsu kiyisindaki duzluk ile Gurcuce didi დიდი buyuk kelimelerinde olusmustur ve buyuk duzluk anlamina gelir Baska bir goruse gore ise Maradidi adi Gurcuce mahzen anlamina gelen marani მარანი ile buyuk anlamina gelen didi დიდი kelimelerinden olusmaktadir Buyuk mahzen anlamina gelen Marandidi მარანდიდი sonradan Maradidi ye donusmustur Bu yer adi 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Maradit مرادت olarak gecer Muvahhid Zeki nin 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye adli Osmanlica kitabinda da Maradit مارادیت olarak gecmekle birlikte Osmanlica farkli yazilmistir 93 Harbi nde 1877 1878 Artvin bolgesini ele gecirmis olan Ruslar ise 1886 yilindaki nufus sayiminda koyu Maradidi Maradidi adiyla kaydetmistir Tarihsel Klarceti kesiminde bir Gurcu yerlesimi olan Maradidi nin kurulusuna degin bilgi yoktur Koy sinirlari icinde Maradidi nin tarihine isik tutacak tarihsel kalinti ya da tarihsel yapi da tespit edilmis degildir Bununla birlikte bulundugu yer itibariyla Maradidi antik cagda Kolheti Kralligi sinirlari icinde yer aliyordu Erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralliklari ve prenslikleri yonetiminde kaldi 16 yuzyilin ortalarinda Gurcu atabegler devleti Samtshe Saatabago nun topraklarini ele geciren Osmanlilarin egemenligine girdi Maradidi 19 yuzyilin ilk yarisinda Batum livasinin Gonye Gonio nahiyesine bagli iki ayri koy olarak kaydedilmistir Osmanli idaresinin vergi belirleme ve askere alma amaciyla 1835 yilindaki nufus tespitine gore Maradid i Sufla da Asagi Maradidi 311 erkek Maradid i Ulya da Yukari Maradidi 359 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince iki koyun toplam nufusunun 1 340 kisiden olustugu ortaya cikar Maradidi 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti ne bagli Lazistan sancaginda yer aliyordu Bu sancaga bagli olan Gonye Gonio nahiyesinde Maradit i Sufla Asagi Maradidi ve Maradit i Ulya Yukari Maradidi olmak uzere iki ayri koy olarak kaydedilmisti Asagi Maradidi nin nufusu 100 hane ve 230 kisi Yukari Maradidi nin nufusu da 100 hane ve 250 kisi olarak tespit edilmistir Salnamede belirtilmemis olmasina karsin bu tarihte Osmanli idaresi sadece erkek nufus tespit ediyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Maradidi de 200 hanede 960 kisinin yasadigi ortaya cikar 1835 yiliyla kiyaslandiginda nufusun onemli olcude azalmis olmasi dikkat cekicidir Hane basina 4 8 kisinin dusmesi koydeki ailelerin kalabalik olmadigini gostermektedir Maradidi uzun sure Osmanli yonetiminde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Carlik Rusyasi nin eline gecti 1886 yilinda Ruslarin yaptigi nufus sayimi sirasinda Maradidi Batum sancaginin okrug Gonio kazasina ucastok bagliydi Bu tarihte Maradidi Asagi Maradidi ve Yukari Maradidi olmak uzere iki ayri koydu Asagi Maradidi ayni zamanda Gonio kazasina bagli bir nahiyeydi ve bugun Turkiye sinirlari icinde bulunan Yukari Maradidi Muratli bu nahiyenin sinirlari icinde yer aliyordu Bu sayima gore Asagi Maradidi koyunde 56 hanede 218 kisi Yukari Maradidi koyunde 90 hanede 480 kisi yasiyordu Asagi Maradidi koyunde hane basina ortalama yaklasik 3 8 kisi duserken bu sayi yukari Maradidi koyunde yaklasik 5 3 kisidir Bu tespitler Yukari Maradidi de ailelerin gorece daha kalabalik oldugunu gostermektedir 1876 yilinda iki koyun toplam 960 kisiden olusan nufusunun on yil sonra 698 kisiye usmus olmasi Rus idaresinde giren Maradidi den Osmanli ulkesine gocun yasandigini gostermektedir Maradidi Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Rusya nin bolgeden cekilmesinden bir sure sonra Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin Tiflis hukumetine verdigi ultimatom uzerine Gurcu idaresinin cekilmesinin ardindan koy fiilen Turkiye ye katildi Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin topraklarinin isgal edilmesinin ardindan Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Yukari Maradidi koyunu de kapsayan Artvin ile Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Asagi Maradidi koyu ise Gurcistan sinirlari icin kaldi Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufusu tespitine gore Madadid olarak kaydedilmis olan Yukari Maradidi koyunde 60 hanede 280 Musluman Gurcu yasiyordu Maradidi koyu Borcka kazasina bagliydi Bu tarihte Maradidi ayni zamanda bir nahiyeydi ve Maradidi koyu de bu nahiyenin merkeziydi 16 koyden olusan Maradidi nahiyesinin nufusu ise 276 hanede yasayan ve tamami Gurcu olan 1 333 kisiden olusuyordu Hem Maradidi koyunde hem de Maradidi nahiyesinde hane basina dusen ortalama kisi sayisi 5 in biraz altinda olmasi ailelerin bu tarihte de kalabalik olmadigini gostermektedir Bu arada Yukari Maradidi koyunun 1886 yilindaki 480 kisilik nufusunun 1922 yilina kadar 280 kisiye gerilemesi Osmanli ulkesine gocun devam ettigini gostermektedir Nitekim Rus idaresinin 1886 tarihli nufus sayimindan yaklasik alti yil sonra bolgeyi dolasan Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze Maradidi