Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Medarı Maişet Motoru ya da Birtakım İnsanlar, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1944 yılında yayınlanan ilk romanı. İlk defa 4 Ekim 1940- 21 Şubat 1941 tarihlerinde Yeni Mecmua’da tefrika edilen Medar-ı Maişet Motoru Yokuş Kitabevi tarafından yayımlanır. Kitap yayımlandıktan birkaç gün sonra Bakanlar Kurulu’nun kararıyla toplatılır.
 | |
| Yazar | Sait Faik Abasıyanık |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1944 |
| Yayımcı | Ahmet İhsan Basımevi |
Henüz Yeni Mecmua’da tefrika edildiği sırada (1940-41) devrin baskıcı siyasi ortamında sakıncalı bulunup roman olarak yayımcı bulmakta zorlanmış ve Sait Faik’in annesinin maddi desteğiyle yayınlanmıştır. Ancak dağıtılmaya başlanmışken bakanlar kurulu kararıyla toplatılmıştır.
Polis kitapları götürürken Yayınevi sahibi Burhan Arpad, ellilik bir paketi sakladı. Fakat daha sonra Sait Faik kitapları Arpad'dan alamadı. Tutuklamalar ve aramalar sıklaşınca Arpad kitapları yakmak zorunda kaldı. Sait Faik, Medar-ı Maişet ismini ise ilk kez Vakit gazetesinde yayınlanan Bir Balık Avı Hikâyesi'nde kullandı. Hakkı Süha Gezgin'in söylediğine göre yazar bu sözcüğü çok seviyordu. Kitap, 1952 yılında, Varlık Yayınları tarafından yeniden basılırken, Abasıyanık, kitabın ismini Birtakım İnsanlar, romanda geçen Medar-ı Maişet motorunun ismini ise Ceylan-ı Bahri olarak değiştirdi.Medar-ı Maişet Motoru'nu ilk baskısından sadece 99 adet satılabildi.
Kitabın kimi paragrafları çıkarılıp sansürlenerek Birtakım İnsanlar adıyla 1952 yılında tekrar yayınlanmıştır. İsmi Varlık Yayınları tarafından basılan ikinci ve üçüncü baskılarda Birtakım İnsanlar olarak kaldı. Dördüncü baskıyla beraber Medarı Maişet Motoru ismi tekrar kullanılmaya başlandı.
Analiz
Medarı Maişet Motoru pek çok eleştirmene göre Sait Faik'in roman denemesidir. Esere, hem örgü olarak hem de dağınık anlatımıyla roman demek çok zordur. Olayların birbirleriyle olan bağlantıları çok zayıftır. Kitapta, Adapazarı, Burgaz Adası, İstanbul arasında geçen hayatlar anlatılır. Sait Faik, bu eserinde de şairane bir anlatım kullandı.
Yazar, 11 Kasım 1948'de romanla ilgili Akşam Gazetesi'ne şöyle bir açıklama yaptı: "Medarı Maişet isimli bir hikâye kitabı çıkarmıştım. Hayatı toz pembe görmüyorum diye mahkeme masrafı ödedim. Üzüntüsü de caba. Kahramanlarım rahat etmek için hapse giriyor. Bütün sebep bu!" Buradan yazarın kendisinin de kitaba roman demediği çıkartılıyor. Fakat, Abasıyanık'ın bu açıklamasında bilinçli bir şekilde mi eseri roman olarak anmadığı bilinmemektedir.
Romanın ilk bölümünde, Berber Kir Dimitri, Aylak Ali Rıza, kızı Melek ve diğer çocukların hayatı ve Melek'in bir kadın berberi olarak yetişmesi anlatılır. İkinci bölümde ise üniversite öğrencisi olan Fahri'nin Adapazarı'ndaki günlerinden vardır. Fahri, Sait Faik'e çok benzemektedir. Son bölümde Melek'in dükkânının açılışı ve çocukların yetişkinliğe geçerek sorumluluk sahibi insanlar haline gelmeleri anlatılır.
Sait Faik, bu çalışmasında da klasik Sait Faik karakterlerini (daha önce görmediğimiz bir dalgıç ve bir köy öğretmeni de ekleyerek) kendine özgü masalsı hava içinde yazdı.
Kitabın adı
Arapça kökenli "maişet" kelimesi "geçim, geçinme", yine Arapçadan Türkçeye geçmiş "medar" ise mecazen "Sebep, vâsıta, vesîle" manalarına gelmektedir. "Medarı Maişet" ise "geçim vasıtası" demektir. Eserin adı "Medarı Maişet Motoru", "Geçim Sağlayacak Motor" manasını taşır. Romanda, Burgaz Adası'nda oturan Emekli memur Ali Rıza Efendi’nin emeklilik yıllarında ailesiyle birlikte çektiği geçim sıkıntısı, ailenin hayata tutunma çabaları anlatılır. Ali Rıza Efendi’nin evlat edindiği Hikmet'in çalıştığı balıkçı motorunun adı da "Medarı Maişet"tir. Hiçbir siyasi hedef göstermeyen roman, yine de kahramanlarından birine eski bir asker kaputu giydirdiği için 1944’te yayımlandığında sıkıyönetim mahkemelerince toplatılmıştı. Türkiye’de önceki yıllarda yasaklanmış oldukları gerekçesiyle halen cezaevlerine sokulması yasak toplam 23 bin kitabın arasında "Medarı Maişet Motoru" da bulunmaktadır ve bu yasakların da yakın bir tarihte kaldırılacağı bildirilmiştir.
Kaynakça
- Kavaz, İbrahim (1999), Sait Faik Abasıyanık, Şule Yayınları
- Naci, Fethi (Mayıs 2003), Sait Faik'in Hikayeciliği, Yapı Kredi Yayınları,
- Sönmez, Sevengül (Şubat 2007), A'dan Z'ye Sait Faik, Yapı Kredi Yayınları,
- Uyguner, Muzaffer (1991), Sait Faik, Bilgi Yayınevi,
Notlar
- ^ . 18 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . 28 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Sönmez 2007, s. 133
- ^ a b Sönmez 2007, s. 134
- ^ Kavaz 1999, s. 46
- ^ a b Uyguner 1991, s. 40
- ^ Naci 2003, s. 85
- ^ Naci 2003, s. 86
- ^ . 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . gizemlikapi.com. 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2012.
- ^ . haberhakki.com. 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2012.
Dış bağlantılar
- Evvel.org'da "Sait Faik" 16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Medari Maiset Motoru ya da Birtakim Insanlar Turk yazar Sait Faik Abasiyanik in 1944 yilinda yayinlanan ilk romani Ilk defa 4 Ekim 1940 21 Subat 1941 tarihlerinde Yeni Mecmua da tefrika edilen Medar i Maiset Motoru Yokus Kitabevi tarafindan yayimlanir Kitap yayimlandiktan birkac gun sonra Bakanlar Kurulu nun karariyla toplatilir Medari Maiset Motoru Birtakim Insanlar YazarSait Faik AbasiyanikUlkeTurkiyeDilTurkceTurRomanYayim1944YayimciAhmet Ihsan Basimevi Henuz Yeni Mecmua da tefrika edildigi sirada 1940 41 devrin baskici siyasi ortaminda sakincali bulunup roman olarak yayimci bulmakta zorlanmis ve Sait Faik in annesinin maddi destegiyle yayinlanmistir Ancak dagitilmaya baslanmisken bakanlar kurulu karariyla toplatilmistir Polis kitaplari gotururken Yayinevi sahibi Burhan Arpad ellilik bir paketi sakladi Fakat daha sonra Sait Faik kitaplari Arpad dan alamadi Tutuklamalar ve aramalar siklasinca Arpad kitaplari yakmak zorunda kaldi Sait Faik Medar i Maiset ismini ise ilk kez Vakit gazetesinde yayinlanan Bir Balik Avi Hikayesi nde kullandi Hakki Suha Gezgin in soyledigine gore yazar bu sozcugu cok seviyordu Kitap 1952 yilinda Varlik Yayinlari tarafindan yeniden basilirken Abasiyanik kitabin ismini Birtakim Insanlar romanda gecen Medar i Maiset motorunun ismini ise Ceylan i Bahri olarak degistirdi Medar i Maiset Motoru nu ilk baskisindan sadece 99 adet satilabildi Kitabin kimi paragraflari cikarilip sansurlenerek Birtakim Insanlar adiyla 1952 yilinda tekrar yayinlanmistir Ismi Varlik Yayinlari tarafindan basilan ikinci ve ucuncu baskilarda Birtakim Insanlar olarak kaldi Dorduncu baskiyla beraber Medari Maiset Motoru ismi tekrar kullanilmaya baslandi AnalizMedari Maiset Motoru pek cok elestirmene gore Sait Faik in roman denemesidir Esere hem orgu olarak hem de daginik anlatimiyla roman demek cok zordur Olaylarin birbirleriyle olan baglantilari cok zayiftir Kitapta Adapazari Burgaz Adasi Istanbul arasinda gecen hayatlar anlatilir Sait Faik bu eserinde de sairane bir anlatim kullandi Yazar 11 Kasim 1948 de romanla ilgili Aksam Gazetesi ne soyle bir aciklama yapti Medari Maiset isimli bir hikaye kitabi cikarmistim Hayati toz pembe gormuyorum diye mahkeme masrafi odedim Uzuntusu de caba Kahramanlarim rahat etmek icin hapse giriyor Butun sebep bu Buradan yazarin kendisinin de kitaba roman demedigi cikartiliyor Fakat Abasiyanik in bu aciklamasinda bilincli bir sekilde mi eseri roman olarak anmadigi bilinmemektedir Romanin ilk bolumunde Berber Kir Dimitri Aylak Ali Riza kizi Melek ve diger cocuklarin hayati ve Melek in bir kadin berberi olarak yetismesi anlatilir Ikinci bolumde ise universite ogrencisi olan Fahri nin Adapazari ndaki gunlerinden vardir Fahri Sait Faik e cok benzemektedir Son bolumde Melek in dukkaninin acilisi ve cocuklarin yetiskinlige gecerek sorumluluk sahibi insanlar haline gelmeleri anlatilir Sait Faik bu calismasinda da klasik Sait Faik karakterlerini daha once gormedigimiz bir dalgic ve bir koy ogretmeni de ekleyerek kendine ozgu masalsi hava icinde yazdi Kitabin adiArapca kokenli maiset kelimesi gecim gecinme yine Arapcadan Turkceye gecmis medar ise mecazen Sebep vasita vesile manalarina gelmektedir Medari Maiset ise gecim vasitasi demektir Eserin adi Medari Maiset Motoru Gecim Saglayacak Motor manasini tasir Romanda Burgaz Adasi nda oturan Emekli memur Ali Riza Efendi nin emeklilik yillarinda ailesiyle birlikte cektigi gecim sikintisi ailenin hayata tutunma cabalari anlatilir Ali Riza Efendi nin evlat edindigi Hikmet in calistigi balikci motorunun adi da Medari Maiset tir Hicbir siyasi hedef gostermeyen roman yine de kahramanlarindan birine eski bir asker kaputu giydirdigi icin 1944 te yayimlandiginda sikiyonetim mahkemelerince toplatilmisti Turkiye de onceki yillarda yasaklanmis olduklari gerekcesiyle halen cezaevlerine sokulmasi yasak toplam 23 bin kitabin arasinda Medari Maiset Motoru da bulunmaktadir ve bu yasaklarin da yakin bir tarihte kaldirilacagi bildirilmistir KaynakcaKavaz Ibrahim 1999 Sait Faik Abasiyanik Sule Yayinlari Naci Fethi Mayis 2003 Sait Faik in Hikayeciligi Yapi Kredi Yayinlari ISBN 975 08 0534 8 Sonmez Sevengul Subat 2007 A dan Z ye Sait Faik Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1198 2 Uyguner Muzaffer 1991 Sait Faik Bilgi Yayinevi ISBN 975 494 232 3 Notlar 18 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b 28 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sonmez 2007 s 133 a b Sonmez 2007 s 134 Kavaz 1999 s 46 a b Uyguner 1991 s 40 Naci 2003 s 85 Naci 2003 s 86 13 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi gizemlikapi com 27 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2012 haberhakki com 24 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2012 Dis baglantilarEvvel org da Sait Faik 16 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde