Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mkhedrioni, Gürcistan'da etkin olmuş paramiliter grup ve suç örgütü. Örgüt 1995'te yasaklandı, ancak Yurtseverler Birliği adıyla siyasi parti olarak yeniden kuruldu.
| Mhedrioni | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 1989 |
| Kurucu(lar) | Jaba İoseliani |
| Feshediliş | 1995 |
| Etkin bölgeler | Gürcistan |
| İdeoloji | Gürcü milliyetçiliği |
| Rakip(ler) | Gamsahurdia hükümeti Abhazya Kafkas Hakları Konfederasyonu |
Arka planı
1989 yılında Jaba İoseliani tarafından kurulan Mhedrioni, kendini İran ve Osmanlı birliklerine karşı savaşan tarihi Gürcü gerilla gruplarının varisi olarak tanıtmaktadır. Mhedrioni tam olarak "atlılar" olarak çevrilse de, Gürcücedeki kelime anlamı "şövalyeler"e daha yakındır. Örgütün her üyesi, Gürcistan halkını, Gürcü Ortodoks ve Apostolik Kilisesi'ni ve Gürcistan topraklarını savunmak için yemin ederek örgüte girerdi. Grup üyeleri Aziz Giorgi'yi ejderhayı öldürürken tasvir eden bir madalyon takardı.
Mhedrioni'nin kuruluşu, Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle gerçekleşti. Gürcü milliyetçileri ve ülkedeki azınlıklar (Abhaz ve Osetler gibi) arasındaki ilişkiler Sovyetler döneminde dahi sıkıntılıydı. Milliyetçi muhalif Zviad Gamsahurdia'nın iktidara çıkışıyla bu ilişkiler daha da gerginleşti. Mhedrioni, bu dönemde Gürcistan'da kurulan paramiliter örgütlerden biriydi.
Mhedrioni'nin üyeleri, rakiplerine gözdağı veren silahlı birlikler olarak ün kazandılar. Örgüt üyeleri kot, kazak, ceket ve güneş gözlüğü (iç mekan dahil) giyiyorlardı. Bir yazara göre grubun liderleri Armani marka kıyafetler giyip silahla gezerlerdi. Yasadışı gelir kaynaklarına (benzin tedarikini hedef alarak) güvenen Mhedrioni, Moskova'nın Gürcü yeraltı dünyasıyla bağlantılarını kullanıyordu. Mhedrioni üyeleri kontrol ettikleri alanlardaki işyerlerinden "koruma parası" almakla, sürücülerin yolunu kesip haraç kesmekle, soygun ve uyuşturucu kaçakçılığı yapmakla suçlanıyorlardı. 1991 yılına gelindiğinde, Mhedrioni'nin yaklaşık 1.000 savaşçısı ve 10.000 ortak üyesi vardı. Bu sayı devletin Ulusal Muhafızlardan önemli ölçüde fazlaydı.
Gamsahurdia ve İoseliani büyük ölçüde benzer bir milliyetçi bakış açısına sahip olsalar da, Kasım 1990'da Gamsahurdia'nın iktidara gelmesinden kısa bir süre sonra ikilinin arası bozuldu. Şubat 1991'de İoseliani, birçok destekçisiyle birlikte yargılanmadan hapsedildi ve Mhedrioni yasaklandı. Ağustos 1991'de, Sovyet darbe girişiminin hemen ardından Gamsahurdia, Gürcistan Ulusal Muhafız Komutanı Tengiz Kitovani'yi görevden aldı ve aynı dönemde Başbakan Tengiz Sigua istifa etti. Kitovani kısa süre sonra Sigua ve tutuklu İoseliani ile birlikte Gamsahurdia karşıtı bir ittifak kurdu. Aralık 1991'de Kitovani'nin destekçileri, İoseliani'yi hapisten çıkardı ve Mhedrioni ittifak halinde Gamsahurdia hükümetine karşı darbe girişiminde bulundu. Aralık 1991 - Ocak 1992 arasında eyalet parlamento binasında saklanan isyancılar ve "Zviadistler" arasında yoğun silahlı çatışmalar yaşandı ve Gamsakhurdia ayrılıkçı Çeçenya'ya kaçtı. Çatışmalarda en az 100 kişi öldü.
Gamsahurdia'dan sonra Mhedrioni
Mhedrioni, Gamsahurdia'nın düşüşünden sonra geride kalan "Zviadistler"i bastırmada önemli rol oynadı. Eski Sovyetler dışişleri bakanı olan Eduard Şevardnadze, yeni hükümete saygın bir imaj sağlaması için getirildi, ancak Mhedrioni'ye bağlı kaldı: Parlamento binasının içinde bile, silahlı Mhedrioni üyeleri Jaba İoseliani'nin "korumaları" olarak çalıştılar. Yeni hükümet Mhedrioni'leri devletin iç kuvvetleri olarak atadı.
1993'te Abhazya'daki iç çatışmaların kuvvetlenmesiyle beraber, Mhedrioni ve Ulusal Muhafızlar bölgedeki ayrılıkçıların ve Gamsahurdia destekçilerinin kökünü kazımak için ortak bir operasyon başlattı. Gürcü birliklerinin operasyon sonucunda yenilmesiyle birlikte, Abhazya'daki etnik Gürcülerin büyük çoğunluğu ve hükümet yanlısı güçler Abhazya'dan gönderildi: çatışmada 10.000'den fazla insan öldürüldü. Eylül 1993'te Gamsahurdia, iktidara dönmek için batı Gürcistan'da silahlı bir ayaklanma başlatma fırsatını değerlendirdi. Mhedrioni, ayaklanmanın bastırılmasında önemli bir rol oynadı ve örgüte bir süreliğine "Gürcü Kurtarma Birlikleri" adıyla yarı resmi statü verildi. Rusya'nın müdahalesiyle yenilen Gamsahurdia'nın 31 Aralık'ta intihar ettiği bildirildi, ancak yine de ülke genelinde Gamsahurdia'nın öldürüldüğüne inanılmaktadır. Basında çıkan haberlerde Mhedrioni birliklerinin Gamsahurdia'nın ölümünden sorumlu olduğu iddia edildi, ancak örgüt üyeleri bu iddiayı reddetti.
Yabancı hükümetler ve uluslararası insan hakları örgütleri Mhedrioni'nin yaptığı eylemleri eleştirdi ve "Zviadistler"in kökünü kazımakla suçladı. Şevardnadze, tepkilere karşılık örgütün gücünü kademeli olarak sınırladı. İoseliani, sözde sivilleştirilmiş örgütün başı olarak kalsa da, örgüt özel bir ordu olarak çalışmaya devam etti. 1995'in başlarında Şevardnadze, örgütü organize suçlara karışmakla suçladı ve örgütün silahsızlandırılmasını emretti. 29 Ağustos 1995'te, Şevardnadze bombalı suikastten kıl payı kurtuldu. Saldırı için İoseliani ve "mafya birlikleri"ni suçladı. Diğer siyasi şiddet eylemlerinden de Mhedrioni'yi sorumlu tuttu. Örgüt yasa dışı ilan edildi ve İoseliani hapse atıldı. Buna karşın birçok kişi, Mhedrioni'nin bombalama olaylarına karışmadığını düşünmektedir.
Mhedrioni yasaklanmalarına rağmen, Gürcistan siyasetini gizlice etkilemeye devam etmektedir. Tornike Berişvili liderliğindeki birkaç üye, Mhedrioni'yi 1999'da siyasi bir örgüt olarak yeniden kurdu. Mhedrioni'nin Çeçen ayrılıkçılarla ilişkileri olduğu ve Abhazya'da devam eden gerilla saldırıları da dahil olmak üzere kriminal ve paramiliter faaliyetlerde bulunmaya devam ettiği iddia edildi. Jaba İoseliani, Nisan 2000'de afla hapisten çıktı ve Mhedrioni'nin başkanı olarak görevine devam etti. İoseliani, Kasım 2003'teki parlamento seçimlerine cumhurbaşkanı adayı olarak girmek istediğini açıkladı. Buna karşın İoseliani, Mart 2003'te kalp krizinden öldü.
Mhedrioni, kendi adı altında seçimlere katılamayınca, Kasım 2002'de Gamsahurdia destekçileriyle ittifak halinde Yurtseverler Birliği adıyla yeniden kuruldu. Buna karşın seçilmeleri girmelerine izin verilmedi. Liderleri Badri Zarandia 8 Ocak 2003'te öldürüldü.
Kaynakça
- Rupert (14 Ocak 1992). "Christian Knights Claim Key Role in Georgia". The Washington Post.
- Bonner (16 Kasım 1993). "Georgian Fighter Wields Guns, Money and Charm". The New York Times. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- "Dzhaba Ioseliani, 76; Oft-Imprisoned Leader of Georgian Paramilitary Force". Associated Press. 5 Mart 2003. 9 Eylül 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021 – Los Angeles Times vasıtasıyla.
- Corley (25 Mart 2003). "Jaba Ioseliani: Violent warlord in post-Communist Georgia". The Independent. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mkhedrioni Gurcistan da etkin olmus paramiliter grup ve suc orgutu Orgut 1995 te yasaklandi ancak Yurtseverler Birligi adiyla siyasi parti olarak yeniden kuruldu MhedrioniKurulus1989Kurucu lar Jaba IoselianiFeshedilis1995Etkin bolgelerGurcistanIdeolojiGurcu milliyetciligiRakip ler Gamsahurdia hukumeti Abhazya Kafkas Haklari KonfederasyonuArka plani1989 yilinda Jaba Ioseliani tarafindan kurulan Mhedrioni kendini Iran ve Osmanli birliklerine karsi savasan tarihi Gurcu gerilla gruplarinin varisi olarak tanitmaktadir Mhedrioni tam olarak atlilar olarak cevrilse de Gurcucedeki kelime anlami sovalyeler e daha yakindir Orgutun her uyesi Gurcistan halkini Gurcu Ortodoks ve Apostolik Kilisesi ni ve Gurcistan topraklarini savunmak icin yemin ederek orgute girerdi Grup uyeleri Aziz Giorgi yi ejderhayi oldururken tasvir eden bir madalyon takardi Mhedrioni nin kurulusu Gurcistan in Sovyetler Birligi nden bagimsizligini ilan etmesiyle gerceklesti Gurcu milliyetcileri ve ulkedeki azinliklar Abhaz ve Osetler gibi arasindaki iliskiler Sovyetler doneminde dahi sikintiliydi Milliyetci muhalif Zviad Gamsahurdia nin iktidara cikisiyla bu iliskiler daha da gerginlesti Mhedrioni bu donemde Gurcistan da kurulan paramiliter orgutlerden biriydi Mhedrioni nin uyeleri rakiplerine gozdagi veren silahli birlikler olarak un kazandilar Orgut uyeleri kot kazak ceket ve gunes gozlugu ic mekan dahil giyiyorlardi Bir yazara gore grubun liderleri Armani marka kiyafetler giyip silahla gezerlerdi Yasadisi gelir kaynaklarina benzin tedarikini hedef alarak guvenen Mhedrioni Moskova nin Gurcu yeralti dunyasiyla baglantilarini kullaniyordu Mhedrioni uyeleri kontrol ettikleri alanlardaki isyerlerinden koruma parasi almakla suruculerin yolunu kesip harac kesmekle soygun ve uyusturucu kacakciligi yapmakla suclaniyorlardi 1991 yilina gelindiginde Mhedrioni nin yaklasik 1 000 savascisi ve 10 000 ortak uyesi vardi Bu sayi devletin Ulusal Muhafizlardan onemli olcude fazlaydi Gamsahurdia ve Ioseliani buyuk olcude benzer bir milliyetci bakis acisina sahip olsalar da Kasim 1990 da Gamsahurdia nin iktidara gelmesinden kisa bir sure sonra ikilinin arasi bozuldu Subat 1991 de Ioseliani bircok destekcisiyle birlikte yargilanmadan hapsedildi ve Mhedrioni yasaklandi Agustos 1991 de Sovyet darbe girisiminin hemen ardindan Gamsahurdia Gurcistan Ulusal Muhafiz Komutani Tengiz Kitovani yi gorevden aldi ve ayni donemde Basbakan Tengiz Sigua istifa etti Kitovani kisa sure sonra Sigua ve tutuklu Ioseliani ile birlikte Gamsahurdia karsiti bir ittifak kurdu Aralik 1991 de Kitovani nin destekcileri Ioseliani yi hapisten cikardi ve Mhedrioni ittifak halinde Gamsahurdia hukumetine karsi darbe girisiminde bulundu Aralik 1991 Ocak 1992 arasinda eyalet parlamento binasinda saklanan isyancilar ve Zviadistler arasinda yogun silahli catismalar yasandi ve Gamsakhurdia ayrilikci Cecenya ya kacti Catismalarda en az 100 kisi oldu Gamsahurdia dan sonra MhedrioniMhedrioni Gamsahurdia nin dususunden sonra geride kalan Zviadistler i bastirmada onemli rol oynadi Eski Sovyetler disisleri bakani olan Eduard Sevardnadze yeni hukumete saygin bir imaj saglamasi icin getirildi ancak Mhedrioni ye bagli kaldi Parlamento binasinin icinde bile silahli Mhedrioni uyeleri Jaba Ioseliani nin korumalari olarak calistilar Yeni hukumet Mhedrioni leri devletin ic kuvvetleri olarak atadi 1993 te Abhazya daki ic catismalarin kuvvetlenmesiyle beraber Mhedrioni ve Ulusal Muhafizlar bolgedeki ayrilikcilarin ve Gamsahurdia destekcilerinin kokunu kazimak icin ortak bir operasyon baslatti Gurcu birliklerinin operasyon sonucunda yenilmesiyle birlikte Abhazya daki etnik Gurculerin buyuk cogunlugu ve hukumet yanlisi gucler Abhazya dan gonderildi catismada 10 000 den fazla insan olduruldu Eylul 1993 te Gamsahurdia iktidara donmek icin bati Gurcistan da silahli bir ayaklanma baslatma firsatini degerlendirdi Mhedrioni ayaklanmanin bastirilmasinda onemli bir rol oynadi ve orgute bir sureligine Gurcu Kurtarma Birlikleri adiyla yari resmi statu verildi Rusya nin mudahalesiyle yenilen Gamsahurdia nin 31 Aralik ta intihar ettigi bildirildi ancak yine de ulke genelinde Gamsahurdia nin olduruldugune inanilmaktadir Basinda cikan haberlerde Mhedrioni birliklerinin Gamsahurdia nin olumunden sorumlu oldugu iddia edildi ancak orgut uyeleri bu iddiayi reddetti Yabanci hukumetler ve uluslararasi insan haklari orgutleri Mhedrioni nin yaptigi eylemleri elestirdi ve Zviadistler in kokunu kazimakla sucladi Sevardnadze tepkilere karsilik orgutun gucunu kademeli olarak sinirladi Ioseliani sozde sivillestirilmis orgutun basi olarak kalsa da orgut ozel bir ordu olarak calismaya devam etti 1995 in baslarinda Sevardnadze orgutu organize suclara karismakla sucladi ve orgutun silahsizlandirilmasini emretti 29 Agustos 1995 te Sevardnadze bombali suikastten kil payi kurtuldu Saldiri icin Ioseliani ve mafya birlikleri ni sucladi Diger siyasi siddet eylemlerinden de Mhedrioni yi sorumlu tuttu Orgut yasa disi ilan edildi ve Ioseliani hapse atildi Buna karsin bircok kisi Mhedrioni nin bombalama olaylarina karismadigini dusunmektedir Mhedrioni yasaklanmalarina ragmen Gurcistan siyasetini gizlice etkilemeye devam etmektedir Tornike Berisvili liderligindeki birkac uye Mhedrioni yi 1999 da siyasi bir orgut olarak yeniden kurdu Mhedrioni nin Cecen ayrilikcilarla iliskileri oldugu ve Abhazya da devam eden gerilla saldirilari da dahil olmak uzere kriminal ve paramiliter faaliyetlerde bulunmaya devam ettigi iddia edildi Jaba Ioseliani Nisan 2000 de afla hapisten cikti ve Mhedrioni nin baskani olarak gorevine devam etti Ioseliani Kasim 2003 teki parlamento secimlerine cumhurbaskani adayi olarak girmek istedigini acikladi Buna karsin Ioseliani Mart 2003 te kalp krizinden oldu Mhedrioni kendi adi altinda secimlere katilamayinca Kasim 2002 de Gamsahurdia destekcileriyle ittifak halinde Yurtseverler Birligi adiyla yeniden kuruldu Buna karsin secilmeleri girmelerine izin verilmedi Liderleri Badri Zarandia 8 Ocak 2003 te olduruldu Kaynakca a b c Understanding Civil War World Bank Publications 2005 s 272 ISBN 0 8213 6049 3 13 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Conflict Cleavage and Change in Central Asia and the Caucasus ed Karen Dawisha Bruce Parrott p 165 Cambridge University Press 1997 Rupert 14 Ocak 1992 Christian Knights Claim Key Role in Georgia The Washington Post Bonner 16 Kasim 1993 Georgian Fighter Wields Guns Money and Charm The New York Times 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Dzhaba Ioseliani 76 Oft Imprisoned Leader of Georgian Paramilitary Force Associated Press 5 Mart 2003 9 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Los Angeles Times vasitasiyla Corley 25 Mart 2003 Jaba Ioseliani Violent warlord in post Communist Georgia The Independent 14 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021