Mastoidit kafatası tabanında bulunan, temrporal kemiğin bir parçası olan ve içierisinde hava hücreleri olan mastoid parçanın enfeksiyonu olarak tanımlanır. Enfeksyon mastoid boşluktaki hava hücreleri içerisindeki mukozal yüzeyin infalamasyonudur. Mastoid parça içerisindeki hava hücreleri kulakla bağlantı halindedir. Mastoidit sıklıkla yeterli tedavi edilmemiş akut Orta kulak iltihabı sonucunda gelişir ve eskiden çocukluk çağında ölüm sebeplerinin önemli bir kısmından sorumluydu. Günümüzde gelişmiş antibiyotikler nedeniyle gelişmiş ülkelerde bu hastalıklar daha çok medikal tedavi ile takip edilemkte, cerrahiye nadiren ihtiyaç duyulamktadır. Antibiyotik reçete edilme oranlarında azalma olması günümüzde orta kulak iltihabı artışına sebep olmamıştır. Bunun bir nedeninin çocukluk çağı aşılarından olan Hemofilus ve Streptokok aşıları olduğu düşünülmektedir.Tedavi edilmemiş enfeksiyonlar komşu kemik yapılara ve kafa içi alana yayılarak ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.
Mastoidit | |
---|---|
Kafatasının sol yandan görünümü. Kemik ve sütürlerin anatomik ilişkileri. Mastoid parça merkeze yakın olarak etiketlenmiş yapıdır | |
Uzmanlık | Kulak Burun Boğaz (Otolaringoloji) |
Bulgu ve semptomlar
Mastoiditin en sık semptomları, mastoid parça üzerinde ağrı, şişlik ve hassasiyettir. Kulak ağrısı olabilir. Mastoid kemik çevresinde kızarıklık izlenebilir. Enfeksiyona bağlı ateş ve baş ağrısıda tabloya eşlik edebilir. Yeni doğanlarda ve süt çocuklarında bulgular hastalığa özgü olmayıp, iştahsızlık, ishal, huzursuzluk olarak kendini gösterir. Kulaktan akıntı ileri dönem hastalarda ortaya çıkabilir ve uykudan uyanma döneminde yastıkta kahverengi lekeler olarak kendini gösterebilir.
Patofizyoloji
Mastoidit oluşumu orta kulaktan mastoid hava hücrelerine geçen enfeksiyon ajanlarının neden olduğu bir enfeksiyondur. Hastalığa en sık sebep olan ajanlar: Streptokokkus pnömonia, Streptokokkus piyojenes, Stafilokokkus aureus, Hemofilus influemza ve . Nadir de olsa Pseudomonas aeruginosa, diğer gram negatif basiller ve 'de bu enfeksiyonlara sebep olabilir. Kronik orta kulak iltihabında ise en sık etkenler Pseudomonas aeruginosa, Enterobakter familyası, Stafilokokkus aureus ve anaerob bakterilerdir. Bazı mastoiditler adı verilen, orta kulakta skuamoz hücre ile çevrili keseyle karakterize bir hastalık sebebiyle de ortaya çıkabilirler. Kolestatomlar sık tekrarlayan orta kulak iltihaplarına sebep olurlar.Kolestatom düzgün tedavi edilmezse mastoid kemiği erode eder, mastoidite sebep olur ve ardından ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.
Tanı
Mastoidit tanısı klinik muayene ve hastanın hikâyesine dayanılarak konur. Görüntüleme yöntemleri ise tanıya katkı sağlar. Tanı için standart görüntüleme yöntemi manyetik rezonans görüntülemedir fakat bilgisayarlı tomografi de tanı amacıyla kullanılmaktadır. BT özellikle kemikteki erozyonu, enfeksiyonun fasiyal sinire yakınlığını ve beyne ne kadar yakın olduğunu daha net gösterir. İki boyutlu (2-D) X-ray görüntüler tanıda faydalı değildir. Eğer kulaktan akıntı varsa etken tanımlama için kültür gönderilebilir. Eğer hasta kültür öncesinde antibiyotik kullanmaya başlamışsa kültür sonucu negatif gelebilir. Gerekli olduğu durumlarda son aşamada mastoid kemiğin durumunu ve çevre yapıları değerlendirmek için keşif (eksploratif) cerrahisi yapılabilir.
Tedavi
Antibiyotikler düzenli şekilde ve gerektiği süre kullanılırsa genellikle enfeksiyonlar yayılmadan kontrol altına alınır. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde mastoidit görülme ihtimali düşüktür. Birçok kulak enfeksiyonu bebeklerde, özellikle östaki borusunun gelişmemesine bağlı akıntıların boşalamamasına bağlı ortaya çıkar. Gelişmiş ülkerlerde mastoiditin ilk aşama tedavisi intravenöz antibiyotik tedavisidir. Başlangıçta geniş etkili gibi antibiyotikler kullanılır. Kültür sonuçlarına göre elde edilen organizmaya yönelik antibiyogramda görülen etkili antibiyotiğe geçilir. Enfeksiyonun tam kontrolu için uzun süreli antibiyotik kullanımı gerekebilir. Antibiyotik tedavisine yanıt alınamazsa mavcut tedavi devam ederken cerrahi işlem uygulanır. En sık kullanılan işlem kulak zarına yapılan küçük bir kesidir (miringotomi). Bunun dışında drenajı sağlayacak şekilde kulak zarına tüp de yerleştirilebilir (tüp timpanoplasti). Bu uygulamalar orta kulaktan püy içeriğinin dışarı doğru boşalmasını sağlar. Haftalar veya aylar içerisinde ise tüp kendiliğinden düşer, kulak zarındaki defekt ise kendiliğinden iyileşir. Eğer uygulanan bu tedaviye de yanıt alınamazsa mastoid kemiğin enfekte kısmının cerrahi olarak çıkarılması işlemi (mastoidektomi) yapılır.
Prognoz
Erken tedavi bu enfeksiyonun tedavisinde en önemli adımdır. Antibiyotiklerin mastoid kemiğin alt kısmına etkileri zayıf olduğundan tedavi tam olarak yapılamayabilir veya hastalık bu nedenle sık tekrar edebilir. Mastoidit komşu yapıların enfeksiyonları ile giden bir takım komplikasyonlara sebep olabilir. Enfekiyon iç kulaktaki labirente ulaşabilir ve vertigoya sebep olabilir. Ayrıca işitme kaybı ve yüzde mimik kaslarının fonksiyon kaybıyla (tek taraflı) giden fasiyal sinir paralizisine sebep olabilir. Kemik ile periost arasında püy birikime bağlı subperiosteal abse ve boyunda SCM kası altında abseleşme olarak ifade edilen sebep olabilir. Ciddi enfeksiyonlar iltihabın beyine yayılmasına sebep olabilir. Menenjit (beyin zarı iltihabı), epidural abse (kemik ile beyin zarı arasındaki enfeksiyon, dural venöz tromboflebit veya sebep olabilir.
Epidemiyoloji
Amerika Birleşik Devletleri ve benzer derecede gelişmiş ülkelerde mastoidit görülme sıklığı % 0.004 civarındadır fakat bu oran gelişmekte olan ülkelerde daha sıktır. En sık etkilenen yaş grubu 2-13 aylık süt çocuklarıdır. Cinsiyetler arası fark yoktur
Kaynakça
- ^ Diseases of ear nose & throat by PL dhingra & shruti dhingra. published by elsevier
- ^ a b c d . medlineplus.gov (İngilizce). 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ a b "Ear Infections: Diagnosis and Treatment". WebMD (İngilizce). 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f . 6 Nisan 2020. 4 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ "What to Do About Ear Infections". WebMD (İngilizce). 3 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ Nussinovitch, Nussinovitch (Nisan 2004). "Acute mastoiditis in children: epidemiologic, clinical, microbiologic, and therapeutic aspects over past years". Clinical pediatrics. 43 (3). ss. 261-7. doi:10.1177/000992280404300307. (PMID) 15094950.
- ^ a b Brook, Brook (Ekim 2005). "The role of anaerobic bacteria in acute and chronic mastoiditis". Anaerobe. 11 (5). ss. 252-7. doi:10.1016/j.anaerobe.2005.03.005. (PMID) 16701580.
- ^ a b Bakhos, Bakhos (Nisan 2011). "Conservative management of acute mastoiditis in children". Archives of otolaryngology--head & neck surgery. 137 (4). ss. 346-50. doi:10.1001/archoto.2011.29. (PMID) 21502472.
Harici kaynaklar
Sınıflandırma | D
|
---|---|
Dış kaynaklar |
|
Wikimedia Commons'ta Mastoidit ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mastoidit kafatasi tabaninda bulunan temrporal kemigin bir parcasi olan ve icierisinde hava hucreleri olan mastoid parcanin enfeksiyonu olarak tanimlanir Enfeksyon mastoid bosluktaki hava hucreleri icerisindeki mukozal yuzeyin infalamasyonudur Mastoid parca icerisindeki hava hucreleri kulakla baglanti halindedir Mastoidit siklikla yeterli tedavi edilmemis akut Orta kulak iltihabi sonucunda gelisir ve eskiden cocukluk caginda olum sebeplerinin onemli bir kismindan sorumluydu Gunumuzde gelismis antibiyotikler nedeniyle gelismis ulkelerde bu hastaliklar daha cok medikal tedavi ile takip edilemkte cerrahiye nadiren ihtiyac duyulamktadir Antibiyotik recete edilme oranlarinda azalma olmasi gunumuzde orta kulak iltihabi artisina sebep olmamistir Bunun bir nedeninin cocukluk cagi asilarindan olan Hemofilus ve Streptokok asilari oldugu dusunulmektedir Tedavi edilmemis enfeksiyonlar komsu kemik yapilara ve kafa ici alana yayilarak ciddi komplikasyonlara sebep olabilir MastoiditKafatasinin sol yandan gorunumu Kemik ve suturlerin anatomik iliskileri Mastoid parca merkeze yakin olarak etiketlenmis yapidirUzmanlikKulak Burun Bogaz Otolaringoloji Bulgu ve semptomlarSubperiosteal absenin eslik ettigi mastoidit Mastoiditin en sik semptomlari mastoid parca uzerinde agri sislik ve hassasiyettir Kulak agrisi olabilir Mastoid kemik cevresinde kizariklik izlenebilir Enfeksiyona bagli ates ve bas agrisida tabloya eslik edebilir Yeni doganlarda ve sut cocuklarinda bulgular hastaliga ozgu olmayip istahsizlik ishal huzursuzluk olarak kendini gosterir Kulaktan akinti ileri donem hastalarda ortaya cikabilir ve uykudan uyanma doneminde yastikta kahverengi lekeler olarak kendini gosterebilir PatofizyolojiMastoid parca icerisindeki hava hucreleri gosterilmektedir Mastoidit olusumu orta kulaktan mastoid hava hucrelerine gecen enfeksiyon ajanlarinin neden oldugu bir enfeksiyondur Hastaliga en sik sebep olan ajanlar Streptokokkus pnomonia Streptokokkus piyojenes Stafilokokkus aureus Hemofilus influemza ve Nadir de olsa Pseudomonas aeruginosa diger gram negatif basiller ve de bu enfeksiyonlara sebep olabilir Kronik orta kulak iltihabinda ise en sik etkenler Pseudomonas aeruginosa Enterobakter familyasi Stafilokokkus aureus ve anaerob bakterilerdir Bazi mastoiditler adi verilen orta kulakta skuamoz hucre ile cevrili keseyle karakterize bir hastalik sebebiyle de ortaya cikabilirler Kolestatomlar sik tekrarlayan orta kulak iltihaplarina sebep olurlar Kolestatom duzgun tedavi edilmezse mastoid kemigi erode eder mastoidite sebep olur ve ardindan ciddi komplikasyonlara sebep olabilir TaniBilgisayarli tomografi 44 yasinda kadin Sag kulakta resimde sol taraf orta kulak iltihabi tek ok ve mastoidit cift ok gosterilmistir Dis kulak yolunun ise kismen tikali oldugu gorulmektedir uclu ok Mastoidit tanisi klinik muayene ve hastanin hikayesine dayanilarak konur Goruntuleme yontemleri ise taniya katki saglar Tani icin standart goruntuleme yontemi manyetik rezonans goruntulemedir fakat bilgisayarli tomografi de tani amaciyla kullanilmaktadir BT ozellikle kemikteki erozyonu enfeksiyonun fasiyal sinire yakinligini ve beyne ne kadar yakin oldugunu daha net gosterir Iki boyutlu 2 D X ray goruntuler tanida faydali degildir Eger kulaktan akinti varsa etken tanimlama icin kultur gonderilebilir Eger hasta kultur oncesinde antibiyotik kullanmaya baslamissa kultur sonucu negatif gelebilir Gerekli oldugu durumlarda son asamada mastoid kemigin durumunu ve cevre yapilari degerlendirmek icin kesif eksploratif cerrahisi yapilabilir TedaviMastoidektomilerde giris ucgeni Antibiyotikler duzenli sekilde ve gerektigi sure kullanilirsa genellikle enfeksiyonlar yayilmadan kontrol altina alinir Bu nedenle gelismis ulkelerde mastoidit gorulme ihtimali dusuktur Bircok kulak enfeksiyonu bebeklerde ozellikle ostaki borusunun gelismemesine bagli akintilarin bosalamamasina bagli ortaya cikar Gelismis ulkerlerde mastoiditin ilk asama tedavisi intravenoz antibiyotik tedavisidir Baslangicta genis etkili gibi antibiyotikler kullanilir Kultur sonuclarina gore elde edilen organizmaya yonelik antibiyogramda gorulen etkili antibiyotige gecilir Enfeksiyonun tam kontrolu icin uzun sureli antibiyotik kullanimi gerekebilir Antibiyotik tedavisine yanit alinamazsa mavcut tedavi devam ederken cerrahi islem uygulanir En sik kullanilan islem kulak zarina yapilan kucuk bir kesidir miringotomi Bunun disinda drenaji saglayacak sekilde kulak zarina tup de yerlestirilebilir tup timpanoplasti Bu uygulamalar orta kulaktan puy iceriginin disari dogru bosalmasini saglar Haftalar veya aylar icerisinde ise tup kendiliginden duser kulak zarindaki defekt ise kendiliginden iyilesir Eger uygulanan bu tedaviye de yanit alinamazsa mastoid kemigin enfekte kisminin cerrahi olarak cikarilmasi islemi mastoidektomi yapilir PrognozErken tedavi bu enfeksiyonun tedavisinde en onemli adimdir Antibiyotiklerin mastoid kemigin alt kismina etkileri zayif oldugundan tedavi tam olarak yapilamayabilir veya hastalik bu nedenle sik tekrar edebilir Mastoidit komsu yapilarin enfeksiyonlari ile giden bir takim komplikasyonlara sebep olabilir Enfekiyon ic kulaktaki labirente ulasabilir ve vertigoya sebep olabilir Ayrica isitme kaybi ve yuzde mimik kaslarinin fonksiyon kaybiyla tek tarafli giden fasiyal sinir paralizisine sebep olabilir Kemik ile periost arasinda puy birikime bagli subperiosteal abse ve boyunda SCM kasi altinda abselesme olarak ifade edilen sebep olabilir Ciddi enfeksiyonlar iltihabin beyine yayilmasina sebep olabilir Menenjit beyin zari iltihabi epidural abse kemik ile beyin zari arasindaki enfeksiyon dural venoz tromboflebit veya sebep olabilir EpidemiyolojiAmerika Birlesik Devletleri ve benzer derecede gelismis ulkelerde mastoidit gorulme sikligi 0 004 civarindadir fakat bu oran gelismekte olan ulkelerde daha siktir En sik etkilenen yas grubu 2 13 aylik sut cocuklaridir Cinsiyetler arasi fark yokturKaynakca Diseases of ear nose amp throat by PL dhingra amp shruti dhingra published by elsevier a b c d medlineplus gov Ingilizce 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2020 a b Ear Infections Diagnosis and Treatment WebMD Ingilizce 17 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2020 a b c d e f 6 Nisan 2020 4 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2020 What to Do About Ear Infections WebMD Ingilizce 3 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2020 Nussinovitch Nussinovitch Nisan 2004 Acute mastoiditis in children epidemiologic clinical microbiologic and therapeutic aspects over past years Clinical pediatrics 43 3 ss 261 7 doi 10 1177 000992280404300307 PMID 15094950 a b Brook Brook Ekim 2005 The role of anaerobic bacteria in acute and chronic mastoiditis Anaerobe 11 5 ss 252 7 doi 10 1016 j anaerobe 2005 03 005 PMID 16701580 a b Bakhos Bakhos Nisan 2011 Conservative management of acute mastoiditis in children Archives of otolaryngology head amp neck surgery 137 4 ss 346 50 doi 10 1001 archoto 2011 29 PMID 21502472 Harici kaynaklarSiniflandirmaDMeSH D008417Dis kaynaklarPatient UK MastoiditWikimedia Commons ta Mastoidit ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir