Mirmehdi Han - 1747'den 1752'ye kadar hüküm süren İrevan Hanlığı'nın ilk hanı.Nadir Şah'ın ölümünden sonra iktidara gelmiştir. Ancak bazı kaynaklarda Nadir Şah döneminde bile İrevan hakimi olduğu yazılmaktadır. Mirmehdi Han aslen Azerbaycan Türklerinin Afşar boyunun Kasımlı tayfasındandır.
Mirmehdi Han Kasımlı-Afşar | |
---|---|
İrevan Hanlığı'nın I. Hanı | |
Görev süresi 1747-1748 | |
Yerine gelen | Hasanali Han |
Kişisel bilgiler | |
Dini | İslam |
Hayatı
1747 yılının Temmuz ayında, Nadir Şah'ın ölümünün ardından, Nadir Şah'ın İmparatorluğu büyük bir karmaşa dönemine girdi ve taht için farklı iddialar ortaya atıldı. Bu karmaşanın sonucunda Nadir Şah'ın kardeşinin oğlu olan Alikulu Han, Adil Şah adı altında kendisini şah ilan etti. Ancak bu yeni şah, feodal beyliklerin oluşmasını engelleyemedi.
Bu sırada Tebriz'in hükümdarı Amiraslan Han, İrevan'daki ayaklanmayı bastırmak için Mir Mehdi Han Afşar'ı gönderdi. Ancak sonunda Mir Mehdi Han, isyancılarla anlaştı ve onlara liderlik etmeye başladı. Çevresine Afşar savaşçılarını da dahil ederek yaklaşık 30.000 kişilik bir ordu kurdu ve Amiraslan Han'a karşı geldi. Birleşik ordu Urmiye'yi kuşattı ve oradaki hazineyi ele geçirip aralarında paylaştı. Kısa bir süre sonra, kardeşi Adil Şah'ı devirerek onun yerine gelen İbrahim Şah, Amiraslan Han'ı mağlup etti ve öldürdü.
Topraklarını genişletme politikası izleyen Mir Mehdi Han, 1748 yılında yeniden Urmiye'ye saldırdı. Urmiye Hanı Feth Ali Han mağlup oldu ve anlaşmaya göre kendi topraklarından bazı yerleri Mir Mehdi Han'a devretmek zorunda kaldı.
P. Butkov, 1749 yılının Ağustos ayının başlarında, İrevan ve Gence'den gelen Ermenilerin Çar'ın yanına giderek Çar Teymuraz'a tabi olacaklarını ve beş bin ruble vergi ödeyeceklerini söz verdiğini yazıyor. Ancak kısa bir süre sonra, 1749 yılının yazında, İrevan Hanlığı, Karabağ Hanı Penahali Han'ın 4.000 kişilik ordusunun saldırısına uğradı. Penahali Han, İrevan Hanlığı sınırlarına girdi ve Eçmiyazin bölgesine gönderildi. Bu sırada Gürcü Kralı II. Erekle, bölgeye ordu gönderdi ve onlara Karabağ ordusuyla savaşmayı emretti. Penahali Han mağlup oldu ve geri çekilmek zorunda kaldı.
Mir Mehdi Han, çarla gizli temasları olduğu gerekçesiyle kendi hanlığında yaşayan az sayıdaki Ermenileri cezalandırmaya karar verdi. Bu bahaneyle Karabağ Kralı Penahali Han, 1749 yılının Eylül ayında 25.000 kişilik güçlü bir ordu ile İrevan'a saldırdı. Direnemedi Mir Mehdi Han, Teymuraz'la anlaştı. 22 Kasım'da Gürcü ordusu İrevan'ı terk ederek geri döndü.
1751 yılında Urmiye Hanı Feteli Han, müttefiki olan Azad Han Afgan'ı İravan'a gönderdi. Yardım isteyen Mir Mehdi Han'a Gürcü hükümdarı II Erekle yardım etti ve Kazah ve Borçalı kabilelerini ona gönderdi. Urmiyalılar mağlup oldu ve geri çekildiler.
Hanlığında Mir Mehdi Han'ın zayıflamasından faydalanan Feth Ali Han, İrevan'ı tamamen ele geçirmek istedi. Azad Han'ın liderliğindeki güçlü bir 30.000 kişilik ordu, İrevan'ı kuşattı. Gürcü kralı müttefikinin yardım etse de savaşta mağlup oldu. Böylece Mir Mehdi Han tahttan indirildi ve Halil Han Özbek, 1752 yılında İrevan Hanlığı'nın hükümdarı olarak atandı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "İrəvan xanlığı". www.ens.az. 21 Şubat 2019. 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ a b Çingizoğlu 2008.
- ^ "Mirmehdi xan Qasımlı-Əfşar". www.wikimedia.az-az.nina.az. 1 Ağustos 2021. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ a b c Mirzəyev 2016, s. 222-230.
- ^ a b c Mirzəyev 2016, s. 228-229.
- ^ a b Qaliboğlu 2020, s. 13.
- ^ Cavanşir 1959.
- ^ Qarayev 2016, s. 57–58.
- ^ Qarayev 2016, s. 52.
- ^ Tarix İnstitutu 2010, s. 52.
Kaynak
- Elçin Qaliboğlu (2020). İrəvan xanlığının ərazisində yaşayan ermənilərin xəyanətkarlığı. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- Rafiq Mirzəyev (2016). İrəvan xanlığının yaranması (PDF). Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutu (2010). İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi. Bakü. ISBN . Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- Elçin Qarayev (2016). Azərbaycanın İrəvan bölgəsinin tarixindən: XVII yüzilliyin sonu - XIX yüzilliyin ortalarında. Bakü. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- Mirzə Camal Cavanşir (1959). Tarix-e Qarabağ. Bakü.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mirmehdi Han 1747 den 1752 ye kadar hukum suren Irevan Hanligi nin ilk hani Nadir Sah in olumunden sonra iktidara gelmistir Ancak bazi kaynaklarda Nadir Sah doneminde bile Irevan hakimi oldugu yazilmaktadir Mirmehdi Han aslen Azerbaycan Turklerinin Afsar boyunun Kasimli tayfasindandir Mirmehdi Han Kasimli AfsarIrevan Hanligi nin I HaniGorev suresi 1747 1748Yerine gelen Hasanali HanKisisel bilgilerDini IslamHayati1747 yilinin Temmuz ayinda Nadir Sah in olumunun ardindan Nadir Sah in Imparatorlugu buyuk bir karmasa donemine girdi ve taht icin farkli iddialar ortaya atildi Bu karmasanin sonucunda Nadir Sah in kardesinin oglu olan Alikulu Han Adil Sah adi altinda kendisini sah ilan etti Ancak bu yeni sah feodal beyliklerin olusmasini engelleyemedi Bu sirada Tebriz in hukumdari Amiraslan Han Irevan daki ayaklanmayi bastirmak icin Mir Mehdi Han Afsar i gonderdi Ancak sonunda Mir Mehdi Han isyancilarla anlasti ve onlara liderlik etmeye basladi Cevresine Afsar savascilarini da dahil ederek yaklasik 30 000 kisilik bir ordu kurdu ve Amiraslan Han a karsi geldi Birlesik ordu Urmiye yi kusatti ve oradaki hazineyi ele gecirip aralarinda paylasti Kisa bir sure sonra kardesi Adil Sah i devirerek onun yerine gelen Ibrahim Sah Amiraslan Han i maglup etti ve oldurdu Topraklarini genisletme politikasi izleyen Mir Mehdi Han 1748 yilinda yeniden Urmiye ye saldirdi Urmiye Hani Feth Ali Han maglup oldu ve anlasmaya gore kendi topraklarindan bazi yerleri Mir Mehdi Han a devretmek zorunda kaldi P Butkov 1749 yilinin Agustos ayinin baslarinda Irevan ve Gence den gelen Ermenilerin Car in yanina giderek Car Teymuraz a tabi olacaklarini ve bes bin ruble vergi odeyeceklerini soz verdigini yaziyor Ancak kisa bir sure sonra 1749 yilinin yazinda Irevan Hanligi Karabag Hani Penahali Han in 4 000 kisilik ordusunun saldirisina ugradi Penahali Han Irevan Hanligi sinirlarina girdi ve Ecmiyazin bolgesine gonderildi Bu sirada Gurcu Krali II Erekle bolgeye ordu gonderdi ve onlara Karabag ordusuyla savasmayi emretti Penahali Han maglup oldu ve geri cekilmek zorunda kaldi Mir Mehdi Han carla gizli temaslari oldugu gerekcesiyle kendi hanliginda yasayan az sayidaki Ermenileri cezalandirmaya karar verdi Bu bahaneyle Karabag Krali Penahali Han 1749 yilinin Eylul ayinda 25 000 kisilik guclu bir ordu ile Irevan a saldirdi Direnemedi Mir Mehdi Han Teymuraz la anlasti 22 Kasim da Gurcu ordusu Irevan i terk ederek geri dondu 1751 yilinda Urmiye Hani Feteli Han muttefiki olan Azad Han Afgan i Iravan a gonderdi Yardim isteyen Mir Mehdi Han a Gurcu hukumdari II Erekle yardim etti ve Kazah ve Borcali kabilelerini ona gonderdi Urmiyalilar maglup oldu ve geri cekildiler Hanliginda Mir Mehdi Han in zayiflamasindan faydalanan Feth Ali Han Irevan i tamamen ele gecirmek istedi Azad Han in liderligindeki guclu bir 30 000 kisilik ordu Irevan i kusatti Gurcu krali muttefikinin yardim etse de savasta maglup oldu Boylece Mir Mehdi Han tahttan indirildi ve Halil Han Ozbek 1752 yilinda Irevan Hanligi nin hukumdari olarak atandi Ayrica bakinizAfsar boyu Revan Hanligi Afsar Hanedani Penahali HanKaynakca Irevan xanligi www ens az 21 Subat 2019 23 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 a b Cingizoglu 2008 Mirmehdi xan Qasimli Efsar www wikimedia az az nina az 1 Agustos 2021 12 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 a b c Mirzeyev 2016 s 222 230 a b c Mirzeyev 2016 s 228 229 a b Qaliboglu 2020 s 13 Cavansir 1959 Qarayev 2016 s 57 58 Qarayev 2016 s 52 Tarix Institutu 2010 s 52 KaynakElcin Qaliboglu 2020 Irevan xanliginin erazisinde yasayan ermenilerin xeyanetkarligi Erisim tarihi 25 Ekim 2023 Rafiq Mirzeyev 2016 Irevan xanliginin yaranmasi PDF Erisim tarihi 25 Ekim 2023 A A Bakixanov adina Tarix Institutu 2010 Irevan xanligi Rusiya isgali ve ermenilerin Simali Azerbaycan torpaqlarina kocurulmesi Baku ISBN 978 9952 8134 0 1 Erisim tarihi 25 Ekim 2023 Elcin Qarayev 2016 Azerbaycanin Irevan bolgesinin tarixinden XVII yuzilliyin sonu XIX yuzilliyin ortalarinda Baku Erisim tarihi 25 Ekim 2023 Mirze Camal Cavansir 1959 Tarix e Qarabag Baku erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim