Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maçka (Rumca: Matsuka, Lazca: Maçxa), Trabzon iline bağlı bir ilçedir. Gümüşhane kara yolu üzerinde ve Trabzon'a 29 km uzaklıktadır.
| Maçka | |
|---|---|
 Maçka'nın dağlarından bir görünüm, 2019 | |
 Trabzon'un Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Trabzon |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Abdullah Huzeyfe Çakmak |
| • Belediye başkanı | Koray Koçhan (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 10000 km² |
| Rakım | 365 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 26,626 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 61750 |
| İl alan kodu | 0462 |
| İl plaka kodu | 61 |
Resmî site www.macka.bel.tr | |
Adı
Maçka yerleşimi tarihte Vicesimum, Dikaisimon, Karydia, Matzouka, Cevizlik gibi adlarla belirtilmiştir. Maçka adının Lazcada "şelale", "su oluğu" ve "sulu kaya" gibi anlamlara gelen Maçxa isminden türediği düşünülmektedir.
Konum
Ladin ormanlarının ağırlıkta olduğu vadilerin ortasındaki bir dere yatağına kurulmuş olan ilçe merkezi, doğal güzellikler bakımından Trabzon'un en zengin yerlerindendir. İlçe merkezine 17 km uzaklıkta bulunan ve Bizans döneminden kalma tarihî Sümela Manastırı, bölgenin ve Anadolu'nun en önemli tarihî eserleri arasında yer almaktadır.
Tamamıyla yüksek dağlardan oluşan Maçka arazisi, 2000 metreye kadar ormanlarla, daha yükseklerde ise otlaklar ve dağ bitkileri ile kaplıdır. Meşhur Zigana Geçidi de buradadır.
Trabzon ilinin en yüksek noktalarından biri olan Şolma Yaylası, turizm merkezi ilan edildi. İlçe merkezine 22 km. uzaklıkta bulunan Şolma Yaylası, çam ormanları ile çevrilmiş, soğuk suyu düz çimenleri ve çeşitli kokulu çiçekleri ile görülmeye değer bir yayla konumundadır.
Maçka ilçesinde turistik değerlere sahip görülmeye değer birçok yayla vardır. Trabzon ili sınırları içerisinde bulunan yayaların üçte birinden fazlası Maçka sınırlarında yer alır. Bunlardan bazıları; Kiraz Yaylası, Labazen Yaylası, Kulindağı Yaylası, Mağura Yaylası (her yıl Ağustos ayının ilk pazarı Mağura Yayla Şenliği olarak kutlanmaktadır), Figanoy Yaylası ve Lişer Yaylası'dır. Ocaklı-İspela'da yer alan Lişer Yaylası'nda her yıl 7 Temmuz günü çevre yaylalar ve köylerden gelen insanlarla "Soğuksu Şenlikleri" kutlanmaktadır.
Tarihçe
Maçka, Trabzon İmparatorluğu'na bağlıyken 1461'de Osmanlılar tarafından ele geçirilmiştir. Ele geçirildikten hemen sonra Osmanlı idari yapılanmasına göre Trabzon kazasına bağlı nahiye olmuştur. 9 Temmuz 1585'te Trabzon sancağına bağlı müstakil bir kaza statüsüne ulaşmıştır. 27 Nisan 1728'de Maçka kazası Gümüşhane sancağına bağlanmıştır. 1851 yılında yeniden Trabzon sancağına bağlanmış, ilerleyen yıllarda nahiye statüsüne düşürülen yerleşim, yer yer kaza olmakla birlikte 1908 yılına kadar Trabzon kazasının nahiyesi olarak kalmıştır.
1486 yılı tahririnde Maçka nahiyesine bağlı 50 köy bulunmakta olup nahiye genelinde; müsellem, baştina (çiftlik) ve yamaklar da dahil 1.807 hane, 104 bive (dul kadın) ve 84 mücerred (yetikin bekar erkek) Hristiyan ile beş köyde yaşayan 9 Müslüman hanesi bulunmaktadır. 1515 yılı tahririne göre nahiye genelinde; 2.132 hane, 131 bive ve 141 mücerred Hristiyan ile 38 Müslüman hanesi bulunmakta olup tahmini nüfus 11.515 kişi olarak değerlendirilmektedir. Söz konusu 38 Müslüman hanesinin 31'i yeni Müslüman olarak kaydedilmiştir. 1554 yılı kayıtlarına göre nahiyedeki 52 köyde, 2.611 hane ve 282 mücerred Hristiyan ile 195 hane ve 21 mücerred Müslüman bulunmakta olup tahmini nüfus 14.333 kişiden oluşmaktadır. Bu tarihteki kayıtlara göre Müslümanların yarısına yakınının baba adı gayrimüslim adlı görülmektedir. 1583 yılında nahiyedeki köy sayısı 55'e çıkmış olup diğer sayımlardakilerden farklı olarak baştinalar hariç 2.512 Hristiyan hanesi, Müslümalar ise 329 hane ve 81 mücerred bulunmaktadır. Zamanla Maçka nahiyesinde din değiştirme, çeşitli Türkmen boylarından yerleştirmeler, tımar sahipleri vb. etkenlerle Müslüman nüfusta artış görülmeye başlamıştır. 17. yüzyıl başlarında Celâlî isyanları ve kıtlık sebebiyle bölgede güvenlik ve geçim sorunu çıkmış ve birçok köylü güvenli gördükleri ya da daha iyi yaşayabilecekleri yerlere gitmek durumunda kalmıştır. Kayıtlara göre bunlardan bazılarının Edirne, Filibe ve Varna gibi yerlere gittikleri görülmektedir. 1683 yılı avarız defterinde 348 Hristiyan ve 464 Müslüman avarız hanesi görülmektedir. Yaşayanların yarısına yakını, köprücü ve derbentçi olarak yolların ulaşıma açık olması amacıyla çalıştığından vergiden muaf tutulmuştur. 1842 ve 1845 yılları arasındaki sayımlara göre kaza statüsündeki Maçka'ya bağlı 40 köy bulunmakta olup 10 köyde sadece Hristiyan, 14 köyde sadece Müslüman ve 15 köyde de Müslüman ve Hristiyan karışık yaşamaktadır. Bu tarihlerde nahiyede 642 hanede 3.743 Müslüman erkek, 1.853 hanede 4.974 Hristiyan erkek bulunmakta olup Hristiyan hanelerden 31'i Ermenilerden oluşmaktadır. 1876 yılı salnamesinde Maçka nahiyesinde 5.189 hanede 5.698 Müslüman ve 6.608 Hristiyan erkek bulunmakta olup Hristiyan erkekler Rum ağırlıklı olmakla birlikte 202'si Ermenilerden oluşmaktadır. Geçmişle kıyaslandığında hem Müslüman hem de Hristiyan nüfusta önemli artış olmuştur. Bundan ana etkenin özellikle Gümüşhane'de Krom Vadisi boyunca madencilik faaliyetlerinin yapılamaz hale gelmesiyle birlikte Karadeniz sahiline doğru göç dalgasının başlaması ele alınmaktadır.
Günümüz Maçka yerleşiminin merkezi zamanla Cevizlik olmuştur. Cevizlik kasabası Trabzon-İran ticaret yolu üzerinde olması nedeniyle gelişmeye başlamış, 1870'den itibarende yolcu arabaları Trabzon-Maçka arasında seferlere başlamıştır. Cevizlik'te 1903 yılında 31 han, 130 dükkân, 13 mağaza, 2 değirmen, 16 fırın, 2 lokanta ve 5 otel vardı. Maçka nahiyesinde ise 35 cami, 700 kilise, 35 Müslüman mektebi, 45 Hristiyan mektebi, 155 han, 145 dükkân, 120 değirmen bulunuyordu. Maçka nahiyesi 5.100 haneden oluşuyordu. 1904 yılında nahiyede 13.925 Müslüman, 16.457 Hristiyan (406'sı Ermeni, geri kalanı Rum) olmak üzere toplam 30.382 kişiden oluşmaktadır.
1908 yılında Cevizlik kasabasında 40 hane Müslüman yaşamaktadır. Cevizlik kasabası ise 8 Nisan 1915'te Maçka kazasını merkezi olmuştur.
1912 yılı itibarı ile Maçka kazasının nüfusu; 11.123'ü Müslüman, 19.190'ı Hristiyan olmak üzere 36.313 kişiden oluşmaktadır. Maçka kazasında, göçler ve din değiştirmeler nedeniyle Hristiyan nüfus önceki yıllara göre artmış görülmektedir.
Tarihi eserler
Turizm bakımından Doğu Karadeniz'in ve Trabzon'un en önemli ilçelerinden olan Maçka'da birçok tarihî eser bulunuyor. İlçede bulunan tarihî eserler ise şunlardır:
İlk olarak 4. yüzyıl'da Atinalı iki keşiş tarafından mevcut bir mağarayı genişleterek yapılan kilise, 6. ve 13. yüzyıllarda da genişletilmiştir. Meryem Ana'ya ithaf edilen manastır, bir iddiaya göre ismini Rumcadaki "Panaghia sou Mela" dan (Karadağın Bakiresi) almaktadır. 1461 yılında bölgenin Osmanlı egemenliğine girmesinden sonra da faaliyetlerine devam etmiştir.
Su kemerleri, kilise ayazma, mutfak, öğrenci odaları, kütüphane, erzak depoları ve mahzenler bulunan manastırdaki frensklerin bir bölümü tahrip edilmiştir. Trabzona 47 kilometre, Maçka'ya 17 kilometre uzaklıkta Altındere Milli Parkı içinde bulunan manastıra, Trabzon Maçka Sümela arası çalışan minibüslerle kolay, güvenli ve ucuz bir şekilde yaz, kış istediğiniz an gidebilmeniz mümkün.Bu araçlar, Trabzon Liman'ı karşısında bulunan Çömlekçi Minibüs Duraklarından her 15 dakikada bir hareket etmektedir.
Maçka'ya 8 kilometre uzaklıkta Gümüşhane kara yolu üzerinde Kiremitli Köyü'nün çam ormanları arasında yer almaktadır. Manastırın ilk kurucusu ve yapım tarihi bilinmemektedir. Bununla birlikte bazı araştırmacılar MS 270-317 tarihleri arasında kurulduğunu belirtiyorlar. Günümüze oldukça büyük değişiklerle gelebilen manastırı, imparator I. Justinianus onartmıştır. Bugünkü görünümünde manastırın sağır duvarlı birinci katına batısına merdivenle çıkılmakta ve buradan da küçük bir hole ulaşılmaktadır.
Bu girişin iki yanındaki koridorlar ve çevresinde üçerden altı oda yer almaktadır. Son derece harap ve perişan durumdaki manastırda yalnızca yapı kalıntıları vardır. Manastır 1923 yılında terkedilmiştir. Tüm bunlara rağmen hâlen eski ihtişamının izlerini taşımaktadır. Vadi boyunca akan ırmakta kültür balıkçılıği manastıra yakın bir alanda yetiştirilmektedir. Manastıra günü birlik turlar acentelar tarafından düzenlenmektedir.
Maçka'nın Şimşirli köyünde bulunan manastır, vadiye hakim bir tepe üzerinde kurulmuştur. Diğer manastırlar kadar tanınmış olmamakla birlikte gelen yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmektedir.
Coğrafya
Denizden yüksekliği 365 metre olan ilçenin yüzölçümü 1000 km²'dir.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 19.236 | 1.052 | 18.184 |
| 1935 | 27.161 | 693 | 26.468 |
| 1940 | 30.373 | 501 | 29.872 |
| 1945 | 32.258 | 458 | 31.800 |
| 1950 | 35.465 | 512 | 34.953 |
| 1955 | 38.941 | 1.874 | 37.067 |
| 1960 | 38.316 | 1.810 | 36.506 |
| 1965 | 40.848 | 2.000 | 38.848 |
| 1970 | 40.641 | 2.311 | 38.330 |
| 1975 | 41.042 | 3.076 | 37.966 |
| 1980 | 41.208 | 3.989 | 37.219 |
| 1985 | 37.680 | 4.614 | 33.066 |
| 1990 | 42.324 | 7.673 | 34.651 |
| 2000 | 42.557 | 11.060 | 31.497 |
| 2007 | 24.832 | 5.063 | 19.769 |
| 2008 | 26.984 | 6.262 | 20.722 |
| 2009 | 25.723 | 5.943 | 19.780 |
| 2010 | 24.494 | 5.750 | 18.744 |
| 2011 | 24.006 | 5.645 | 18.361 |
| 2012 | 23.647 | 5.742 | 17.905 |
| 2013 | 24.971 | 24.971 | veri yok |
| 2014 | 24.232 | 24.232 | veri yok |
| 2015 | 23.603 | 23.603 | veri yok |
| 2016 | 23.357 | 23.357 | veri yok |
| 2017 | 23.439 | 23.439 | veri yok |
| 2018 | 26.626 | 26.626 | veri yok |
| 2019 | 25.363 | 25.363 | veri yok |
| 2020 | 24.893 | 24.893 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
| Wikimedia Commons'ta Maçka ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Bryer, Anthony A. M. (2014). "Rumlar ve Türkmenler: Karadeniz istisnası". Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 8 (16). acarindex. ss. 177-232. 24 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2023.
- ^ Nişanyan, Sevan (2010). Adını unutan ülke: Türkiye'de adı değiştirilen yerler sözlüğü. Everest Yayınları. s. 309. ISBN . 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ Goichi Kojima. . ayla7.free.fr. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022.
- ^ (PDF). strateji.gov.tr. 27 Kasım 2017. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ a b Bostan, M. Hanefi (2008). "XV. ve XIX. Yüzyıllarda Maçka Kazasında Nüfus Hareketleri ve Nüfusun Etnik Yapısı". Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler I. www.academia.edu. ss. 193-217. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2023.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 1. cilt, s. 139; 15. cilt, s. 413; 21. cilt, 485. .
- ^ İpek, Nedim (2021). "Osmanlı'da Toplumsal Kimliğin Korunması: Maçka Örneği" (PDF). History Studies. 13 (5). historystudies.net. s. 1568. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
- ^ a b İpek, Nedim (2022). "Trabzon Rumları". Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 16 (32). DergiPark. ss. 397-440. 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Maçka Nüfusu - Trabzon". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Trabzon Maçka Nüfusu". nufusune.com.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Macka Rumca Matsuka Lazca Macxa Trabzon iline bagli bir ilcedir Gumushane kara yolu uzerinde ve Trabzon a 29 km uzakliktadir MackaIlceMacka nin daglarindan bir gorunum 2019Trabzon un Turkiye deki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlTrabzonCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare KaymakamAbdullah Huzeyfe Cakmak Belediye baskaniKoray Kochan AK Parti Yuzolcumu Toplam10000 km Rakim365 mNufus 2018 Toplam26 626 Kir Sehir Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu61750Il alan kodu0462Il plaka kodu61Resmi site www macka bel trAdiMacka yerlesimi tarihte Vicesimum Dikaisimon Karydia Matzouka Cevizlik gibi adlarla belirtilmistir Macka adinin Lazcada selale su olugu ve sulu kaya gibi anlamlara gelen Macxa isminden turedigi dusunulmektedir KonumLadin ormanlarinin agirlikta oldugu vadilerin ortasindaki bir dere yatagina kurulmus olan ilce merkezi dogal guzellikler bakimindan Trabzon un en zengin yerlerindendir Ilce merkezine 17 km uzaklikta bulunan ve Bizans doneminden kalma tarihi Sumela Manastiri bolgenin ve Anadolu nun en onemli tarihi eserleri arasinda yer almaktadir Tamamiyla yuksek daglardan olusan Macka arazisi 2000 metreye kadar ormanlarla daha yukseklerde ise otlaklar ve dag bitkileri ile kaplidir Meshur Zigana Gecidi de buradadir Trabzon ilinin en yuksek noktalarindan biri olan Solma Yaylasi turizm merkezi ilan edildi Ilce merkezine 22 km uzaklikta bulunan Solma Yaylasi cam ormanlari ile cevrilmis soguk suyu duz cimenleri ve cesitli kokulu cicekleri ile gorulmeye deger bir yayla konumundadir Macka ilcesinde turistik degerlere sahip gorulmeye deger bircok yayla vardir Trabzon ili sinirlari icerisinde bulunan yayalarin ucte birinden fazlasi Macka sinirlarinda yer alir Bunlardan bazilari Kiraz Yaylasi Labazen Yaylasi Kulindagi Yaylasi Magura Yaylasi her yil Agustos ayinin ilk pazari Magura Yayla Senligi olarak kutlanmaktadir Figanoy Yaylasi ve Liser Yaylasi dir Ocakli Ispela da yer alan Liser Yaylasi nda her yil 7 Temmuz gunu cevre yaylalar ve koylerden gelen insanlarla Soguksu Senlikleri kutlanmaktadir TarihceMacka Trabzon Imparatorlugu na bagliyken 1461 de Osmanlilar tarafindan ele gecirilmistir Ele gecirildikten hemen sonra Osmanli idari yapilanmasina gore Trabzon kazasina bagli nahiye olmustur 9 Temmuz 1585 te Trabzon sancagina bagli mustakil bir kaza statusune ulasmistir 27 Nisan 1728 de Macka kazasi Gumushane sancagina baglanmistir 1851 yilinda yeniden Trabzon sancagina baglanmis ilerleyen yillarda nahiye statusune dusurulen yerlesim yer yer kaza olmakla birlikte 1908 yilina kadar Trabzon kazasinin nahiyesi olarak kalmistir 1486 yili tahririnde Macka nahiyesine bagli 50 koy bulunmakta olup nahiye genelinde musellem bastina ciftlik ve yamaklar da dahil 1 807 hane 104 bive dul kadin ve 84 mucerred yetikin bekar erkek Hristiyan ile bes koyde yasayan 9 Musluman hanesi bulunmaktadir 1515 yili tahririne gore nahiye genelinde 2 132 hane 131 bive ve 141 mucerred Hristiyan ile 38 Musluman hanesi bulunmakta olup tahmini nufus 11 515 kisi olarak degerlendirilmektedir Soz konusu 38 Musluman hanesinin 31 i yeni Musluman olarak kaydedilmistir 1554 yili kayitlarina gore nahiyedeki 52 koyde 2 611 hane ve 282 mucerred Hristiyan ile 195 hane ve 21 mucerred Musluman bulunmakta olup tahmini nufus 14 333 kisiden olusmaktadir Bu tarihteki kayitlara gore Muslumanlarin yarisina yakininin baba adi gayrimuslim adli gorulmektedir 1583 yilinda nahiyedeki koy sayisi 55 e cikmis olup diger sayimlardakilerden farkli olarak bastinalar haric 2 512 Hristiyan hanesi Muslumalar ise 329 hane ve 81 mucerred bulunmaktadir Zamanla Macka nahiyesinde din degistirme cesitli Turkmen boylarindan yerlestirmeler timar sahipleri vb etkenlerle Musluman nufusta artis gorulmeye baslamistir 17 yuzyil baslarinda Celali isyanlari ve kitlik sebebiyle bolgede guvenlik ve gecim sorunu cikmis ve bircok koylu guvenli gordukleri ya da daha iyi yasayabilecekleri yerlere gitmek durumunda kalmistir Kayitlara gore bunlardan bazilarinin Edirne Filibe ve Varna gibi yerlere gittikleri gorulmektedir 1683 yili avariz defterinde 348 Hristiyan ve 464 Musluman avariz hanesi gorulmektedir Yasayanlarin yarisina yakini koprucu ve derbentci olarak yollarin ulasima acik olmasi amaciyla calistigindan vergiden muaf tutulmustur 1842 ve 1845 yillari arasindaki sayimlara gore kaza statusundeki Macka ya bagli 40 koy bulunmakta olup 10 koyde sadece Hristiyan 14 koyde sadece Musluman ve 15 koyde de Musluman ve Hristiyan karisik yasamaktadir Bu tarihlerde nahiyede 642 hanede 3 743 Musluman erkek 1 853 hanede 4 974 Hristiyan erkek bulunmakta olup Hristiyan hanelerden 31 i Ermenilerden olusmaktadir 1876 yili salnamesinde Macka nahiyesinde 5 189 hanede 5 698 Musluman ve 6 608 Hristiyan erkek bulunmakta olup Hristiyan erkekler Rum agirlikli olmakla birlikte 202 si Ermenilerden olusmaktadir Gecmisle kiyaslandiginda hem Musluman hem de Hristiyan nufusta onemli artis olmustur Bundan ana etkenin ozellikle Gumushane de Krom Vadisi boyunca madencilik faaliyetlerinin yapilamaz hale gelmesiyle birlikte Karadeniz sahiline dogru goc dalgasinin baslamasi ele alinmaktadir Gunumuz Macka yerlesiminin merkezi zamanla Cevizlik olmustur Cevizlik kasabasi Trabzon Iran ticaret yolu uzerinde olmasi nedeniyle gelismeye baslamis 1870 den itibarende yolcu arabalari Trabzon Macka arasinda seferlere baslamistir Cevizlik te 1903 yilinda 31 han 130 dukkan 13 magaza 2 degirmen 16 firin 2 lokanta ve 5 otel vardi Macka nahiyesinde ise 35 cami 700 kilise 35 Musluman mektebi 45 Hristiyan mektebi 155 han 145 dukkan 120 degirmen bulunuyordu Macka nahiyesi 5 100 haneden olusuyordu 1904 yilinda nahiyede 13 925 Musluman 16 457 Hristiyan 406 si Ermeni geri kalani Rum olmak uzere toplam 30 382 kisiden olusmaktadir 1908 yilinda Cevizlik kasabasinda 40 hane Musluman yasamaktadir Cevizlik kasabasi ise 8 Nisan 1915 te Macka kazasini merkezi olmustur 1912 yili itibari ile Macka kazasinin nufusu 11 123 u Musluman 19 190 i Hristiyan olmak uzere 36 313 kisiden olusmaktadir Macka kazasinda gocler ve din degistirmeler nedeniyle Hristiyan nufus onceki yillara gore artmis gorulmektedir Tarihi eserlerTurizm bakimindan Dogu Karadeniz in ve Trabzon un en onemli ilcelerinden olan Macka da bircok tarihi eser bulunuyor Ilcede bulunan tarihi eserler ise sunlardir Sumela Manastiri Sumela Manastiri Ilk olarak 4 yuzyil da Atinali iki kesis tarafindan mevcut bir magarayi genisleterek yapilan kilise 6 ve 13 yuzyillarda da genisletilmistir Meryem Ana ya ithaf edilen manastir bir iddiaya gore ismini Rumcadaki Panaghia sou Mela dan Karadagin Bakiresi almaktadir 1461 yilinda bolgenin Osmanli egemenligine girmesinden sonra da faaliyetlerine devam etmistir Su kemerleri kilise ayazma mutfak ogrenci odalari kutuphane erzak depolari ve mahzenler bulunan manastirdaki frensklerin bir bolumu tahrip edilmistir Trabzona 47 kilometre Macka ya 17 kilometre uzaklikta Altindere Milli Parki icinde bulunan manastira Trabzon Macka Sumela arasi calisan minibuslerle kolay guvenli ve ucuz bir sekilde yaz kis istediginiz an gidebilmeniz mumkun Bu araclar Trabzon Liman i karsisinda bulunan Comlekci Minibus Duraklarindan her 15 dakikada bir hareket etmektedir Vazelon Manastiri Vazelon Manastiri Macka ya 8 kilometre uzaklikta Gumushane kara yolu uzerinde Kiremitli Koyu nun cam ormanlari arasinda yer almaktadir Manastirin ilk kurucusu ve yapim tarihi bilinmemektedir Bununla birlikte bazi arastirmacilar MS 270 317 tarihleri arasinda kuruldugunu belirtiyorlar Gunumuze oldukca buyuk degisiklerle gelebilen manastiri imparator I Justinianus onartmistir Bugunku gorunumunde manastirin sagir duvarli birinci katina batisina merdivenle cikilmakta ve buradan da kucuk bir hole ulasilmaktadir Bu girisin iki yanindaki koridorlar ve cevresinde ucerden alti oda yer almaktadir Son derece harap ve perisan durumdaki manastirda yalnizca yapi kalintilari vardir Manastir 1923 yilinda terkedilmistir Tum bunlara ragmen halen eski ihtisaminin izlerini tasimaktadir Vadi boyunca akan irmakta kultur balikciligi manastira yakin bir alanda yetistirilmektedir Manastira gunu birlik turlar acentelar tarafindan duzenlenmektedir Kustul ManastiriKustul Manastiri Macka nin Simsirli koyunde bulunan manastir vadiye hakim bir tepe uzerinde kurulmustur Diger manastirlar kadar taninmis olmamakla birlikte gelen yabanci turistlerin buyuk ilgisini cekmektedir CografyaDenizden yuksekligi 365 metre olan ilcenin yuzolcumu 1000 km dir NufusYil Toplam Sehir Kir1927 19 236 1 052 18 1841935 27 161 693 26 4681940 30 373 501 29 8721945 32 258 458 31 8001950 35 465 512 34 9531955 38 941 1 874 37 0671960 38 316 1 810 36 5061965 40 848 2 000 38 8481970 40 641 2 311 38 3301975 41 042 3 076 37 9661980 41 208 3 989 37 2191985 37 680 4 614 33 0661990 42 324 7 673 34 6512000 42 557 11 060 31 4972007 24 832 5 063 19 7692008 26 984 6 262 20 7222009 25 723 5 943 19 7802010 24 494 5 750 18 7442011 24 006 5 645 18 3612012 23 647 5 742 17 9052013 24 971 24 971 veri yok2014 24 232 24 232 veri yok2015 23 603 23 603 veri yok2016 23 357 23 357 veri yok2017 23 439 23 439 veri yok2018 26 626 26 626 veri yok2019 25 363 25 363 veri yok2020 24 893 24 893 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir Livera koyunde geleneksel bir Pontus eviWikimedia Commons ta Macka ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Bryer Anthony A M 2014 Rumlar ve Turkmenler Karadeniz istisnasi Karadeniz Incelemeleri Dergisi 8 16 acarindex ss 177 232 24 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2023 Nisanyan Sevan 2010 Adini unutan ulke Turkiye de adi degistirilen yerler sozlugu Everest Yayinlari s 309 ISBN 9789752897304 18 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2022 Goichi Kojima ayla7 free fr 27 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2022 PDF strateji gov tr 27 Kasim 2017 2 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2022 a b Bostan M Hanefi 2008 XV ve XIX Yuzyillarda Macka Kazasinda Nufus Hareketleri ve Nufusun Etnik Yapisi Uluslararasi Giresun ve Dogu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler I www academia edu ss 193 217 30 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2023 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 1 cilt s 139 15 cilt s 413 21 cilt 485 ISBN 9789157871117 Ipek Nedim 2021 Osmanli da Toplumsal Kimligin Korunmasi Macka Ornegi PDF History Studies 13 5 historystudies net s 1568 2 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Agustos 2023 a b Ipek Nedim 2022 Trabzon Rumlari Karadeniz Incelemeleri Dergisi 16 32 DergiPark ss 397 440 25 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2023 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Macka Nufusu Trabzon nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Trabzon Macka Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link