Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Matrak, Osmanlılar tarafından oynanan askerî bir spor.
16. yüzyılda Matrakçı Nasuh tarafından ilk kez kuralları ve standartları ile tam bir spor dalı hâline getirildiğine dair bilgiler[] olmakla birlikte Matrakçı Nasuh'tan öncesinde bile bu sporun yine aynı kuralları ve standartları ile var olduğu ile ilgili kanıtlar da vardır.[]
Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde geçen bilgilere göre Sultan IV. Murad, matrak oyununun yetmiş yöntemini biliyordu. 19. yüzyılda Vaka-i Hayriye ile birlikte Osmanlı askeri düzeninde yapılan değişiklikler sonucu kılıç kullanmak ve bununla ilgili olan sporlar yasaklandığı için matrak unutulmuş[] fakat günümüzde bu spora ilgi başlamıştır.
Matrak oyununun kuralları Efkan Çalış tarafından yeniden düzenlenerek ve 15 Haziran 2010'da Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu’na bağlanmıştır. Bu kurallara göre oyuncular yaş ve sıklete göre ayrılır. Karşılaşma süresi ikişer dakikadan iki oyun biçimindedir.[]
Yeni kurallara göre matrak yarışmaları yaz aylarında açık alan çim sahalarda yapılır. Bu alanın iç halka çapı 7 metre, dış halka çapı ise 9 metre olacak biçimdedir. Dış halkanın çevresinde 1,5 metrelik korunma alanı olur. Çim sahalarda sınırlar beyaz kalın çizgi ile belirlenir. Saha çevresinde geleneksel çadırlarla sporcular için soyunma odaları, hazırlık yapmaları ve beklemeleri için alanlar oluşturulur. Geleneksel Matrak Oyunu yarışmaları kış aylarında ise kapalı spor salonlarında minder üzerinde yapılır. Geleneksel Matrak Oyunu minderi 8x8 veya 10x10 metrekare, dış kısımda 1 metrekaresi renkli olacak biçimde kullanılır.
Yeni matrak kurallarına göre karşılaşmalarında bir orta hakem ve iki sayı hakemi "cenk meydanı"nda görev alır. Masa hakemleri olarak da bir fikstür hakemi, bir süre hakemi, bir anons hakemi görev alır. Her minder için ayrı hakem ekibi ve masası oluşturulur.
Yeni matrak kuralları ise karşılıklı saygıya dayanır. Karşılaşma öncesi hakemlerin son kontrolünden sonra oyuncular karşılıklı olarak birbirlerine "Benimle cenk meydanına çıktığınız için teşekkür ederim.", karşılaşma sonunda ise "Kasıtlı ve kasıtsız hatalarımdan dolayı özür dilerim." derler. Karşılaşmalar, hakemin "Cenk!" komutu ile başlar ve "Dur!" komutu ile son bulur.
Yeni kurallara göre düzenlenen matrak oyununda amaç, rakibin kafasına matrakla dokunmaktır. Her dokunuş bir puan değerindedir. Sert vurmak yasaktır. Rakibe kalkanla vurmak, oyun aleti veya koruyucu malzemesi yere düşen rakibe vurmak yasaktır. Karşılaşma sırasında oyun aletlerini, koruyucu malzemeleri bilinçli olarak elden çıkarmak, yere atmak, rakibe bedensel olarak vurmak yasaktır.
Karşılaşma sırasında kullanılan eşyalar yumuşak malzemeden yapılan matrak sopası, yastık kalkan, miğfer ve sporcuların giysisi aba olmak üzere toplamda dört parçadır.
Kaynakça
- ^ "Osmanlı sporu "matrak"a ilgi giderek artıyor". hurriyet. 9 Ekim 2013. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014.
Dış bağlantılar
- Matrak Derneği 2 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Matrak Federasyonu 17 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Matrak Osmanlilar tarafindan oynanan askeri bir spor 16 yuzyilda Matrakci Nasuh tarafindan ilk kez kurallari ve standartlari ile tam bir spor dali haline getirildigine dair bilgiler kaynak belirtilmeli olmakla birlikte Matrakci Nasuh tan oncesinde bile bu sporun yine ayni kurallari ve standartlari ile var oldugu ile ilgili kanitlar da vardir kaynak belirtilmeli Evliya Celebi nin Seyahatname sinde gecen bilgilere gore Sultan IV Murad matrak oyununun yetmis yontemini biliyordu 19 yuzyilda Vaka i Hayriye ile birlikte Osmanli askeri duzeninde yapilan degisiklikler sonucu kilic kullanmak ve bununla ilgili olan sporlar yasaklandigi icin matrak unutulmus kaynak belirtilmeli fakat gunumuzde bu spora ilgi baslamistir Matrak oyununun kurallari Efkan Calis tarafindan yeniden duzenlenerek ve 15 Haziran 2010 da Turkiye Geleneksel Spor Dallari Federasyonu na baglanmistir Bu kurallara gore oyuncular yas ve siklete gore ayrilir Karsilasma suresi ikiser dakikadan iki oyun bicimindedir kaynak belirtilmeli Yeni kurallara gore matrak yarismalari yaz aylarinda acik alan cim sahalarda yapilir Bu alanin ic halka capi 7 metre dis halka capi ise 9 metre olacak bicimdedir Dis halkanin cevresinde 1 5 metrelik korunma alani olur Cim sahalarda sinirlar beyaz kalin cizgi ile belirlenir Saha cevresinde geleneksel cadirlarla sporcular icin soyunma odalari hazirlik yapmalari ve beklemeleri icin alanlar olusturulur Geleneksel Matrak Oyunu yarismalari kis aylarinda ise kapali spor salonlarinda minder uzerinde yapilir Geleneksel Matrak Oyunu minderi 8x8 veya 10x10 metrekare dis kisimda 1 metrekaresi renkli olacak bicimde kullanilir Yeni matrak kurallarina gore karsilasmalarinda bir orta hakem ve iki sayi hakemi cenk meydani nda gorev alir Masa hakemleri olarak da bir fikstur hakemi bir sure hakemi bir anons hakemi gorev alir Her minder icin ayri hakem ekibi ve masasi olusturulur Yeni matrak kurallari ise karsilikli saygiya dayanir Karsilasma oncesi hakemlerin son kontrolunden sonra oyuncular karsilikli olarak birbirlerine Benimle cenk meydanina ciktiginiz icin tesekkur ederim karsilasma sonunda ise Kasitli ve kasitsiz hatalarimdan dolayi ozur dilerim derler Karsilasmalar hakemin Cenk komutu ile baslar ve Dur komutu ile son bulur Yeni kurallara gore duzenlenen matrak oyununda amac rakibin kafasina matrakla dokunmaktir Her dokunus bir puan degerindedir Sert vurmak yasaktir Rakibe kalkanla vurmak oyun aleti veya koruyucu malzemesi yere dusen rakibe vurmak yasaktir Karsilasma sirasinda oyun aletlerini koruyucu malzemeleri bilincli olarak elden cikarmak yere atmak rakibe bedensel olarak vurmak yasaktir Karsilasma sirasinda kullanilan esyalar yumusak malzemeden yapilan matrak sopasi yastik kalkan migfer ve sporcularin giysisi aba olmak uzere toplamda dort parcadir Kaynakca Osmanli sporu matrak a ilgi giderek artiyor hurriyet 9 Ekim 2013 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2014 Dis baglantilarMatrak Dernegi 2 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Matrak Federasyonu 17 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde