Massagetler, MÖ 6. yüzyıllarda Orta Asya'nın güney bölgelerinde Persler'in komşusu olan bir göçebe devlettir. Sakalar'ın batıya doğru göçüp bu bölgede devlet kurmalarının nedeni Eski Yunan'da yaşamış ünlü tarihçi Herodot'a göre Massagetlerin baskısıdır. Kimi kaynaklara göre Pers hükümdarı Büyük Kiros'un da öldüğü Siriderya kıyısında yapılan savaş Sakalar'la değil Massagetler'le yapılmıştır.
Hazar Denizi ile Aral Gölünün doğusunda yaşadıkları söylenmektedir. Masaget adı "balık yiyenler" anlamında olduğu savunulmaktadır. MÖ 530 yılında Pers kralı Kiros'un seferi vesilesi ile daha iyi bilinen bu Massaget Kraliçesi Tomris kumandasında, Pers ordusunu mağlup ederek Kiros'un ölümüne sebebiyet vermişlerdi. Strabon ise Kiros'un savaşmış olduğu Massagetlerin büyük bir göçebe halk olduğunu veya konfederasyon olduğunu onlardan bir kısmının dağlarda, bir kısmının ovalarda, bir kısmının da bataklık ve adalarda yaşadıklarını anlatmaktadır. Massagetler balıkçı ve toplayıcı iptidai bir toplumdu. Pers Kralı Kirus MÖ 530/528'deki ölümünden, Bactria Grek Krallığının düşüşüne kadar (tahminen MÖ 130) Batı Türkistan'daki en güçlü yönetim Massaget konfederasyonuydu.
Kökenleri
Massagetlerin kökenlerini kesin olarak ortaya koyacak bulgular bulunmamakla beraber kayda değer iki önemli yaklaşım bulunmaktadır.
İrani iddiası
Massagetlerin kökenlerinin İrani olduğuna dair görüşler ve iddialar bulunmaktadır.
İrani dil konuşan toplulukların ağırlıklı olduğu fakat Turani unsurlarının da elde edilen kaynaklarla tespit edildiği bir konfederasyon iddiaları da bulunmaktadır.
Türki iddiası
Öte yandan Ön Türk oldukları ve Ön Türk ilişiği olduğuna dair görüşler ve iddialar bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Turk Tarihine Giris - Salim Cohce, s.26
- ^ Grousset, René. The Empire of the Steppes. Rutgers University Press, 1989, , s.547.
- ^ Gershevitch, I.; Fisher, William Bayne; Boyle, John Andrew; Yarshater, Ehsan; Frye, Richard Nelson (1968). The Cambridge History of Iran. Cambridge University Press. p. 48. ISBN 9780521200912.
- ^ Wilcox, Peter. Rome's Enemies: Parthians and Sassanids. Osprey Publishing, 1986, , p. 9-15
- ^ . World Archaeology (İngilizce). 25 Temmuz 2017. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ . www.britannica.com (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ . scholar.google.com. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ . scholar.google.com. 14 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ Gorder, A. Christian Van (2010). Christianity in Persia and the Status of Non-muslims in Iran (İngilizce). Rowman & Littlefield. ISBN . 29 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ . www.goodreads.com. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ Salam‐Liebich, Hayat (1992). "Masterpieces of Persian Textiles from the Montreal Museum of Fine Arts Collection". Iranian Studies. 25 (1-2): 19-29. doi:10.1080/00210869208701765. ISSN 0021-0862. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ Kessler, P. L. . www.historyfiles.co.uk (İngilizce). 24 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ . www.livius.org. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. . iranicaonline.org (İngilizce). 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ . Encyclopaedia of Islam, THREE. 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "Archäologische Mitteilungen aus Iran". Orientalistische Literaturzeitung. 87 (1). Ocak 1992. doi:10.1524/olzg.1992.87.1.49a. ISSN 2196-6877. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ The Cambridge history of Iran. W. B. Fisher. Cambridge,: University Press. 1968-1991. ISBN . OCLC 745412. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ Grousset, René (1970). The empire of the steppes : a history of central Asia. Naomi Walford. New Brunswick, N.J. ISBN . OCLC 90972. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ Gera, Deborah Levine (1997). Warrior women : the anonymous Tractatus de mulieribus. Leiden: E.J. Brill. ISBN . OCLC 605398940.
- ^ The Cambridge ancient history. I. E. S. Edwards, C. J. Gadd, N. G. L. Hammond, John Boardman, David M. Lewis, F. W. Walbank, A. E. Astin, J. A. Crook, A. W. Lintott (3. bas.). Cambridge. 1970. ISBN . OCLC 121060. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ Vogelsang, W. J. (1992). The rise and organisation of the Achaemenid Empire : the eastern Iranian evidence. Leiden: Brill. ISBN . OCLC 26158953.
- ^ History of civilizations of Central Asia. Ahmad Hasan Dani, V. M. Masson, J. Harmatta, Baij Nath Puri, G. F. Etemadi, B. A. Litvinskiĭ, Guangda Zhang, R. Shabani Samghabadi, Muḣammad Osimī. Paris: Unesco. 1992-2005. ISBN . OCLC 28186754. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ DURMUŞ, İ . "MASSAGETLER". Bilig (1996 ): 86-91
- ^ MEMİŞ, Ekrem 1987 İskitlerin Tarihi. Konya Selçuk Üniversitesi Yayınları,s, 9-16
- ^ TOGAN, A. ZekiVelidi 1987 "Sakalar (VI)", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi. 23, 29- 34.
- ^ BAKIR, A, ŞENOL, F . "AZERBAYCAN'IN GÖZBEBEĞİ BAKÜ ŞEHRİNE GENEL BİR BAKIŞ (ESKİ ÇAĞLARDAN ORTA ÇAĞ’IN SONUNA KADAR)". Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi 2 (2020 ): 87-122
- ^ Türkler, Cilt: 1 İLK ÇAĞ. YENİ TÜRKİYE YAYINLARI 2002 ANKARA. S: 963-970
- ^ Massagettai",HERRMANN, Albert 1930 “Massagettai”, Paulys Real Encyclopâdie der Classischen Altertumsvrissenschaft XIV,2,2123-2129
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Massagetler MO 6 yuzyillarda Orta Asya nin guney bolgelerinde Persler in komsusu olan bir gocebe devlettir Sakalar in batiya dogru gocup bu bolgede devlet kurmalarinin nedeni Eski Yunan da yasamis unlu tarihci Herodot a gore Massagetlerin baskisidir Kimi kaynaklara gore Pers hukumdari Buyuk Kiros un da oldugu Siriderya kiyisinda yapilan savas Sakalar la degil Massagetler le yapilmistir MO 323 te Asya Hazar Denizi ile Aral Golunun dogusunda yasadiklari soylenmektedir Masaget adi balik yiyenler anlaminda oldugu savunulmaktadir MO 530 yilinda Pers krali Kiros un seferi vesilesi ile daha iyi bilinen bu Massaget Kralicesi Tomris kumandasinda Pers ordusunu maglup ederek Kiros un olumune sebebiyet vermislerdi Strabon ise Kiros un savasmis oldugu Massagetlerin buyuk bir gocebe halk oldugunu veya konfederasyon oldugunu onlardan bir kisminin daglarda bir kisminin ovalarda bir kisminin da bataklik ve adalarda yasadiklarini anlatmaktadir Massagetler balikci ve toplayici iptidai bir toplumdu Pers Krali Kirus MO 530 528 deki olumunden Bactria Grek Kralliginin dususune kadar tahminen MO 130 Bati Turkistan daki en guclu yonetim Massaget konfederasyonuydu KokenleriMassagetlerin kokenlerini kesin olarak ortaya koyacak bulgular bulunmamakla beraber kayda deger iki onemli yaklasim bulunmaktadir Irani iddiasi Massagetlerin kokenlerinin Irani olduguna dair gorusler ve iddialar bulunmaktadir Irani dil konusan topluluklarin agirlikli oldugu fakat Turani unsurlarinin da elde edilen kaynaklarla tespit edildigi bir konfederasyon iddialari da bulunmaktadir Turki iddiasi Ote yandan On Turk olduklari ve On Turk ilisigi olduguna dair gorusler ve iddialar bulunmaktadir Kaynakca Turk Tarihine Giris Salim Cohce s 26 Grousset Rene The Empire of the Steppes Rutgers University Press 1989 ISBN 0 8135 1304 9 s 547 Gershevitch I Fisher William Bayne Boyle John Andrew Yarshater Ehsan Frye Richard Nelson 1968 The Cambridge History of Iran Cambridge University Press p 48 ISBN 9780521200912 Wilcox Peter Rome s Enemies Parthians and Sassanids Osprey Publishing 1986 0 85045 688 6 p 9 15 World Archaeology Ingilizce 25 Temmuz 2017 26 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 www britannica com Ingilizce 15 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 scholar google com 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 scholar google com 14 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 Gorder A Christian Van 2010 Christianity in Persia and the Status of Non muslims in Iran Ingilizce Rowman amp Littlefield ISBN 978 0 7391 3609 6 29 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2022 www goodreads com 28 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 Salam Liebich Hayat 1992 Masterpieces of Persian Textiles from the Montreal Museum of Fine Arts Collection Iranian Studies 25 1 2 19 29 doi 10 1080 00210869208701765 ISSN 0021 0862 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2022 Kessler P L www historyfiles co uk Ingilizce 24 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 www livius org 16 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 Foundation Encyclopaedia Iranica iranicaonline org Ingilizce 10 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2022 Encyclopaedia of Islam THREE 5 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Archaologische Mitteilungen aus Iran Orientalistische Literaturzeitung 87 1 Ocak 1992 doi 10 1524 olzg 1992 87 1 49a ISSN 2196 6877 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 The Cambridge history of Iran W B Fisher Cambridge University Press 1968 1991 ISBN 0 521 06935 1 OCLC 745412 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Grousset Rene 1970 The empire of the steppes a history of central Asia Naomi Walford New Brunswick N J ISBN 0 8135 0627 1 OCLC 90972 22 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Gera Deborah Levine 1997 Warrior women the anonymous Tractatus de mulieribus Leiden E J Brill ISBN 978 90 04 32988 1 OCLC 605398940 The Cambridge ancient history I E S Edwards C J Gadd N G L Hammond John Boardman David M Lewis F W Walbank A E Astin J A Crook A W Lintott 3 bas Cambridge 1970 ISBN 0 521 85073 8 OCLC 121060 8 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Vogelsang W J 1992 The rise and organisation of the Achaemenid Empire the eastern Iranian evidence Leiden Brill ISBN 90 04 09682 5 OCLC 26158953 History of civilizations of Central Asia Ahmad Hasan Dani V M Masson J Harmatta Baij Nath Puri G F Etemadi B A Litvinskiĭ Guangda Zhang R Shabani Samghabadi Muḣammad Osimi Paris Unesco 1992 2005 ISBN 92 3 102719 0 OCLC 28186754 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 DURMUS I MASSAGETLER Bilig 1996 86 91 MEMIS Ekrem 1987 Iskitlerin Tarihi Konya Selcuk Universitesi Yayinlari s 9 16 TOGAN A ZekiVelidi 1987 Sakalar VI Belgelerle Turk Tarihi Dergisi 23 29 34 BAKIR A SENOL F AZERBAYCAN IN GOZBEBEGI BAKU SEHRINE GENEL BIR BAKIS ESKI CAGLARDAN ORTA CAG IN SONUNA KADAR Genel Turk Tarihi Arastirmalari Dergisi 2 2020 87 122 Turkler Cilt 1 ILK CAG YENI TURKIYE YAYINLARI 2002 ANKARA S 963 970 Massagettai HERRMANN Albert 1930 Massagettai Paulys Real Encyclopadie der Classischen Altertumsvrissenschaft XIV 2 2123 2129