Mehmed Esat Safvet Paşa (d. 1814 - ö. 1883), Osmanlı hükûmetinde çeşitli nazırlıklarda ve II. Abdülhamit döneminde 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 arasında altı ay sadrazamlık görevinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.Tanzimat döneminin en mühim simalarındandır. Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi'nin dedesidir.
Mehmed Esad Safvet Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 | |
Hükümdar | II. Abdülhamid |
Yerine geldiği | Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
Yerine gelen | Tunuslu Hayreddin Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1814 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1883 (68-69 yaşlarında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Yaşamı
Babası kaza Voyvodalığında bulunmuş Sürmene eşrafından Mehmet Hulusi Ağa olan Mehmed Esad Safvet Paşa 1814 yılında İstanbul'da doğdu. Öğrenimine mahalle okullarında başlamış, Bayezid Medresesi'nde devam etmiştir. Devlet memurluğuna 1831 yılında 17 yaşındayken Divan-ı Humayun kalemine girerek başladı. Burada asıl adına geleneklere uygun olarak Safvet mahlası verildi.
Dürüst ve değerli bir devlet adamı olarak tarihe geçmiştir. Nüktedan esprili bir kişiliğe sahiptir. Eğitime çok önem verdiği bilinmektedir, torunlarının eğitime gitmek istememesi üzerine "Bu gençlere ne oluyor biz çocukken Haydar (semt)inden kar demez kış demez yürüyerek Beyazit Camisi'ne medrese eğitimine giderdik." demiştir. Sürmene gazetesinin kurucusu Resul Hamza Emin'in araştırmasına göre Safvet Paşa'nın kızı Aliye hanım Samsun Mutassarrıfı Mustafa Bey'le evlenmiştir. Bu evlilikten karikatürist ve Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi doğmuştur. Sedat Simavi anne tarafından Safvet Paşa'nın torunudur yani anne tarafından Sürmenelidir.
Hükümet Nazırlıkları ve sadrazamlığı
Altı defa Hariciye Nazırlığı, üç defa da Maarif Nazırlığı yapmıştır. 1868 yılında Maarif Nazırı iken Şimdiki Galatasaray Sultanisini kurmuştur, Galatasaray Lisesi o dönemde 7 dilde eğitim veren ve Dünyada bir benzeri olmayan bir okuldu. 1869 yılına kadar parça parça olan Maarif Nezâreti ilk defa onun zamanında "Maarif-i Umumiye Nizamnamesi" ile toparlanmış ve yeniden tanzim edildiğinden bu devreye tanzimat adı verilmiştir. İlk defa bu devrede eğitim hizmeti halk işi olmaktan çıkıp devlet hizmeti olarak algılanmaya başlanmıştır.
Toplam 14 defa çeşitli nazırlık görevlerinde bulunmuştur. 4 Haziran 1878-4 Aralık 1878 tarihleri arasında da 6 ay süreyle sadrazamlık görevini yerine getirmiştir.
Safvet Paşa'nın Hazırladığı Maarif Nizamnamesi
1869 Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi Fransız milli eğitim sisteminden ilham alınarak hazırlanmıştır. Ülke gerçekleri ve uygulama yeteneği göz önünde tutulmadan hazırlanmıştır. Bu Nizamname ile devletin eğitim sistemi yeniden yapılandırılarak yeni bir düzene tabi tutulmuştur. Yapılan yeni düzen değişikliğine göre :
- Öğretim mecburiyetini korudu
- Okulları kısımlara ve derecelere ayırdı
- Eğitim ve öğretim usulünü düzenledi
- Öğretmenlerin bilgilerini arttıracak ve terfilelerini sağlayacak çareleri getirdi
- Maarif Nazırlığı ve Vilayet bazında şubelerini teşkilatlandırdı
- Sınav yöntemleri geliştirildi.
- Eğitim masrafları için gelir kaynağı (Halktan toplanan paralar) buldu
Aynı Nizamnameye göre okul teşkilatı da şöyle oluyor;
- Köylerde ve mahallelerde sıbyan mektepleri
- 500 evli kasabalarıyla rüştiye mektepleri
- Ev sayısı 1000'i geçen kasabalarda idadi mektepleri
- Valilik merkezlerinde sultani mektepleri
- İstanbul'da biri erkekler, diğeri kızlar için iki öğretmen okulu kuruldu
- Darülfünun kuruldu.
- Lazım ve münasip olan yerlerde kız üniversiteleri kuruldu.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) "Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press,, .
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa | Osmanlı Sadrazamı 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 | Sonra gelen: Tunuslu Hayreddin Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Esat Safvet Pasa d 1814 o 1883 Osmanli hukumetinde cesitli nazirliklarda ve II Abdulhamit doneminde 4 Haziran 1878 4 Aralik 1878 arasinda alti ay sadrazamlik gorevinde bulunmus bir Osmanli devlet adamidir Tanzimat doneminin en muhim simalarindandir Hurriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi nin dedesidir Mehmed Esad Safvet PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 4 Haziran 1878 4 Aralik 1878Hukumdar II AbdulhamidYerine geldigi Mutercim Mehmed Rusdi PasaYerine gelen Tunuslu Hayreddin PasaKisisel bilgilerDogum 1814 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 1883 68 69 yaslarinda Istanbul Osmanli ImparatorluguYasamiBabasi kaza Voyvodaliginda bulunmus Surmene esrafindan Mehmet Hulusi Aga olan Mehmed Esad Safvet Pasa 1814 yilinda Istanbul da dogdu Ogrenimine mahalle okullarinda baslamis Bayezid Medresesi nde devam etmistir Devlet memurluguna 1831 yilinda 17 yasindayken Divan i Humayun kalemine girerek basladi Burada asil adina geleneklere uygun olarak Safvet mahlasi verildi Durust ve degerli bir devlet adami olarak tarihe gecmistir Nuktedan esprili bir kisilige sahiptir Egitime cok onem verdigi bilinmektedir torunlarinin egitime gitmek istememesi uzerine Bu genclere ne oluyor biz cocukken Haydar semt inden kar demez kis demez yuruyerek Beyazit Camisi ne medrese egitimine giderdik demistir Surmene gazetesinin kurucusu Resul Hamza Emin in arastirmasina gore Safvet Pasa nin kizi Aliye hanim Samsun Mutassarrifi Mustafa Bey le evlenmistir Bu evlilikten karikaturist ve Hurriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi dogmustur Sedat Simavi anne tarafindan Safvet Pasa nin torunudur yani anne tarafindan Surmenelidir Hukumet Nazirliklari ve sadrazamligiAlti defa Hariciye Nazirligi uc defa da Maarif Nazirligi yapmistir 1868 yilinda Maarif Naziri iken Simdiki Galatasaray Sultanisini kurmustur Galatasaray Lisesi o donemde 7 dilde egitim veren ve Dunyada bir benzeri olmayan bir okuldu 1869 yilina kadar parca parca olan Maarif Nezareti ilk defa onun zamaninda Maarif i Umumiye Nizamnamesi ile toparlanmis ve yeniden tanzim edildiginden bu devreye tanzimat adi verilmistir Ilk defa bu devrede egitim hizmeti halk isi olmaktan cikip devlet hizmeti olarak algilanmaya baslanmistir Toplam 14 defa cesitli nazirlik gorevlerinde bulunmustur 4 Haziran 1878 4 Aralik 1878 tarihleri arasinda da 6 ay sureyle sadrazamlik gorevini yerine getirmistir Mehmed Esad Safvet Pasa nin mezari Cemberlitas da Divanyolu ndaki II Mahmud Turbesi nin avlusundadir Safvet Pasa nin Hazirladigi Maarif Nizamnamesi 1869 Maarif i Umumiye Nizamnamesi Fransiz milli egitim sisteminden ilham alinarak hazirlanmistir Ulke gercekleri ve uygulama yetenegi goz onunde tutulmadan hazirlanmistir Bu Nizamname ile devletin egitim sistemi yeniden yapilandirilarak yeni bir duzene tabi tutulmustur Yapilan yeni duzen degisikligine gore Ogretim mecburiyetini korudu Okullari kisimlara ve derecelere ayirdi Egitim ve ogretim usulunu duzenledi Ogretmenlerin bilgilerini arttiracak ve terfilelerini saglayacak careleri getirdi Maarif Nazirligi ve Vilayet bazinda subelerini teskilatlandirdi Sinav yontemleri gelistirildi Egitim masraflari icin gelir kaynagi Halktan toplanan paralar buldu Ayni Nizamnameye gore okul teskilati da soyle oluyor Koylerde ve mahallelerde sibyan mektepleri 500 evli kasabalariyla rustiye mektepleri Ev sayisi 1000 i gecen kasabalarda idadi mektepleri Valilik merkezlerinde sultani mektepleri Istanbul da biri erkekler digeri kizlar icin iki ogretmen okulu kuruldu Darulfunun kuruldu Lazim ve munasip olan yerlerde kiz universiteleri kuruldu Kaynakca Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Google books 1 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Mutercim Mehmed Rusdi Pasa Osmanli Sadrazami 4 Haziran 1878 4 Aralik 1878 Sonra gelen Tunuslu Hayreddin Pasa