Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mathieu Kérékou (d. 2 Eylül 1933 - ö. 14 Ekim 2015), Beninli siyasetçi. Kérékou, Afrika ülkesi Benin'de 1972-1991 ile 1996-2006 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Ülkesinin isminin Dahomey olduğu bir dönemde, 1972 yılında gerçekleştirdiği darbe ile başa geçen Kérékou, otoriter ve sosyalist yönetimi neticesinde ülkesinin ismini 1975 yılında Benin Halk Cumhuriyeti olarak değiştirmiş, 1991 yılında rejim değişikliğine gidilerek ülkenin ismi Benin Cumhuriyeti olmuştur. Kérékou bu süreçte ülkesinin üç farklı isim döneminde de başkanlık makamında bulunmuştur.
| Mathieu Kérékou | |
|---|---|
 | |
| 15. | |
| Görev süresi 26 Ekim 1972 - 4 Nisan 1991 | |
| Yerine geldiği | Justin Ahomadegbé-Tomêtin |
| Yerine gelen | Nicéphore Dieudonné Soglo |
| 17. | |
| Görev süresi 4 Nisan 1996 - 6 Nisan 2006 | |
| Yerine geldiği | Nicéphore Dieudonné Soglo |
| Yerine gelen | Thomas Yayi Boni |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 2 Eylül 1933 |
| Ölüm | 14 Ekim 2015 Cotonou |
Ülkenin kuzey bölgesinde yer alan ve o dönem Fransa kolonisi olan Dahomey'in şehrinde dünyaya gelmiştir. Askerlik döneminde Fransa ordusuna katılan Kérékou, ilerleyen süreçte askeri eğitim alabilmek adına Senegal'e ve günümüzde Mali'nin kurulu olduğu bölgelere gitmiştir. 1960 yılında ülkesinin bağımsızlığa kavuşması neticesinde 1961 yılında Fransa ordusundan ayrılarak ülkesinin ordusuna dahil olmuş, o dönem ülkenin ilk devlet başkanı olan Coutoucou Hubert Maga'nın emir subayı olarak göreve başlamıştır. 1967 yılında ordu içerisindeki genç subayların devlet başkanı Christophe Soglo'ya karşı gerçekleştirilen darbenin üyelerinden biri olan Kérékou, 1968 yılında gittiği Fransa'da iki yıl boyunca askeri eğitim görmüş, 1970 yılında döndüğü ülkesinde de Genelkurmay Başkanlığı'na getirilmiştir.
26 Ekim 1972 yılında dönemin devlet başkanı Justin Ahomadegbé-Tomêtin'e karşı gerçekleştirdiği darbe neticesinde yönetimi ele alan Kérékou, Ahomadegbé-Tomêtin ile birlikte bu süreçte dönüşümlü başkanlık sistemi ile yönetim konseyini oluşturan diğer iki eski devlet başkanları Sourou-Migan Apithy ve Coutoucou Hubert Maga'yı hapse atmış, her üç eski devlet başkanı ancak 1981 yılında özgürlüğüne kavuşabilmiştir.
Kendisini devlet başkanı ilan eden Kérékou, ülkeyi sosyalist ve otoriter bir düzen ile yönetmiştir. Kérékou'un amacı ülkesi ile Afrika'nın Küba'sı'nı oluşturmaktı. Kérékou ayrıca 1974 yılında oluşturulan politbüronun da başkanlığını üstlenmiştir. Aralık 1975'te ülke ismini Dahomey yerine Benin olarak adlandırılan Kérékou, resmi olarak ülkenin ismini Benin Halk Cumhuriyeti yapmıştır. Otoriter tek partili sistemde kurduğu Parti de la révolution populaire du Bénin önderliğinde girdiği 1979, 1984 ve 1989 yıllarındaki seçimlerden büyük fark ile galip ayrılan Kérékou, bağımsız ülkesinin ilk on iki yılında birçok askerî darbe ile çoğu çok kısa bir dönem için dokuz farklı isim devlet başkanlığı makamına gelmişken, kendi iktidarı 18 yıl boyunca kesintisiz sürmüştür.
Kérékou, 1980'li yılların sonlarına doğru zayıflayan yönetimi nedeniyle ülkede çok partili siyasi hayatı faaliyete geçirebilme adına ulusal bir konferans çağrısı yapmış, sosyalist otoriter yönetimden de vazgeçerek çok partili siyasi hayatını benimseyeceğini ifade etmiştir. Uluslararası baskının yanı sıra o dönemde Benin'in desteklediği ve destek gördüğü Doğu Bloku'nun da dağılması bu süreçte alınan kararlarda etkili olmuştur. Bu süreçte ülkenin ismi Benin Cumhuriyeti olarak değiştirilen ülkede 1991 yılında gerçekleştirilen seçimleri Nicéphore Dieudonné Soglo'ya karşı kaybeden Kérékou, bir sonraki seçimlerde Soglo'ya karşı yeniden aday olmuş ve seçimleri kazanarak beş yıl sonra yeniden devlet başkanlığı makamına gelmiştir. 2001 yılındaki seçimlerden de zaferle ayrılan Kérékou, 2006 yılına kadar bu görevde kalmıştır.
11 Mart 2005 tarihinde yaptığı açıklamada, Nisan 2006'da gerçekleştirilecek seçimlerde bir kez daha aday olma arzusunu açıklasa da, ülke anayasası en fazla iki dönem yönetime izin vermesinin yanı sıra devlet başkanının yaşının 70 yaşından fazla olmamasını ön görmekteydi. Kendisinin bu doğrultuda bir anayasa değişikliği talebi meclis tarafından kabul görmemesi üzerine 2006 seçimlerine katılamamıştır. Mart 2006'da görevi seçilen yeni devlet başkanı Thomas Yayi Boni devretmiştir.
Devlet başkanlığı görevi tamamlandıktan sonra siyasetin dışında kalmayı tercih eden Kérékou, zamanının çoğunu Cotonou ile doğum yeri bölgesi olan Benin'in kuzeyinde 'da geçirmiştir. 2014 yılında geçirdiği kalp krizi sonrası Paris'e giden Kérékou, gerekli tedaviyi gördükten sonra Benin'e geri dönmüştür. Süreç içerisinde kalp sorunları yaşamaya devam eden Kérékou, 14 Ekim 2015'te 82 yaşında Cotonou'da ölmüştür.
Özel hayatı
Kérékou, 1980 yılında gerçekleştirdiği Libya ziyareti ve Muammer Kaddafi görüşmeleri sonrasında İslamiyet dinini seçtiğini ve adını Ahmet olarak değiştirdiğini açıklamıştır. Ancak süreç içerisinde yeniden Mathieu adını alan Kérékou, tekrar Hristiyan olmuştur. O dönem Kérékou'un müslüman olmasının arkasında Kaddafi'den elde edebileceği maddi yardımların önemli rol oynadığı konuşulmuş, kendisinden bu yardımlara karşılık islamiyete geçmesinin talep edildiği ifade edilmiştir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Jean Establet: Mathieu Kérékou. L’inamovible président du Bénin. L’Harmattan 1997
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mathieu Kerekou d 2 Eylul 1933 o 14 Ekim 2015 Beninli siyasetci Kerekou Afrika ulkesi Benin de 1972 1991 ile 1996 2006 yillari arasinda devlet baskanligi makaminda bulunmustur Ulkesinin isminin Dahomey oldugu bir donemde 1972 yilinda gerceklestirdigi darbe ile basa gecen Kerekou otoriter ve sosyalist yonetimi neticesinde ulkesinin ismini 1975 yilinda Benin Halk Cumhuriyeti olarak degistirmis 1991 yilinda rejim degisikligine gidilerek ulkenin ismi Benin Cumhuriyeti olmustur Kerekou bu surecte ulkesinin uc farkli isim doneminde de baskanlik makaminda bulunmustur Mathieu Kerekou15 Gorev suresi 26 Ekim 1972 4 Nisan 1991Yerine geldigi Justin Ahomadegbe TometinYerine gelen Nicephore Dieudonne Soglo17 Gorev suresi 4 Nisan 1996 6 Nisan 2006Yerine geldigi Nicephore Dieudonne SogloYerine gelen Thomas Yayi BoniKisisel bilgilerDogum 2 Eylul 1933Olum 14 Ekim 2015 Cotonou Ulkenin kuzey bolgesinde yer alan ve o donem Fransa kolonisi olan Dahomey in sehrinde dunyaya gelmistir Askerlik doneminde Fransa ordusuna katilan Kerekou ilerleyen surecte askeri egitim alabilmek adina Senegal e ve gunumuzde Mali nin kurulu oldugu bolgelere gitmistir 1960 yilinda ulkesinin bagimsizliga kavusmasi neticesinde 1961 yilinda Fransa ordusundan ayrilarak ulkesinin ordusuna dahil olmus o donem ulkenin ilk devlet baskani olan Coutoucou Hubert Maga nin emir subayi olarak goreve baslamistir 1967 yilinda ordu icerisindeki genc subaylarin devlet baskani Christophe Soglo ya karsi gerceklestirilen darbenin uyelerinden biri olan Kerekou 1968 yilinda gittigi Fransa da iki yil boyunca askeri egitim gormus 1970 yilinda dondugu ulkesinde de Genelkurmay Baskanligi na getirilmistir 26 Ekim 1972 yilinda donemin devlet baskani Justin Ahomadegbe Tometin e karsi gerceklestirdigi darbe neticesinde yonetimi ele alan Kerekou Ahomadegbe Tometin ile birlikte bu surecte donusumlu baskanlik sistemi ile yonetim konseyini olusturan diger iki eski devlet baskanlari Sourou Migan Apithy ve Coutoucou Hubert Maga yi hapse atmis her uc eski devlet baskani ancak 1981 yilinda ozgurlugune kavusabilmistir Kendisini devlet baskani ilan eden Kerekou ulkeyi sosyalist ve otoriter bir duzen ile yonetmistir Kerekou un amaci ulkesi ile Afrika nin Kuba si ni olusturmakti Kerekou ayrica 1974 yilinda olusturulan politburonun da baskanligini ustlenmistir Aralik 1975 te ulke ismini Dahomey yerine Benin olarak adlandirilan Kerekou resmi olarak ulkenin ismini Benin Halk Cumhuriyeti yapmistir Otoriter tek partili sistemde kurdugu Parti de la revolution populaire du Benin onderliginde girdigi 1979 1984 ve 1989 yillarindaki secimlerden buyuk fark ile galip ayrilan Kerekou bagimsiz ulkesinin ilk on iki yilinda bircok askeri darbe ile cogu cok kisa bir donem icin dokuz farkli isim devlet baskanligi makamina gelmisken kendi iktidari 18 yil boyunca kesintisiz surmustur Kerekou 1980 li yillarin sonlarina dogru zayiflayan yonetimi nedeniyle ulkede cok partili siyasi hayati faaliyete gecirebilme adina ulusal bir konferans cagrisi yapmis sosyalist otoriter yonetimden de vazgecerek cok partili siyasi hayatini benimseyecegini ifade etmistir Uluslararasi baskinin yani sira o donemde Benin in destekledigi ve destek gordugu Dogu Bloku nun da dagilmasi bu surecte alinan kararlarda etkili olmustur Bu surecte ulkenin ismi Benin Cumhuriyeti olarak degistirilen ulkede 1991 yilinda gerceklestirilen secimleri Nicephore Dieudonne Soglo ya karsi kaybeden Kerekou bir sonraki secimlerde Soglo ya karsi yeniden aday olmus ve secimleri kazanarak bes yil sonra yeniden devlet baskanligi makamina gelmistir 2001 yilindaki secimlerden de zaferle ayrilan Kerekou 2006 yilina kadar bu gorevde kalmistir 11 Mart 2005 tarihinde yaptigi aciklamada Nisan 2006 da gerceklestirilecek secimlerde bir kez daha aday olma arzusunu aciklasa da ulke anayasasi en fazla iki donem yonetime izin vermesinin yani sira devlet baskaninin yasinin 70 yasindan fazla olmamasini on gormekteydi Kendisinin bu dogrultuda bir anayasa degisikligi talebi meclis tarafindan kabul gormemesi uzerine 2006 secimlerine katilamamistir Mart 2006 da gorevi secilen yeni devlet baskani Thomas Yayi Boni devretmistir Devlet baskanligi gorevi tamamlandiktan sonra siyasetin disinda kalmayi tercih eden Kerekou zamaninin cogunu Cotonou ile dogum yeri bolgesi olan Benin in kuzeyinde da gecirmistir 2014 yilinda gecirdigi kalp krizi sonrasi Paris e giden Kerekou gerekli tedaviyi gordukten sonra Benin e geri donmustur Surec icerisinde kalp sorunlari yasamaya devam eden Kerekou 14 Ekim 2015 te 82 yasinda Cotonou da olmustur Ozel hayatiKerekou 1980 yilinda gerceklestirdigi Libya ziyareti ve Muammer Kaddafi gorusmeleri sonrasinda Islamiyet dinini sectigini ve adini Ahmet olarak degistirdigini aciklamistir Ancak surec icerisinde yeniden Mathieu adini alan Kerekou tekrar Hristiyan olmustur O donem Kerekou un musluman olmasinin arkasinda Kaddafi den elde edebilecegi maddi yardimlarin onemli rol oynadigi konusulmus kendisinden bu yardimlara karsilik islamiyete gecmesinin talep edildigi ifade edilmistir Kaynakca Kerekou 82 yasinda hayatini kaybetti www rulers org sitesinde biyografisi 17 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2015 Ruth Cyr Twentieth Century Africa Sayfa 35 Africa s First Peacekeeping Operation The OAU in Chad 1981 1982 2002 by Terry M Mays Sayfa 61Dis baglantilarJean Establet Mathieu Kerekou L inamovible president du Benin L Harmattan 1997