Botanikte meyve çiçeklenmeden sonra yumurtalıktan oluşan, çiçekli bitkilerde (anjiyosperm olarak da bilinir) tohum taşıyan yapıdır.
Meyveler, kapalı tohumluların tohumlarını yaydığı araçlardır. Özellikle yenilebilir meyveler, tohumların yayılması ve canlıların beslenmesi için bir araç olarak simbiyotik bir ilişki içinde insan ve hayvanların hareketleriyle çoğalmıştır; gerçekte insanlar ve birçok hayvan, besin kaynağı olarak meyvelere bağımlı hale gelmiştir. Bu sebeple, meyveler dünyanın tarımsal üretiminin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır ve bazıları (elma ve nar gibi) kapsamlı kültürel ve sembolik anlamlar kazanmıştır.
Günlük kullanımında "meyve" normalde; elma, muz, üzüm, limon, portakal ve çilek gibi tatlı veya ekşi olan ve çiğ durumda yenebilen bir bitkinin etli, tohumla ilişkili yapıları anlamına gelir. Öte yandan, botanik kullanımda "meyve", fasulye kabuğu, mısır taneleri, domates ve buğday taneleri gibi genellikle "meyve" olarak adlandırılmayan birçok yapıyı içerir. Bir mantarın spor üreten bölümüne de meyve veren gövde denir.
Köken Bilimi
Meyve sözcüğü Türkçeye Farsça aynı anlama gelen mīva veya mēve میوه sözcüğünden geçmiştir. Bu sözcük Orta Farsça aynı anlama gelen mēvag sözcüğünden evrilmiştir. Meyve sözcüğünün Türkçe karşılığı yemiştir.
Botanikte meyve ve mutfakta meyve
Tohumlar ve meyveler için birçok yaygın terim, botanik sınıflandırmalara karşılık gelmez. Mutfak terminolojisinde, meyve genellikle herhangi bir tatlı tadı olan bitki parçasıdır ve sebze, herhangi bir tuzlu veya daha az tatlı bitki ürünüdür. Bununla birlikte, botanikte bir meyve, tohum içeren olgunlaşmış yumurtalık veya karpeldir, örneğin fındık bir meyve türüdür, tohum değildir.
Botanik olarak meyve olan mutfak "sebzeleri" ve sert kabuklu yemişlerin örnekleri arasında mısır, kabakgiller (örn., Salatalık, kabak ve kabak), patlıcan, baklagiller (fasulye, yer fıstığı ve bezelye), tatlı biber ve domates bulunur. Ek olarak, yenibahar ve acı biber gibi bazı baharatlar, botanik olarak bakıldığında meyvelerdir. Buna karşılık, ravent genellikle bir meyve olarak adlandırılır, çünkü turta gibi tatlı tatlılar yapmak için kullanılır, ancak ravent bitkisinin sadece yaprak sapı (yaprak sapı) yenilebilir. Yenilebilen gymnosperm tohumlarına genellikle meyve isimleri verilir, örneğin ginkgo fıstığı ve çam fıstığı.
Botanik olarak mısır, pirinç veya buğday gibi bir tahıl tanesi de caryopsis adı verilen bir tür meyvedir. Bununla birlikte, meyve çeperi çok incedir ve tohum kabuğuna kaynaşmıştır, bu nedenle yenilebilir tahılların neredeyse tamamı aslında bir tohumdur.
Yapı
Dışta, genellikle yenilebilir olan katman, yumurtalıktan oluşan ve tohumları çevreleyen perikarptır, ancak bazı türlerde diğer dokular yenilebilir kısma katkıda bulunur veya bu kısmı oluşturur. Perikarp, dıştan içe, epikarp, mezokarp ve endokarp olmak üzere üç katman halinde tanımlanabilir.
Belirgin sivri uçlu terminal çıkıntı taşıyan meyvenin gagalı olduğu söylenir.
Gelişim
Bir meyve, bir veya daha fazla çiçeğin olgunlaşmasından kaynaklanır ve çiçeğin veya çiçeklerin gynoeciumu meyvenin tamamını veya bir kısmını oluşturur.
Yumurtalık / yumurtalıkların içinde, megagametofitin yumurta hücresini içerdiği bir veya daha fazla ovül vardır. Çift döllenmeden sonra bu yumurtalar tohum haline gelecektir. Yumurtalar, polenlerin stamenlerden çiçeklerin stigmalarına doğru hareketini içeren, tozlaşma ile başlayan bir süreçte döllenir. Tozlaşmadan sonra, polenden stigma yoluyla yumurtalıktan yumurtalığa bir tüp büyür ve polenden megagametofit'e iki sperm aktarılır. Megagametofitin içinde iki spermden biri yumurta ile birleşerek bir zigot oluşturur ve ikinci sperm, çift döllenme sürecini tamamlayan endosperm ana hücresini oluşturan merkezi hücreye girer. Daha sonra zigot, tohumun embriyosunu oluşturacak ve endosperm ana hücresi, embriyo tarafından kullanılan bir besleyici doku olan endospermi ortaya çıkaracaktır.
Yumurtalar tohumlara dönüşürken, yumurtalık olgunlaşmaya başlar ve yumurtalık duvarı, perikarp etli hale gelebilir (meyveler veya kuru üzümlerde olduğu gibi) veya sert bir dış kaplama (fındıkta olduğu gibi) oluşturabilir. Bazı çok boyunlu meyvelerde, etin gelişme derecesi döllenmiş yumurta sayısıyla orantılıdır. Perikarp genellikle ekzokarp (dış katman, epikarp olarak da adlandırılır), mezokarp (orta katman) ve endokarp (iç katman) olarak adlandırılan iki veya üç farklı katmana ayrılır. Bazı meyvelerde, özellikle alt yumurtalıktan türetilen basit meyveler, çiçeğin diğer kısımları (yapraklar, çanak yapraklar ve stamenler dahil olmak üzere çiçek tüpü gibi) yumurtalıkla birleşir ve onunla olgunlaşır. Diğer durumlarda, çiçeğin çanak yaprakları, yaprakları ve / veya organlarındaki ve stili düşer. Bu tür diğer çiçek kısımları meyvenin önemli bir parçası olduğunda buna aksesuar meyve denir. Çiçeğin diğer kısımları meyvenin yapısına katkıda bulunabileceğinden, belirli bir meyvenin nasıl oluştuğunu anlamak için çiçek yapısını incelemek önemlidir.
Üç genel meyve gelişimi modu vardır:
- Apokarp meyveler, bir veya daha fazla karpel içeren tek bir çiçekten gelişir ve en basit meyvelerdir.
- Sinkârp meyveler, iki veya daha fazla karpelin birbirine kaynaştığı tek bir gynoeciumdan gelişir.
- Çoklu meyveler birçok farklı çiçekten oluşur.
Bitki bilimcileri meyveleri üç ana gruba ayırdı: basit meyveler, agregat meyveler ve bileşik veya çoklu meyveler şeklinde. Gruplamalar evrimsel olarak alakalı değildir, çünkü birçok farklı bitki taksonu aynı grupta olabilir, ancak çiçek organlarının nasıl düzenlendiğini ve meyvelerin nasıl geliştiğini yansıtır.
Kaynakça
- ^ Lewis, Robert A. (2002). CRC Dictionary of Agricultural Sciences. CRC Press. ISBN . 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Schlegel, Rolf H J (2003). Encyclopedic Dictionary of Plant Breeding and Related Subjects. Haworth Press. s. 177. ISBN . 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ a b Mauseth, James D. (2003). Botany: An Introduction to Plant Biology. Jones and Bartlett. ss. 271-72. ISBN . 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Sporophore from Encyclopædia Britannica". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından .
- ^ For a Supreme Court of the United States ruling on the matter, see .
- ^ a b (2004). On Food and Cooking: The Science and Lore of the Kitchen. . ss. 247-48. ISBN . 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ McGee (2004). On Food and Cooking. s. 367. ISBN . 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Lewis (2002). CRC Dictionary of Agricultural Sciences. s. 238. ISBN . 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Glossary of Botanical Terms". FloraBase. Western Australian Herbarium. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ Esau, K. 1977. Anatomy of seed plants. John Wiley and Sons, New York.
- ^ [1] 20 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mauseth, James D. (2003). Botany: an introduction to plant biology. Boston: Jones and Bartlett Publishers. s. 258. ISBN .
- ^ Rost, Thomas L.; Weier, T. Elliot; Weier, Thomas Elliot (1979). Botany: a brief introduction to plant biology. New York: Wiley. ss. 135-37. ISBN .
- ^ Mauseth (2003). Botany. Chapter 9: Flowers and Reproduction. ISBN . 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Singh, Gurcharan (2004). Plants Systematics: An Integrated Approach. Science Publishers. s. 83. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
- Gollner, Adam J. (2010). The Fruit Hunters: A Story of Nature, Adventure, Commerce, and Obsession. Scribner.
- Watson, R. R., and Preedy, V.R. (2010, eds.). Bioactive Foods in Promoting Health: Fruits and Vegetables. Academic Press.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Meyve ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Fruits ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikisözlük'te meyve ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- at bioimages.Vanderbilt.edu
- at bioimages.Vanderbilt.edu
- Fruit Facts 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from California Rare Fruit Growers, Inc.
- Photo ID of Fruits 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Capt. Pawanexh Kohli
- "Fruit". Encyclopædia Britannica (11. bas.). 1911.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Botanikte meyve ciceklenmeden sonra yumurtaliktan olusan cicekli bitkilerde anjiyosperm olarak da bilinir tohum tasiyan yapidir Meyveler kapali tohumlularin tohumlarini yaydigi araclardir Ozellikle yenilebilir meyveler tohumlarin yayilmasi ve canlilarin beslenmesi icin bir arac olarak simbiyotik bir iliski icinde insan ve hayvanlarin hareketleriyle cogalmistir gercekte insanlar ve bircok hayvan besin kaynagi olarak meyvelere bagimli hale gelmistir Bu sebeple meyveler dunyanin tarimsal uretiminin onemli bir bolumunu olusturmaktadir ve bazilari elma ve nar gibi kapsamli kulturel ve sembolik anlamlar kazanmistir Gunluk kullaniminda meyve normalde elma muz uzum limon portakal ve cilek gibi tatli veya eksi olan ve cig durumda yenebilen bir bitkinin etli tohumla iliskili yapilari anlamina gelir Ote yandan botanik kullanimda meyve fasulye kabugu misir taneleri domates ve bugday taneleri gibi genellikle meyve olarak adlandirilmayan bircok yapiyi icerir Bir mantarin spor ureten bolumune de meyve veren govde denir Koken BilimiMeyve sozcugu Turkceye Farsca ayni anlama gelen miva veya meve میوه sozcugunden gecmistir Bu sozcuk Orta Farsca ayni anlama gelen mevag sozcugunden evrilmistir Meyve sozcugunun Turkce karsiligi yemistir Botanikte meyve ve mutfakta meyve Mutfak sebzeleri ve botanik meyveler arasindaki iliskiyi simgeleyen Venn diyagrami kaynak belirtilmeli Tohumlar ve meyveler icin bircok yaygin terim botanik siniflandirmalara karsilik gelmez Mutfak terminolojisinde meyve genellikle herhangi bir tatli tadi olan bitki parcasidir ve sebze herhangi bir tuzlu veya daha az tatli bitki urunudur Bununla birlikte botanikte bir meyve tohum iceren olgunlasmis yumurtalik veya karpeldir ornegin findik bir meyve turudur tohum degildir Botanik olarak meyve olan mutfak sebzeleri ve sert kabuklu yemislerin ornekleri arasinda misir kabakgiller orn Salatalik kabak ve kabak patlican baklagiller fasulye yer fistigi ve bezelye tatli biber ve domates bulunur Ek olarak yenibahar ve aci biber gibi bazi baharatlar botanik olarak bakildiginda meyvelerdir Buna karsilik ravent genellikle bir meyve olarak adlandirilir cunku turta gibi tatli tatlilar yapmak icin kullanilir ancak ravent bitkisinin sadece yaprak sapi yaprak sapi yenilebilir Yenilebilen gymnosperm tohumlarina genellikle meyve isimleri verilir ornegin ginkgo fistigi ve cam fistigi Botanik olarak misir pirinc veya bugday gibi bir tahil tanesi de caryopsis adi verilen bir tur meyvedir Bununla birlikte meyve ceperi cok incedir ve tohum kabuguna kaynasmistir bu nedenle yenilebilir tahillarin neredeyse tamami aslinda bir tohumdur YapiDista genellikle yenilebilir olan katman yumurtaliktan olusan ve tohumlari cevreleyen perikarptir ancak bazi turlerde diger dokular yenilebilir kisma katkida bulunur veya bu kismi olusturur Perikarp distan ice epikarp mezokarp ve endokarp olmak uzere uc katman halinde tanimlanabilir Belirgin sivri uclu terminal cikinti tasiyan meyvenin gagali oldugu soylenir GelisimTipik bir eriksi nektarinin Prunus persica 7 5 aylik bir sure boyunca kis basinda tomurcuk olusumundan yaz ortasinda yemis olgunlasmasina degin olan gelisim dizisi resim sayfasi Bir meyve bir veya daha fazla cicegin olgunlasmasindan kaynaklanir ve cicegin veya ciceklerin gynoeciumu meyvenin tamamini veya bir kismini olusturur Yumurtalik yumurtaliklarin icinde megagametofitin yumurta hucresini icerdigi bir veya daha fazla ovul vardir Cift dollenmeden sonra bu yumurtalar tohum haline gelecektir Yumurtalar polenlerin stamenlerden ciceklerin stigmalarina dogru hareketini iceren tozlasma ile baslayan bir surecte dollenir Tozlasmadan sonra polenden stigma yoluyla yumurtaliktan yumurtaliga bir tup buyur ve polenden megagametofit e iki sperm aktarilir Megagametofitin icinde iki spermden biri yumurta ile birleserek bir zigot olusturur ve ikinci sperm cift dollenme surecini tamamlayan endosperm ana hucresini olusturan merkezi hucreye girer Daha sonra zigot tohumun embriyosunu olusturacak ve endosperm ana hucresi embriyo tarafindan kullanilan bir besleyici doku olan endospermi ortaya cikaracaktir Yumurtalar tohumlara donusurken yumurtalik olgunlasmaya baslar ve yumurtalik duvari perikarp etli hale gelebilir meyveler veya kuru uzumlerde oldugu gibi veya sert bir dis kaplama findikta oldugu gibi olusturabilir Bazi cok boyunlu meyvelerde etin gelisme derecesi dollenmis yumurta sayisiyla orantilidir Perikarp genellikle ekzokarp dis katman epikarp olarak da adlandirilir mezokarp orta katman ve endokarp ic katman olarak adlandirilan iki veya uc farkli katmana ayrilir Bazi meyvelerde ozellikle alt yumurtaliktan turetilen basit meyveler cicegin diger kisimlari yapraklar canak yapraklar ve stamenler dahil olmak uzere cicek tupu gibi yumurtalikla birlesir ve onunla olgunlasir Diger durumlarda cicegin canak yapraklari yapraklari ve veya organlarindaki ve stili duser Bu tur diger cicek kisimlari meyvenin onemli bir parcasi oldugunda buna aksesuar meyve denir Cicegin diger kisimlari meyvenin yapisina katkida bulunabileceginden belirli bir meyvenin nasil olustugunu anlamak icin cicek yapisini incelemek onemlidir Uc genel meyve gelisimi modu vardir Apokarp meyveler bir veya daha fazla karpel iceren tek bir cicekten gelisir ve en basit meyvelerdir Sinkarp meyveler iki veya daha fazla karpelin birbirine kaynastigi tek bir gynoeciumdan gelisir Coklu meyveler bircok farkli cicekten olusur Bitki bilimcileri meyveleri uc ana gruba ayirdi basit meyveler agregat meyveler ve bilesik veya coklu meyveler seklinde Gruplamalar evrimsel olarak alakali degildir cunku bircok farkli bitki taksonu ayni grupta olabilir ancak cicek organlarinin nasil duzenlendigini ve meyvelerin nasil gelistigini yansitir Kaynakca Lewis Robert A 2002 CRC Dictionary of Agricultural Sciences CRC Press ISBN 978 0 8493 2327 0 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Schlegel Rolf H J 2003 Encyclopedic Dictionary of Plant Breeding and Related Subjects Haworth Press s 177 ISBN 978 1 56022 950 6 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 a b Mauseth James D 2003 Botany An Introduction to Plant Biology Jones and Bartlett ss 271 72 ISBN 978 0 7637 2134 3 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Sporophore from Encyclopaedia Britannica 22 Subat 2011 tarihinde kaynagindan For a Supreme Court of the United States ruling on the matter see a b 2004 On Food and Cooking The Science and Lore of the Kitchen Simon amp Schuster ss 247 48 ISBN 978 0 684 80001 1 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 McGee 2004 On Food and Cooking s 367 ISBN 978 0 684 80001 1 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Lewis 2002 CRC Dictionary of Agricultural Sciences s 238 ISBN 978 0 8493 2327 0 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Glossary of Botanical Terms FloraBase Western Australian Herbarium 8 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Esau K 1977 Anatomy of seed plants John Wiley and Sons New York 1 20 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mauseth James D 2003 Botany an introduction to plant biology Boston Jones and Bartlett Publishers s 258 ISBN 978 0 7637 2134 3 Rost Thomas L Weier T Elliot Weier Thomas Elliot 1979 Botany a brief introduction to plant biology New York Wiley ss 135 37 ISBN 978 0 471 02114 8 Mauseth 2003 Botany Chapter 9 Flowers and Reproduction ISBN 978 0 7637 2134 3 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Singh Gurcharan 2004 Plants Systematics An Integrated Approach Science Publishers s 83 ISBN 978 1 57808 351 0 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Konuyla ilgili yayinlarGollner Adam J 2010 The Fruit Hunters A Story of Nature Adventure Commerce and Obsession Scribner 978 0 7432 9695 3 Watson R R and Preedy V R 2010 eds Bioactive Foods in Promoting Health Fruits and Vegetables Academic Press 978 0 12 374628 3Dis baglantilarVikisoz de Meyve ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Fruits ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisozluk te meyve ile ilgili tanim bulabilirsiniz at bioimages Vanderbilt edu at bioimages Vanderbilt edu Fruit Facts 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde from California Rare Fruit Growers Inc Photo ID of Fruits 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Capt Pawanexh Kohli Fruit Encyclopaedia Britannica 11 bas 1911