Moussa Traoré (25 Eylül 1936 - 15 Eylül 2020), Malili asker ve siyasetçidir. Traoré, Afrika ülkesi Mali'de 1968 yılından 1991 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
Moussa Traoré | |
---|---|
2. Mali devlet başkanı | |
Görev süresi 19 Kasım 1968 - 26 Mart 1991 | |
Yerine geldiği | Modibo Keïta |
Yerine gelen | Amadou Toumani Touré |
25. Afrika Birliği Örgütü başkanı | |
Görev süresi 25 Mayıs 1988 - 24 Temmuz 1989 | |
Yerine geldiği | Kenneth Kaunda |
Yerine gelen | Hüsnü Mübarek |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 25 Eylül 1936 , Fransız Sudanı |
Ölüm | 15 Eylül 2020 (83 yaşında) Bamako, Mali |
Traoré, Bamako ile Fransa'da Fréjus'ta bulunan askeri akademide eğitimlerini aldıktan sonra 1960 yılında Fransız Sudanı olarak Fransa koloni bölgesi olan ülkesinin Mali ismi ile bağımsızlığını elde etmesi ile birlikte ülkesine geri dönmüştür. Orduda ilk olarak 1961 yılında Asteğmen rütbesine terfi edilen Traoré, 1963 yılında da Teğmen rütbesine yükseltilmiştir. Bir müddet Tanganika'da askeri danışman olarak görev alan Traoré, daha sonra Albay rütbesine terfi edilerek 'de bulunan L'Ecole militaire interarmes askerî okulunda eğitmen olarak görevlendirilmiştir.
19 Kasım 1968 tarihinde ülkenin ilk devlet başkanı olarak makamda bulunan Modibo Keïta'ya karşı gerçekleştirilen askerî darbenin içerisinde yer alan Traoré, askerî darbe sonra oluşturulan ve Ulusal Kurtuluş Askeri Komisyonu (Fransızca:Comité militaire de la libération nationale) askeri komitenin genel başkanı olarak cunta hükûmetinin başına ve böylece devlet başkanlığı makamına geçmiştir. Bu makama geldikten sonra tüm siyasi faaliyetlere yasak getiren Traoré, yönetimi altında Polis devleti oluşturmuştur.
1974 yılında yeni bir anayasa ve böylece İkinci cumhuriyet ilanını gerçekleştiren Traoré, kendi kabinesinde yer alan kişileri ve rütbeli ordu mensuplarını belli dönemlerde kendisine karşı komplo ve darbe girişiminde bulunmaları ithamı ile tutuklatarak cezaevine göndermiştir.
1968 yılında iktidarı ele aldıktan sonra cezaevine gönderilen devrik devlet başkanı Keïta'nın 16 Mayıs 1977 tarihinde açıklığa kavuşturulamayan nedenlerle hayatını kaybetmesi neticesinde ülke genelinde huzursuzluğa neden olmuştur. Bu süreçte muhaliflere karşı işkence ve ölüm olaylarında artış yaşanmıştır. 1979 yılında iktidarını güçlendirmek adına yasal tek parti olarak kurduğu (Union Démocratique du Peuple Malien) ile aynı yıl girdiği ilk seçimlerde yeniden seçilmiştir.
1990 yılında ülke genelinde kurulan muhalif partiler Traoré iktidarını etkilemeye başlamış, 22 Mart 1991 tarihinde yaşanan gösteriler o süreçte kanlı bir şekilde bastırılabilmiştir. Ancak bu olaydan dört gün sonra 26 Mart 1991 tarihinde kendisine karşı General Amadou Toumani Touré önderliğinde gerçekleştirilen askerî darbe ile yönetimden indirilen Traoré, 1992 yılında iktidarı dönemindeki şiddet olayları nedeniyle, 1999 yılında ise eşi ile birlikte devlet malını zimmetine geçirme suçlamasıyla kendisine karşı yürütülen davalarda ölüm cezasına çarptırılmıştır. 29 Mayıs 2002 yılında dönemin devlet başkanı Alpha Oumar Konaré tarafından affedilen Traoré, serbest bırakılmıştır.
Kaynakça
- ^ . 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ Patrick Manning. Francophone Sub-Saharan Africa, 1880–1995: 1880–1995. Cambridge University Press (1998) Sayfa 198-199
- ^ "Mali eski devlet başkanı affedildi". 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Yeni devlet başkanı Traore'yi affettiğini açıklamıştır". 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
- ^ "Mali eski devlet başkanı Traore resmi olarak özür dilemeyeceğini ifade etti". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2016.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Moussa Traoré ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (Fransızca)
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Modibo Keïta | Mali Devlet Başkanı 1968–1991 | Sonra gelen Amadou Toumani Touré |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Moussa Traore 25 Eylul 1936 15 Eylul 2020 Malili asker ve siyasetcidir Traore Afrika ulkesi Mali de 1968 yilindan 1991 yilina kadar devlet baskanligi makaminda bulunmustur Moussa Traore2 Mali devlet baskaniGorev suresi 19 Kasim 1968 26 Mart 1991Yerine geldigi Modibo KeitaYerine gelen Amadou Toumani Toure25 Afrika Birligi Orgutu baskaniGorev suresi 25 Mayis 1988 24 Temmuz 1989Yerine geldigi Kenneth KaundaYerine gelen Husnu MubarekKisisel bilgilerDogum 25 Eylul 1936 Fransiz SudaniOlum 15 Eylul 2020 83 yasinda Bamako Mali Traore Bamako ile Fransa da Frejus ta bulunan askeri akademide egitimlerini aldiktan sonra 1960 yilinda Fransiz Sudani olarak Fransa koloni bolgesi olan ulkesinin Mali ismi ile bagimsizligini elde etmesi ile birlikte ulkesine geri donmustur Orduda ilk olarak 1961 yilinda Astegmen rutbesine terfi edilen Traore 1963 yilinda da Tegmen rutbesine yukseltilmistir Bir muddet Tanganika da askeri danisman olarak gorev alan Traore daha sonra Albay rutbesine terfi edilerek de bulunan L Ecole militaire interarmes askeri okulunda egitmen olarak gorevlendirilmistir 19 Kasim 1968 tarihinde ulkenin ilk devlet baskani olarak makamda bulunan Modibo Keita ya karsi gerceklestirilen askeri darbenin icerisinde yer alan Traore askeri darbe sonra olusturulan ve Ulusal Kurtulus Askeri Komisyonu Fransizca Comite militaire de la liberation nationale askeri komitenin genel baskani olarak cunta hukumetinin basina ve boylece devlet baskanligi makamina gecmistir Bu makama geldikten sonra tum siyasi faaliyetlere yasak getiren Traore yonetimi altinda Polis devleti olusturmustur 1974 yilinda yeni bir anayasa ve boylece Ikinci cumhuriyet ilanini gerceklestiren Traore kendi kabinesinde yer alan kisileri ve rutbeli ordu mensuplarini belli donemlerde kendisine karsi komplo ve darbe girisiminde bulunmalari ithami ile tutuklatarak cezaevine gondermistir 1968 yilinda iktidari ele aldiktan sonra cezaevine gonderilen devrik devlet baskani Keita nin 16 Mayis 1977 tarihinde acikliga kavusturulamayan nedenlerle hayatini kaybetmesi neticesinde ulke genelinde huzursuzluga neden olmustur Bu surecte muhaliflere karsi iskence ve olum olaylarinda artis yasanmistir 1979 yilinda iktidarini guclendirmek adina yasal tek parti olarak kurdugu Union Democratique du Peuple Malien ile ayni yil girdigi ilk secimlerde yeniden secilmistir 1990 yilinda ulke genelinde kurulan muhalif partiler Traore iktidarini etkilemeye baslamis 22 Mart 1991 tarihinde yasanan gosteriler o surecte kanli bir sekilde bastirilabilmistir Ancak bu olaydan dort gun sonra 26 Mart 1991 tarihinde kendisine karsi General Amadou Toumani Toure onderliginde gerceklestirilen askeri darbe ile yonetimden indirilen Traore 1992 yilinda iktidari donemindeki siddet olaylari nedeniyle 1999 yilinda ise esi ile birlikte devlet malini zimmetine gecirme suclamasiyla kendisine karsi yurutulen davalarda olum cezasina carptirilmistir 29 Mayis 2002 yilinda donemin devlet baskani Alpha Oumar Konare tarafindan affedilen Traore serbest birakilmistir Kaynakca 12 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2016 Patrick Manning Francophone Sub Saharan Africa 1880 1995 1880 1995 Cambridge University Press 1998 Sayfa 198 199 Mali eski devlet baskani affedildi 17 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2016 Yeni devlet baskani Traore yi affettigini aciklamistir 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2016 Mali eski devlet baskani Traore resmi olarak ozur dilemeyecegini ifade etti 3 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2016 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Moussa Traore ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Fransizca Siyasi goreviOnce gelen Modibo Keita Mali Devlet Baskani 1968 1991 Sonra gelen Amadou Toumani Toure