Mórrígan veya Morrígan ("Büyük Tanrıça" veya "Hayalet Tanrıça"),Morrígu, Morríghan veya Mor-Ríoghain olarak, zaman zamansa çoğul bir şekilde Morrígna olarak da anılan İrlanda mitolojisi figürü. Her ne kadar metinlerde açık bir şekilde bir tanrıça olarak tanımlanmasa da, önceleri bir tanrıçaymış gibi gözükmektedir.
Egemenlik, kehânet, savaş ve savaş alanındaki ölümle ilişkilendirilen Morrígan gerek tek başına gerekse olarak ele alınabilir bununla birlikte üçlü tanrıça gruplaması kesin değildir; en yaygın üçlü Morrígan, Badb ve , , ve diğerleriyle de üçlü tanrıça görüldüğüne rastlanılabilir. Üçlü tanrıça formunda üçlemeyi oluşturan tanrıçaların her birinin savaşın farklı bir yönünü temsil ettiği söylenebilir. Genel olarak Morrígan, Cermen Valkyrielerle karşılaştırılabilecek bir tür savaş tanrıçası olsa da, özellikle büyükbaş hayvanlarla ilişkilendirilmiş olması , bereket ve toprak ile de ilgili bir rolü olduğu fikrini yaratmıştır.
Genellikle karga veya kuzgun formunda olan Morrígan'ın karga formunda savaşçıların üzerinde uçtuğuna inanılır, ise yılanbalığı, kurt ve inek formlarını almaktadır.
Etimoloji
Morrígan'ın isminin anlamı konusunda ihtilaf vardır. Doğrudan bir şekilde "büyük kraliçe" olarak yorumlanabilir: Eski İrlandaca mór, büyük;rígan, kraliçe, ki bu *Māra Rīganī-s'den türer. Bununla birlikte isim metinlerde o harfinin üzerinde fonetik belirtke içermez. Alternatif olarak, mor (fonetik belirtke olmaksızın) Eski İngilizcedeki maere ve İskandinav ile soydaş bir şekilde, canavarlık veya dehşet ifade eden bir Hint-Avrupa kökünden geliyor olabilir. Bu ise Proto-Keltikte şu şekilde yeniden inşa edilebilir: *Moro-rīganī-s. Çağdaş uzmanların çoğunluğu "Morrígan"ın, sıklıkla "Hayalet Kraliçe" şeklindeki tercümesiyle, daha eski ve daha doğru form olduğunu düşünmektedirler.
Kaynaklarda Morrígan
Dipnotlarda ve lügatçelerde
Morrígan'a dair ilk kaynaklar Latince yazmalardaki dipnotlar ve lügatçelerdir. Latince Vulgata tercümesini barındıran, 9. yüzyıldan kalma bir yazmada Lamia kelimesi İbranice Lilithi çevirmek için kullanılmıştır. Bir dipnotta bu "kadın formunda bir canavar, yani, bir morrígan" olarak tanımlanmıştır. (yine 9. yüzyıl) ve daha sonraki dönemden kalma bir yazmadaki (H.3.18) dipnotta, çoğul gudemain ("hayaletler") sözcüğü çoğul formdaki morrígna ile tanımlanmıştır. 8. yüzyıl tarihli O'Mulconry'nin Lügatçesi 'nın üç morrígnadan biri olduğunu söyler. Buradan o dönemde Morrígan isminin belirli bir bireyden ziyade bir varlık türü, sınıfını tanımlamakta kullanıldığı görülmektedir.
Ulster Döngüsü
Morrígan'ın ilk görüldüğü anlatılar hikâyelerdir ki bu hikâyelerde tek bir birey olarak betimlenir, hikâyelerin kahramanı ile belirsiz bir ilişkisi vardır. Táin Bó Regamna'de, Cúchulainn, Morrígan ile, Morrígan Cúchulainn'in bölgesinden bir düveyi götürürken görür. Morrígan'ı tanımayan Cúchulainn, ona meydan okur ve hakaret eder; bu sebeple de onun düşmanlığını kazanır. Bir sürü tehditte bulunan Morrígan ise, gelecekteki bir savaşta Cúchulain'in öldürüleceği kehânetinde de bulunur. Ona garip bir şekilde, "Senin ölümünü koruyorum" der.
Morrígan ayrıca, de ve Cúchulainn'in ölümünü anlatan masalın bir sürümünde de geçer.
Mitolojik Döngü
Morrígan ayrıca metinlerinde de görülmektedir. 12. yüzyıl tarihli sözde-tarihsel bir derleme olan ' arasında, 'ın kızlarından biri, Nuada'nın torunu olarak sayılır.
Ek olarak, Morrígan 'da da görülür.
Kaynakça ve notlar
- ^ a b Dee, Daniella (Temmuz 1999). . Encyclopedia Mythica: Celtic mythology. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2007.
- ^ Dictionary of the Irish Language (DIL), Compact Edition, Royal Irish Academy, 1990, pp. 467-468
- ^ DIL pp. 507
- ^ Alexander McBain, An Etymological Dictionary of the Gaelic Language, 1911: mór 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., ribhinn 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ DIL pp. 468
- ^ Proto-Celtic – English wordlist 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; EtymologyOnline: "nightmare" 19 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Rosalind Clark (1990) The Great Queens: Irish Goddesses from the Morrígan to Cathleen Ní Houlihan (Irish Literary Studies, Book 34)
- ^ Isaiah 34:14 "And wild beasts shall meet with hyenas, the satyr shall cry to his fellow; yea, there shall the night hag alight, and find for herself a resting place." (Revised Standard Version, emphasis added)
- ^ a b c Angelique Gulermovich Epstein, War Goddess: The Morrígan and her Germano-Celtic Counterparts, electronic version, #148, (September, 1998), pp. 45-51.
- ^ DIL p. 372
- ^ "The Cattle Raid of Regamna 26 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", translated by A. H. Leahy, from Heroic Romances of Ireland Vol II, 1906
- ^ "Lebor Gabála Érenn". 15 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ 'The Second Battle of Moytura 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., translated by Whitley Stokes
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Morrigan veya Morrigan Buyuk Tanrica veya Hayalet Tanrica Morrigu Morrighan veya Mor Rioghain olarak zaman zamansa cogul bir sekilde Morrigna olarak da anilan Irlanda mitolojisi figuru Her ne kadar metinlerde acik bir sekilde bir tanrica olarak tanimlanmasa da onceleri bir tanricaymis gibi gozukmektedir Egemenlik kehanet savas ve savas alanindaki olumle iliskilendirilen Morrigan gerek tek basina gerekse olarak ele alinabilir bununla birlikte uclu tanrica gruplamasi kesin degildir en yaygin uclu Morrigan Badb ve ve digerleriyle de uclu tanrica goruldugune rastlanilabilir Uclu tanrica formunda uclemeyi olusturan tanricalarin her birinin savasin farkli bir yonunu temsil ettigi soylenebilir Genel olarak Morrigan Cermen Valkyrielerle karsilastirilabilecek bir tur savas tanricasi olsa da ozellikle buyukbas hayvanlarla iliskilendirilmis olmasi bereket ve toprak ile de ilgili bir rolu oldugu fikrini yaratmistir Genellikle karga veya kuzgun formunda olan Morrigan in karga formunda savascilarin uzerinde uctuguna inanilir ise yilanbaligi kurt ve inek formlarini almaktadir EtimolojiMorrigan in isminin anlami konusunda ihtilaf vardir Dogrudan bir sekilde buyuk kralice olarak yorumlanabilir Eski Irlandaca mor buyuk rigan kralice ki bu Mara Rigani s den turer Bununla birlikte isim metinlerde o harfinin uzerinde fonetik belirtke icermez Alternatif olarak mor fonetik belirtke olmaksizin Eski Ingilizcedeki maere ve Iskandinav ile soydas bir sekilde canavarlik veya dehset ifade eden bir Hint Avrupa kokunden geliyor olabilir Bu ise Proto Keltikte su sekilde yeniden insa edilebilir Moro rigani s Cagdas uzmanlarin cogunlugu Morrigan in siklikla Hayalet Kralice seklindeki tercumesiyle daha eski ve daha dogru form oldugunu dusunmektedirler Kaynaklarda MorriganDipnotlarda ve lugatcelerde Morrigan a dair ilk kaynaklar Latince yazmalardaki dipnotlar ve lugatcelerdir Latince Vulgata tercumesini barindiran 9 yuzyildan kalma bir yazmada Lamia kelimesi Ibranice Lilithi cevirmek icin kullanilmistir Bir dipnotta bu kadin formunda bir canavar yani bir morrigan olarak tanimlanmistir yine 9 yuzyil ve daha sonraki donemden kalma bir yazmadaki H 3 18 dipnotta cogul gudemain hayaletler sozcugu cogul formdaki morrigna ile tanimlanmistir 8 yuzyil tarihli O Mulconry nin Lugatcesi nin uc morrignadan biri oldugunu soyler Buradan o donemde Morrigan isminin belirli bir bireyden ziyade bir varlik turu sinifini tanimlamakta kullanildigi gorulmektedir Ulster Dongusu Morrigan in ilk goruldugu anlatilar hikayelerdir ki bu hikayelerde tek bir birey olarak betimlenir hikayelerin kahramani ile belirsiz bir iliskisi vardir Tain Bo Regamna de Cuchulainn Morrigan ile Morrigan Cuchulainn in bolgesinden bir duveyi gotururken gorur Morrigan i tanimayan Cuchulainn ona meydan okur ve hakaret eder bu sebeple de onun dusmanligini kazanir Bir suru tehditte bulunan Morrigan ise gelecekteki bir savasta Cuchulain in oldurulecegi kehanetinde de bulunur Ona garip bir sekilde Senin olumunu koruyorum der Morrigan ayrica de ve Cuchulainn in olumunu anlatan masalin bir surumunde de gecer Mitolojik Dongu Morrigan ayrica metinlerinde de gorulmektedir 12 yuzyil tarihli sozde tarihsel bir derleme olan arasinda in kizlarindan biri Nuada nin torunu olarak sayilir Ek olarak Morrigan da da gorulur Kaynakca ve notlar a b Dee Daniella Temmuz 1999 Encyclopedia Mythica Celtic mythology 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2007 Dictionary of the Irish Language DIL Compact Edition Royal Irish Academy 1990 pp 467 468 DIL pp 507 Alexander McBain An Etymological Dictionary of the Gaelic Language 1911 mor 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ribhinn 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIL pp 468 Proto Celtic English wordlist 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde EtymologyOnline nightmare 19 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rosalind Clark 1990 The Great Queens Irish Goddesses from the Morrigan to Cathleen Ni Houlihan Irish Literary Studies Book 34 ISBN 0 389 20928 7 Isaiah 34 14 And wild beasts shall meet with hyenas the satyr shall cry to his fellow yea there shall the night hag alight and find for herself a resting place Revised Standard Version emphasis added a b c Angelique Gulermovich Epstein War Goddess The Morrigan and her Germano Celtic Counterparts electronic version 148 September 1998 pp 45 51 DIL p 372 The Cattle Raid of Regamna 26 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde translated by A H Leahy from Heroic Romances of Ireland Vol II 1906 Lebor Gabala Erenn 15 Agustos 2000 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2009 The Second Battle of Moytura13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde translated by Whitley Stokes