Marmosetgiller (Callitrichidae veya Callitrichinae) Yeni Dünya maymunları (Platyrrhini) infra takımına ait bir familya. Sınıflandırılmaları hala tartışılmaktadır.
Callitrichidae | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Tip cins | |||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||
|
Familyanın üyeleri sadece Güney Amerika'da yaşayan, küçük, her şey yiyici (omnivor) maymunlardır. Familyanın 43 türü tanılmakta, bunlar 4 cinse bölünür: , , ve .
Özellikleri
Marmosetgiller küçük maymunlardır. Kuyrukları 15 – 44 cm uzunluğa varır ve böylece 12 – 35 cm olan vücutlarından daha uzundur. Ağırlıkları ise 100 - 600 Gram arası değişir.
Postaları yumuşak ve gür, bazı türlerde ipekimsidir. Renk çeşitliliği siyahtan, farklı kahverengi ve gri tonlarından sarıya ve beyaza kadar varır. Bazı türlerde sakal veya kafasında püskül gibi farklı özellikler de bulunur. Bacakları kollarında biraz uzun olur. Onları diğer yeni dünya maymunlarından farklı kılan ortak özellikleri pençeleridir. Pençeleri sayesinde dik ağaçların gövdesinde tırmanır ve hatta kafa üstü durabilirler.
Yayılım
Marmosetgiller Orta- ve Güney Amerika'nın tropik ormanlarında yaşar. Çoğu türlere Amazonas bölgesinde, Ekvador'un doğusundan Bolivya'nın kuzeyine ve Brezilya'nın kuzeydoğusuna kadar varan bir coğrafyada raslanır.
Yaşam alanları genelde ormanlardır, ama bazı türler plantajlar'da ve bahçelerde yaşamaya da ayak uydurmakta.
Yaşam şekli
Bütün türler gündüz faaldir, geceleri ağaç kovuklarında veya sık yapraklı dallarda geçirirler. Hızlı ve çevik hayvanlardır. Yassı duran dalların üzerinde dört ayak üstünde yürür veya atlar, dik duran dallara pençeleri ile rahatlıkla tırmanırlar.
Callitrichidae 2 ila 15 bireyden oluşan gruplar içerisinde yaşar. Sosyal davranışları gayet iyi gelişmiştir. Geceleri birbirlerine yaslanarak uyur ve karşılıklı postlarını temizlerler. Hatta hiç karşılık beklemeden - çiftleşme amaçlı bile değil - birbirlerine yiyecek verirler.
Aralarında farklı seslerle, yüz ifadeleri veya hareketlerle anlaşırlar.
Beslenme
Callitrichidae hepçillerdir. Çoğunlukla meyve, nektar ve böcek ile beslenirler. Nadir olarak küçük omurgalılar veya kuş yumurtaları da yerler. Özel çene yapısı, ağaç kabuğu kemirmelerini mümkün kılar. Böylece meyvenin kıt olduğu zamanlarda ağacın besinli suyuna ulaşırlar.
Üreme
130 - 150 gün kadar süren bir gebelikten sonra çoğunlukla ikiz doğar. Yavrular doğuşta gayet büyüktür. İkisi birden annenin ağırlığının %25ine ulaşırlar. Bütün grubun hem erkekleri hem dişileri yavruların bakımında yardımcı olur. Bütün gün yavrularla ilgilenir ve sadece emzirmesi için anneye verirler. Sadece Callimico'da erkekler yavruları ancak 3 hafta sonra ilk kez kucağına alır. Yavrular bir ay sonra ilk kez başka şeyler yemeye başlar, birkaç ay sonra tamamen sütü bırakırlar. Yaşamlarının ikinci yılında ergenleşirler. İnsan bakımında yaşayan marmosetgiller 28 yaşına varabilir.
Sınıflandırma
Taxa included in the Callitrichidae are:
- Familya Callitrichidae
- Cins
- Cins
- Cins
- Cins
- Cins
- Altcins
- Altcins
-
- Altcins
- Cins
-
- Cins
Kitaplar
- Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Berlin u.a.: Springer-Verlag, 2003,
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Baltimore u.a.: Johns Hopkins University Press, 1999,
- D. E. Wilson & D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Marmosetgiller ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Marmosetgiller ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ Groves, C. P. (2005). ; Reeder, D. M. (Ed.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd bas.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. ss. 129–136. ISBN . OCLC 62265494.
- ^ Rylands AB, Mittermeier RA (2009). "The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini)". Garber PA, Estrada A, Bicca-Marques JC, Heymann EW, (Ed.). South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Behavior, Ecology, and Conservation. Springer. ss. 23-54. ISBN .
- ^ Garbino, Guilherme Siniciato Terra; Costa, Henrique C. (2015). "Some nomenclatural notes regarding authorship and dates of New World monkeys (Primates: Platyrrhini)" (PDF). Shernornia. 2 (3): 21-27. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2021.
- ^ J. M. Burkart, E. Fehr, C. Efferson und C. P. van Schaik: Other-regarding preferences in a nonhuman primate: Common marmosets provision food altruistically. In: PNAS 104 (50), 2007, 19762-19766. PDF 27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Garbino, Guilherme S.T.; Martins-Junior, Antonio M.G. (2018). "Phenotypic evolution in marmoset and tamarin monkeys (Cebidae, Callitrichinae) and a revised genus-level classification". Molecular Phylogenetics and Evolution. 118: 156-171. doi:10.1016/j.ympev.2017.10.002 . (PMID) 28989098.
- ^ Rylands, Anthony B.; Eckhard W. Heymann; Jessica Lynch Alfaro; Janet C. Buckner; Christian Roos; Christian Matauschek; Jean P. Boubli; Ricardo Sampaio; and Russell A. Mittermeier (2016). (PDF). Zoological Journal of the Linnean Society. 177 (4): 1003-1028. doi:10.1111/zoj.12386. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Sampaio (April 2015). "Re-description and assessment of the taxonomic status of Saguinus fuscicollis cruzlimai Hershkovitz, 1966 (Primates, Callitrichinae)". Primates. 56 (2): 131-144. doi:10.1007/s10329-015-0458-2. (PMID) 25688005.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marmosetgiller Callitrichidae veya Callitrichinae Yeni Dunya maymunlari Platyrrhini infra takimina ait bir familya Siniflandirilmalari hala tartisilmaktadir CallitrichidaeBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim PrimatesAlt takim HaplorhiniInfra takim SimiiformesFamilya Callitrichidae Thomas 1903Tip cinsSinonimlerCallitrichidae Napier and Napier 1967 Hapalidae Wagner 1840Callithrix pygmaea Callitrichidae nin en kucugudur Familyanin uyeleri sadece Guney Amerika da yasayan kucuk her sey yiyici omnivor maymunlardir Familyanin 43 turu tanilmakta bunlar 4 cinse bolunur ve OzellikleriMarmosetgiller kucuk maymunlardir Kuyruklari 15 44 cm uzunluga varir ve boylece 12 35 cm olan vucutlarindan daha uzundur Agirliklari ise 100 600 Gram arasi degisir Postalari yumusak ve gur bazi turlerde ipekimsidir Renk cesitliligi siyahtan farkli kahverengi ve gri tonlarindan sariya ve beyaza kadar varir Bazi turlerde sakal veya kafasinda puskul gibi farkli ozellikler de bulunur Bacaklari kollarinda biraz uzun olur Onlari diger yeni dunya maymunlarindan farkli kilan ortak ozellikleri penceleridir Penceleri sayesinde dik agaclarin govdesinde tirmanir ve hatta kafa ustu durabilirler Yayilimfamilyanin Amazon bolgesinde yasamayan nadir cinslerinden biridir Marmosetgiller Orta ve Guney Amerika nin tropik ormanlarinda yasar Cogu turlere Amazonas bolgesinde Ekvador un dogusundan Bolivya nin kuzeyine ve Brezilya nin kuzeydogusuna kadar varan bir cografyada raslanir Yasam alanlari genelde ormanlardir ama bazi turler plantajlar da ve bahcelerde yasamaya da ayak uydurmakta Yasam sekliButun turler gunduz faaldir geceleri agac kovuklarinda veya sik yaprakli dallarda gecirirler Hizli ve cevik hayvanlardir Yassi duran dallarin uzerinde dort ayak ustunde yurur veya atlar dik duran dallara penceleri ile rahatlikla tirmanirlar Callitrichidae 2 ila 15 bireyden olusan gruplar icerisinde yasar Sosyal davranislari gayet iyi gelismistir Geceleri birbirlerine yaslanarak uyur ve karsilikli postlarini temizlerler Hatta hic karsilik beklemeden ciftlesme amacli bile degil birbirlerine yiyecek verirler Aralarinda farkli seslerle yuz ifadeleri veya hareketlerle anlasirlar BeslenmeCallitrichidae hepcillerdir Cogunlukla meyve nektar ve bocek ile beslenirler Nadir olarak kucuk omurgalilar veya kus yumurtalari da yerler Ozel cene yapisi agac kabugu kemirmelerini mumkun kilar Boylece meyvenin kit oldugu zamanlarda agacin besinli suyuna ulasirlar UremeIkizlerini sirtinda tasiyan bir 130 150 gun kadar suren bir gebelikten sonra cogunlukla ikiz dogar Yavrular dogusta gayet buyuktur Ikisi birden annenin agirliginin 25ine ulasirlar Butun grubun hem erkekleri hem disileri yavrularin bakiminda yardimci olur Butun gun yavrularla ilgilenir ve sadece emzirmesi icin anneye verirler Sadece Callimico da erkekler yavrulari ancak 3 hafta sonra ilk kez kucagina alir Yavrular bir ay sonra ilk kez baska seyler yemeye baslar birkac ay sonra tamamen sutu birakirlar Yasamlarinin ikinci yilinda ergenlesirler Insan bakiminda yasayan marmosetgiller 28 yasina varabilir SiniflandirmaTaxa included in the Callitrichidae are Familya Callitrichidae Cins Cebuella pygmaea Cins Mico mauesi Cins Cins Cins Altcins Altcins Cins CinsKitaplarThomas Geissmann Vergleichende Primatologie Berlin u a Springer Verlag 2003 ISBN 3 540 43645 6 Ronald M Nowak Walker s Mammals of the World Baltimore u a Johns Hopkins University Press 1999 ISBN 0 8018 5789 9 D E Wilson amp D M Reeder Mammal Species of the World Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0 8018 8221 4Dis baglantilarWikimedia Commons ta Marmosetgiller ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Marmosetgiller ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca Groves C P 2005 Reeder D M Ed Mammal Species of the World A Taxonomic and Geographic Reference 3rd bas Baltimore Johns Hopkins University Press ss 129 136 ISBN 0 801 88221 4 OCLC 62265494 Rylands AB Mittermeier RA 2009 The Diversity of the New World Primates Platyrrhini Garber PA Estrada A Bicca Marques JC Heymann EW Ed South American Primates Comparative Perspectives in the Study of Behavior Ecology and Conservation Springer ss 23 54 ISBN 978 0 387 78704 6 Garbino Guilherme Siniciato Terra Costa Henrique C 2015 Some nomenclatural notes regarding authorship and dates of New World monkeys Primates Platyrrhini PDF Shernornia 2 3 21 27 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Aralik 2021 J M Burkart E Fehr C Efferson und C P van Schaik Other regarding preferences in a nonhuman primate Common marmosets provision food altruistically In PNAS 104 50 2007 19762 19766 PDF 27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Garbino Guilherme S T Martins Junior Antonio M G 2018 Phenotypic evolution in marmoset and tamarin monkeys Cebidae Callitrichinae and a revised genus level classification Molecular Phylogenetics and Evolution 118 156 171 doi 10 1016 j ympev 2017 10 002 PMID 28989098 Rylands Anthony B Eckhard W Heymann Jessica Lynch Alfaro Janet C Buckner Christian Roos Christian Matauschek Jean P Boubli Ricardo Sampaio and Russell A Mittermeier 2016 PDF Zoological Journal of the Linnean Society 177 4 1003 1028 doi 10 1111 zoj 12386 28 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Sampaio April 2015 Re description and assessment of the taxonomic status of Saguinus fuscicollis cruzlimai Hershkovitz 1966 Primates Callitrichinae Primates 56 2 131 144 doi 10 1007 s10329 015 0458 2 PMID 25688005