Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mekke'nin yağmalanması, Bahreynli Karmatilerin, hac ibadeti sırasında Müslümanların kutsal şehri olan Mekke'yi yağmalamasıyla 11 Ocak 930'da gerçekleşti.
| Mekke'nin yağmalanması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Karmatiler ile Abbasiler arasındaki savaşların bir kısmı | |||||||
 930'daki Arabistan haritası. Turuncu renkli Karmati bölgesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Karmatiler | Abbasi Halifeliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Muhammed bin İsmail (ölü) | |||||||
9. yüzyılın başlarından itibaren Bahreyn'de kurulan radikal bir İsmaili mezhebi olan Karmatiler, daha önce hac kervanlarına saldırmış, hatta 927-928 yıllarında Abbasiler'in kalbi olan Irak'ı işgal etmişlerdi. 928 yılında Karmati lider , uzun zamandır beklenen ve kıyamet zamanını başlatacak ve mevcut dini kuralları geçersiz kılacak olan Mehdi, genç bir Farslı adam olan aracılığıyla geldiğine ikna oldu. Bunun sonucunda el-Cennebi, 929-930 kış aylarındaki Hac mevsiminde adamlarını Mekke'ye doğru yola çıkardı.
Karmatiler, hac ibadetini yerine getirmek için şehre girdiler. Ebu Tahir ve adamları şehre vardıklarında, Kabe'yi tavaf etmek için toplanan hacıları öldürmeye başladılar. Liderleri ise alaycı bir şekilde Kabe aracılığıyla ilahi koruma vadeden Kuran ayetlerini haykırıyorlardı.(Ayetler:) Cesetler gömülmeden bırakılırken, bir kısmı da kutsal Zemzem Kuyusu'na atıldı. Ölenler arasında Mekke valisi, İbn Muharib olarak bilinen Muhammed bin İsmail de vardı. Şehir sekiz ila on bir gün boyunca yağmalandı, hatta İslam'ın en kutsal mekanı olan Kabe bile yağmalandı ve Hacer-ül Esved de dahil olmak üzere içindeki bütün süslemeler ve kutsal emanetler Bahreyn'e götürüldü. Bu hareket, Karmatiler ile İslam dünyası arasında tam bir kopuş anlamına geliyordu ve bunu 931 yılında el-İsfahani Karmatili inannanlara mehdiliğini ilan etti. Ancak kısa süre sonra sahte bir mehdi olduğu anlaşıldı ve öldürüldü. Bahreyn'de İslam hukuku yeniden tesis edildi ve Karmatiler Abbasi hükûmetiyle müzakerelere girdiler. Bunun sonucunda 939'da bir barış antlaşması imzalandı ve sonunda Hacer-ül Esved 951'de Mekke'ye geri getirildi.
Saldırının nedenleri
Karmatilerin bu saldırı ve Hacer-ül Esved'i çalma motivasyonu hâlâ belirsizliğini koruyor. Tarihçi Hugh N. Kennedy'ye göre, "Hükümetten [Hacer-ül Esved'in] iadesi karşılığında kesinlikle tavizler beklemiş olmalılar ve hatta sunduğu ticaret fırsatlarıyla Hac'ı kendi başkentleri [el-Ahsa]'ya yönlendirmeyi ummuş olabilirler". Ancak Karmatilerin Hac ibadetini el-Ahsa'ya kaydırmayı amaçladıkları varsayımı, İsmaililiğin ilk modern alimlerinden biri olan Michael Jan de Goeje de dahil olmak üzere birçok tarihçi tarafından sorgulanmıştır.
Tarihçi Heinz Halm'ın da belirttiği gibi, saldırı, Karmatiler tarafından gaspçı olarak görülen Abbasilere karşı yapılan basit bir baskın değildi: Kabe'nin yağmalanması, Karmatiler ile İslam arasındaki bağları etkili bir şekilde koparan bir kutsallığa aykırılık eylemiydi. Karmati doktrini, daha önceki tüm vahyedilmiş dinlerin (Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam) ve bunların kutsal kitaplarının sadece birer örtü olduğunu ileri sürmüştür: Bunlar, cennette uygulandığı gibi, batıni gerçek dini gizlemeyi amaçlayan dışsal biçimler ve kurallar dayatmışlardır. Mehdi gelişi yalnızca son zamanların habercisi olmayacak, aynı zamanda bu ezoterik gerçekleri ortaya çıkaracak ve insanlığı dini hukukun dışsal kısıtlamalarından kurtaracaktır. Surelerin alaycı bir şekilde okunması, Halm tarafından Karmatilerin "Kur'an vahyinin yanlış olduğunu kanıtlama" yönündeki açık arzusu olarak açıklanmaktadır ve Mekke'nin yağmalanması, onların mehdi yeryüzünde Tanrı olarak ortaya çıkmasıyla birlikte tüm önceki dinlerin yanlış gösterildiğine ve bu nedenle kendilerinin ve sembollerinin terk edilmesi gerektiğine olan inançlarıyla tutarlıdır. Tarihçi Farhad Daftary'ye göre, Hacer-ül Esved'in el-Ahsa'ya taşınması "muhtemelen İslam döneminin sonunu" ve yeni mesih çağının başlangıcını simgeliyordu. El-İsfahani 931'e kadar kamuoyuna açıklanmamış olsa da Halm, 930 olaylarının büyük ihtimalle Ebu Tahir'in kendisine yüklediği mesih beklentileriyle bağlantılı olduğunu ve mehdinin ortaya çıkışı için sahneyi hazırlamayı amaçladığını ileri sürmektedir.
Sonrası
Mekke'nin yağmalanması ve en kutsal Müslüman mekanlarının tahrip edilmesi Müslüman dünyasında büyük bir şok ve öfkeye yol açtı ve Abbasi hükûmetinin zayıflığını ortaya koydu. Hem Abbasiler hem de Fatımi halifesi Abdullah el-Mehdi, Ebu Tahir'e kınama mektupları göndererek Hacer-ül Esved'in derhal iade edilmesini talep ettiler. Mektuplar dikkate alınmadı ve Ebu Tahir gücünü genişletmeye devam etti. Umman'ı fethettikten sonra Irak'ı işgalini tekrarlamaya hazır görünüyordu, ancak adamları 931'de Kufe'yi 25 gün boyunca ele geçirip yağmalasa da aniden Bahreyn'e geri döndü.
Bunun sebebi muhtemelen, yaşayan bir tanrı olarak tapınılan el-İsfahani'nin önde gelen Karmatilerden birkaçını idam ettiren giderek tuhaflaşan ve baskıcı davranışlarıydı. Bu, Ebu Tahir'in annesi de dahil olmak üzere, direnişe yol açtı. Sözde mehdi sınandı, mucizeler yaratma yeteneğinden yoksun olduğu ortaya çıktı ve öldürüldü. Ebu Tahir, Bahreyn üzerindeki iktidarını koruyabildi ve Karmati liderliği tüm bu olayı bir hata olarak kınadı ve daha önceki İslam hukukuna bağlılığına geri döndü. Sahte Mehdi olayı, Ebu Tahir'in itibarını zedeledi ve birçoğu Bahreyn'i terk edip çeşitli bölgesel savaş ağalarının ordularında hizmet arayan Karmatilerin moralini bozdu.
İlerleyen yıllarda Bahreyn Karmatileri Abbasi hükûmetiyle müzakerelere girdiler ve bunun sonucunda 939 yılında bir barış antlaşması imzalandı ve en sonunda Hacer-ül Esved 951 yılında Mekke'ye geri getirildi. Bu olaylar, Hugh Kennedy'nin ifadesiyle, "Karmati devletinin Müslüman siyasi düzenine asimile olmasını" işaret ediyordu. Doğu ve kuzey Arap yarımadasındaki baskın güç olarak Karmatiler, Hac kervanlarının iyi muhafızları olarak hizmetlerini sunmaya bile başladılar. Banu Sulaym'ın Bedevi kabilesi 966'da kervanlara baskın düzenlediğinde, Karmatiler onları ganimetlerini geri vermeye zorladılar. Fatımilerin Mısır'ı fethi ve ardından gelen Fatımilerin Levant'ı istila etmesi bu karlı girişimi sekteye uğratma tehdidinde bulunduğunda, Karmati lideri , rakip İsmaili imparatorluğuna karşı Abbasilerle ortak dava açmaktan çekinmedi. Fatımilerden alınan şehirlerde, Karmatiler Cuma hutbesinin Abbasi halifesi el-Muti adına okunmasını bile sağladılar. Sonunda Fatımiler galip geldi ve 975'te bölgedeki Karmati gücü tamamen kırıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ayetleri, Kur'an. "Kureyş suresi, 3. ayet meali (106:3) - Kur'an Ayetleri". www.kuranayetleri.net. 14 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2024.
- ^ "Âl-i İmrân Suresi 97. ayeti ve meali | Kuran ve Meali". www.kuranvemeali.com. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2024.
- ^ a b c d e f g Halm 1991.
- ^ a b c d Rezazadeh Langaroodi 2015.
- ^ a b c Kennedy 2023.
- ^ a b c d e f g h Daftary 2007.
- ^ Kennedy 2013.
- ^ a b Madelung 1996.
- ^ a b c d Halm 2003.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mekke nin yagmalanmasi Bahreynli Karmatilerin hac ibadeti sirasinda Muslumanlarin kutsal sehri olan Mekke yi yagmalamasiyla 11 Ocak 930 da gerceklesti Mekke nin yagmalanmasiKarmatiler ile Abbasiler arasindaki savaslarin bir kismi930 daki Arabistan haritasi Turuncu renkli Karmati bolgesiTarih11 Ocak 930BolgeMekke Abbasi HalifeligiSonucKarmatilerin zaferiTaraflarKarmatilerAbbasi HalifeligiKomutanlar ve liderlerMuhammed bin Ismail olu 9 yuzyilin baslarindan itibaren Bahreyn de kurulan radikal bir Ismaili mezhebi olan Karmatiler daha once hac kervanlarina saldirmis hatta 927 928 yillarinda Abbasiler in kalbi olan Irak i isgal etmislerdi 928 yilinda Karmati lider uzun zamandir beklenen ve kiyamet zamanini baslatacak ve mevcut dini kurallari gecersiz kilacak olan Mehdi genc bir Farsli adam olan araciligiyla geldigine ikna oldu Bunun sonucunda el Cennebi 929 930 kis aylarindaki Hac mevsiminde adamlarini Mekke ye dogru yola cikardi Karmatiler hac ibadetini yerine getirmek icin sehre girdiler Ebu Tahir ve adamlari sehre vardiklarinda Kabe yi tavaf etmek icin toplanan hacilari oldurmeye basladilar Liderleri ise alayci bir sekilde Kabe araciligiyla ilahi koruma vadeden Kuran ayetlerini haykiriyorlardi Ayetler Cesetler gomulmeden birakilirken bir kismi da kutsal Zemzem Kuyusu na atildi Olenler arasinda Mekke valisi Ibn Muharib olarak bilinen Muhammed bin Ismail de vardi Sehir sekiz ila on bir gun boyunca yagmalandi hatta Islam in en kutsal mekani olan Kabe bile yagmalandi ve Hacer ul Esved de dahil olmak uzere icindeki butun suslemeler ve kutsal emanetler Bahreyn e goturuldu Bu hareket Karmatiler ile Islam dunyasi arasinda tam bir kopus anlamina geliyordu ve bunu 931 yilinda el Isfahani Karmatili inannanlara mehdiligini ilan etti Ancak kisa sure sonra sahte bir mehdi oldugu anlasildi ve olduruldu Bahreyn de Islam hukuku yeniden tesis edildi ve Karmatiler Abbasi hukumetiyle muzakerelere girdiler Bunun sonucunda 939 da bir baris antlasmasi imzalandi ve sonunda Hacer ul Esved 951 de Mekke ye geri getirildi Saldirinin nedenleriKarmatilerin bu saldiri ve Hacer ul Esved i calma motivasyonu hala belirsizligini koruyor Tarihci Hugh N Kennedy ye gore Hukumetten Hacer ul Esved in iadesi karsiliginda kesinlikle tavizler beklemis olmalilar ve hatta sundugu ticaret firsatlariyla Hac i kendi baskentleri el Ahsa ya yonlendirmeyi ummus olabilirler Ancak Karmatilerin Hac ibadetini el Ahsa ya kaydirmayi amacladiklari varsayimi Ismaililigin ilk modern alimlerinden biri olan Michael Jan de Goeje de dahil olmak uzere bircok tarihci tarafindan sorgulanmistir Tarihci Heinz Halm in da belirttigi gibi saldiri Karmatiler tarafindan gaspci olarak gorulen Abbasilere karsi yapilan basit bir baskin degildi Kabe nin yagmalanmasi Karmatiler ile Islam arasindaki baglari etkili bir sekilde koparan bir kutsalliga aykirilik eylemiydi Karmati doktrini daha onceki tum vahyedilmis dinlerin Yahudilik Hristiyanlik ve Islam ve bunlarin kutsal kitaplarinin sadece birer ortu oldugunu ileri surmustur Bunlar cennette uygulandigi gibi batini gercek dini gizlemeyi amaclayan dissal bicimler ve kurallar dayatmislardir Mehdi gelisi yalnizca son zamanlarin habercisi olmayacak ayni zamanda bu ezoterik gercekleri ortaya cikaracak ve insanligi dini hukukun dissal kisitlamalarindan kurtaracaktir Surelerin alayci bir sekilde okunmasi Halm tarafindan Karmatilerin Kur an vahyinin yanlis oldugunu kanitlama yonundeki acik arzusu olarak aciklanmaktadir ve Mekke nin yagmalanmasi onlarin mehdi yeryuzunde Tanri olarak ortaya cikmasiyla birlikte tum onceki dinlerin yanlis gosterildigine ve bu nedenle kendilerinin ve sembollerinin terk edilmesi gerektigine olan inanclariyla tutarlidir Tarihci Farhad Daftary ye gore Hacer ul Esved in el Ahsa ya tasinmasi muhtemelen Islam doneminin sonunu ve yeni mesih caginin baslangicini simgeliyordu El Isfahani 931 e kadar kamuoyuna aciklanmamis olsa da Halm 930 olaylarinin buyuk ihtimalle Ebu Tahir in kendisine yukledigi mesih beklentileriyle baglantili oldugunu ve mehdinin ortaya cikisi icin sahneyi hazirlamayi amacladigini ileri surmektedir SonrasiMekke nin yagmalanmasi ve en kutsal Musluman mekanlarinin tahrip edilmesi Musluman dunyasinda buyuk bir sok ve ofkeye yol acti ve Abbasi hukumetinin zayifligini ortaya koydu Hem Abbasiler hem de Fatimi halifesi Abdullah el Mehdi Ebu Tahir e kinama mektuplari gondererek Hacer ul Esved in derhal iade edilmesini talep ettiler Mektuplar dikkate alinmadi ve Ebu Tahir gucunu genisletmeye devam etti Umman i fethettikten sonra Irak i isgalini tekrarlamaya hazir gorunuyordu ancak adamlari 931 de Kufe yi 25 gun boyunca ele gecirip yagmalasa da aniden Bahreyn e geri dondu Bunun sebebi muhtemelen yasayan bir tanri olarak tapinilan el Isfahani nin onde gelen Karmatilerden birkacini idam ettiren giderek tuhaflasan ve baskici davranislariydi Bu Ebu Tahir in annesi de dahil olmak uzere direnise yol acti Sozde mehdi sinandi mucizeler yaratma yeteneginden yoksun oldugu ortaya cikti ve olduruldu Ebu Tahir Bahreyn uzerindeki iktidarini koruyabildi ve Karmati liderligi tum bu olayi bir hata olarak kinadi ve daha onceki Islam hukukuna bagliligina geri dondu Sahte Mehdi olayi Ebu Tahir in itibarini zedeledi ve bircogu Bahreyn i terk edip cesitli bolgesel savas agalarinin ordularinda hizmet arayan Karmatilerin moralini bozdu Ilerleyen yillarda Bahreyn Karmatileri Abbasi hukumetiyle muzakerelere girdiler ve bunun sonucunda 939 yilinda bir baris antlasmasi imzalandi ve en sonunda Hacer ul Esved 951 yilinda Mekke ye geri getirildi Bu olaylar Hugh Kennedy nin ifadesiyle Karmati devletinin Musluman siyasi duzenine asimile olmasini isaret ediyordu Dogu ve kuzey Arap yarimadasindaki baskin guc olarak Karmatiler Hac kervanlarinin iyi muhafizlari olarak hizmetlerini sunmaya bile basladilar Banu Sulaym in Bedevi kabilesi 966 da kervanlara baskin duzenlediginde Karmatiler onlari ganimetlerini geri vermeye zorladilar Fatimilerin Misir i fethi ve ardindan gelen Fatimilerin Levant i istila etmesi bu karli girisimi sekteye ugratma tehdidinde bulundugunda Karmati lideri rakip Ismaili imparatorluguna karsi Abbasilerle ortak dava acmaktan cekinmedi Fatimilerden alinan sehirlerde Karmatiler Cuma hutbesinin Abbasi halifesi el Muti adina okunmasini bile sagladilar Sonunda Fatimiler galip geldi ve 975 te bolgedeki Karmati gucu tamamen kirildi Ayrica bakinizHarre MuharebesiKaynakca Ayetleri Kur an Kureys suresi 3 ayet meali 106 3 Kur an Ayetleri www kuranayetleri net 14 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2024 Al i Imran Suresi 97 ayeti ve meali Kuran ve Meali www kuranvemeali com 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2024 a b c d e f g Halm 1991 a b c d Rezazadeh Langaroodi 2015 a b c Kennedy 2023 a b c d e f g h Daftary 2007 Kennedy 2013 a b Madelung 1996 a b c d Halm 2003