Megaralı Öklid (; Grekçe: Εὐκλείδης Eucleides; y. MÖ. 435 – y. MÖ.365),Megara felsefe okulunu kuran antik Yunan Sokratik filozoftur. MÖ 5. yüzyılın sonlarında Sokrates'in öğrencisi olmuş ve onun ölümünde yanında bulunmuştur. En yüce iyinin tek, ebedi ve değişmez olduğunu savunmuş ve iyiye aykırı herhangi bir şeyin varlığını reddetmiştir. Orta Çağ'daki editörler ve çevirmenler, İskenderiyeli Öklid'in Elementler adlı eserini tartışırken onu sık sık İskenderiyeli Öklid ile karıştırmışlardır.
Megaralı Öklid | |
---|---|
Megaralı Öklid | |
Tam adı | Megaralı Öklid |
Doğumu | y. MÖ. 435 Megara |
Ölümü | y. MÖ. 365 (y. 70 – 71 yaşlarında) |
Çağı | Antik felsefe |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Megara okulu |
İlgi alanları | Mantık, Etik |
Önemli fikirleri | (eristik) yöntem |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri
|
Hayatı
Öklid, Megara'da doğdu.Atina'da Sokrates'in takipçisi oldu: Sokrates'in öğretilerini ve konuşmalarını dinlemeye o kadar hevesliydi ki, bir dönem Atina'da Megara vatandaşlarının şehre girmesi yasaklandığında, Öklid onu dinlemek için gece karanlığında kadın kılığında Atina'ya gizlice girerdi.Platon'un adlı eserinin önsözünde, Sokrates ile genç Theaetetus arasında yıllar önce geçen konuşmayı kaleme almaktan sorumlu olarak gösterilir. Sokrates'in ayrıca Öklid'i tartışmalara olan düşkünlüğü nedeniyle azarladığı varsayılır. Sokrates'in ölümünde (MÖ. 399) hazır bulunmuş, ardından Öklid Megara'ya dönerek Platon'a ve Sokrates'in diğer korkmuş öğrencilerine sığınma teklif etmiştir.
Öklid, Megara'da Megara okulu olarak bilinen ve yaklaşık bir yüzyıl boyunca gelişen bir felsefe okulu kurdu. Öklid'in öğrencilerinin Megaralı okulun ikinci lideri ;; ve olduğu söylenir. Thrasymachus, Stoacı okulun kurucusu Citiumlu Zeno'nun hocası Stilpon'un öğretmeniydi.
Felsefesi
Öklid'in kendisi Lamprias, Aeschines, Phoenix, Crito, Alcibiades ve Amatory diyaloğu olmak üzere altı diyalog yazmıştır ancak hiçbiri günümüze ulaşmamıştır. Önsözüne göre, görünüşte Platoncu bir diyalog olan Theaetetus aslında Öklidçi bir çalışmaydı. Öklid'in görüşleri hakkında günümüze ulaşan ana kaynak Diogenes Laërtius'un kısa özetidir. Öklid'in felsefesi Eleatik ve Sokratik fikirlerin bir senteziydi. Sokrates en büyük bilginin iyiyi anlamak olduğunu iddia etmiştir. Eleatikler ise en büyük bilginin dünyanın tek evrensel varlığı olduğunu iddia ediyorlardı. Bu iki fikri harmanlayan Öklid, iyinin bu varlığın bilgisi olduğunu iddia etmiştir. Dolayısıyla bu iyi, var olan ve birçok adı olan ama aslında tek bir şey olan tek şeydir. Eleatik "Bir" fikrini, "Akıl", "Tanrı", "Zihin", "Bilgelik" vb. olarak adlandırdığı Sokratik "İyi ideası" ("Form of the Good") ile özdeşleştirdi. Bu, varlığın gerçek özüydü ve ebedi ve değişmezdi. Evrensel bir iyi fikri, Öklid'in iyi olmayan her şeyi reddetmesine de izin verdi çünkü iyinin birçok ismiyle dünyadaki her şeyi kapsadığını iddia etti. Öklid, bilginin erdem olduğu ve hiç değişmeyen dünyayı anlamanın tek yolunun felsefe çalışmasından geçtiği şeklindeki Sokratik fikri benimsemiştir. Bununla birlikte Öklid, erdemlerin kendilerinin basitçe tek bir iyinin ya da varlığın bilgisi olduğunu öğretmiştir. “İyi tektir, ama onu çeşitli isimlerle adlandırabiliriz, bazen bilgelik, bazen Tanrı, bazen Akıl olarak" ve "İyi'nin karşıtı yoktur" demiştir.
Öklid aynı zamanda, mantık kavramları ve ikilemleriyle de ilgilenmiştir. Öklid ve Megaralı takipçileri fikirlerini savunmak için diyalog ve yöntemi kullandılar. Eristik yöntem, tartıştıkları kişinin fikirlerini çürüterek kendi fikirlerini kanıtlamalarına ve böylece dolaylı olarak kendi fikirlerini kanıtlamalarına olanak tanıyordu (bkz. reductio ad absurdum). Bir burhana saldırırken, saldırdığı şey varsayılan öncüller değil sonuçlardı, bu da muhtemelen rakiplerinin sonuçlarından saçma sonuçlar çıkararak onları çürütmeye çalıştığı anlamına geliyordu. Ayrıca analojiden hareketle argümanı da reddetti. Doktriner mirasçıları olan Stoacı mantıkçılar, Aristoteles'in peripatetikleri dışında antik çağdaki en önemli mantık okulunu açtılar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ "Bir varsayım olarak bazı akademisyenler, Öklid'in yaşam süresini MÖ. 435 ile 365 yılları arasına yerleştirmektedir" Reale & Catan 1987, s. 373.
- ^ Laërtius, Öklid'in Megara'da doğduğunu öne sürerken, başkalarının onu "Gela'nın yerlisi olarak adlandırdığından da bahseder, Alexander Successions of Philosophers ("Filozofların Mirasları") adlı eserinde belirttiği gibi" Laërtius 1925, § 106.
Alıntılar
- ^ Laërtius 1925; Cicero, Academica, ii. 42; Aulus Gellius, vii. 10. 1-4; Plato, Phaedo, 59B-C; Strabo, ix. 1. 8;
- ^ Aulus Gellius, vii. 10. 1-4.
- ^ Laërtius 1925, § 30.
- ^ Plato, Phaedo, 59B-C.
- ^ Laërtius 1925, § 106; Laërtius 1925b, § 6.
- ^ Laërtius 1925, § 112.
- ^ Laërtius 1925, § 108.
- ^ Suda, Sokrates; cf. Laërtius 1925, § 112.
- ^ Laërtius 1925, § 113.
- ^ Laërtius 1925, ss. 106–108.
- ^ Laërtius 1925, § 106; Cicero, Academica, ii. 42.
- ^ Cicero, Academica, ii. 42.
- ^ a b Laërtius 1925, § 106.
- ^ a b Laërtius 1925, § 107.
- ^ Kneale & Kneale 1984, s. 8.
Atıf yapılan eserler
- , Noctes Atticae (Attic Nights), vii
- ; Kneale, Martha (1984), The Development of Logic, Oxford University Press, s. 8
- Laërtius, Diogenes (1925). "Socrates, with predecessors and followers: Euclides". Lives of the Eminent Philosophers. 1:2. tarafından çevrildi (Two volume bas.). Loeb Classical Library. § 106–113.
- Laërtius, Diogenes (1925b). "Plato". Lives of the Eminent Philosophers. 1:3. tarafından çevrildi (Two volume bas.). Loeb Classical Library. § 6.
- Reale, Giovanni; Catan, John R. (1987), A History of Ancient Philosophy, Suny Press, s. 373
Konuyla ilgili okumalar
- "Euclid of Megara". Encyclopædia Britannica (11. bas.). 1911.
- Mates, Benson (1961) [1953], Stoic Logic, Berkeley: University of California Press, ISBN
- Turner, William (1903), "Chapter VIII: The Imperfectly Socratic Schools", History of Philosophy, Ginn and Company — republished, on the internet, by the Jacques Maritain Center, , 11 Kasım 2008.
Dış bağlantılar
- Bobzien, Susanne. "Dialectical School". (Ed.). Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- "Euclides". İnternet Felsefe Ansiklopedisi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin herhangi bir incelenmis surumu bulunmuyor bu yuzden standartlara uygunluk acisindan kontrol edilmemis olabilir Megarali Oklid ˈ juː k l ɪ d Grekce Eὐkleidhs Eucleides y MO 435 y MO 365 Megara felsefe okulunu kuran antik Yunan Sokratik filozoftur MO 5 yuzyilin sonlarinda Sokrates in ogrencisi olmus ve onun olumunde yaninda bulunmustur En yuce iyinin tek ebedi ve degismez oldugunu savunmus ve iyiye aykiri herhangi bir seyin varligini reddetmistir Orta Cag daki editorler ve cevirmenler Iskenderiyeli Oklid in Elementler adli eserini tartisirken onu sik sik Iskenderiyeli Oklid ile karistirmislardir Megarali OklidMegarali OklidTam adiMegarali OklidDogumuy MO 435 MegaraOlumuy MO 365 y 70 71 yaslarinda CagiAntik felsefeBolgesiBati felsefesiOkuluMegara okuluIlgi alanlariMantik EtikOnemli fikirleri eristik yontemEtkilendikleri Sokrates Eleatik okulEtkiledikleri StilponHayatiOklid Megara da dogdu Atina da Sokrates in takipcisi oldu Sokrates in ogretilerini ve konusmalarini dinlemeye o kadar hevesliydi ki bir donem Atina da Megara vatandaslarinin sehre girmesi yasaklandiginda Oklid onu dinlemek icin gece karanliginda kadin kiliginda Atina ya gizlice girerdi Platon un adli eserinin onsozunde Sokrates ile genc Theaetetus arasinda yillar once gecen konusmayi kaleme almaktan sorumlu olarak gosterilir Sokrates in ayrica Oklid i tartismalara olan duskunlugu nedeniyle azarladigi varsayilir Sokrates in olumunde MO 399 hazir bulunmus ardindan Oklid Megara ya donerek Platon a ve Sokrates in diger korkmus ogrencilerine siginma teklif etmistir Oklid Megara da Megara okulu olarak bilinen ve yaklasik bir yuzyil boyunca gelisen bir felsefe okulu kurdu Oklid in ogrencilerinin Megarali okulun ikinci lideri ve oldugu soylenir Thrasymachus Stoaci okulun kurucusu Citiumlu Zeno nun hocasi Stilpon un ogretmeniydi FelsefesiEuclid of Megara Dressing as a Woman to Hear Socrates Teach in Athens y 1650 Oklid in kendisi Lamprias Aeschines Phoenix Crito Alcibiades ve Amatory diyalogu olmak uzere alti diyalog yazmistir ancak hicbiri gunumuze ulasmamistir Onsozune gore gorunuste Platoncu bir diyalog olan Theaetetus aslinda Oklidci bir calismaydi Oklid in gorusleri hakkinda gunumuze ulasan ana kaynak Diogenes Laertius un kisa ozetidir Oklid in felsefesi Eleatik ve Sokratik fikirlerin bir senteziydi Sokrates en buyuk bilginin iyiyi anlamak oldugunu iddia etmistir Eleatikler ise en buyuk bilginin dunyanin tek evrensel varligi oldugunu iddia ediyorlardi Bu iki fikri harmanlayan Oklid iyinin bu varligin bilgisi oldugunu iddia etmistir Dolayisiyla bu iyi var olan ve bircok adi olan ama aslinda tek bir sey olan tek seydir Eleatik Bir fikrini Akil Tanri Zihin Bilgelik vb olarak adlandirdigi Sokratik Iyi ideasi Form of the Good ile ozdeslestirdi Bu varligin gercek ozuydu ve ebedi ve degismezdi Evrensel bir iyi fikri Oklid in iyi olmayan her seyi reddetmesine de izin verdi cunku iyinin bircok ismiyle dunyadaki her seyi kapsadigini iddia etti Oklid bilginin erdem oldugu ve hic degismeyen dunyayi anlamanin tek yolunun felsefe calismasindan gectigi seklindeki Sokratik fikri benimsemistir Bununla birlikte Oklid erdemlerin kendilerinin basitce tek bir iyinin ya da varligin bilgisi oldugunu ogretmistir Iyi tektir ama onu cesitli isimlerle adlandirabiliriz bazen bilgelik bazen Tanri bazen Akil olarak ve Iyi nin karsiti yoktur demistir Oklid ayni zamanda mantik kavramlari ve ikilemleriyle de ilgilenmistir Oklid ve Megarali takipcileri fikirlerini savunmak icin diyalog ve yontemi kullandilar Eristik yontem tartistiklari kisinin fikirlerini curuterek kendi fikirlerini kanitlamalarina ve boylece dolayli olarak kendi fikirlerini kanitlamalarina olanak taniyordu bkz reductio ad absurdum Bir burhana saldirirken saldirdigi sey varsayilan onculler degil sonuclardi bu da muhtemelen rakiplerinin sonuclarindan sacma sonuclar cikararak onlari curutmeye calistigi anlamina geliyordu Ayrica analojiden hareketle argumani da reddetti Doktriner mirascilari olan Stoaci mantikcilar Aristoteles in peripatetikleri disinda antik cagdaki en onemli mantik okulunu actilar Ayrica bakinizKaynakcaDipnotlar Bir varsayim olarak bazi akademisyenler Oklid in yasam suresini MO 435 ile 365 yillari arasina yerlestirmektedir Reale amp Catan 1987 s 373 Laertius Oklid in Megara da dogdugunu one surerken baskalarinin onu Gela nin yerlisi olarak adlandirdigindan da bahseder Alexander Successions of Philosophers Filozoflarin Miraslari adli eserinde belirttigi gibi Laertius 1925 106 Alintilar Laertius 1925 Cicero Academica ii 42 Aulus Gellius vii 10 1 4 Plato Phaedo 59B C Strabo ix 1 8 Aulus Gellius vii 10 1 4 Laertius 1925 30 Plato Phaedo 59B C Laertius 1925 106 Laertius 1925b 6 Laertius 1925 112 Laertius 1925 108 Suda Sokrates cf Laertius 1925 112 Laertius 1925 113 Laertius 1925 ss 106 108 Laertius 1925 106 Cicero Academica ii 42 Cicero Academica ii 42 a b Laertius 1925 106 a b Laertius 1925 107 Kneale amp Kneale 1984 s 8 Atif yapilan eserler Noctes Atticae Attic Nights vii Kneale Martha 1984 The Development of Logic Oxford University Press s 8 Laertius Diogenes 1925 Socrates with predecessors and followers Euclides Lives of the Eminent Philosophers 1 2 tarafindan cevrildi Two volume bas Loeb Classical Library 106 113 Laertius Diogenes 1925b Plato Lives of the Eminent Philosophers 1 3 tarafindan cevrildi Two volume bas Loeb Classical Library 6 Reale Giovanni Catan John R 1987 A History of Ancient Philosophy Suny Press s 373 Konuyla ilgili okumalar Euclid of Megara Encyclopaedia Britannica 11 bas 1911 Mates Benson 1961 1953 Stoic Logic Berkeley University of California Press ISBN 0 520 02368 4 Turner William 1903 Chapter VIII The Imperfectly Socratic Schools History of Philosophy Ginn and Company republished on the internet by the Jacques Maritain Center 11 Kasim 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Megarali Oklid ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bobzien Susanne Dialectical School Ed Stanford Encyclopedia of Philosophy Euclides Internet Felsefe Ansiklopedisi