Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmed Asaf Belge (1870, İstanbul - 25 Ocak 1955), Osmanlı bürokratı.
Mehmed Asaf Belge | |
|---|---|
| Doğum | 1870 İstanbul, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 25 Ocak 1955 |
| Eğitim | Mekteb-i Mülkiye-i Şahane |
| Meslek | Kamu yönetimi |
| Çocuk(lar) | Burhan Asaf Belge, Ayşe Leman Karaosmanoğlu, Esad Daybelge |
20. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nin politik kaos alanında yer alan Yafa Kazası ve Cebelibereket Sancağı'nda görev yaptı. Yafa'da Yahudi Purim kutlamaları öncesinde çıkan olay nedeniyle görevinden alınan Asaf Bey, Cebelibereket Sancağı'nda görev yaptığı sırada çıkan Adana Olayları sırasında olayların büyümesine meydan vermekle suçlanarak cezalandırıldı.
Yaşamı
1870 yılında İstanbul’da doğdu. Babası, Mehmed Esat Efendi; annesi, Emine Nahile Hanım’dır. Babası Mehmed Esat Efendi, Meşrutiyet dönemlerinin önde gelen aydınlarından ve gazetecilerinden birisi idi.Ali Suavi’nin ihtilal teşebbüsünde parmağı olduğu iddiasıyla gözaltına alınıp sorgulanmış ve 1878’de Divan-ı Harb kararıyla Şam’a sürgün edilmiş; orada reji müdürü olmuştu.
Mehmet Asaf Bey, ilköğrenimini İstanbul'da Mekteb‐i İbtidai'de, ortaöğrenimini ise Şam’daki Fransız Cizvit Mektebi ile Beyrut’taki Sultaniye Medresesi’nde tamamladı. Bir yıl özel Medrese‐i Süleymaniye Mektebi’nde, ardından Mekteb‐i Mülkiye‐i Şahane’de öğrenim gördü. Arapça, Türkçe, Farsça, Fransızca ve İngilizce öğrendi.
18 Ağustos 1893’te Mektebi- Mülkiye'den mezun olduktan sonra bir yıl Suriye Vilayeti meclis idare kısmında aylıksız memur olarak kimya ve tarih öğretmenliği yaptı. 1896’da Suriye Vilayeti vali maiyyeti ve İttihad Posta Muayene memurluğu görevlerinde bulunduktan sonra 22 Aralık 1897 Erzurum Vilayetinde Tercan kazası kaymakamlığına tayin edildi ve burada ilk defa yöneticilik görevinde bulundu. Ardından sırasıyla Tortum kaymakamlığına (13 Ekim 1898); Suriye Vilayetinde Hamidiye kaymakamlığına (27 Ekim 1898), Vadiülacem Kazası kaymakamlığına (13 Kasım 1898), Selimiye Kazası kaymakamlığına (15 Şubat 1319) tayin edildi. Beni Sav Kazası kaymakamlığına (25 Temmuz 1904’te), ardından da Kudüs‐ü Şerif Sancağı'ndaki Birus‐ sebi (Beerşeba) Kazası kaymakamlığına (11 Eylül 1905) tayin oldu. Kazanın eğitim, bayındırlık ve iletişimde önemli katkıları oldu. Modern bir belediye binasının hizmete girmesi; okul, posta ofisi ve telgraf istasyonu açılması, bir un fabrikası ile ünlü Bedevi pazarının kurulması ve görkemli bir cami inşası onun kaymakamlığı döneminde gerçekleşti.
1907'de Yafa kaymakamı oldu. O dönemde Rus Yahudilerin göç ettirilmesiyle belirgin bir Yahudi nüfusuna sahip olan Yafa kazasında yerleşik Arap, Hristiyan ve Yahudilerin huzurunu bozulmuş ve arbedeler yaşanmasına neden olan bu durum sonucu bölgede güvenlik sorunu baş göstermişti. Bu sırada Yahudi Purim kutlamaları öncesinde çıkan bir olay nedeniyle Asaf Bey açığa alındı. Söz konusu olayda Rus asıllı Yahudilerin başlattığı bir yaralama olayının ardından asker, memur ve halkın üzerine silahla rastgele ateş açılmış; meydana gelen kargaşa ve kaos sonucu 1 Müslüman, 3 jandarma ile polis ve 13 Yahudi’nin yaralanmıştı. Olayın sorumluluğunun Yafa kaymakamı Asaf Bey’de olduğu, Yahudi düşmanı duygulara sahip olduğu iddia edilmiş ve Dahiliye Nezareti, Asaf Bey’i bu hadisede basiretsizlik gösterdiği gerekçesiyle görevden el çektirilmiştir. Asaf Bey, görevinden alınması üzerine savunma niteliğinde bir rapor kaleme aldı. Raporunda Yahudi göçlerinin halihazırda meydana getirdiği sorunlara ve önlem alınması gereğine dair görüşleri ve çözüm önerileri Şura‐yı Devlet Danışma Odası’nda incelenmiş ve kayda değer bulunmuştur.
Asaf Bey bir süre sonra birinci sınıf kaymakam olarak mutasarrıflığa yükseltildi ve 10 Eylül 1908 tarihinde Adana vilayetine bağlı, Ermeniler'in iskan ettiği Cebelibereket Sancağı'na mutasarrıf olarak tayin edildi. Bu bölgede 1878 Berlin Antlaşmasından sonra Ermeniler ihtilal hareketleri başlatmışlardı. Asaf Bey, bölgede bir Ermeni devleti kurmak için başlatılan olayları engellemeye çalıştı. 14 Nisan 1909 günü Adana şehir merkezinde patlak veren ve Mayıs 1909 başına kadar süren, binlerce sivilin hayatını kaybettiği Adana Olayları sebebiyle Erzin Divanıharbinde yargılandı ve beraat etti. Ancak Ermeni çevreleri, Mehmed Asaf Bey’i ağır şekilde suçlamaya devam etti. Sadaret makamı beraatına karar verilmesinin iptalini ve yeniden yargılanmasını isteyince Adana'da kurulan ikinci Divanıharpte yargılandı. Bu yargılama sonucunda, olaylar sırasında telaşa kapılarak, olayları ve halkı yatıştırmayıp, olayların büyümesine meydan vermekten suçlu bulundu. 4 yıl memuriyetten uzaklaştırılması ve sonrasında da idarî görevlerde istihdam edilmemesi cezasına çarptırıldı.
Memuriyetten uzak olduğu dönemde İstanbul'da hukuk öğrenimi gördü. 1915 tarihinde Çankırı mutasarrıflığına tayin edildi. Daha sonra Kerek, Çatalca ve Mardin mutasarrıflıkları görevinde bulundu. 1918 yılında yeniden görevden alındı; 1920’de kendi isteğiyle emekli oldu. 1934 yılında Soyadı Kanunu çıktığında Belge soyadını aldı. 1950'ye kadar avukatlık yaptı. 25 Ocak 1955'te öldü.
Emine Rana Hanım ile evlenmiştir.Burhan (Belge), Ayşe Leman (Karaosmanoğlu) ve Esad (Daybelge) isimli üç çocuğu vardır.
Notlar
- ^ Hal tercümesinde Fatma Hadiye hanımla evli olduğu belirtilmiştir. İ. Parmaksızoğlu'nun, Asaf Bey'in hatıratına yazdığı girişte Emine Rana Hanım’la evli olduğundan bahsedilir.
Kaynakça
- ^ a b Yıldız, Aytaç (2009). . nkara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ a b c d Aslan, Taner (Ekim 2016). (PDF). Tarihin Peşinde dergisi. 8 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ a b c Aslan, Taner (2018). "Mehmet Asaf Bey'in Cebelibereket Mutasarrıflığı: 1909 Adana Olayları ve Mehmet Asaf Bey'in Yargılanma Süreci". Ermeni Araştırmaları Dergisi (61). ISSN 1303-068X. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ . T24. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ . 9lib.net. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Asaf Belge 1870 Istanbul 25 Ocak 1955 Osmanli burokrati Mehmed Asaf BelgeDogum1870 Istanbul Osmanli DevletiOlum25 Ocak 1955EgitimMekteb i Mulkiye i SahaneMeslekKamu yonetimiCocuk lar Burhan Asaf Belge Ayse Leman Karaosmanoglu Esad Daybelge 20 yuzyil baslarinda Osmanli Devleti nin politik kaos alaninda yer alan Yafa Kazasi ve Cebelibereket Sancagi nda gorev yapti Yafa da Yahudi Purim kutlamalari oncesinde cikan olay nedeniyle gorevinden alinan Asaf Bey Cebelibereket Sancagi nda gorev yaptigi sirada cikan Adana Olaylari sirasinda olaylarin buyumesine meydan vermekle suclanarak cezalandirildi Yasami1870 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Mehmed Esat Efendi annesi Emine Nahile Hanim dir Babasi Mehmed Esat Efendi Mesrutiyet donemlerinin onde gelen aydinlarindan ve gazetecilerinden birisi idi Ali Suavi nin ihtilal tesebbusunde parmagi oldugu iddiasiyla gozaltina alinip sorgulanmis ve 1878 de Divan i Harb karariyla Sam a surgun edilmis orada reji muduru olmustu Mehmet Asaf Bey ilkogrenimini Istanbul da Mekteb i Ibtidai de ortaogrenimini ise Sam daki Fransiz Cizvit Mektebi ile Beyrut taki Sultaniye Medresesi nde tamamladi Bir yil ozel Medrese i Suleymaniye Mektebi nde ardindan Mekteb i Mulkiye i Sahane de ogrenim gordu Arapca Turkce Farsca Fransizca ve Ingilizce ogrendi 18 Agustos 1893 te Mektebi Mulkiye den mezun olduktan sonra bir yil Suriye Vilayeti meclis idare kisminda ayliksiz memur olarak kimya ve tarih ogretmenligi yapti 1896 da Suriye Vilayeti vali maiyyeti ve Ittihad Posta Muayene memurlugu gorevlerinde bulunduktan sonra 22 Aralik 1897 Erzurum Vilayetinde Tercan kazasi kaymakamligina tayin edildi ve burada ilk defa yoneticilik gorevinde bulundu Ardindan sirasiyla Tortum kaymakamligina 13 Ekim 1898 Suriye Vilayetinde Hamidiye kaymakamligina 27 Ekim 1898 Vadiulacem Kazasi kaymakamligina 13 Kasim 1898 Selimiye Kazasi kaymakamligina 15 Subat 1319 tayin edildi Beni Sav Kazasi kaymakamligina 25 Temmuz 1904 te ardindan da Kudus u Serif Sancagi ndaki Birus sebi Beerseba Kazasi kaymakamligina 11 Eylul 1905 tayin oldu Kazanin egitim bayindirlik ve iletisimde onemli katkilari oldu Modern bir belediye binasinin hizmete girmesi okul posta ofisi ve telgraf istasyonu acilmasi bir un fabrikasi ile unlu Bedevi pazarinin kurulmasi ve gorkemli bir cami insasi onun kaymakamligi doneminde gerceklesti 1907 de Yafa kaymakami oldu O donemde Rus Yahudilerin goc ettirilmesiyle belirgin bir Yahudi nufusuna sahip olan Yafa kazasinda yerlesik Arap Hristiyan ve Yahudilerin huzurunu bozulmus ve arbedeler yasanmasina neden olan bu durum sonucu bolgede guvenlik sorunu bas gostermisti Bu sirada Yahudi Purim kutlamalari oncesinde cikan bir olay nedeniyle Asaf Bey aciga alindi Soz konusu olayda Rus asilli Yahudilerin baslattigi bir yaralama olayinin ardindan asker memur ve halkin uzerine silahla rastgele ates acilmis meydana gelen kargasa ve kaos sonucu 1 Musluman 3 jandarma ile polis ve 13 Yahudi nin yaralanmisti Olayin sorumlulugunun Yafa kaymakami Asaf Bey de oldugu Yahudi dusmani duygulara sahip oldugu iddia edilmis ve Dahiliye Nezareti Asaf Bey i bu hadisede basiretsizlik gosterdigi gerekcesiyle gorevden el cektirilmistir Asaf Bey gorevinden alinmasi uzerine savunma niteliginde bir rapor kaleme aldi Raporunda Yahudi goclerinin halihazirda meydana getirdigi sorunlara ve onlem alinmasi geregine dair gorusleri ve cozum onerileri Sura yi Devlet Danisma Odasi nda incelenmis ve kayda deger bulunmustur Asaf Bey bir sure sonra birinci sinif kaymakam olarak mutasarrifliga yukseltildi ve 10 Eylul 1908 tarihinde Adana vilayetine bagli Ermeniler in iskan ettigi Cebelibereket Sancagi na mutasarrif olarak tayin edildi Bu bolgede 1878 Berlin Antlasmasindan sonra Ermeniler ihtilal hareketleri baslatmislardi Asaf Bey bolgede bir Ermeni devleti kurmak icin baslatilan olaylari engellemeye calisti 14 Nisan 1909 gunu Adana sehir merkezinde patlak veren ve Mayis 1909 basina kadar suren binlerce sivilin hayatini kaybettigi Adana Olaylari sebebiyle Erzin Divaniharbinde yargilandi ve beraat etti Ancak Ermeni cevreleri Mehmed Asaf Bey i agir sekilde suclamaya devam etti Sadaret makami beraatina karar verilmesinin iptalini ve yeniden yargilanmasini isteyince Adana da kurulan ikinci Divaniharpte yargilandi Bu yargilama sonucunda olaylar sirasinda telasa kapilarak olaylari ve halki yatistirmayip olaylarin buyumesine meydan vermekten suclu bulundu 4 yil memuriyetten uzaklastirilmasi ve sonrasinda da idari gorevlerde istihdam edilmemesi cezasina carptirildi Memuriyetten uzak oldugu donemde Istanbul da hukuk ogrenimi gordu 1915 tarihinde Cankiri mutasarrifligina tayin edildi Daha sonra Kerek Catalca ve Mardin mutasarrifliklari gorevinde bulundu 1918 yilinda yeniden gorevden alindi 1920 de kendi istegiyle emekli oldu 1934 yilinda Soyadi Kanunu ciktiginda Belge soyadini aldi 1950 ye kadar avukatlik yapti 25 Ocak 1955 te oldu Emine Rana Hanim ile evlenmistir Burhan Belge Ayse Leman Karaosmanoglu ve Esad Daybelge isimli uc cocugu vardir Notlar Hal tercumesinde Fatma Hadiye hanimla evli oldugu belirtilmistir I Parmaksizoglu nun Asaf Bey in hatiratina yazdigi giriste Emine Rana Hanim la evli oldugundan bahsedilir Kaynakca a b Yildiz Aytac 2009 nkara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2021 a b c d Aslan Taner Ekim 2016 PDF Tarihin Pesinde dergisi 8 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2021 a b c Aslan Taner 2018 Mehmet Asaf Bey in Cebelibereket Mutasarrifligi 1909 Adana Olaylari ve Mehmet Asaf Bey in Yargilanma Sureci Ermeni Arastirmalari Dergisi 61 ISSN 1303 068X 12 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2021 T24 18 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2021 9lib net 12 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2021