Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Politbüro (Rusça: политическое бюро; politiçeskoye byuro), Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.
Rusya'da ilk Politbüro, Ekim 1917 sonlarında Bolşevik Partisi Merkez Komitesince hazırlanan ayaklanma sırasında kesintisiz ve esnek bir yönetim mekanizması sağlamak amacıyla oluşturuldu. Bu Politbüro; Lenin, Troçki, Stalin, Zinovyev, Kamenev, Bubnov ve 'dan oluşuyordu. Bolşevik ayaklanmasının başarıya ulaşmasıyla bu Politbüro dağıtıldı. Mart 1919'daki 8. Parti Kongresi, Merkez Komitesine kendi üyeleri arasından beş kişilik yeni bir Politbüro seçme talimatını verdi. Bu organın resmî görevi, Merkez Komitesinin olağan oturumlarını bekleyemeyecek kadar acil sorunlar konusunda karara varmaktı. Çok geçmeden parti ve devlet yönetiminde önemli bir konum üstlenen Politbüro işlev bakımından Merkez Komitesini gölgede bıraktı.
Sovyetler Birliği Komünist Partisinde (SBKP) ve birçok diğer komünist partisinde politik karar organı Politbüronun yanı sıra, partinin gündelik işlerini yöneten, Politbüro kararlarını alt kademelere aktaran, Merkez Komitesi için gündem hazırlayan, tartışılacak konularla ilgili belgeleri sağlayan organ, Genel Sekreter ve en kıdemli birkaç Politbüro üyesinden oluşan Merkez Komitesi Sekreterliği idi. Genel Sekreter böylece Politbüronun en etkili üyesi durumuna geldi. Devrim sonrasında bu makamı elinde tutan Stalin, 1924'te Lenin'in ölümünü izleyen iktidar mücadelesinin ardından Politbüro üzerinde denetleyici bir konum elde etti ve bu organın yanı sıra, bir bütün olarak partiyi de kesin egemenliği altına aldı.
Politbüro 1952'de kaldırıldı ve yerine, üye sayısı daha fazla olan Merkez Komitesi Prezidyumu getirildi. Ertesi yıl ölen Stalin'in kişisel tiranlığa varan yönetiminin ve bu tür uygulamalarının son bulmasıyla bu yeni organ içinde kolektif yönetim anlayışına daha büyük önem verildi. Böylece Prezidyum 1964'te Nikita Kruşçev'i parti genel sekreterliğinden uzaklaştıracak ölçüde güç kazandı. Partinin en üst organı için 1966'da yeniden Politbüro adı benimsendi.
Politbüronun üyeleri görünüşte SBKP Merkez Komitesince seçiliyordu. Fakat gerçekte Politbüro kendi varlığını sürdüren bir organdı. Yeni alınacak üyeler ve görevden uzaklaştırılacak üyeler Politbüroda belirleniyordu.
Sovyet tarihinin büyük bölümünde 12-15 arası asıl üye ile 5-8 arasında aday üyeden oluşan Politbüronun yapısı 1990'daki değişikliklerle Sovyet cumhuriyetlerinin hepsinden birer temsilciyi kapsayacak biçimde genişletildi. Bazı üst düzey hükûmet yetkilileri Politbürodan çıkarıldı; bu düzenlemenin amacı parti üyelikleri süren söz konusu yetkililerin, Devlet Başkanlığı Konseyi üyesi olarak taşıdıkları sorumluluklara ağırlık vermelerini sağlamaktı.
Politbüro lideri konumunda olan SBKP MK Genel Sekreteri uygulamada SSCB'nin de lideriydi. Savunma bakanı, Sovyet gizli polis örgütü KGB'nin şefi, en önemli cumhuriyet ve kentlerin parti örgütü başkanları genellikle Politbüro üyeleri arasında yer alıyordu. Politbüronun gedikli üyeleri olan eski Bolşevik ideologların yerini 1980'lerin sonlarına doğru belirli bir teknik eğitim görmüş olan, ayrıca bürokraside uzun ve sadık bir hizmet sicili bulunan parti üyeleri aldı.
Doğu Avrupa'daki komünist ülkelerin Politbüroları da biçim ve görev bakımından Sovyet modeline benzer bir yapıdaydı. Aynı modeli izleyen Çin'de ise Politbüroya bağlı Daimi Komite adlı ayrı bir organ vardır. Genellikle yedi üyeden oluşan Daimi Komite geniş yetkileriyle hem Çin Komünist Partisi, hem de Politbüro içinde belirleyici rol oynar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Politburo." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Web. 03 Apr. 2012. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/467548/Politburo 10 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .>.
- ^ http://www.archontology.org/nations/ussr/cpsu/politburo_hist.php 5 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Published 26 June 2009
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Politburo Rusca politicheskoe byuro politiceskoye byuro Politik Buronun kisaltilmis bicimi SSCB tarihinde komunist partinin politikalari belirleyen en ust karar organiydi Rusya da 1917 Sovyet Devrimi nden sonra devlet yonetimi uzerinde uyguladigi siki denetim 1991 de SSCB nin dagilmasiyla sona ermis ardindan varligi fiilen sona ermistir SBKP Politburo binasi Gunumuzde Rusya Cumhurbaskanligi Idaresi binasi olarak hizmet vermektedir Rusya da ilk Politburo Ekim 1917 sonlarinda Bolsevik Partisi Merkez Komitesince hazirlanan ayaklanma sirasinda kesintisiz ve esnek bir yonetim mekanizmasi saglamak amaciyla olusturuldu Bu Politburo Lenin Trocki Stalin Zinovyev Kamenev Bubnov ve dan olusuyordu Bolsevik ayaklanmasinin basariya ulasmasiyla bu Politburo dagitildi Mart 1919 daki 8 Parti Kongresi Merkez Komitesine kendi uyeleri arasindan bes kisilik yeni bir Politburo secme talimatini verdi Bu organin resmi gorevi Merkez Komitesinin olagan oturumlarini bekleyemeyecek kadar acil sorunlar konusunda karara varmakti Cok gecmeden parti ve devlet yonetiminde onemli bir konum ustlenen Politburo islev bakimindan Merkez Komitesini golgede birakti Sovyetler Birligi Komunist Partisinde SBKP ve bircok diger komunist partisinde politik karar organi Politburonun yani sira partinin gundelik islerini yoneten Politburo kararlarini alt kademelere aktaran Merkez Komitesi icin gundem hazirlayan tartisilacak konularla ilgili belgeleri saglayan organ Genel Sekreter ve en kidemli birkac Politburo uyesinden olusan Merkez Komitesi Sekreterligi idi Genel Sekreter boylece Politburonun en etkili uyesi durumuna geldi Devrim sonrasinda bu makami elinde tutan Stalin 1924 te Lenin in olumunu izleyen iktidar mucadelesinin ardindan Politburo uzerinde denetleyici bir konum elde etti ve bu organin yani sira bir butun olarak partiyi de kesin egemenligi altina aldi Politburo 1952 de kaldirildi ve yerine uye sayisi daha fazla olan Merkez Komitesi Prezidyumu getirildi Ertesi yil olen Stalin in kisisel tiranliga varan yonetiminin ve bu tur uygulamalarinin son bulmasiyla bu yeni organ icinde kolektif yonetim anlayisina daha buyuk onem verildi Boylece Prezidyum 1964 te Nikita Kruscev i parti genel sekreterliginden uzaklastiracak olcude guc kazandi Partinin en ust organi icin 1966 da yeniden Politburo adi benimsendi Politburonun uyeleri gorunuste SBKP Merkez Komitesince seciliyordu Fakat gercekte Politburo kendi varligini surduren bir organdi Yeni alinacak uyeler ve gorevden uzaklastirilacak uyeler Politburoda belirleniyordu Sovyet tarihinin buyuk bolumunde 12 15 arasi asil uye ile 5 8 arasinda aday uyeden olusan Politburonun yapisi 1990 daki degisikliklerle Sovyet cumhuriyetlerinin hepsinden birer temsilciyi kapsayacak bicimde genisletildi Bazi ust duzey hukumet yetkilileri Politburodan cikarildi bu duzenlemenin amaci parti uyelikleri suren soz konusu yetkililerin Devlet Baskanligi Konseyi uyesi olarak tasidiklari sorumluluklara agirlik vermelerini saglamakti Politburo lideri konumunda olan SBKP MK Genel Sekreteri uygulamada SSCB nin de lideriydi Savunma bakani Sovyet gizli polis orgutu KGB nin sefi en onemli cumhuriyet ve kentlerin parti orgutu baskanlari genellikle Politburo uyeleri arasinda yer aliyordu Politburonun gedikli uyeleri olan eski Bolsevik ideologlarin yerini 1980 lerin sonlarina dogru belirli bir teknik egitim gormus olan ayrica burokraside uzun ve sadik bir hizmet sicili bulunan parti uyeleri aldi Dogu Avrupa daki komunist ulkelerin Politburolari da bicim ve gorev bakimindan Sovyet modeline benzer bir yapidaydi Ayni modeli izleyen Cin de ise Politburoya bagli Daimi Komite adli ayri bir organ vardir Genellikle yedi uyeden olusan Daimi Komite genis yetkileriyle hem Cin Komunist Partisi hem de Politburo icinde belirleyici rol oynar Ayrica bakinizParti genel cizgisi Oncu partiKaynakca Politburo Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online Encyclopaedia Britannica Inc 2012 Web 03 Apr 2012 lt http www britannica com EBchecked topic 467548 Politburo 10 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde gt http www archontology org nations ussr cpsu politburo hist php 5 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Published 26 June 2009