Meteorit şok seviyesi, olağan bir kondrit meteorit matrisinin kırılma derecesinin bir ölçüsüdür. Bir meteoroitin ana cismini etkileyen çarpışmalar çok büyük basınçlar oluşturabilir. Bu basınçlar kayaları ısıtır, eritir ve deforme eder. Buna denir. Meteoritlere genellikle şok başkalaşımı (metamorfizm) seviyesini gösteren 1 ila 6 arasında bir derecelendirme verilir. Bununla birlikte şok derecesi bir meteorit içinde santimetre ölçeğinde değişebilir.
Birbirleriyle çarpışan daha küçük cisimler birbirlerine karşı daha az olan kütleçekim etkileri nedeniyle, şok etkisi yaratmak için gereken basınç ve sıcaklıkları üretmeye yetecek kadar çarpma hızına sahip olamazlar. Şok başkalaşımını oluşturabilmek için 5 GPa'yı aşan (1 GPa = 10.000 atmosfer) anlık yüksek basınçlar gereklidir.
Şok derecesi
Kristallerin kırılması ve diğer özellikleri, polarize ışık altında gözlemlenen şok etkileriyle birlikte bir mikroskop altında gözlemlenmelidir. Şok damarları gibi daha büyük yapılar gözle görülebilir. Birçok şok damarı, breş örneklerinin cilalanmış yüzeyleri sınırlarında oluşur ve karmaşık örümcek ağı benzeri yapılar sergiler. Şok derecelerinin özeti aşağıdadır:
- S1: Tamamen şoksuz (5 GPa'ya kadar).
- S2: Çok zayıf şok (5-10 GPa); polarize ışık altında görülen olivinde düzensiz kararmalar; yüzeysel (düzlemsel) ve düzensiz kırıklar (doğal bir bölünme düzlemi dışındaki kırılmalar).
- S3: Zayıf şok (15-20 GPa); polarize ışık altında olivinde hafif kırıklar; koyu renkli şok damarları ve bazı erimiş cepler.
- S4: Orta derecede şok (30-35 GPa); polarize ışık altında olivinde hafif düzlemsel kırılma; bazı erimiş malzeme cepleri, birbirine bağlı koyu şok damarları.
- S5: Güçlü şok (45-55 GPa); olivinde çok güçlü düzlemsel kırılma ve deformasyon özellikleri; 'ın 'e dönüşmesi; koyu renkli oluşumu.
- S6: Çok güçlü şok (75-90 GPa); olivin, adı verilen bir mineralin lokal olarak değişmesi ve plajiyoklazın şok erimesi sonucu bir cam haline gelmesiyle yeniden kristalleşir.
Daha yüksek şok basınçları, kayaçları eritecek ve "" olarak adlandırılan bir şeyi üretecektir. Bunlar Dünya'da nadiren bulunur ve bu yüzden koleksiyonerler tarafından çok aranırlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2013.
- ^ Systematics and Evaluation of Meteorite Classification 8 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Authors: Michael K. Weisberg, Timothy J. McCoy, Alexander N. Krot. PDF (sayfa 32)
- ^ Stoffler, D., Keil, K., and Scott, E. R. D., (1991); Shock metamorphism of ordinary chondrites; Geochimica et Cosmochimica Acta, 55, pp. 3845-3867.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meteorit sok seviyesi olagan bir kondrit meteorit matrisinin kirilma derecesinin bir olcusudur Bir meteoroitin ana cismini etkileyen carpismalar cok buyuk basinclar olusturabilir Bu basinclar kayalari isitir eritir ve deforme eder Buna denir Meteoritlere genellikle sok baskalasimi metamorfizm seviyesini gosteren 1 ila 6 arasinda bir derecelendirme verilir Bununla birlikte sok derecesi bir meteorit icinde santimetre olceginde degisebilir nden soklanmis bir kil minerali Birbirleriyle carpisan daha kucuk cisimler birbirlerine karsi daha az olan kutlecekim etkileri nedeniyle sok etkisi yaratmak icin gereken basinc ve sicakliklari uretmeye yetecek kadar carpma hizina sahip olamazlar Sok baskalasimini olusturabilmek icin 5 GPa yi asan 1 GPa 10 000 atmosfer anlik yuksek basinclar gereklidir Sok derecesicarpma kraterinden gelen impaktit eriyik kayasinda iki set bezemeli yuzeysel deformasyon ozelligine sahip soklanmis kuvars Yuzeysel deformasyon ozellikleri yalnizca meteorit carpmasi olcegindeki asiri sok sikistirmalariyla uretilir Volkanik ortamlarda bulunmazlar Grimsi ila siyahimsi renkte impaktit psodotakilit impaktit eriyik damar dolgulari ile darbeyle kirilmis granit turuncu alanlar K feldispat ve kuvars Kristallerin kirilmasi ve diger ozellikleri polarize isik altinda gozlemlenen sok etkileriyle birlikte bir mikroskop altinda gozlemlenmelidir Sok damarlari gibi daha buyuk yapilar gozle gorulebilir Bircok sok damari bres orneklerinin cilalanmis yuzeyleri sinirlarinda olusur ve karmasik orumcek agi benzeri yapilar sergiler Sok derecelerinin ozeti asagidadir S1 Tamamen soksuz 5 GPa ya kadar S2 Cok zayif sok 5 10 GPa polarize isik altinda gorulen olivinde duzensiz kararmalar yuzeysel duzlemsel ve duzensiz kiriklar dogal bir bolunme duzlemi disindaki kirilmalar S3 Zayif sok 15 20 GPa polarize isik altinda olivinde hafif kiriklar koyu renkli sok damarlari ve bazi erimis cepler S4 Orta derecede sok 30 35 GPa polarize isik altinda olivinde hafif duzlemsel kirilma bazi erimis malzeme cepleri birbirine bagli koyu sok damarlari S5 Guclu sok 45 55 GPa olivinde cok guclu duzlemsel kirilma ve deformasyon ozellikleri in e donusmesi koyu renkli olusumu S6 Cok guclu sok 75 90 GPa olivin adi verilen bir mineralin lokal olarak degismesi ve plajiyoklazin sok erimesi sonucu bir cam haline gelmesiyle yeniden kristallesir Daha yuksek sok basinclari kayaclari eritecek ve olarak adlandirilan bir seyi uretecektir Bunlar Dunya da nadiren bulunur ve bu yuzden koleksiyonerler tarafindan cok aranirlar Ayrica bakinizMeteorit siniflandirmasi Meteorit asinmasiKaynakca 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2013 Systematics and Evaluation of Meteorite Classification 8 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Authors Michael K Weisberg Timothy J McCoy Alexander N Krot PDF sayfa 32 Stoffler D Keil K and Scott E R D 1991 Shock metamorphism of ordinary chondrites Geochimica et Cosmochimica Acta 55 pp 3845 3867