Mere Hüseyin Paşa, II. Osman'ın yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek öldürüldüğü ve amcası I. Mustafa'nın ikinci kez tahta geçirildiği anarşi sırasında 13 Haziran 1622 - 8 Temmuz 1622 ve 5 Şubat 1623 - 30 Ağustos 1623 tarihleri arasında iki kez olmak üzere toplam yedi ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Mere Hüseyin Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 5 Şubat 1623 - 30 Ağustos 1623 | |
Hükümdar | I. Mustafa |
Yerine geldiği | Gürcü Hadim Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Kemankeş Kara Ali Paşa |
Görev süresi 13 Haziran 1622 - 8 Temmuz 1622 | |
Hükümdar | I. Mustafa |
Yerine geldiği | Kara Davut Paşa |
Yerine gelen | Lefkeli Mustafa Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | Temmuz 1624 İstanbul |
Hayatı
Arnavut asıllıdır.Osmanlı Devleti tarihinde Türkçe bilmeyen tek sadrazam olduğu rivayet edilir. Lakabının da, kellesini istediği kişiler için söylediği ve Arnavutça "alınız" anlamına gelen "mere" sözcüğünden kaynaklandığı söylenir.
Önce Macaristan serdarı olan Satırcı Mehmed Paşa'nın yanına ahçıbaşı olarak girmiştir. Satırcı Mehmet Paşa'nın desteği ile kapıkulu süvarisi olarak yazılmıştır. Ama yetenekli görülüp önce "divan-ı hümayun çavuşu", sonra "koyun emini", "çavuşbaşı", "kapıcıbaşı", "imrahorluk" görevlerine getirilmiştir. 1620'de Mısır Valisi olarak Mısır'a gönderilmiştir. Sonra 1622'de İstanbul'a dönmüştür. II. Osman olayları sırasında II. Osman'ın Sadrazam Kara Davut Paşa tarafından katledilmesinden sonra asi kapıkulu askerlerine büyük paralar vermek vaadiyle 13 Haziran 1622'de ilk kez sadrazam olarak göreve geçirilmiştir. Kaçmak isteyen Kara Davut Paşa yakalanıp konağında göz altına alınmıştır.
I. Mustafa'nın döneminde devlet asi kapıkulu askerlerinin devamlı tesiri altında iken bir grup askeri koruyup diğerini kırdırma politikası uygulamaya başlamıştır. 21 Haziran'da kapıkulu askerleri arasında büyük kargaşalık çıktı. "Koyun akçesi" adı verilen toplu bir parayı yeniçeriler Sultan Ahmet Camii içinde üleştirmekte iken camiye eli bıçaklı bir sipahi girip birkaç yeniçeri subayını yaralamış ve oradaki yeniçerileri paniğe düşürmüştür. Fakat sonunda toparlanan yeniçeriler bu hücumcu sipahiyi yakalayıp başını kesmişlerdir. Sadrazam'ın yeniçeri ocağı ağalarından olan Bektaş Ağa'yı öldürme komplosu hazırlamakta iken bu haber alınmış ve ağa lehindeki ocaklının ayaklanması dolayısıyla 8 Temmuz1622'de sadrazamlıktan azlolunmuştur.
Bu sefer özellikle sipahileri tahrik ederek, 5 Şubat1623'te tekrar sadrazam olarak göreve geçmiştir. Bu ikinci sadareti elde etmek için ocaklılara 100.000 altın rüşvet vermiş ve yeniçerilere yaranmak için kendisini yeniçeri yazdırmıştır. Bu ikinci sadareti sırasında Mere Hüseyin Paşa kentte bir terör havası oluşturmuş ve ortalığı sindirme politikası uygulamıştır. Bazı ayaklanmacılar Defterdar Hasan Paşa'nın sadrazam olmasını istemeye başladılar. Sadrazam bir Divan-ı Humayun toplantısında sinirlenip "seyyid" olduğu kabul edilen bir kadıyı falakaya yatırınca ulema ile arası açılmıştır. İstanbul Kadısı Hasan Efendi, yüksek ulemadan Karaçelebizade Abdülaziz Efendi ve Uşakkizade Aziz Efendi elebaşılığı altında ulema sadrazamı kınamak için Fatih Camii'nde toplanmışlardır. Bu güruh Mere Hüseyin Paşa'nın "kafir" olduğuna ve öldürülmesinin helal olduğuna dair bir fetva hazırladılar. Ayrıca Sultan Mustafa'da zihin hafifliği olduğunu ve onun halifeliğinin caiz olmadığını bu nedenle padişah hükümlerinin geçersiz olduğunu ilan ettiler. Şeyhülislam Yahya Efendi'nin de şeriat hükümlerini uygulatmadığı için görevinden azli istendi. Şeyhülislam saraya gidip padişahla görüştükten sonra bu hususta bir fetva verebileceğini iddia edince onu Sultan'ın bulunduğu Üsküdar Sarayı'na gönderdiler. Ama Mere Hüseyin Paşa asi kapıkulu askerleri tarafından tutulmakta idi. Fatih Camii'nde toplanan ulema üzerine Acemioğlan ocakları mensuplarından birlikler gönderildi. Bu askerden korkan ulama Fatih Camii'inden dağılınca, tertip ettikleri isyan bastırılmış oldu. Sonra Mere Hüseyin Paşa Fatih Camii toplantısına iştirak eden ulemadan müderris ve kadıları Anadolu'ya sürgüne gönderdi.
