Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirza Taki Han (Farsça:میرزا تقیخان فراهانی, d.1807 ö.1852), 1807 yılında Irâk-ı Acem’de Ferâhân yakınlarındaki Hezâve’de doğdu. Emîr-i Kebîr ve Emîr-i Nizâm unvanlarıyla tanınır.
| Taki Mirza Han Kerbela-i | |
|---|---|
 | |
| İran Başbakanı | |
| Görev süresi 12 Mayıs 1848 - 13 Kasım 1851 | |
| Hükümdar | Nasıreddin Şah |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Kaçar Hanedanı GenelKurmay Başkanı | |
| Görev süresi 1848-1850 | |
| Hükümdar | Nasıreddin Şah |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Taki Mirza Kerbela-i Kurban 1807 İran |
| Ölüm | 10 Ocak 1852 (45 yaşında) İran |
| Partisi | |
| Evlilik(ler) | İzzet el-Devle |
| Mesleği | Siyaset |
| Dini | İslam |
Gençliği Ve Öğrenimi
Hayatının ilk dönemi hakkındaki bilgiler kısıtlıdır. Bir aşçı olan babası Kerbelâyî Muhammed Kurban, Ferâhân’da Kāim-i Makām Mirza Büzürg’ün hizmetinde bulunduğundan ailesi onunla birlikte önce Tahran’a, ardından Tebriz’e yerleşti. Mirza Büzürg babasının yardımcısı olarak çalışan Mirza Takī’nin zekâ ve kabiliyetini fark edince oğullarıyla birlikte ders almasını ve iyi bir eğitim görmesini sağladı. Mirza Takī öğrenimini tamamladıktan sonra Mirza Büzürg tarafından kâtiplik görevine getirildi.
Başbakan Ve Genelkurmay Olmadan Önceki Dönemi
Mirza Bozorg 1822'De ölünce yerine geçen oğlu Ebü’l-Kāsım zamanında önce Tebriz ordusunda askerî kâtip (leşkernüvîsî), ardından 1835’de Tebriz ordusunun malî işlerinden sorumlu bulunan müstevfî-i nizâmı olarak tayin edildi. Mirza Takī bu dönemde üç resmî seyahat yaptı. İlkinde Rus elçisinin Tahran’da öldürülmesi münasebetiyle özür beyan etmek için 1829-1830 yıllarında Hüsrev Mirza başkanlığında bir heyetle Rusya’ya gitti. On ay süren bu gezi esnasında Tiflis, Moskova ve St. Petersburg’da okulların yanı sıra bazı sanayi kuruluşlarını görme fırsatı buldu; izlenimleri ona İran’da yapacağı reformlar için geniş bir ufuk sağladı. 1837'De ikinci gezisinde Veliaht Nâsırüddin Mirza ile birlikte Erivan’a giderek, Rus Çarı I. Nikolay'la görüştü. Üçüncü gezisini, 1843-1847 yılları arasında “müşîrüddevle” unvanıyla başkanı olduğu bir heyetle birlikte Osmanlı-İran sınır ihtilâflarını görüşmek üzere Erzurum’a yaptı. . Mirza Takī, Türkiye’de görevli bulunduğu zaman içerisinde Osmanlı Devleti’nin gerçekleştirdiği Tanzimat Reformunun sonuçlarını görme fırsatı buldu. İran’a dönünce vezîr-i nizâm ve on beş yaşındaki Veliaht Nasıreddin Mirza'ya lala olarak tayin edilen Mirza Taki, 1848 yılında Muhammed Şah’ın vefatı üzerine Nasıreddin Mirza'yı Tahta Çıkardı.
Başbakan Ve Genelkurmaylığı Dönemi
Nasıreddin Şah tarafından emîr-i nizâmlığa (Genelkurmay) getirildi ve tahta çıkma töreni için gereken hazırlıkları yapma göreviyle Tahran’a gönderildi. Nasıreddin Şah tahta çıktıktan sonra onu Başbakanlığa (şahs-ı evvel-i Îran) tayin etti ve kendisine “emîr-i kebîr” unvanlarını verdi. İran’da Başbakanlık makamına ulaştıktan sonra siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda birçok problemle karşılaşan Mirza Taki Han bunları çözüme kavuşturmak ve ülkeyi daha iyi bir seviyeye ulaştırmak için bir dizi reform hareketi başlattı. İlk olarak gelirleri arttıran ve harcamaları buna göre ayarlayan dengeli bir bütçe programını yürürlüğe koydu; endüstri ve tarımı özendiren çeşitli kararlarla devlete yeni gelirler sağladı. Birçok kişiyi teknik eğitim almak ve öğrenim görmek üzere Rusya’ya gönderdi. Ülke genelinde imar faaliyetlerine girişti ve öncelikle Tahran’da bir çarşı ile şehre su getiren bir kanal, Şîraz’da bir hisar,Nasiri Barajı, İsfahan’da ticarî merkez, Muhammere’de kışla inşa ettirdi. Modern bir ordu kurmak ve askerin eğitiminde Ruslar’la İngilizler’in etkisini azaltmak için İtalyan ve Avusturyalı subaylardan faydalandı; silah ve mühimmat ithalâtını asgari seviyeye düşürmek amacıyla Tahran, Horasan ve Tebriz’de fabrikalar kurdu. Yaptığı en önemli hizmeti ise ülkede Avrupa tarzında ilk öğretim kurumu olan Tahran Üniversitesini kurmasıdır.
Görevden Alınışı Ve Ölümü
Kaçar hânedanına intisap ettikten sonra hızlı bir şekilde yükselmesiyle diğer devlet adamlarından birçoğunun kinini üzerine çekmiş, bilhassa malî alanda yaptığı reformlarla ciddi düşmanlar kazanmıştı. Sonuçta reformları daha birinci yılını doldurmadan aleyhindeki propagandalar yoğunlaştı, çok yoğun ve verimli geçen Başbakanlık görevine 15 Kasım 1851 Nasıreddin Şah tarafından son verildi. Yaklaşık iki ay sonra gönderildiği Kâşân’a bağlı Fîn kasabasında şahın emriyle öldürüldü.
Kişiliği
Dürüst, Reformcu, İleriyi Gören, Adaletli, İstihbaharatçı Bir Kişiliğe Sahip Olan Taki Mirza İranlı Devlet Adamları İçin Örnek Bir Şahsiyettir.
Kaynakça
İngizilce Vikipediden Çevrilmiştir.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mirza Taki Han Farsca میرزا تقی خان فراهانی d 1807 o 1852 1807 yilinda Irak i Acem de Ferahan yakinlarindaki Hezave de dogdu Emir i Kebir ve Emir i Nizam unvanlariyla taninir Taki Mirza Han Kerbela iIran BasbakaniGorev suresi 12 Mayis 1848 13 Kasim 1851Hukumdar Nasireddin SahYerine geldigiYerine gelenKacar Hanedani GenelKurmay BaskaniGorev suresi 1848 1850Hukumdar Nasireddin SahKisisel bilgilerDogum Taki Mirza Kerbela i Kurban 1807 IranOlum 10 Ocak 1852 45 yasinda IranPartisiEvlilik ler Izzet el DevleMeslegi SiyasetDini IslamGencligi Ve OgrenimiHayatinin ilk donemi hakkindaki bilgiler kisitlidir Bir asci olan babasi Kerbelayi Muhammed Kurban Ferahan da Kaim i Makam Mirza Buzurg un hizmetinde bulundugundan ailesi onunla birlikte once Tahran a ardindan Tebriz e yerlesti Mirza Buzurg babasinin yardimcisi olarak calisan Mirza Taki nin zeka ve kabiliyetini fark edince ogullariyla birlikte ders almasini ve iyi bir egitim gormesini sagladi Mirza Taki ogrenimini tamamladiktan sonra Mirza Buzurg tarafindan katiplik gorevine getirildi Basbakan Ve Genelkurmay Olmadan Onceki DonemiMirza Bozorg 1822 De olunce yerine gecen oglu Ebu l Kasim zamaninda once Tebriz ordusunda askeri katip leskernuvisi ardindan 1835 de Tebriz ordusunun mali islerinden sorumlu bulunan mustevfi i nizami olarak tayin edildi Mirza Taki bu donemde uc resmi seyahat yapti Ilkinde Rus elcisinin Tahran da oldurulmesi munasebetiyle ozur beyan etmek icin 1829 1830 yillarinda Husrev Mirza baskanliginda bir heyetle Rusya ya gitti On ay suren bu gezi esnasinda Tiflis Moskova ve St Petersburg da okullarin yani sira bazi sanayi kuruluslarini gorme firsati buldu izlenimleri ona Iran da yapacagi reformlar icin genis bir ufuk sagladi 1837 De ikinci gezisinde Veliaht Nasiruddin Mirza ile birlikte Erivan a giderek Rus Cari I Nikolay la gorustu Ucuncu gezisini 1843 1847 yillari arasinda musiruddevle unvaniyla baskani oldugu bir heyetle birlikte Osmanli Iran sinir ihtilaflarini gorusmek uzere Erzurum a yapti Mirza Taki Turkiye de gorevli bulundugu zaman icerisinde Osmanli Devleti nin gerceklestirdigi Tanzimat Reformunun sonuclarini gorme firsati buldu Iran a donunce vezir i nizam ve on bes yasindaki Veliaht Nasireddin Mirza ya lala olarak tayin edilen Mirza Taki 1848 yilinda Muhammed Sah in vefati uzerine Nasireddin Mirza yi Tahta Cikardi Basbakan Ve Genelkurmayligi DonemiNasireddin Sah tarafindan emir i nizamliga Genelkurmay getirildi ve tahta cikma toreni icin gereken hazirliklari yapma goreviyle Tahran a gonderildi Nasireddin Sah tahta ciktiktan sonra onu Basbakanliga sahs i evvel i Iran tayin etti ve kendisine emir i kebir unvanlarini verdi Iran da Basbakanlik makamina ulastiktan sonra siyasi ekonomik ve sosyal alanlarda bircok problemle karsilasan Mirza Taki Han bunlari cozume kavusturmak ve ulkeyi daha iyi bir seviyeye ulastirmak icin bir dizi reform hareketi baslatti Ilk olarak gelirleri arttiran ve harcamalari buna gore ayarlayan dengeli bir butce programini yururluge koydu endustri ve tarimi ozendiren cesitli kararlarla devlete yeni gelirler sagladi Bircok kisiyi teknik egitim almak ve ogrenim gormek uzere Rusya ya gonderdi Ulke genelinde imar faaliyetlerine giristi ve oncelikle Tahran da bir carsi ile sehre su getiren bir kanal Siraz da bir hisar Nasiri Baraji Isfahan da ticari merkez Muhammere de kisla insa ettirdi Modern bir ordu kurmak ve askerin egitiminde Ruslar la Ingilizler in etkisini azaltmak icin Italyan ve Avusturyali subaylardan faydalandi silah ve muhimmat ithalatini asgari seviyeye dusurmek amaciyla Tahran Horasan ve Tebriz de fabrikalar kurdu Yaptigi en onemli hizmeti ise ulkede Avrupa tarzinda ilk ogretim kurumu olan Tahran Universitesini kurmasidir Gorevden Alinisi Ve OlumuKacar hanedanina intisap ettikten sonra hizli bir sekilde yukselmesiyle diger devlet adamlarindan bircogunun kinini uzerine cekmis bilhassa mali alanda yaptigi reformlarla ciddi dusmanlar kazanmisti Sonucta reformlari daha birinci yilini doldurmadan aleyhindeki propagandalar yogunlasti cok yogun ve verimli gecen Basbakanlik gorevine 15 Kasim 1851 Nasireddin Sah tarafindan son verildi Yaklasik iki ay sonra gonderildigi Kasan a bagli Fin kasabasinda sahin emriyle olduruldu KisiligiDurust Reformcu Ileriyi Goren Adaletli Istihbaharatci Bir Kisilige Sahip Olan Taki Mirza Iranli Devlet Adamlari Icin Ornek Bir Sahsiyettir KaynakcaIngizilce Vikipediden Cevrilmistir olu kirik baglanti