Misak Torlakyan (1889 - 12 Kasım 1968), 1921'de Azerbaycan'ın eski İçişleri Bakanı Behbud Han Cevanşir'i öldüren suikastçıdır. Torlakyan, Ekim 1921'de İngiliz askeri mahkemesi tarafından zihinsel durumu gerekçe gösterilerek "suçlu ama sorumlu değil" kararıyla beraat etti.
Misak Torlakyan | |
---|---|
Doğum | 1889 Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 12 Kasım 1968 Montebello, Kaliforniya |
Milliyet | Ermeni |
Tanınma nedeni | Behbud Han Cevanşir suikastı |
Yaşamı
Torlakyan, 1889 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Trabzon şehrinde doğdu. 18 yaşında Ermeni Devrimci Federasyonu'na (ARF) katılan Torlakyan, Trabzon'daki Türk ordusu deposundan Ermeni meşru müdafaa birlikleri için önemli miktarda silah kaçırmayı başardı.I. Dünya Savaşı sırasında askeri istihbarat elde etmekle görevlendirilen Torlakyan, o sıralarda Rus Ordusu keşif biriminde çalışmaktaydı ve Türk ordusunun mevzileri hakkında değerli bilgiler temin etti. 1918 yılında Rus birliklerinin Türkiye'den çekilmesini fırsat bilen Türk birlikleri, Erivan'a girdi. Bunun üzerine Torlakyan Ermeni ordusuna katıldı ve Drastamat Kanayan önderliğindeki Bash Abarán savaşında çarpıştı. Savaş, Türk ordusunun bölgede daha fazla ilerlemesini engelledi. Sardarabad ve Karakilise'de elde edilen zaferler, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin (1918-1920) kurulmasını sağladı. 1921'de ARF tarafından İstanbul'a gönderilen Torlakyan, 18 Temmuz 1921'de İstanbul'daki Pera Palas otelinin önünde Azerbaycan'ın eski İçişleri Bakanı Behbud Han Cavanşir'i öldürdü. Bu öldürme, Ermeni Kırımı sonrası Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından yürütülen Nemesis Operasyonu'nun parçasıydı.
Torlakyan, 11 Ağustos 1921'de İngiliz askeri mahkemesinde yargılandı. Misak Torlakyan'ın davası, Soğomon Tehliryan davasında olduğu gibi bir hükûmet yetkilisinin öldürülmesini içeriyordu ve failler suçsuz bulunmuştu. Torlakyan'ın davasında askeri yargıcı ve jürileri etkilemek için hem Ermeni hem de Türk tarafı tarih, teoloji, felsefe, fizyoloji, psikoloji ve siyaset uzmanlarını mahkemeye getirdi. Dolayısıyla bu iki dava, Almanların, Türklerin, Ermenilerin ve Azerbaycanlıların Birinci Dünya Savaşı sonrasında hakim olan siyasi stratejilerini ortaya koymaktadır.
Ekim 1921'de İngiliz mahkemesi Torlakyan'ın suçlu olduğuna, ancak epilepsi hastası olduğundan dolayı eylemlerinden sorumlu tutulamayacağına karar verdi. Torlakyan sonrasında serbest bırakılacağı Yunanistan'a sürüldü. Serbest kaldıktan sonra ABD'ye gitti.
1943'te Drastamat Kanayan başkanlığındaki Ermeni keşif-sabotaj grubu AG-114'e üye oldu.
Hayatının son yıllarında Kaliforniya'ya yerleşti ve 1968'de Montebello, Kaliforniya'da öldü. Doğu Los Angeles'taki Evergreen Mezarlığı'na gömüldü.
Kaynakça
- ^ . westernprelacy.org. Western Prelacy of the Armenian Apostolic Church of America. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021.
- ^ The case of Misak Torlakian. United States: Center for Armenian Remembrance. 2006. ISBN .
- ^ Resistance and Revenge: the Armenian Assassination of the Turkish Leaders. United States: Transaction Publishers. 1990. ss. 120-121. ISBN . Erişim tarihi: 4 Ocak 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- ^ . Radio YAN - Armenian Radio Station. 14 Kasım 2014. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Misak Torlakyan 1889 12 Kasim 1968 1921 de Azerbaycan in eski Icisleri Bakani Behbud Han Cevansir i olduren suikastcidir Torlakyan Ekim 1921 de Ingiliz askeri mahkemesi tarafindan zihinsel durumu gerekce gosterilerek suclu ama sorumlu degil karariyla beraat etti Misak TorlakyanDogum1889 Trabzon Osmanli ImparatorluguOlum12 Kasim 1968 Montebello KaliforniyaMilliyetErmeniTaninma nedeniBehbud Han Cevansir suikastiYasamiTorlakyan 1889 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun Trabzon sehrinde dogdu 18 yasinda Ermeni Devrimci Federasyonu na ARF katilan Torlakyan Trabzon daki Turk ordusu deposundan Ermeni mesru mudafaa birlikleri icin onemli miktarda silah kacirmayi basardi I Dunya Savasi sirasinda askeri istihbarat elde etmekle gorevlendirilen Torlakyan o siralarda Rus Ordusu kesif biriminde calismaktaydi ve Turk ordusunun mevzileri hakkinda degerli bilgiler temin etti 1918 yilinda Rus birliklerinin Turkiye den cekilmesini firsat bilen Turk birlikleri Erivan a girdi Bunun uzerine Torlakyan Ermeni ordusuna katildi ve Drastamat Kanayan onderligindeki Bash Abaran savasinda carpisti Savas Turk ordusunun bolgede daha fazla ilerlemesini engelledi Sardarabad ve Karakilise de elde edilen zaferler Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti nin 1918 1920 kurulmasini sagladi 1921 de ARF tarafindan Istanbul a gonderilen Torlakyan 18 Temmuz 1921 de Istanbul daki Pera Palas otelinin onunde Azerbaycan in eski Icisleri Bakani Behbud Han Cavansir i oldurdu Bu oldurme Ermeni Kirimi sonrasi Ermeni Devrimci Federasyonu tarafindan yurutulen Nemesis Operasyonu nun parcasiydi Torlakyan 11 Agustos 1921 de Ingiliz askeri mahkemesinde yargilandi Misak Torlakyan in davasi Sogomon Tehliryan davasinda oldugu gibi bir hukumet yetkilisinin oldurulmesini iceriyordu ve failler sucsuz bulunmustu Torlakyan in davasinda askeri yargici ve jurileri etkilemek icin hem Ermeni hem de Turk tarafi tarih teoloji felsefe fizyoloji psikoloji ve siyaset uzmanlarini mahkemeye getirdi Dolayisiyla bu iki dava Almanlarin Turklerin Ermenilerin ve Azerbaycanlilarin Birinci Dunya Savasi sonrasinda hakim olan siyasi stratejilerini ortaya koymaktadir Ekim 1921 de Ingiliz mahkemesi Torlakyan in suclu olduguna ancak epilepsi hastasi oldugundan dolayi eylemlerinden sorumlu tutulamayacagina karar verdi Torlakyan sonrasinda serbest birakilacagi Yunanistan a suruldu Serbest kaldiktan sonra ABD ye gitti 1943 te Drastamat Kanayan baskanligindaki Ermeni kesif sabotaj grubu AG 114 e uye oldu Hayatinin son yillarinda Kaliforniya ya yerlesti ve 1968 de Montebello Kaliforniya da oldu Dogu Los Angeles taki Evergreen Mezarligi na gomuldu Kaynakca westernprelacy org Western Prelacy of the Armenian Apostolic Church of America 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2021 The case of Misak Torlakian United States Center for Armenian Remembrance 2006 ISBN 978 0977715305 Resistance and Revenge the Armenian Assassination of the Turkish Leaders United States Transaction Publishers 1990 ss 120 121 ISBN 0 88738 338 6 Erisim tarihi 4 Ocak 2011 Arsivlenmis kopya PDF 4 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Eylul 2021 Arsivlenmis kopya 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2021 Radio YAN Armenian Radio Station 14 Kasim 2014 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2021