kasabasi olarak adlandirdigi Yukari Maradidi den 60 hanenin Maradidi koyu dedigi Asagi Maradidi den 40 hanenin goc etmis oldugunu yazmistir Maradidi Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Muradli sonra Muratli olarak degistirildi 1926 tarihli nufus sayiminda Muratli da 90 hanede 417 kisi yasiyordu Bu nufusun 225 i erkek 192 si kadindi Bu nufusun 28 i erkek ve 5 i kadin olmak uzere 33 u yabanciydi Son dort yilda hane sayisi ile nufusun ayni oranda arttigi gorulmektedir Bu sirada Maradidi nahiyesi kaldirilmis koyleri de Borcka kazasinin merkez nahiyesine baglanmisti Muvahhid Zeki 1927 de yayimlanan kitabinda Maradit nahiyesindeki koylerin tamaminda Gurcuce konusuldugunu bu koylerde Gurcuce sarki soylenip Kafkas halk danslari edildigini yazmistir Maradit nahiyesi bir sure sonra yeniden kuruldu Nitekim 1925 genel nufus sayiminda Murali koyu Coruh vilayetinin Borcka kazasina bagli Maradit nahiyesinin koylerinden biriydi Bu tarihte koyun nufusu 792 kisiden olusuyordu 1960 larin basinda Maradit nahiyesinin adi da Muratli olarak degistirildi Nitekim 1965 genel nufus sayiminda Maradit olarak kaydedilmis olan bucak Muratli Cavuslukoy Caylikoyu Guneslikoyu Guresen Beglevan Karsikoyu ve Serefiyekoyu adli koyleri kapsiyordu Muratli bu bucagin idari merkeziydi ve koyde 1 061 kisi yasiyordu Bu sirada koyde sadece 447 kisi okuma yazma biliyordu Muratli Bucagi nin nufusu ise 8 093 kisiden olusuyordu ve sadece 2 575 kisi okuma yazma biliyordu Son tespite gore 2018 Muratli koyunde 247 si erkek ve 234 u kadin olmak uzere 481 kisi yasamaktadir CografyaMuratli koyu Artvin il merkezine 49 km Borcka ilce merkezine 17 km uzakliktadir Koy Borcka kasabasinin kuzeydogusunda Coruh Nehri nin sol kiyisinda yer alir Gunumuzde eski adi Yukari Maradidi olan Muratli koyu ile Gurcistan da yer alan Asagi Maradidi arasindan Turkiye Gurcistan siniri gecmektedir 1921 yilinda iki ulke arasinda sinirin belirlenmesinden sonra Asagi Maradidi ve Yukari Maradidi iki ayri ulkede kaldigi icin her biri Maradidi olarak adlandirilmistir Muvahhid Zeki 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye adli Osmanlica kitabinda bu yolun dort saatlik bir mesafe oldugunu belirtmistir Maradidi tarihi Batum Ardahan yolu uzerinde yer aliyordu Batum Ardahan Sosesi olarak bilinen yol Borcka uzerinden Artvin kentinin yakinindaki Sveti Suvet koyune ulasiyordu Burada ikiye ayrilan yolun bir kolu Artvin kent merkezine giderken obur kolu yukselerek devam ediyor ve Berta Koprusu den de gecerek Ardahan a ulasiyordu Bol yagmur alan ve iliman bir iklime sahip olan Maradidi eskiden carsisi ve dukkanlariyla kucuk bir kasabayi andiriyordu Muvahhid Zeki nin verdigi bilgiye gore koyun merkezinde 15 dukkan bir firin ve iki kahvehane vardi Bir vergi dairesi polis karakolu kiz ve erkek cocuklar icin iki mektebi bulunuyordu Maradidi de basta gelen ugras tarim ve hayvancilikti En cok misir ve tutun ekiliyor keci ve koyun yetistiriliyordu Halkin bir kismi ise Coruh Nehri nde kayikcilik yapiyordu Tarihi eserlerKoyde suslemeleriyle dikkat ceken Muratli Koyu Camisi yer almaktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 3002020 3472019 3542018 4812017 3382016 3502015 3442014 3942013 4822012 2972011 3112010 3052009 3022008 3422007 3762000 422Kaynakca Muratli Turkey Page Fallingrain com 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Borcka Muratli Koy Nufusu Nufusune com 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Megrelce Sozluk 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2021 A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 25 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Baginin Donusu Gurcuce Batumelebi Erisim tarihi 8 Nisan 2020 18 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2020 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 380 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 118 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2021 a b 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2020 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 40 41 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 381 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari 2019 Tiflis s 53 ISBN 9789941485244 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2021 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Kasim 2021 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu Gurcuce 1912 Tiflis s 136 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 92 93 105 143 148 ISBN 978 9944 197 52 6 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 286 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Kasim 2021 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Borcka Muratl Koyu Nufusu Erisim tarihi 3 Nisan 2020 24 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2020 a b YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 57 179 180 ISBN 978 9944 197 52 6 Dis baglantilarMuratli Borcka icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft