Mitsubishi A6M (零式艦上戦闘機 Rei Shiki Kanjō Sentōki) (anlam: Sıfır Tipi Uçak Gemisinde Üslenen Avcı Uçağı, kısaca: Rei-Sen / 零戦, Zero-Sen / ゼロ戦, Zero / ゼロ), uçak gemileri için tasarlanmış, II. Dünya Savaşı'nda Japonlar tarafından çok etkili biçimde kullanılmış alttan tek kanatlı, tek kişilik, hafif bir avcı uçağı.
Hizmete girdiği 1940 yılının (皇紀: İmparatorluk Takvimi)'nin 2600 yılına tekabül etttiği için 2600'nun son hanesi olan 0'dan alınarak 'Rei Şiki (Sıfırıncı Tip)' diye adlandırılmıştı. Takma adı 'Zero fighter'dır. "A6M"lerin, kara üslerine konuşlandırılmış avcı uçağı, uçak gemisine konuşlandırılmış avcı uçağı, avcı bombardıman uçağı, pike bombardıman uçağı, roketlerle donatılmış taarruz uçağı, uzun menzilli kamikaze uçağı, önleme uçağı ve iki kişilik eğitim uçağı gibi uyarlamaları vardır. "A6M"nin daha dar kanat açıklığı olan bir avcı uçağı uyarlaması Müttefik Kuvvetler'ce "Zeke" olarak adlandırılmıştır. Uçak gemilerinde kullanılan tipi, hangara daha rahat sokulup çıkarılmasını sağlamak amacıyla katlanabilir kanatlı yapılmıştır.
Mitsubishi A6M (Zero) | |
---|---|
Türü | Avcı |
Ulusal köken | Japonya |
Üretici | |
Tasarımcı | Jiro Horikoshi |
İlk uçuş | 1 Nisan 1939 (Kagamigahara Kara Kuvvetleri Hava Meydanı, Gifu, Japonya) |
Hizmete giriş | 1 Temmuz 1940 |
Hizmetten çıkış | 15 Ağustos 1945 |
Durumu | Hizmet dışı |
Ana kullanıcı | Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri |
Üretim aralığı | 1940-1945 |
Üretim sayısı | 10,939 |
Değişimleri |
1940 ile 1945 yılları arası Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetlerine hizmet etmişlerdir. Muhteşem manevra kabiliyetleri ve uçuş mesafesinin yüksek olması nedeniyle II. Dünya Savaşı'nın en çok üne sahip uçaklarından biri olmuştur.
Gelişim süreci
Mitsubishi A5M avcı uçakları Çin-Japon Savaşı'nda başarılı olmuşlardı ancak geliştirilmeleri gerekiyordu, ayrıca Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri uçak gemilerinden kalkabilecek avcı uçaklarına ihtiyaç duyuyordu.
A5M tecrübelerinden yola çıkan ordu yeni avcının özelliklerini belirledi. Uçak 4000 metrede en az 500 km/s hız yapmalı, 3000 metreyi 3,5 dakikada tırmanabilmeli, normal hızda 2 saat, ekonomik uçuş modunda 6-8 saat arası havada kalabilmeliydi. 2 adet 20 mm'lik topa, 2 Adet 7,7 mm'lik makineli tüfeğe sahip olacak ve 60 kg bomba taşıyabilecekti. Ayrıca uçağa radyo sistemi ve yön bulma sistemleri konulacaktı. Uçak gemilerinden kalkacak şekilde tasarlandığından kanatları kısa olacaktı bunun için Japon ordusu uçağın manevra kabiliyetinin A5M ile aynı olmasını yeterli buluyordu.
Nakajima ve Mitsubishi firmaları yarışmaya katıldılar. Ancak Nakajima firması bu özelliklere sahip bir uçağın o anda ellerinde bulunan motorlarla yapılamayacağını iddia etti ve projenin bir saçmalık olduğunu söyledi. Mitsubishi baş tasarımcısı Jiro Horikoşi ise böyle bir uçağın yapılabileceği fakat yapılacak uçağın mümkün olduğunca hafif olması gerektiğini söyledi. Bu uçağı tasarlamak için ek ağırlık getiren bütün eklentiler çıkarıldı ve elde olan motorlarla A6M uçaklarının yapımına başlanıldı. Ve böylece ateş gücü ve manevra kabiliyeti yüksek ancak hiçbir korunması olmayan bir uçak ortaya çıktı. Son dönem A6M'leri hariç çoğunun kendini yamayabilen yakıt tankları ve zırhı yoktu. Üretilen ilk "A6M"ler marka hava soğutmalı, 14 silindirli ve 1,020 BG'lik bir motorla donatılmıştı. Daha sonraki "A6M"lerde üç palalı pervaneyi çeviren 1,130 BG'lik motorlar kullanılmaya başlandı. 6,100 m yükseklikte saatte yaklaşık 565 km'lik bir hıza ulaşabilen uçağın gövdesinde 7.7 mm'lik iki makineli tüfek ve kanatlarının altında da 20 mm'lik iki top bulunuyordu. Uçağın kanatlarının altında yaklaşık 60 kg ağırlığında bomba da taşınabiliyordu.
II. Dünya Savaşı
Pearl Harbor Baskını'nda (7 Aralık 1941) sadece 420 adet A6M etkindi. O zamanki A6M modeli olan Model 21, 2.600 km'lik menzili ile bütün Müttefik uçaklarını alt edebiliyordu. Ancak A6M pilotlarının takım çalışmasını iyi uygulayamamaları nedeniyle 'nde tam bir hava üstünlüğü sağlanamadı.
"A6M"nin manevra yeteneği dönemin tüm savaş uçaklarından daha yüksekti. "A6M", 591 lt'lik iç yakıt tankına ek olarak boşaldığında atılabilen 355 lt'lik bir dış yakıt tankının da yardımıyla, resmi olarak belirtilmiş menzilinden daha uzaklara gidebiliyordu.
Müttefik uçakları 1943'e değin hiçbir hava çatışmasında "A6M"leri yenilgiye uğratamadı. Savaş başlarında A6M karşısında etkisiz kalan Müttefik uçakları doğru taktikler kullanarak birçok kez onlara üstünlük sağlamıştır. Bunlardan Thach Dalgası adı ilen anılan taktik şöyle idi. İki uçaktan birisinin peşine bir A6M takılırsa pilotlar birbirlerinden uzaklaşıyorlar sonra uçakları birbirlerinin üzerine uçuruyorlardı, böylece hedef olan uçağın karşısından gelen diğer uçak A6M'i vurma şansı elde ediyordu. A6M'ler en ufak bir zırha sahip olmadığından isabet eden tek bir mermi düşmelerini sağlıyordu. Sonraları çıkan F6f Hellcat, F4U ve P-38 uçakları sayesinde Müttefikler Pasifik'te hava üstünlüğünü kesin olarak kazanmışlardır. Savaşın son aylarında, çok sayıda "A6M" kamikaze uçağı olarak kullanılmıştır.
Ağustos 1945'e değin 10.500'den çok "A6M Zero" üretilmiştir.
Wikimedia Commons'ta Mitsubishi A6M ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Galeri
-
-
-
- Kokpit
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mitsubishi A6M 零式艦上戦闘機 Rei Shiki Kanjō Sentōki anlam Sifir Tipi Ucak Gemisinde Uslenen Avci Ucagi kisaca Rei Sen 零戦 Zero Sen ゼロ戦 Zero ゼロ ucak gemileri icin tasarlanmis II Dunya Savasi nda Japonlar tarafindan cok etkili bicimde kullanilmis alttan tek kanatli tek kisilik hafif bir avci ucagi Hizmete girdigi 1940 yilinin 皇紀 Imparatorluk Takvimi nin 2600 yilina tekabul etttigi icin 2600 nun son hanesi olan 0 dan alinarak Rei Siki Sifirinci Tip diye adlandirilmisti Takma adi Zero fighter dir A6M lerin kara uslerine konuslandirilmis avci ucagi ucak gemisine konuslandirilmis avci ucagi avci bombardiman ucagi pike bombardiman ucagi roketlerle donatilmis taarruz ucagi uzun menzilli kamikaze ucagi onleme ucagi ve iki kisilik egitim ucagi gibi uyarlamalari vardir A6M nin daha dar kanat acikligi olan bir avci ucagi uyarlamasi Muttefik Kuvvetler ce Zeke olarak adlandirilmistir Ucak gemilerinde kullanilan tipi hangara daha rahat sokulup cikarilmasini saglamak amaciyla katlanabilir kanatli yapilmistir Mitsubishi A6M Zero TuruAvciUlusal koken JaponyaUreticiTasarimciJiro HorikoshiIlk ucus1 Nisan 1939 Kagamigahara Kara Kuvvetleri Hava Meydani Gifu Japonya Hizmete giris1 Temmuz 1940Hizmetten cikis15 Agustos 1945DurumuHizmet disiAna kullaniciJapon Imparatorluk Deniz KuvvetleriUretim araligi1940 1945Uretim sayisi10 939Degisimleri 1940 ile 1945 yillari arasi Japon Imparatorluk Deniz Kuvvetlerine hizmet etmislerdir Muhtesem manevra kabiliyetleri ve ucus mesafesinin yuksek olmasi nedeniyle II Dunya Savasi nin en cok une sahip ucaklarindan biri olmustur Gelisim sureciMitsubishi A5M avci ucaklari Cin Japon Savasi nda basarili olmuslardi ancak gelistirilmeleri gerekiyordu ayrica Japon Imparatorluk Deniz Kuvvetleri ucak gemilerinden kalkabilecek avci ucaklarina ihtiyac duyuyordu A5M tecrubelerinden yola cikan ordu yeni avcinin ozelliklerini belirledi Ucak 4000 metrede en az 500 km s hiz yapmali 3000 metreyi 3 5 dakikada tirmanabilmeli normal hizda 2 saat ekonomik ucus modunda 6 8 saat arasi havada kalabilmeliydi 2 adet 20 mm lik topa 2 Adet 7 7 mm lik makineli tufege sahip olacak ve 60 kg bomba tasiyabilecekti Ayrica ucaga radyo sistemi ve yon bulma sistemleri konulacakti Ucak gemilerinden kalkacak sekilde tasarlandigindan kanatlari kisa olacakti bunun icin Japon ordusu ucagin manevra kabiliyetinin A5M ile ayni olmasini yeterli buluyordu Nakajima ve Mitsubishi firmalari yarismaya katildilar Ancak Nakajima firmasi bu ozelliklere sahip bir ucagin o anda ellerinde bulunan motorlarla yapilamayacagini iddia etti ve projenin bir sacmalik oldugunu soyledi Mitsubishi bas tasarimcisi Jiro Horikosi ise boyle bir ucagin yapilabilecegi fakat yapilacak ucagin mumkun oldugunca hafif olmasi gerektigini soyledi Bu ucagi tasarlamak icin ek agirlik getiren butun eklentiler cikarildi ve elde olan motorlarla A6M ucaklarinin yapimina baslanildi Ve boylece ates gucu ve manevra kabiliyeti yuksek ancak hicbir korunmasi olmayan bir ucak ortaya cikti Son donem A6M leri haric cogunun kendini yamayabilen yakit tanklari ve zirhi yoktu Uretilen ilk A6M ler marka hava sogutmali 14 silindirli ve 1 020 BG lik bir motorla donatilmisti Daha sonraki A6M lerde uc palali pervaneyi ceviren 1 130 BG lik motorlar kullanilmaya baslandi 6 100 m yukseklikte saatte yaklasik 565 km lik bir hiza ulasabilen ucagin govdesinde 7 7 mm lik iki makineli tufek ve kanatlarinin altinda da 20 mm lik iki top bulunuyordu Ucagin kanatlarinin altinda yaklasik 60 kg agirliginda bomba da tasinabiliyordu II Dunya Savasi nda ABD nin eline gecen Deniz Kuvvetleri Birinci Sinif Ucus Cavusu Tadayoshi Koga kumandasindaki A6M2b Aleut Adalari 11 Temmuz 1942 Munda Havaalaninda terkedilen A6M3 Orta Solomon 1943 Ucak gemisi Zuikaku dan karaya getirilmis A6M2 ler Rabaul 1943 A6M3 Model 22 Solomon Adalari uzerinde 1943 Pearl Harbor Baskini nda 7 Aralik 1941 sadece 420 adet A6M etkindi O zamanki A6M modeli olan Model 21 2 600 km lik menzili ile butun Muttefik ucaklarini alt edebiliyordu Ancak A6M pilotlarinin takim calismasini iyi uygulayamamalari nedeniyle nde tam bir hava ustunlugu saglanamadi A6M nin manevra yetenegi donemin tum savas ucaklarindan daha yuksekti A6M 591 lt lik ic yakit tankina ek olarak bosaldiginda atilabilen 355 lt lik bir dis yakit tankinin da yardimiyla resmi olarak belirtilmis menzilinden daha uzaklara gidebiliyordu Muttefik ucaklari 1943 e degin hicbir hava catismasinda A6M leri yenilgiye ugratamadi Savas baslarinda A6M karsisinda etkisiz kalan Muttefik ucaklari dogru taktikler kullanarak bircok kez onlara ustunluk saglamistir Bunlardan Thach Dalgasi adi ilen anilan taktik soyle idi Iki ucaktan birisinin pesine bir A6M takilirsa pilotlar birbirlerinden uzaklasiyorlar sonra ucaklari birbirlerinin uzerine ucuruyorlardi boylece hedef olan ucagin karsisindan gelen diger ucak A6M i vurma sansi elde ediyordu A6M ler en ufak bir zirha sahip olmadigindan isabet eden tek bir mermi dusmelerini sagliyordu Sonralari cikan F6f Hellcat F4U ve P 38 ucaklari sayesinde Muttefikler Pasifik te hava ustunlugunu kesin olarak kazanmislardir Savasin son aylarinda cok sayida A6M kamikaze ucagi olarak kullanilmistir Agustos 1945 e degin 10 500 den cok A6M Zero uretilmistir Wikimedia Commons ta Mitsubishi A6M ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir GaleriKokpitAyrica bakinizJapon savas ucaklari listesiKaynakca