Sadrazam sonra bir grup yeniçeri ve bostancı desteği ile, şehirde muhaliflerini elemine etmeye başladı. Bir beylerbeyini Divan-ı Humayun toplantısı sırasında sopa ile dövdürtüp öldürttü. Sadrazamın bir grup yeniçeri kapıkulu askerini kullanarak sipahileri kırdırıp azaltma planları yaptığı haberleri alındı. Bu haber sipahi ocağına erişince tüm sipahiler birleşip onun konağına yürüdüler. Mere Hüseyin Paşa kaçıp saklandı ve sadrazamlıktan azledilmiş kabul edildi. Yerine 30 Ağustos 1623'te Bağdat valisi olan Kemankeş Kara Ali Paşa sadrazam tayin edildi.
10 Eylül 1623'te IV. Murad'ın tahta geçirilmesinden sonra II. Osman'ın öldürülmesinde başrolü oynayanların birer birer yakalanıp idam edilmeleri süreci içinde Temmuz 1624'te Mere Hüseyin Paşa da yakalanıp idam edilmiştir.
Mezarı Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunmaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.276-277
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971), Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Tektaş, Nazım. (2009), Sadrâzamlar - Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı. İstanbul:Çatı Kitapları.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kara Davut Paşa | Osmanlı Sadrazamı 13 Haziran 1622 - 8 Temmuz 1622 | Sonra gelen: Lefkeli Mustafa Paşa |
Önce gelen: Gürcü Hadım Mehmed Paşa | Osmanlı Sadrazamı 5 Şubat 1623 - 30 Ağustos 1623 | Sonra gelen: Kemankeş Kara Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mere Huseyin Pasa II Osman in yeniceriler tarafindan tahttan indirilerek olduruldugu ve amcasi I Mustafa nin ikinci kez tahta gecirildigi anarsi sirasinda 13 Haziran 1622 8 Temmuz 1622 ve 5 Subat 1623 30 Agustos 1623 tarihleri arasinda iki kez olmak uzere toplam yedi ay on sekiz gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Mere Huseyin PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 5 Subat 1623 30 Agustos 1623Hukumdar I MustafaYerine geldigi Gurcu Hadim Mehmed PasaYerine gelen Kemankes Kara Ali PasaGorev suresi 13 Haziran 1622 8 Temmuz 1622Hukumdar I MustafaYerine geldigi Kara Davut PasaYerine gelen Lefkeli Mustafa PasaKisisel bilgilerOlum Temmuz 1624 IstanbulHayatiArnavut asillidir Osmanli Devleti tarihinde Turkce bilmeyen tek sadrazam oldugu rivayet edilir Lakabinin da kellesini istedigi kisiler icin soyledigi ve Arnavutca aliniz anlamina gelen mere sozcugunden kaynaklandigi soylenir Once Macaristan serdari olan Satirci Mehmed Pasa nin yanina ahcibasi olarak girmistir Satirci Mehmet Pasa nin destegi ile kapikulu suvarisi olarak yazilmistir Ama yetenekli gorulup once divan i humayun cavusu sonra koyun emini cavusbasi kapicibasi imrahorluk gorevlerine getirilmistir 1620 de Misir Valisi olarak Misir a gonderilmistir Sonra 1622 de Istanbul a donmustur II Osman olaylari sirasinda II Osman in Sadrazam Kara Davut Pasa tarafindan katledilmesinden sonra asi kapikulu askerlerine buyuk paralar vermek vaadiyle 13 Haziran 1622 de ilk kez sadrazam olarak goreve gecirilmistir Kacmak isteyen Kara Davut Pasa yakalanip konaginda goz altina alinmistir I Mustafa nin doneminde devlet asi kapikulu askerlerinin devamli tesiri altinda iken bir grup askeri koruyup digerini kirdirma politikasi uygulamaya baslamistir 21 Haziran da kapikulu askerleri arasinda buyuk kargasalik cikti Koyun akcesi adi verilen toplu bir parayi yeniceriler Sultan Ahmet Camii icinde ulestirmekte iken camiye eli bicakli bir sipahi girip birkac yeniceri subayini yaralamis ve oradaki yenicerileri panige dusurmustur Fakat sonunda toparlanan yeniceriler bu hucumcu sipahiyi yakalayip basini kesmislerdir Sadrazam in yeniceri ocagi agalarindan olan Bektas Aga yi oldurme komplosu hazirlamakta iken bu haber alinmis ve aga lehindeki ocaklinin ayaklanmasi dolayisiyla 8 Temmuz1622 de sadrazamliktan azlolunmustur Bu sefer ozellikle sipahileri tahrik ederek 5 Subat1623 te tekrar sadrazam olarak goreve gecmistir Bu ikinci sadareti elde etmek icin ocaklilara 100 000 altin rusvet vermis ve yenicerilere yaranmak icin kendisini yeniceri yazdirmistir Bu ikinci sadareti sirasinda Mere Huseyin Pasa kentte bir teror havasi olusturmus ve ortaligi sindirme politikasi uygulamistir Bazi ayaklanmacilar Defterdar Hasan Pasa nin sadrazam olmasini istemeye basladilar Sadrazam bir Divan i Humayun toplantisinda sinirlenip seyyid oldugu kabul edilen bir kadiyi falakaya yatirinca ulema ile arasi acilmistir Istanbul Kadisi Hasan Efendi yuksek ulemadan Karacelebizade Abdulaziz Efendi ve Usakkizade Aziz Efendi elebasiligi altinda ulema sadrazami kinamak icin Fatih Camii nde toplanmislardir Bu guruh Mere Huseyin Pasa nin kafir olduguna ve oldurulmesinin helal olduguna dair bir fetva hazirladilar Ayrica Sultan Mustafa da zihin hafifligi oldugunu ve onun halifeliginin caiz olmadigini bu nedenle padisah hukumlerinin gecersiz oldugunu ilan ettiler Seyhulislam Yahya Efendi nin de seriat hukumlerini uygulatmadigi icin gorevinden azli istendi Seyhulislam saraya gidip padisahla gorustukten sonra bu hususta bir fetva verebilecegini iddia edince onu Sultan in bulundugu Uskudar Sarayi na gonderdiler Ama Mere Huseyin Pasa asi kapikulu askerleri tarafindan tutulmakta idi Fatih Camii nde toplanan ulema uzerine Acemioglan ocaklari mensuplarindan birlikler gonderildi Bu askerden korkan ulama Fatih Camii inden dagilinca tertip ettikleri isyan bastirilmis oldu Sonra Mere Huseyin Pasa Fatih Camii toplantisina istirak eden ulemadan muderris ve kadilari Anadolu ya surgune gonderdi Sadrazam sonra bir grup yeniceri ve bostanci destegi ile sehirde muhaliflerini elemine etmeye basladi Bir beylerbeyini Divan i Humayun toplantisi sirasinda sopa ile dovdurtup oldurttu Sadrazamin bir grup yeniceri kapikulu askerini kullanarak sipahileri kirdirip azaltma planlari yaptigi haberleri alindi Bu haber sipahi ocagina erisince tum sipahiler birlesip onun konagina yuruduler Mere Huseyin Pasa kacip saklandi ve sadrazamliktan azledilmis kabul edildi Yerine 30 Agustos 1623 te Bagdat valisi olan Kemankes Kara Ali Pasa sadrazam tayin edildi 10 Eylul 1623 te IV Murad in tahta gecirilmesinden sonra II Osman in oldurulmesinde basrolu oynayanlarin birer birer yakalanip idam edilmeleri sureci icinde Temmuz 1624 te Mere Huseyin Pasa da yakalanip idam edilmistir Mezari Karacaahmet Mezarligi nda bulunmaktadir Kaynakca a b c d Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 380 a b c d e Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak ISBN 975 329 299 6 say 215Dis baglantilarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 276 277 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Tektas Nazim 2009 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Kitaplari ISBN 9789758845000Siyasi goreviOnce gelen Kara Davut Pasa Osmanli Sadrazami 13 Haziran 1622 8 Temmuz 1622 Sonra gelen Lefkeli Mustafa PasaOnce gelen Gurcu Hadim Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 5 Subat 1623 30 Agustos 1623 Sonra gelen Kemankes Kara Ali Pasa