Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| |||||||||||||||||||||||
Kudüs Sancağı asıl adı Kudüs-i Şerif Mutassarıflığı; (Arapça: متصرفية القدس الشريف) 1872 yılında özel yönetim statüsü ile kurulan, 1874 yılında Şam Vilayetinden ayrılan; Kudüs ile birlikte; Gazze (Gaza), Yafa (Jaffa), (Hebron), (Bethlehem), Birüssebi (Beersheba) kentlerini kapsayan müstakil sancak. Osmanlı dönemi boyunca Kudüs Sancağı, Nablus ve Akka sancakları ile birlikte Güney Suriye ya da Filistin olarak isimlendirilmiştir. 12 Aralık 1917 yılında Osmanlı Devletinin elinden çıkana kadar sürmüştür.
1841’de ilk olarak Şam Vilayetinden ayrılarak doğrudan saraya bağlandı. 1872’de Sadrazam Mahmut Nedim Paşa tarafından bağımsız bir vilayet haline getirildi. Bu hususta bölgeye Avrupa ülkelerinin artan ilgisi ve güney sınırının Mısır Hidivliğine karşı güçlendirilmesi gibi birçok gelişmenin etken olabileceği bölge uzmanı akademisyenler tarafından öne sürüldü.
Başlangıçta, Akka Ve Nablus Sancakları, Kudüs Sancağı ile Kudüs Eyaleti olarak bir araya getirildi. İki aydan daha kısa bir süre sonra, Akka ve Nablus Sancakları Kudüs Mutasarrıflığından ayrılarak Beyrut Vilayetine bağlandı. 1906’da Nasra kazası bağlantısız bir toprakta bulunan parçası olarak eklendi,
Kudüs Sancağının yönetim biçimi Osmanlı başkentine doğrudan bağlandığından beri diğer Osmanlı vilayetleri ile aynı biçimde idi. Kent sakinleri kendilerini daha çok dinsel terminolojileri ile tanımlamakta idiler. Bölge köyleri normal olarak çiftçilikle uğraşırken kent merkezinde tacirler, sanatçılar, toprak sahipleri ve faiz karşılığı borç para temin edenler bulunmakta idi. Kent seçkinleri dinsel önderler, varlıklı toprak sahipleri ve yüksek rütbeli sivil memurlardan oluşmakta idi.
Tarihçe
Bölge ilk olarak 1841’de Şam’dan ayrılarak doğrudan İstanbul yönetimine bağlandı ve 1872’de müstakil bir vilayet olarak oluşturuldu. 1872’ den önce Kudüs Sancağı, 1864 yılında Tanzimat yeniliklerinin ardından oluşturulan Suriye Vilayeti içinde bir sancak idi. Belediyeler, 19. yy' ın son otuz yılı içinde Tanzimat hareketi tarafından oluşturulan kurumlar olmuştu. 20. yy'ın başlarında her belediyenin bütçesi Kudüs Meclisi tarafından onaylanmak zorunda idi. Belediye üyelerinin bir tür halk oyu ile atanmaları da Tanzimat hareketi ile ortaya çıkan bir ilke oldu. 1906’da Kudüs Mutasarrıflığı'nın güney sınırı İngiltere’nin yayılmacı isteklerle yaptığı tahrikle mümkün olduğunca kısa ve kolay denetlenebilir biçimde yeniden çizildi.
19.yy sonlarına doğru, Filistin bölgesi ya da Kudüs Sancağı bölgesi eğitimli Arapların arasında yayılan ayrı bir politik mekan olarak belirdi. 1904'te Kudüs eski görevlisi Paris, Fransa ’da Osmanlı Hakimiyetinden bağımsız bir Osmanlı Suriyesi ve Irakı kurmayı hedefleyen Arap Yurtseverleri Birliğini kurdu. 1908’deki Genç Türk devrimi olan II. Meşrutiyetin ilanının ardından teşkil edilen , Kudüs Mutasarrıflığının vilayet statüsüne yükseltilmesi teklifini verdi. 1917’de I. Dünya Savaşı esnasında itilaf devletleri tarafından ele geçirildiğinde Osmanlı İdaresi lağvedilerek İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi-İEDTY (OETA South) adı altında yönetildi. İEDTY Güney adı altındaki idare, Nablus ve Akka Sancaklarını kapsıyordu. Askeri İEDTY yönetiminin yerini 1920’de İngiliz Sivil idaresi aldı ve 1923’te Lübnan ve Suriye sınırlarında yapılan bir düzenleme ile birlikte İngiltere Mandasındaki Filistin toprakları statüsüne geldi.
Sınırlar
Bölge, Batıda Akdeniz ile doğuda Ürdün Irmağı ve Ölü Deniz ile, kuzeyde Auja Irmağı ağzından Jericho yakınlarındaki köprüye kadar ve güneyde Gazze ve Ariş' ten Akabe’ ye doğru çizilen bir hat ile sınırlanmıştır.
İdari Bölümler
Mutasarrıflığın 1872-1909 arasındaki idari bölümleri:
1. Birussebi (Beerşeba) Kazası: İki alt bölge ve belediye ihtiva eder.
- A Hafir Nahiyesi, Birusseb ve Akabe arasındaki bir noktada kuruldu.
- El Mulayha, 1908’de Hafir ve Akabe arasındaki noktada kuruldu.
- Birusseb Belediyesi, 1901’de kuruldu.
2. Gazze Kazası: 1903' te kuruldu. 3 alt bölge ve bir belediye içerir.
- El Faluja Nahiyesi, 1903' te kuruldu.
- Hanyunus Nahiyesi, 1903'te kuruldu ve 1917’de belediye oldu.
- Mücdel Nahiyesi, 1880' de kuruldu.
- Gazze Belediyesi, 1893' te kuruldu.
3. Halilü'r Rahman Kazası: İki alt bölüm ve bir belediye içerir.
- Beyt-i a'tâb Nahiyesi, 1903' te kuruldu.
- Beyt-i Cireyn Nahiyesi, 1903’te kuruldu
- Halilü'r Rahman belediyesi, 1886' da kuruldu.
4. Yafa Kazası: İki alt bölüm ve bir belediye içerir.
- Na’leyn Nahiyesi, 1903' te kuruldu.
- Remle Nahiyesi, 1880' de kuruldu, 1888' de belediye oldu ve 1889' da tekrar alt idari birim oldu.
- Lod Belediyesi,
5. Kudüs-i Şerif Kazası: 4 alt bölüm ve iki belediye içerir.
- Abaveyn Nahiyesi,1903' te kuruldu.
- Beytü'l lahim nahiyesi, 1883' te kuruldu, 1894' te belediye oldu.
- Ramallah Nahiyesi, 1903' te kuruldu, 1911' de belediye oldu.
- Safa Nahiyesi,
- Kudüs-i Şerif Belediyesi, 1867' de kuruldu.
- Beyt el Cala Belediyesi, 1912' de kuruldu
6. Nasra Kazası: 1906’da Nasra Kazası ilave olundu.
Kudüs Mutasarrıfları
Mutasarrıflar, Osmanlı idaresi tarafından bölgeyi idare etmek üzere atanırlardı. Arapça, Farsça veya Avrupa dillerinden birisini genellikle Fransızca' yı bilirlerdi.
Şam Vilayeti'nden ayrılmadan öncekiler
- 1841-43
- Mehmed Reşid Paşa 1843
- 1844
- 1844-45
- 1845-47
- 1847-48
- 1848-49
- 1849-51
- 1851-53
- Yakup Paşa 1853-54
- Kâmil Paşa 1854-57
- Süreyya Paşa 1857-63
- Mehmed Hurşid Paşa 1863-64
- İzzet Paşa 1864-67
- Mehmed Nazif Paşa 1867-69
- Kamil Paşa 1869-71
- 1871
- 1871-72
Şam Vilayeti'nden ayrıldıktan sonrakiler
- Kamil Paşa (2. kez) 1873-74
- Süreyya Paşa (2. kez) 1874
- Besim Bey 1874
- Mehmed Nazif Paşa (2. kez)
- Faik Bey
- Şerif Mehmed Rauf Paşa 1877-89
- (2. kez) 1871-72
- 1889-90
- İbrahim Hakkı Paşa 1890-97
- Mehmet Tevfik Biren 1897-01
- Mehmet Cavit Bey 1901-02
- 1902-04
- Ahmet Reşit Rey 1904-06
- Ali Ekrem Bolayır 1906-08
II. Meşrutiyet'in ilanından sonrakiler
- 1908-09
- 1909-10
- Azmi Bey 1910-11
- Cevdet Bey 1911-12
- 1912
- Tahir Hayreddin Bey 1912-13
- 1913-15
Ayrıca Bakınız
Notlar
- 1 , 1915 Mersinli Cemal Paşa, 8. Kolordu Komutanı
- 2 Shifting Ottoman Conceptions of Palestine-Part 2: Ethnography and Cartography,
- 3 The Rise of the Sanjak of Jarussalem,
- 4 Late Ottoman population and its ethnic distribution, pp. 29–31 Servet Mutlu
Kaynakça
- ^ Beshara, 2012, Part 1
- ^ Büssow, Johann (2011-08-11). Hamidian Palestine: Politics and Society in the District of Jerusalem 1872-1908. BRILL. p. 5. . Retrieved 2013-05-17.
- ^ a b Ilan Papeh (1999). The Israel - Palestine Question. Routledge. p. 36. . Retrieved 2013-05-17.
- ^ Jankowski, 1997, p. 174.
- ^ Butrus Abu Manneh. The Rise of the Sanjak of Jerusalem. p. 39.
- ^ İnalcık, Halil&Seyitdanlıoğlu, Mehmet. Tanzimat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, S. 258,259, ,
- ^ Satış, İhsan (2015). "KUDÜS MUTASARRIFLARI (1841-1902)". Tarih İncelemeleri Dergisi. XXX (2). ss. 545-572. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sancak i KudusOsmanli Imparatorlugu Sancaki 1872 1917 BayrakKudus Sancagi harita uzerinde1900 yilinda Osmanli SuriyesiMerkez KudusTarih Kurulus 1872 Kaldirilis 9 Aralik 1917Bugun parcasi Israil Filistin Misir Urdun Kudus Sancagi asil adi Kudus i Serif Mutassarifligi Arapca متصرفية القدس الشريف 1872 yilinda ozel yonetim statusu ile kurulan 1874 yilinda Sam Vilayetinden ayrilan Kudus ile birlikte Gazze Gaza Yafa Jaffa Hebron Bethlehem Birussebi Beersheba kentlerini kapsayan mustakil sancak Osmanli donemi boyunca Kudus Sancagi Nablus ve Akka sancaklari ile birlikte Guney Suriye ya da Filistin olarak isimlendirilmistir 12 Aralik 1917 yilinda Osmanli Devletinin elinden cikana kadar surmustur 1841 de ilk olarak Sam Vilayetinden ayrilarak dogrudan saraya baglandi 1872 de Sadrazam Mahmut Nedim Pasa tarafindan bagimsiz bir vilayet haline getirildi Bu hususta bolgeye Avrupa ulkelerinin artan ilgisi ve guney sinirinin Misir Hidivligine karsi guclendirilmesi gibi bircok gelismenin etken olabilecegi bolge uzmani akademisyenler tarafindan one suruldu Baslangicta Akka Ve Nablus Sancaklari Kudus Sancagi ile Kudus Eyaleti olarak bir araya getirildi Iki aydan daha kisa bir sure sonra Akka ve Nablus Sancaklari Kudus Mutasarrifligindan ayrilarak Beyrut Vilayetine baglandi 1906 da Nasra kazasi baglantisiz bir toprakta bulunan parcasi olarak eklendi Kudus Sancaginin yonetim bicimi Osmanli baskentine dogrudan baglandigindan beri diger Osmanli vilayetleri ile ayni bicimde idi Kent sakinleri kendilerini daha cok dinsel terminolojileri ile tanimlamakta idiler Bolge koyleri normal olarak ciftcilikle ugrasirken kent merkezinde tacirler sanatcilar toprak sahipleri ve faiz karsiligi borc para temin edenler bulunmakta idi Kent seckinleri dinsel onderler varlikli toprak sahipleri ve yuksek rutbeli sivil memurlardan olusmakta idi TarihceBolge ilk olarak 1841 de Sam dan ayrilarak dogrudan Istanbul yonetimine baglandi ve 1872 de mustakil bir vilayet olarak olusturuldu 1872 den once Kudus Sancagi 1864 yilinda Tanzimat yeniliklerinin ardindan olusturulan Suriye Vilayeti icinde bir sancak idi Belediyeler 19 yy in son otuz yili icinde Tanzimat hareketi tarafindan olusturulan kurumlar olmustu 20 yy in baslarinda her belediyenin butcesi Kudus Meclisi tarafindan onaylanmak zorunda idi Belediye uyelerinin bir tur halk oyu ile atanmalari da Tanzimat hareketi ile ortaya cikan bir ilke oldu 1906 da Kudus Mutasarrifligi nin guney siniri Ingiltere nin yayilmaci isteklerle yaptigi tahrikle mumkun oldugunca kisa ve kolay denetlenebilir bicimde yeniden cizildi 19 yy sonlarina dogru Filistin bolgesi ya da Kudus Sancagi bolgesi egitimli Araplarin arasinda yayilan ayri bir politik mekan olarak belirdi 1904 te Kudus eski gorevlisi Paris Fransa da Osmanli Hakimiyetinden bagimsiz bir Osmanli Suriyesi ve Iraki kurmayi hedefleyen Arap Yurtseverleri Birligini kurdu 1908 deki Genc Turk devrimi olan II Mesrutiyetin ilaninin ardindan teskil edilen Kudus Mutasarrifliginin vilayet statusune yukseltilmesi teklifini verdi 1917 de I Dunya Savasi esnasinda itilaf devletleri tarafindan ele gecirildiginde Osmanli Idaresi lagvedilerek Isgal Edilmis Dusman Topraklari Yonetimi IEDTY OETA South adi altinda yonetildi IEDTY Guney adi altindaki idare Nablus ve Akka Sancaklarini kapsiyordu Askeri IEDTY yonetiminin yerini 1920 de Ingiliz Sivil idaresi aldi ve 1923 te Lubnan ve Suriye sinirlarinda yapilan bir duzenleme ile birlikte Ingiltere Mandasindaki Filistin topraklari statusune geldi Sinirlar1883189319001907Kudus El Serif Sancagi veya Kudus Mtasarrifligini gosteren dort gecici Kudus haritasi 4 Harita 1906 da mevcut Misir Israil sinirina tasinmis olan 1860 taki Osmanli Suriyesi ve Misir Hidivligi arasindaki sinirini ve Filastin Palestine olarak isaretlenen Kuzey sinirindaki Necef Negev Colu nu gostermekte dir Bolge Batida Akdeniz ile doguda Urdun Irmagi ve Olu Deniz ile kuzeyde Auja Irmagi agzindan Jericho yakinlarindaki kopruye kadar ve guneyde Gazze ve Aris ten Akabe ye dogru cizilen bir hat ile sinirlanmistir Idari BolumlerMutasarrifligin 1872 1909 arasindaki idari bolumleri 1 Birussebi Beerseba Kazasi Iki alt bolge ve belediye ihtiva eder A Hafir Nahiyesi Birusseb ve Akabe arasindaki bir noktada kuruldu El Mulayha 1908 de Hafir ve Akabe arasindaki noktada kuruldu Birusseb Belediyesi 1901 de kuruldu 2 Gazze Kazasi 1903 te kuruldu 3 alt bolge ve bir belediye icerir El Faluja Nahiyesi 1903 te kuruldu Hanyunus Nahiyesi 1903 te kuruldu ve 1917 de belediye oldu Mucdel Nahiyesi 1880 de kuruldu Gazze Belediyesi 1893 te kuruldu 3 Halilu r Rahman Kazasi Iki alt bolum ve bir belediye icerir Beyt i a tab Nahiyesi 1903 te kuruldu Beyt i Cireyn Nahiyesi 1903 te kuruldu Halilu r Rahman belediyesi 1886 da kuruldu 4 Yafa Kazasi Iki alt bolum ve bir belediye icerir Na leyn Nahiyesi 1903 te kuruldu Remle Nahiyesi 1880 de kuruldu 1888 de belediye oldu ve 1889 da tekrar alt idari birim oldu Lod Belediyesi 5 Kudus i Serif Kazasi 4 alt bolum ve iki belediye icerir Abaveyn Nahiyesi 1903 te kuruldu Beytu l lahim nahiyesi 1883 te kuruldu 1894 te belediye oldu Ramallah Nahiyesi 1903 te kuruldu 1911 de belediye oldu Safa Nahiyesi Kudus i Serif Belediyesi 1867 de kuruldu Beyt el Cala Belediyesi 1912 de kuruldu 6 Nasra Kazasi 1906 da Nasra Kazasi ilave olundu Kudus MutasarriflariMutasarriflar Osmanli idaresi tarafindan bolgeyi idare etmek uzere atanirlardi Arapca Farsca veya Avrupa dillerinden birisini genellikle Fransizca yi bilirlerdi Sam Vilayeti nden ayrilmadan oncekiler 1841 43 Mehmed Resid Pasa 1843 1844 1844 45 1845 47 1847 48 1848 49 1849 51 1851 53 Yakup Pasa 1853 54 Kamil Pasa 1854 57 Sureyya Pasa 1857 63 Mehmed Hursid Pasa 1863 64 Izzet Pasa 1864 67 Mehmed Nazif Pasa 1867 69 Kamil Pasa 1869 71 1871 1871 72Sam Vilayeti nden ayrildiktan sonrakiler Kamil Pasa 2 kez 1873 74 Sureyya Pasa 2 kez 1874 Besim Bey 1874 Mehmed Nazif Pasa 2 kez Faik Bey Serif Mehmed Rauf Pasa 1877 89 2 kez 1871 72 1889 90 Ibrahim Hakki Pasa 1890 97 Mehmet Tevfik Biren 1897 01 Mehmet Cavit Bey 1901 02 1902 04 Ahmet Resit Rey 1904 06 Ali Ekrem Bolayir 1906 08II Mesrutiyet in ilanindan sonrakiler 1908 09 1909 10 Azmi Bey 1910 11 Cevdet Bey 1911 12 1912 Tahir Hayreddin Bey 1912 13 1913 15Ayrica BakinizOsmanli SuriyesiNotlar1 1915 Mersinli Cemal Pasa 8 Kolordu Komutani 2 Shifting Ottoman Conceptions of Palestine Part 2 Ethnography and Cartography 3 The Rise of the Sanjak of Jarussalem 4 Late Ottoman population and its ethnic distribution pp 29 31 Servet MutluKaynakca Beshara 2012 Part 1 Bussow Johann 2011 08 11 Hamidian Palestine Politics and Society in the District of Jerusalem 1872 1908 BRILL p 5 ISBN 978 90 04 20569 7 Retrieved 2013 05 17 a b Ilan Papeh 1999 The Israel Palestine Question Routledge p 36 ISBN 978 0 415 16948 6 Retrieved 2013 05 17 Jankowski 1997 p 174 Butrus Abu Manneh The Rise of the Sanjak of Jerusalem p 39 Inalcik Halil amp Seyitdanlioglu Mehmet Tanzimat Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari S 258 259 ISBN 978 605 360 274 3 Satis Ihsan 2015 KUDUS MUTASARRIFLARI 1841 1902 Tarih Incelemeleri Dergisi XXX 2 ss 545 572 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2023