Mariya Temryukovna (1544-1 Eylül 1569; Kabardeyce: Мариэ Темрыкъуэ и пхъу; Rusça: Мари́я Темрюко́вна) veya doğum adıyla Goşenay İdar (Kabardeyce: Идар Гуэщэней), Orta Çağ Çerkes prensesi ve Rus Çariçesi. Kabarda baş prensi Temruk'un kızı ve ilk Rus çarı IV. İvan'ın ikinci eşi.
Mariya Temryukovna | |||||
---|---|---|---|---|---|
Mariya'nın yüzüğü | |||||
Önce gelen | Anastasiya Romanovna | ||||
Sonra gelen | Marfa Sobakina | ||||
Tüm Rusya'nın Çariçesi | |||||
Hüküm süresi | 21 Ağustos 1561–1 Eylül 1569 | ||||
Doğum | Goşenay İdar y. 1544 İdarey, Kabarda (Çerkesya) | ||||
Ölüm | 1 Eylül 1569 Aleksandrov, Rusya Çarlığı | ||||
Eş(ler)i | Korkunç İvan | ||||
| |||||
Hanedan | İnalid (doğum) Rurik (evlilik) | ||||
Babası | Temruk İdar | ||||
Dini | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Biyografi
Ardından, 17 yaşında iken, IV. İvan (Korkunç İvan/İvan Grozni) ile evlendirildi (1561). IV. İvan'dan Vasiliy adı verilen bir oğlan çocuğu oldu, ancak oğlu ve kendi erken öldüler (1569). Saray içi rekabetler sonucu her ikisinin de zehirlenerek öldürüldükleri söylenir. Mariya, bir Sibirya yolculuğu sırasında ağır hasta olarak yatağa düşmüş, hastanın başında kocası, doktoru ve erkek kardeşi sabaha değin beklemiş, Mariya, ateşler içinde ve kendinden geçmiş halde çok özlediği annesinin adını Çerkesçe olarak gece boyunca sayıklamış ve gün ağarırken de can vermiştir.
Rus-Kabartay dostluğunun bir simgesi olmak üzere, Mariya'nın (Goşevnay İdar) Sovyetler döneminde, Rusya'ya bağlı Kabardey-Balkar Cumhuriyeti başkenti Nalçik'te dikilen heykelinin yüzü ve sağ eli Moskova'yı işaret etmektedir (Bk. "Adigece eğitim, asimilasyon durumu ve geleceğimize ilişkin bir değinme-1, internet"). Heykelin Kabardeylerin Rusya'ya olan bağlılığını simgelediği söylenir. Bu son yıllarda Mariya Temrukovna'nın yaşamını konu alan aynı adlı bir film, Adıge Cumhuriyeti Devlet Televizyonu tarafından Adıge film yapımcısı Bayan 'e hazırlattırılmıştır. Filmde Adıge, Kabartay ve Rus sanatçıları rol almışlardır. Ayrıca Rusya Federasyonu Devlet Ödülü sahibi ünlü Adıge yazarı 'ın "Adıgeh'er" (Адыгэхэр=Adıgexer=Çerkesler) adlı 752 sayfalık Adıgece romanı (Maykop, 2005) Mariya Temrukovna ekseninde 16. yüzyıl Rus-Çerkes ilişkilerini konu edinmektedir (Bk. "Örgütlerimiz, Soçi ve Yayın Alemimiz Ne Durumda", makale, Cherkessia.net, Serbest Kürsü, 04.03.2010).
Bir Rus'un biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Soyluluk ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mariya Temryukovna 1544 1 Eylul 1569 Kabardeyce Marie Temrykue i phu Rusca Mari ya Temryuko vna veya dogum adiyla Gosenay Idar Kabardeyce Idar Gueshenej Orta Cag Cerkes prensesi ve Rus Caricesi Kabarda bas prensi Temruk un kizi ve ilk Rus cari IV Ivan in ikinci esi Mariya TemryukovnaMariya nin yuzuguOnce gelenAnastasiya RomanovnaSonra gelenMarfa SobakinaTum Rusya nin CaricesiHukum suresi21 Agustos 1561 1 Eylul 1569DogumGosenay Idar y 1544 Idarey Kabarda Cerkesya Olum1 Eylul 1569 Aleksandrov Rusya CarligiEs ler iKorkunc IvanTam adiInal ikue Tebyldu ikue Inermes ikue Idar ikue Temrykue i phu GueshenejHanedanInalid dogum Rurik evlilik BabasiTemruk IdarDiniDogu Ortodoks KilisesiBiyografiArdindan 17 yasinda iken IV Ivan Korkunc Ivan Ivan Grozni ile evlendirildi 1561 IV Ivan dan Vasiliy adi verilen bir oglan cocugu oldu ancak oglu ve kendi erken olduler 1569 Saray ici rekabetler sonucu her ikisinin de zehirlenerek olduruldukleri soylenir Mariya bir Sibirya yolculugu sirasinda agir hasta olarak yataga dusmus hastanin basinda kocasi doktoru ve erkek kardesi sabaha degin beklemis Mariya atesler icinde ve kendinden gecmis halde cok ozledigi annesinin adini Cerkesce olarak gece boyunca sayiklamis ve gun agarirken de can vermistir Rus Kabartay dostlugunun bir simgesi olmak uzere Mariya nin Gosevnay Idar Sovyetler doneminde Rusya ya bagli Kabardey Balkar Cumhuriyeti baskenti Nalcik te dikilen heykelinin yuzu ve sag eli Moskova yi isaret etmektedir Bk Adigece egitim asimilasyon durumu ve gelecegimize iliskin bir deginme 1 internet Heykelin Kabardeylerin Rusya ya olan bagliligini simgeledigi soylenir Bu son yillarda Mariya Temrukovna nin yasamini konu alan ayni adli bir film Adige Cumhuriyeti Devlet Televizyonu tarafindan Adige film yapimcisi Bayan e hazirlattirilmistir Filmde Adige Kabartay ve Rus sanatcilari rol almislardir Ayrica Rusya Federasyonu Devlet Odulu sahibi unlu Adige yazari in Adigeh er Adygeher Adigexer Cerkesler adli 752 sayfalik Adigece romani Maykop 2005 Mariya Temrukovna ekseninde 16 yuzyil Rus Cerkes iliskilerini konu edinmektedir Bk Orgutlerimiz Soci ve Yayin Alemimiz Ne Durumda makale Cherkessia net Serbest Kursu 04 03 2010 Bir Rus un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Soyluluk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz