Centaurea cyanus, papatyagiller (Asteraceae) familyasından özellikle Orta Avrupa'da bulunan mavi mor yapraklı çiçekleri olan bir bitki türü. Bitki 40–90 cm uzunluğundadır. Mavi renkler protosiyanin pigmentinden kaynaklanır. Estonya'nın ulusal çiçeği olan peygamber çiçeği, Avrupa kültürü ve folklorunda önemli yer tutar.
Centaurea cyanus | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||
Centaurea cyanus L., Sp. Pl.: 911 (1753). |
Türlerin doğal dağılımı, yaygın girişler ve tanıtılan popülasyonlardan kolonizasyonlar nedeniyle gizlenmiş ve bu da yerli popülasyonlarının değerlendirilmesini zorlaştırmıştır. Nüfusun azaldığına dair bazı kanıtlar olmasına ve türlerin tarımsal uygulamalardaki değişiklikler tarafından tehdit edilmesine rağmen, geniş bir yayılışa sahiptir ve diğer habitat türlerini kolonize etme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle, bu tür hem AB 27'de hem de bölgesel Avrupa'da Asgari Endişe olarak değerlendirilmektedir.
Türler Avrupa'ya ve ılıman Asya'ya özgüdür. Güney Afrika, Asya, Kuzey ve Güney Amerika ve Yeni Zelanda'da vatandaşlığa geçmiştir (USDA 2012); Amerika Birleşik Devletleri'nde istilacı bir ot olarak kabul edilir (İstilacı Türler ve Ekosistem Sağlığı Merkezi 2010). Orijinal dağılımı belirsizdir; Doğu Akdeniz'de ortaya çıkmış olabilir (Boršić ve diğerleri 2011), ancak eski zamanlarda tahıl ekinleriyle ilişkili bir yabani ot türü olarak Avrupa'ya dağılmıştır (Wilson 2007, Hensel 2008, Online Atlas of the British and Irish Flora 2012, Penet ve diğerleri 2012, USDA 2012).
Tür artık Avrupa çapında bir arkeofit türü olarak doğallaştırılmıştır ve bu nedenle bu değerlendirmenin amacı doğrultusunda Avrupa genelinde yerli olarak kabul edilmektedir. Birleşik Krallık, Fransa, İspanya, İsviçre, Almanya ve İtalya'da yaygındır (Online Atlas of the British and Irish Flora 2012, INPN 2012, Anthos 2010, Infoflora 2012, Bundesamt für Naturschutz 2012, Schede di botanica 2013).
Bu tür, Avrupa'da oldukça boldu, ancak son birkaç on yılda menzilinin çoğunda düşüşler yaşadı (Wilson 2007, Penet et al.2012). Daha önce tarlalarda ve ekilebilir arazilerde yaygın bir yabani ot olan anekdotsal kanıtlar, Birleşik Krallık'ta hızlı düşüşler yaşadığını gösteriyor; bu 'doğal' düşüşler büyük olasılıkla, süs bitkileri ve bahçelerde yaygın kullanımı ve bahçelerden kolonizasyonun bir sonucu olarak türlerin yeni alanlara eş zamanlı olarak dahil edilmesiyle gizlenmiştir (Wilson 2007). 2005 yılında yapılan bir denetim, 'doğal' olduğu düşünülen 100'den fazla site (kaydedilen toplam site sayısının sadece %29'u) tespit etti (Wilson 2007). Yerel uzmanlar, Birleşik Krallık'ta çok az nüfusun büyük olduğunu veya düzenli olarak kaydedildiğini öne sürse de, ekilebilir genişletme önlemlerinin uygulanması, İngiltere'deki nüfusların doğal olarak genişlemesine yol açmıştır.
Yaygın bir bahçe bitkisi ve aynı zamanda "kır çiçeği" tohum karışımlarının temel dayanağı olarak, uzmanların popülasyonların gerçekten vahşi mi yoksa bahçelerden kaçmış mı olduğunu söylemesi zor olabilir (Wilson 2007). Fransa, Almanya, Norveç, Bulgaristan, İtalya ve İsviçre'deki alt popülasyonlar yaygın ve yaygın görünmektedir. İsveç'teki alt popülasyonlar, tanıtılmasına rağmen yavaş bir şekilde azalmaktadır (M. Aronsson pers. comm. 2013).
Centaurea cyanus, düşük yoğunluklu tarım yöntemleriyle yetiştirilen karıştırılmamış ürünlerle ekilebilir arazilerde yabani olarak yetişen tek yıllık bir bitkidir. Ayrıca tarla kenarlarında bulunur ve bahçelerden ve kır çiçeği tohumu karışımlarından kaynaklanan tesadüfi olarak çöplüklerde, yol kenarlarında ve çöplüklerde sık görülür. Hafif kumlu topraklarda yetişen güzel, parlak mavi çiçekleri olan kırsal çayırların ikonik bir görüntüsüdür (European Environment Agency 2010, Wilson 2007, Online Atlas of British and Irish Flora 2012).
Birleşik Krallık'ta, bu tür 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarına kadar yaygındı; tohum temizleme yöntemlerindeki gelişmeler ve tarımsal bunalım döneminde ekilebilir arazi alanındaki azalmanın kayda değer bir düşüşe yol açtığı; bu, sık sık tohum kirleticisi olduğu Çavdar ve Keten gibi bazı mahsullerin kaybı ve herbisitlerin kullanılmasıyla hızlandı. 1980'lerden beri kır çiçeği tohumu ile artmıştır (Online Atlas of British and Irish Flora 2012). Bununla birlikte, tohum bankasında birkaç on yıl hayatta kalabilir.
Artan gübre kullanımı, rekabet gücü yüksek ürün çeşitlerinin geliştirilmesi, tarla kenarlarının yok edilmesi ve ürün rotasyonu gibi modern tarım uygulamaları devam eden tehditlerdir (Online Atlas of British & Irish Flora 2012). Bavyera'da yapılan bir çalışmada, geleneksel tarım yöntemlerinin entegre yetiştirme sistemlerine geçişi, bu türün (ve diğer nadir ekilebilir yabani otların) azalmasına neden oldu, görünüşe göre toprak erozyonunu önlemek için uygulanan minimum toprak işleme uygulamaları nedeniyle; bununla birlikte, organik yönetim altındaki tarlalarda frekanslar ve yoğunluklar sabit kalmıştır, bu da organik yetiştirme sistemlerinin bu tür gibi ekilebilir yabani ot türlerinde daha fazla azalmayı önleyebileceğini düşündürmektedir (Albrecht ve Mattheis 1998).
Günümüzde tıpta pek kullanılmayan bu türün çiçekleri, tohumları ve yaprakları çok çeşitli kullanımlara sahiptir. Çiçek başları, Avrupa fitoterapisinde minör oküler iltihapların tedavisi için kullanılmaktadır. Peygamber Çiçeği, hafif antibiyotik ve antifungal olan cnicin, asetilenler ve kumarinler dahil flavanoidler, seskiterpen laktonlar içerir. Fransız bitkisel tıbbında, süzülmüş infüzyonun göz yıkama olarak kullanıldığı ve taç yapraklarının bir lapaya uygulandığı gözlerde bir çare veya anti-inflamatuar olarak kullanılır, ancak etkinliği kanıtlanmamıştır. Yaprakları, sindirimi ve muhtemelen karaciğer fonksiyonunu iyileştirmek ve ayrıca enfeksiyona karşı direnci arttırmak için acı bir tonik ve uyarıcı olarak alınabilir. Tohumlar çocuklar için hafif bir müshil olarak kullanılmıştır. Romatizma tedavisinde yaprakların kaynatılması kullanılır (Chevallier1996, Williamson 2003, Garbackiet al. 1999).
Bu karizmatik bitki Almanya'da (Bundesamt für Naturschutz 2012), Estonya'da (eBiodiversity Estonya 2012) ve Slovakya'da (Botany Enstitüsü SAS 2011); Yakın Tehdit Altında İsviçre'de (her bölgede çoğunlukla Tehlike Altında veya Hassas olmasına rağmen; Moser ve diğerleri . 2002) ve Hollanda (van der Meijden ve diğerleri.2000); ve Lüksemburg'da Savunmasız (Colling 2005). Birleşik Krallık'ta, doğal olarak meydana gelen popülasyonlardaki bir düşüşün, tanıtılan popülasyonlar tarafından gizlenebilmesine rağmen, son tanıtımlar nedeniyle Tehlike Altında'dan En Az Endişe Edilen'e kadar alt listeye alınmıştır; 2006 NERC Yasası'nın 41. bölümünde (İngiltere ve Galler) kapsanan “biyoçeşitliliğin korunması amacıyla temel öneme sahip” bir tür olarak listelenmiştir ve bir Birleşik Krallık Biyoçeşitlilik Eylem Planı öncelikli türdür (Cheffings ve Farrell 2005, Wilson 2007, Çevrimiçi İngiliz ve İrlanda Flora Atlası 2012, Ortak Doğa Koruma Komitesi 2007). Çek Cumhuriyeti'nde tehdit altında değildir (D. Turoňová pers. comm. 2013) ve Bern Sözleşmesi kapsamında değildir.
Ekilebilir arazinin ideal yönetimi, vahşi popülasyonların iyileşmesine yardımcı olabilir. Kimyasalların kullanılmadığı organik tarım, yabancı ot türlerinin büyümesini teşvik eder (Rydberg ve Milberg 2000). Almanya'da dört, İrlanda'da bir ve Hollanda'da bir Biyogenetik Rezerv'de dört Natura 2000 sahasında bulunur (Avrupa Çevre Ajansı 2010).
Fotoğraflar
Kaynakça
- ^ Khela, S. (2014). . The IUCN Red List of Threatened Species. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Çiçek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Centaurea cyanus papatyagiller Asteraceae familyasindan ozellikle Orta Avrupa da bulunan mavi mor yaprakli cicekleri olan bir bitki turu Bitki 40 90 cm uzunlugundadir Mavi renkler protosiyanin pigmentinden kaynaklanir Estonya nin ulusal cicegi olan peygamber cicegi Avrupa kulturu ve folklorunda onemli yer tutar Centaurea cyanusKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaKlad EudicotsTakim AsteralesFamilya AsteraceaeCins CentaureaTur C cyanusIkili adlandirmaCentaurea cyanusL Sp Pl 911 1753 Turlerin dogal dagilimi yaygin girisler ve tanitilan populasyonlardan kolonizasyonlar nedeniyle gizlenmis ve bu da yerli populasyonlarinin degerlendirilmesini zorlastirmistir Nufusun azaldigina dair bazi kanitlar olmasina ve turlerin tarimsal uygulamalardaki degisiklikler tarafindan tehdit edilmesine ragmen genis bir yayilisa sahiptir ve diger habitat turlerini kolonize etme yetenegine sahiptir Bu nedenle bu tur hem AB 27 de hem de bolgesel Avrupa da Asgari Endise olarak degerlendirilmektedir Turler Avrupa ya ve iliman Asya ya ozgudur Guney Afrika Asya Kuzey ve Guney Amerika ve Yeni Zelanda da vatandasliga gecmistir USDA 2012 Amerika Birlesik Devletleri nde istilaci bir ot olarak kabul edilir Istilaci Turler ve Ekosistem Sagligi Merkezi 2010 Orijinal dagilimi belirsizdir Dogu Akdeniz de ortaya cikmis olabilir Borsic ve digerleri 2011 ancak eski zamanlarda tahil ekinleriyle iliskili bir yabani ot turu olarak Avrupa ya dagilmistir Wilson 2007 Hensel 2008 Online Atlas of the British and Irish Flora 2012 Penet ve digerleri 2012 USDA 2012 Tur artik Avrupa capinda bir arkeofit turu olarak dogallastirilmistir ve bu nedenle bu degerlendirmenin amaci dogrultusunda Avrupa genelinde yerli olarak kabul edilmektedir Birlesik Krallik Fransa Ispanya Isvicre Almanya ve Italya da yaygindir Online Atlas of the British and Irish Flora 2012 INPN 2012 Anthos 2010 Infoflora 2012 Bundesamt fur Naturschutz 2012 Schede di botanica 2013 Bu tur Avrupa da oldukca boldu ancak son birkac on yilda menzilinin cogunda dususler yasadi Wilson 2007 Penet et al 2012 Daha once tarlalarda ve ekilebilir arazilerde yaygin bir yabani ot olan anekdotsal kanitlar Birlesik Krallik ta hizli dususler yasadigini gosteriyor bu dogal dususler buyuk olasilikla sus bitkileri ve bahcelerde yaygin kullanimi ve bahcelerden kolonizasyonun bir sonucu olarak turlerin yeni alanlara es zamanli olarak dahil edilmesiyle gizlenmistir Wilson 2007 2005 yilinda yapilan bir denetim dogal oldugu dusunulen 100 den fazla site kaydedilen toplam site sayisinin sadece 29 u tespit etti Wilson 2007 Yerel uzmanlar Birlesik Krallik ta cok az nufusun buyuk oldugunu veya duzenli olarak kaydedildigini one surse de ekilebilir genisletme onlemlerinin uygulanmasi Ingiltere deki nufuslarin dogal olarak genislemesine yol acmistir Yaygin bir bahce bitkisi ve ayni zamanda kir cicegi tohum karisimlarinin temel dayanagi olarak uzmanlarin populasyonlarin gercekten vahsi mi yoksa bahcelerden kacmis mi oldugunu soylemesi zor olabilir Wilson 2007 Fransa Almanya Norvec Bulgaristan Italya ve Isvicre deki alt populasyonlar yaygin ve yaygin gorunmektedir Isvec teki alt populasyonlar tanitilmasina ragmen yavas bir sekilde azalmaktadir M Aronsson pers comm 2013 Centaurea cyanus dusuk yogunluklu tarim yontemleriyle yetistirilen karistirilmamis urunlerle ekilebilir arazilerde yabani olarak yetisen tek yillik bir bitkidir Ayrica tarla kenarlarinda bulunur ve bahcelerden ve kir cicegi tohumu karisimlarindan kaynaklanan tesadufi olarak copluklerde yol kenarlarinda ve copluklerde sik gorulur Hafif kumlu topraklarda yetisen guzel parlak mavi cicekleri olan kirsal cayirlarin ikonik bir goruntusudur European Environment Agency 2010 Wilson 2007 Online Atlas of British and Irish Flora 2012 Birlesik Krallik ta bu tur 19 yuzyilin sonlari ve 20 yuzyilin baslarina kadar yaygindi tohum temizleme yontemlerindeki gelismeler ve tarimsal bunalim doneminde ekilebilir arazi alanindaki azalmanin kayda deger bir dususe yol actigi bu sik sik tohum kirleticisi oldugu Cavdar ve Keten gibi bazi mahsullerin kaybi ve herbisitlerin kullanilmasiyla hizlandi 1980 lerden beri kir cicegi tohumu ile artmistir Online Atlas of British and Irish Flora 2012 Bununla birlikte tohum bankasinda birkac on yil hayatta kalabilir Artan gubre kullanimi rekabet gucu yuksek urun cesitlerinin gelistirilmesi tarla kenarlarinin yok edilmesi ve urun rotasyonu gibi modern tarim uygulamalari devam eden tehditlerdir Online Atlas of British amp Irish Flora 2012 Bavyera da yapilan bir calismada geleneksel tarim yontemlerinin entegre yetistirme sistemlerine gecisi bu turun ve diger nadir ekilebilir yabani otlarin azalmasina neden oldu gorunuse gore toprak erozyonunu onlemek icin uygulanan minimum toprak isleme uygulamalari nedeniyle bununla birlikte organik yonetim altindaki tarlalarda frekanslar ve yogunluklar sabit kalmistir bu da organik yetistirme sistemlerinin bu tur gibi ekilebilir yabani ot turlerinde daha fazla azalmayi onleyebilecegini dusundurmektedir Albrecht ve Mattheis 1998 Gunumuzde tipta pek kullanilmayan bu turun cicekleri tohumlari ve yapraklari cok cesitli kullanimlara sahiptir Cicek baslari Avrupa fitoterapisinde minor okuler iltihaplarin tedavisi icin kullanilmaktadir Peygamber Cicegi hafif antibiyotik ve antifungal olan cnicin asetilenler ve kumarinler dahil flavanoidler seskiterpen laktonlar icerir Fransiz bitkisel tibbinda suzulmus infuzyonun goz yikama olarak kullanildigi ve tac yapraklarinin bir lapaya uygulandigi gozlerde bir care veya anti inflamatuar olarak kullanilir ancak etkinligi kanitlanmamistir Yapraklari sindirimi ve muhtemelen karaciger fonksiyonunu iyilestirmek ve ayrica enfeksiyona karsi direnci arttirmak icin aci bir tonik ve uyarici olarak alinabilir Tohumlar cocuklar icin hafif bir mushil olarak kullanilmistir Romatizma tedavisinde yapraklarin kaynatilmasi kullanilir Chevallier1996 Williamson 2003 Garbackiet al 1999 Bu karizmatik bitki Almanya da Bundesamt fur Naturschutz 2012 Estonya da eBiodiversity Estonya 2012 ve Slovakya da Botany Enstitusu SAS 2011 Yakin Tehdit Altinda Isvicre de her bolgede cogunlukla Tehlike Altinda veya Hassas olmasina ragmen Moser ve digerleri 2002 ve Hollanda van der Meijden ve digerleri 2000 ve Luksemburg da Savunmasiz Colling 2005 Birlesik Krallik ta dogal olarak meydana gelen populasyonlardaki bir dususun tanitilan populasyonlar tarafindan gizlenebilmesine ragmen son tanitimlar nedeniyle Tehlike Altinda dan En Az Endise Edilen e kadar alt listeye alinmistir 2006 NERC Yasasi nin 41 bolumunde Ingiltere ve Galler kapsanan biyocesitliligin korunmasi amaciyla temel oneme sahip bir tur olarak listelenmistir ve bir Birlesik Krallik Biyocesitlilik Eylem Plani oncelikli turdur Cheffings ve Farrell 2005 Wilson 2007 Cevrimici Ingiliz ve Irlanda Flora Atlasi 2012 Ortak Doga Koruma Komitesi 2007 Cek Cumhuriyeti nde tehdit altinda degildir D Turonova pers comm 2013 ve Bern Sozlesmesi kapsaminda degildir Ekilebilir arazinin ideal yonetimi vahsi populasyonlarin iyilesmesine yardimci olabilir Kimyasallarin kullanilmadigi organik tarim yabanci ot turlerinin buyumesini tesvik eder Rydberg ve Milberg 2000 Almanya da dort Irlanda da bir ve Hollanda da bir Biyogenetik Rezerv de dort Natura 2000 sahasinda bulunur Avrupa Cevre Ajansi 2010 FotograflarKaynakca Khela S 2014 The IUCN Red List of Threatened Species 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cicek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz