Mihail Mihayloviç Bahtin (Rusça: Михаил Михайлович Бахтин,17 Ekim 1895 – 7 Mart 1975). Rus filozof ve edebiyat teorisyeni.
Mihail Bahtin | |
---|---|
Mihail Bahtin (1920) | |
Doğumu | Mihail Mihailoviç Bahtin 17 Kasım 1895 Oryol, Rus İmparatorluğu |
Ölümü | 7 Mart 1975 (79 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
İlgi alanları | Etik, dil felsefesi |
Etkilendikleri |
Genel bilgi
Düşünür olarak, Bahtin, 20. yüzyıl düşüncesinde etkili olmuş isimlerinden biridir ve geliştirdigi perspektif ve kavramlar dogrudan felsefi metinler üretmediğinde bile her zaman kuramsal tartışmaların merkezi konularında yer almıştır. Kendisinin doğrudan haberi olmadan, yaptığı çalışmalar yetmişli yıllar sonrası kuramsal sorunlara bir yanıt olma konumundadır. Onun çalışmaları Marksizm, Yapısalcılık (özellikle dilbilim), Göstergebilim alanlarıyla hem etkileşim halinde olmuş hem de bu alanları dolaylı ya da dolaysız etkilemiştir.
Onun düşünceleri yirminci yüzyılın ikinci yarısında, özellikle yetmişlerden itibaren etkili olmuştur. Bahtin Vitebsk şehrine taşınmış ve burada denilen bir grup entelektüelle birlikte çalışmalar yapmıştır. Kendi adının dışında bu gruptaki düşünürlerden ve Medvedev’in isimleriyle yayımlanan kitapların da Bahtin’e ait olduğu düşünülmektedir. Bu tartışma bir sonuca bağlanamamıştır, söylenebilecek tek şey dil ve felsefe ilişkisi üzerine çalışmaların özellikle hem perspektif hem de üslup açısından Bahtin’e ait gibi göründüğüdür. Bunun ötesinde, Bahtin üzerine araştırma yapanların çoğu, özellikle Voloshinov imzalı yazıların Bahtin'e ait olduğu konusunda hemfikirdirler.
Bahtin düşün alanına karnaval, , gibi çok önemli kavramlar armağan etmiştir. Döneminde Stalinizm ile başı derde girmiş ve Rabelais hakkındaki kitabını çok geç bastırabilmiştir.
Bahtin'in kuramsal kavramları
Bahtin, zamanında bu kavram yaygınlaşmış olmamakla birlikte disiplinlerarası düşünmenin en özgün örneklerinden birini ortaya koyar. Dilbilim, Marksizm, filoloji, , , felsefe ve hatta etnografya Bahtin'in çalışma alanlarıdır; ancak Bahtin tek tek bu disiplerin içine sıkıştırmaz kendini, aksine geniş kuramsal çerçevesini bu disiplinlerin tamamına yayar.
Bu disiplinlerarasılıkla onun geliştirdiği düşünme tarzının temel eleştirisi ve sorgulaması, Aydınlanmacı "evrensel akıl" kavramı ve buna bağlı "tek-sesli dünya görüşü" anlayışıdır diyebiliriz. Bahtinci temel kavramları bu bağlamda ifade edecek olursak, "", "" ya da "diyalojik düşünme" ve "" gibi kavramlara ulaşırız.
Diyalojizm, genel anlamda dünyanın çok-dilliliğine atıfla öne sürülen bir kavramdır. Dilin özü ve niteliği, diyalojik olmasıdır. Bu anlamda, diyaloji, monologun tam tersidir. Bunun anlamı, anlamlar arasında karşılıklı etkileşim ve diyalog olmasıdır, yani diyaloji karşılıklı etkileşim üzerine kurulu bir anlamlaştırma düşüncesidir. Dil, konuşan ya da yazan özne'den önce var olan bir yapıdır, ancak bu yapı yine de konuşma an'ında gerçeklik (ya da anlam) kazanır. Bu bağlamda, konuşma anı, karşılıklı etkileşim anı olarak, hangi anlamın hangi anlamı nasıl etkileyeceğinin belirlendiği andır.
Zaten her zaman anlamla yüklü olan dil, monologa imkân vermez. Diyaloji, burada normal bir diyalogtaki gibi, iki kişi arasındaki söyleşi durumu değildir, esas olarak çoğul konuşan özneler arasındaki anlam ilişkisidir. Bu nedenle, "Diyalogun bağlamları sınırsızdır" der Bahtin. Buna bağlı olarak da çok-dillilik kavramı ortaya çıkar. Çok-dillilik, sözceler çokluğu ile ortaya çıkar. Bütün sözcelerin indirgenebileceği ve bütün dillerin yan yana gelebileceği tek bir düzlem söz konusu degildir.
Bahtin'in bu alanı açıklamak üzere, "" (centripetal) ile "" (centrifugal) şeklinde kavramlar kullandığı görülür. Dilin ve anlamın açıklanışı üzerine kavramlardır bunlar. Birinciler, yaşamın akışını düzenleyip kalıplara sokarak bütünleştiren merkez yönelimli güçlerdir. İkinciler ise merkezileşmeden kaçan, bütünselleştirilemeyen ve sabitlenemeyen dilsel ve anlamsal ögelerdir. Çok-dillilik bu merkezkaç güçlerin varlığına dayandırılır. Dil ve kültür böylece sabitlenebilir bir yapı olarak anlaşılmaktan çıkarılır.
Karnaval teriminin ortaya çıkışı da bu noktayla ilişkilidir. Karnaval, yaşamın merkezcil bir yapıya sahip olduğu fikrinin yadsınması ve çok-seslilik üzerine bir anlayışın öne sürülmesini mümkün kılar. Bahtinci terimi bu anlamda, yaşamın çok-sesliliğini ve anlam çokluklarını kuramsal alanda değerlendiren, Dil'i ya da Kültür'ü bu anlamda soyut bir yapı olarak anlayan anlayıştan (Saussure'ün 'i) uzaklaşmak olarak görülür.
Dilin gerçek niteliği, buna göre soyut dil yapısında değil, belli bir andaki sözce icindeki dilsel alışverişte, yani diyalojide ortaya çıkar. Söyleyen ile dinleyen arasındaki ilişki anında ortaya çıkar, dilin anlamını belirleyen şey. Bahtin, bu anlamda, Saussurecü dil anlayışına tarihi ögesini sokmaktadır. Öte yandan eğer anlam, sadece söyleyen kişiye (özne'ye) ait degilse, burada merkezsizleştirilmiş de olmaktadır.
Özne görüşü
Bahtin, özellikle kendisinden sonra merkezi bir konu olarak belirginle Özne konusunda önemli ayrımlar ortaya koyar. Bilinen anlamda öznelciliğin geride bırakılmasının yanı sıra, Yapısalcılık ve sonrasında görülen katı özne reddiyesinin de aşılması arayışında olanlar Bahtin'de önemli ipuçları bulmaktadır.
Örneğin, Sanat ve Sorumluluk/İlk Felsefi Denemeler (Ayrıntı Yayınları) adlı, Bahtin'in öncü denemelerinden oluşan kitaba bakıldığında, orada bir yazar-kahraman ilişkisi şekillendirildiğini görürüz. Burada Yazar'ın yarattığı Kahraman'ıyla kurduğu ilişki, bir tür ben-öteki ilişkisi olarak ele alınmaktadır ve tam bu noktada sorun yalnızca bir edebiyat kuramı meselesi olmaktan çıkarak, çok daha genel bir felsefi sorun olan, özne meselesine bağlanmaktadır. Ben-öteki ilişkisi, öznenin bir başka özneyle ve öznenin bir başka özne aracılığıyla kendisiyle ilişkisi meselesidir.
Dolayısıyla da bu yaklaşım biçimi, Bahtin'in daha geniş bir bağlama sahip olan özne kuramının temel ögesidir. Buna göre ben, bir özne olarak kendi değerimi, ancak öteki ile, yani başka öznelerle ilişkilerimle belirleyebilirim. Bu bağlamda özne, Bahtin'e göre hem Etik hem de Estetik bir varlık olarak anlaşılır ve değerlendirilir. Eyleyen özne, aynı zamanda yaratan bir özne olduğu için de bu böyledir. Eyleyen ve yaratan özne, sorumluluk sahibi olmalıdır; çünkü Bahtin'ci anlamda sorumluluk, öznenin öznelliğini fark etmesi ve bunun gereklerini üstlenmesidir. Bunlar ve özne üzerine daha ayrıntılı öteki kuramsal çözümlemelerinden dolayı, Bahtin'in teorik edebiyat araştırmaları aynı zamanda özne felsefesine günümüzde bir çözüm arayışı içinde olanları da yakından ilgilendirir. Bahtin'in özne kavramsallaştırması diğer kavramları ile paralel bir anlayış zeminine oturur. Bahtin, karnaval ve onun dönüşümsel diyalektiğinde temellendirdiği roman türü gibi özneyi de diyalektik bir bitimsizlikle tanımlar. Ona göre özne bitimsizdir, bir ayağı gelecektedir. Yani insan aynı hayatın kendisi gibi ve roman türü gibi tamamlanmamış bitmemiş bir varlıktır.
Kronolojik öğeler
- 1895 Bahtin zengin bir ailede doğdu.
- 1917 Sovyet Devrimi
- 1918 Voloshinov ve Medvedev ile tanıştı, ortaya çıktı.
- 1924 Lenin’in ölümü, Stalin gücünü sağlamlaştırmaya başladı.
- 1927 Voloshinov, Freudianism: A Critical Sketch adlı kitabı.
- 1928 Medvedev, Formal Method in Literary Scholarship eseri.
- 1929 Voloshinov, Marxism and The Philosophy of Language kitabı.
- 1929 Bahtin, Problems of Dostoevsky's Art çalışması.
- 1929 Bahtin Rus Ortodoks Kilisesi ile gizli faaliyetlerde bulunmak iddiasıyla tutuklandı. Kazakistan’da sürgüne çarptırıldı. Sürgün, Bahtin Çevresinin çalışmalarını sona erdirdi.
- 1934 Komünist Parti'den tasfiyeler başladı.
- 1935 Bahtin, "Discourse in The Novel" makalesi.
- 1936 Voloshinov tüberkülozdan öldü. Bahtin profesör olarak göreve başladı.
- 1937 Bahtin, "Forms of Time and of the Chronotrope . . . " makalesi.
- 1938 Medvedev tutuklandı ve kurşuna dizildi.
- 1940 Bahtin Rebelais üzerine olan tezini sundu. 1947 yılına kadar savunma için çağrılmadı ve 1951’e kadar doktorasını alamadı.
- 1941 Bahtin, "Epic and Novel" makalesi.
- 1953 Stalin’in ölümü.
- 1950’ler Bahtin Sovyet entelektüel dünyasında kült bir figüre dönüştü ve birçok hayran öğrenci tarafından ziyaret edilmeye başlandı.
- 1963 Bahtin, Problems of Dostoevsky's Poetics, Dostoveyski’nin sanatı üzerine kitabını revize etti.
- 1966 Bahtin, Rebelais and His World sonunda yayımlanabildi.
- 1971 Bahtin’in eserleri üzerine konferanslarda Medvedev and Voloshinov tarafından yazılan kitapların aslında Bahtin’e ait olduğu iddialar ortaya çıktı..
- 1975 Bahtin’in ölümü. Eserlerinin geniş koleksiyonları yayımlanmaya başladı.
Kendi adıyla yayımlanan eserleri
- Bakhtin, M. M. (1981). The Dialogic Imagination (M. Holquist, Ed.; C. Emerson & M. Holquist, Transl.). Austin, TX: University of Texas Press. (Originally published in 1975)
- Bakhtin, M. M. (1984). Problems of Dostoevsky's poetics (C. Emerson, Transl.). Minneapolis, MN: University of Minnesota Press. (Originally published in 1963)
- Bakhtin, M. M. (1984). Rabelais and his world (2nd ed.; H. Iswolsky, Transl.). Bloomington, IN: Indiana University Press. (Originally published in 1965)
- Bakhtin, M. M. (1986). Speech genres and other late essays (C. Emerson & M. Holquist, Eds.; W. McGee, Transl.). Austin, TX: University of Texas Press. (Originally published in 1979)
- Bakhtin, M. M. (1990). Art and answerability (M. Holquist, Ed.; V. Liapunov, Ed. & Transl.). Austin, TX: University of Texas Press.
Türkçe’de yayımlanan eserleri
- Bir Eylem Felsefesine Doğru, çev: Siyaveş AzeriAvesta Yayınları / Düşünce Dizisi, 2001
- Karnavaldan Romana, Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazıları, Çeviri: Cem Soydemir, Ayrıntı Yayınları / İnceleme Dizisi, 2001
- Dostoyevski Poetikasının Sorunları, Cem Soydemir, Metis Yayınları - Yerli Romanlar / Eleştiri Dizisi, 2004
- Rabelais ve Dünyası, Çeviri: Çiçek Öztek Ayrıntı Yayınları / Sanat ve Kuram Dizisi 2005
- Sanat ve Sorumluluk / İlk Felsefi Denemeler, Çeviri: Cem Soydemir Ayrıntı Yayınları, 2005
- Diyaloji, Karnaval ve Politika, Fırat İlim / Ayrıntı Yayınları / Schola Ayrıntı Dizisi, 2017
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mihail Mihaylovic Bahtin Rusca Mihail Mihajlovich Bahtin 17 Ekim 1895 7 Mart 1975 Rus filozof ve edebiyat teorisyeni Mihail BahtinMihail Bahtin 1920 DogumuMihail Mihailovic Bahtin 17 Kasim 1895 1895 11 17 Oryol Rus ImparatorluguOlumu7 Mart 1975 79 yasinda Moskova Sovyetler BirligiCagi20 yuzyil felsefesiBolgesiBati felsefesiIlgi alanlariEtik dil felsefesiEtkilendikleri Wilhelm DiltheyGenel bilgiDusunur olarak Bahtin 20 yuzyil dusuncesinde etkili olmus isimlerinden biridir ve gelistirdigi perspektif ve kavramlar dogrudan felsefi metinler uretmediginde bile her zaman kuramsal tartismalarin merkezi konularinda yer almistir Kendisinin dogrudan haberi olmadan yaptigi calismalar yetmisli yillar sonrasi kuramsal sorunlara bir yanit olma konumundadir Onun calismalari Marksizm Yapisalcilik ozellikle dilbilim Gostergebilim alanlariyla hem etkilesim halinde olmus hem de bu alanlari dolayli ya da dolaysiz etkilemistir Onun dusunceleri yirminci yuzyilin ikinci yarisinda ozellikle yetmislerden itibaren etkili olmustur Bahtin Vitebsk sehrine tasinmis ve burada denilen bir grup entelektuelle birlikte calismalar yapmistir Kendi adinin disinda bu gruptaki dusunurlerden ve Medvedev in isimleriyle yayimlanan kitaplarin da Bahtin e ait oldugu dusunulmektedir Bu tartisma bir sonuca baglanamamistir soylenebilecek tek sey dil ve felsefe iliskisi uzerine calismalarin ozellikle hem perspektif hem de uslup acisindan Bahtin e ait gibi gorundugudur Bunun otesinde Bahtin uzerine arastirma yapanlarin cogu ozellikle Voloshinov imzali yazilarin Bahtin e ait oldugu konusunda hemfikirdirler Bahtin dusun alanina karnaval gibi cok onemli kavramlar armagan etmistir Doneminde Stalinizm ile basi derde girmis ve Rabelais hakkindaki kitabini cok gec bastirabilmistir Bahtin in kuramsal kavramlariBahtin zamaninda bu kavram yayginlasmis olmamakla birlikte disiplinlerarasi dusunmenin en ozgun orneklerinden birini ortaya koyar Dilbilim Marksizm filoloji felsefe ve hatta etnografya Bahtin in calisma alanlaridir ancak Bahtin tek tek bu disiplerin icine sikistirmaz kendini aksine genis kuramsal cercevesini bu disiplinlerin tamamina yayar Bu disiplinlerarasilikla onun gelistirdigi dusunme tarzinin temel elestirisi ve sorgulamasi Aydinlanmaci evrensel akil kavrami ve buna bagli tek sesli dunya gorusu anlayisidir diyebiliriz Bahtinci temel kavramlari bu baglamda ifade edecek olursak ya da diyalojik dusunme ve gibi kavramlara ulasiriz Diyalojizm genel anlamda dunyanin cok dilliligine atifla one surulen bir kavramdir Dilin ozu ve niteligi diyalojik olmasidir Bu anlamda diyaloji monologun tam tersidir Bunun anlami anlamlar arasinda karsilikli etkilesim ve diyalog olmasidir yani diyaloji karsilikli etkilesim uzerine kurulu bir anlamlastirma dusuncesidir Dil konusan ya da yazan ozne den once var olan bir yapidir ancak bu yapi yine de konusma an inda gerceklik ya da anlam kazanir Bu baglamda konusma ani karsilikli etkilesim ani olarak hangi anlamin hangi anlami nasil etkileyeceginin belirlendigi andir Zaten her zaman anlamla yuklu olan dil monologa imkan vermez Diyaloji burada normal bir diyalogtaki gibi iki kisi arasindaki soylesi durumu degildir esas olarak cogul konusan ozneler arasindaki anlam iliskisidir Bu nedenle Diyalogun baglamlari sinirsizdir der Bahtin Buna bagli olarak da cok dillilik kavrami ortaya cikar Cok dillilik sozceler coklugu ile ortaya cikar Butun sozcelerin indirgenebilecegi ve butun dillerin yan yana gelebilecegi tek bir duzlem soz konusu degildir Bahtin in bu alani aciklamak uzere centripetal ile centrifugal seklinde kavramlar kullandigi gorulur Dilin ve anlamin aciklanisi uzerine kavramlardir bunlar Birinciler yasamin akisini duzenleyip kaliplara sokarak butunlestiren merkez yonelimli guclerdir Ikinciler ise merkezilesmeden kacan butunsellestirilemeyen ve sabitlenemeyen dilsel ve anlamsal ogelerdir Cok dillilik bu merkezkac guclerin varligina dayandirilir Dil ve kultur boylece sabitlenebilir bir yapi olarak anlasilmaktan cikarilir Karnaval teriminin ortaya cikisi da bu noktayla iliskilidir Karnaval yasamin merkezcil bir yapiya sahip oldugu fikrinin yadsinmasi ve cok seslilik uzerine bir anlayisin one surulmesini mumkun kilar Bahtinci terimi bu anlamda yasamin cok sesliligini ve anlam cokluklarini kuramsal alanda degerlendiren Dil i ya da Kultur u bu anlamda soyut bir yapi olarak anlayan anlayistan Saussure un i uzaklasmak olarak gorulur Dilin gercek niteligi buna gore soyut dil yapisinda degil belli bir andaki sozce icindeki dilsel alisveriste yani diyalojide ortaya cikar Soyleyen ile dinleyen arasindaki iliski aninda ortaya cikar dilin anlamini belirleyen sey Bahtin bu anlamda Saussurecu dil anlayisina tarihi ogesini sokmaktadir Ote yandan eger anlam sadece soyleyen kisiye ozne ye ait degilse burada merkezsizlestirilmis de olmaktadir Ozne gorusuBahtin ozellikle kendisinden sonra merkezi bir konu olarak belirginle Ozne konusunda onemli ayrimlar ortaya koyar Bilinen anlamda oznelciligin geride birakilmasinin yani sira Yapisalcilik ve sonrasinda gorulen kati ozne reddiyesinin de asilmasi arayisinda olanlar Bahtin de onemli ipuclari bulmaktadir Ornegin Sanat ve Sorumluluk Ilk Felsefi Denemeler Ayrinti Yayinlari adli Bahtin in oncu denemelerinden olusan kitaba bakildiginda orada bir yazar kahraman iliskisi sekillendirildigini goruruz Burada Yazar in yarattigi Kahraman iyla kurdugu iliski bir tur ben oteki iliskisi olarak ele alinmaktadir ve tam bu noktada sorun yalnizca bir edebiyat kurami meselesi olmaktan cikarak cok daha genel bir felsefi sorun olan ozne meselesine baglanmaktadir Ben oteki iliskisi oznenin bir baska ozneyle ve oznenin bir baska ozne araciligiyla kendisiyle iliskisi meselesidir Dolayisiyla da bu yaklasim bicimi Bahtin in daha genis bir baglama sahip olan ozne kuraminin temel ogesidir Buna gore ben bir ozne olarak kendi degerimi ancak oteki ile yani baska oznelerle iliskilerimle belirleyebilirim Bu baglamda ozne Bahtin e gore hem Etik hem de Estetik bir varlik olarak anlasilir ve degerlendirilir Eyleyen ozne ayni zamanda yaratan bir ozne oldugu icin de bu boyledir Eyleyen ve yaratan ozne sorumluluk sahibi olmalidir cunku Bahtin ci anlamda sorumluluk oznenin oznelligini fark etmesi ve bunun gereklerini ustlenmesidir Bunlar ve ozne uzerine daha ayrintili oteki kuramsal cozumlemelerinden dolayi Bahtin in teorik edebiyat arastirmalari ayni zamanda ozne felsefesine gunumuzde bir cozum arayisi icinde olanlari da yakindan ilgilendirir Bahtin in ozne kavramsallastirmasi diger kavramlari ile paralel bir anlayis zeminine oturur Bahtin karnaval ve onun donusumsel diyalektiginde temellendirdigi roman turu gibi ozneyi de diyalektik bir bitimsizlikle tanimlar Ona gore ozne bitimsizdir bir ayagi gelecektedir Yani insan ayni hayatin kendisi gibi ve roman turu gibi tamamlanmamis bitmemis bir varliktir Kronolojik ogeler1895 Bahtin zengin bir ailede dogdu 1917 Sovyet Devrimi 1918 Voloshinov ve Medvedev ile tanisti ortaya cikti 1924 Lenin in olumu Stalin gucunu saglamlastirmaya basladi 1927 Voloshinov Freudianism A Critical Sketch adli kitabi 1928 Medvedev Formal Method in Literary Scholarship eseri 1929 Voloshinov Marxism and The Philosophy of Language kitabi 1929 Bahtin Problems of Dostoevsky s Art calismasi 1929 Bahtin Rus Ortodoks Kilisesi ile gizli faaliyetlerde bulunmak iddiasiyla tutuklandi Kazakistan da surgune carptirildi Surgun Bahtin Cevresinin calismalarini sona erdirdi 1934 Komunist Parti den tasfiyeler basladi 1935 Bahtin Discourse in The Novel makalesi 1936 Voloshinov tuberkulozdan oldu Bahtin profesor olarak goreve basladi 1937 Bahtin Forms of Time and of the Chronotrope makalesi 1938 Medvedev tutuklandi ve kursuna dizildi 1940 Bahtin Rebelais uzerine olan tezini sundu 1947 yilina kadar savunma icin cagrilmadi ve 1951 e kadar doktorasini alamadi 1941 Bahtin Epic and Novel makalesi 1953 Stalin in olumu 1950 ler Bahtin Sovyet entelektuel dunyasinda kult bir figure donustu ve bircok hayran ogrenci tarafindan ziyaret edilmeye baslandi 1963 Bahtin Problems of Dostoevsky s Poetics Dostoveyski nin sanati uzerine kitabini revize etti 1966 Bahtin Rebelais and His World sonunda yayimlanabildi 1971 Bahtin in eserleri uzerine konferanslarda Medvedev and Voloshinov tarafindan yazilan kitaplarin aslinda Bahtin e ait oldugu iddialar ortaya cikti 1975 Bahtin in olumu Eserlerinin genis koleksiyonlari yayimlanmaya basladi Kendi adiyla yayimlanan eserleriBakhtin M M 1981 The Dialogic Imagination M Holquist Ed C Emerson amp M Holquist Transl Austin TX University of Texas Press Originally published in 1975 Bakhtin M M 1984 Problems of Dostoevsky s poetics C Emerson Transl Minneapolis MN University of Minnesota Press Originally published in 1963 Bakhtin M M 1984 Rabelais and his world 2nd ed H Iswolsky Transl Bloomington IN Indiana University Press Originally published in 1965 Bakhtin M M 1986 Speech genres and other late essays C Emerson amp M Holquist Eds W McGee Transl Austin TX University of Texas Press Originally published in 1979 Bakhtin M M 1990 Art and answerability M Holquist Ed V Liapunov Ed amp Transl Austin TX University of Texas Press Turkce de yayimlanan eserleriBir Eylem Felsefesine Dogru cev Siyaves AzeriAvesta Yayinlari Dusunce Dizisi 2001 Karnavaldan Romana Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Secme Yazilari Ceviri Cem Soydemir Ayrinti Yayinlari Inceleme Dizisi 2001 Dostoyevski Poetikasinin Sorunlari Cem Soydemir Metis Yayinlari Yerli Romanlar Elestiri Dizisi 2004 Rabelais ve Dunyasi Ceviri Cicek Oztek Ayrinti Yayinlari Sanat ve Kuram Dizisi 2005 Sanat ve Sorumluluk Ilk Felsefi Denemeler Ceviri Cem Soydemir Ayrinti Yayinlari 2005 Diyaloji Karnaval ve Politika Firat Ilim Ayrinti Yayinlari Schola Ayrinti Dizisi 2017