Moynak

Muynak ve Moynaq şeklinde de telaffuz edilen Moynak, Özbekistan’nın batısında yer alan Karakalpakistan’ın kuzeyinde bulunan bir şehirdir. Aral Gölü’nün küçülmesinden dolayı 1980’lerden beri Moynak’ın nüfusu hızlı bir şekilde azalmaktadır ve şu anda sadece birkaç bin kişi şehirde oturmaktadır.

Moynak
Şehir
Moynak
Ülke	İl
Özbekistan	Karakalpakistan
Nüfus  (2018)
• Toplam	13,500

Tarih

Şu anda kurumuş olan Aral Gölü eski kıyısı üzerindeki Anıt.

Bir zamanların telaşlı balıkçılar topluluğu ve Özbekistan’ın onbinlerce nüfusa sahip tek liman kenti olan Moynak şimdi ise hızlıca geriye çekilen Aral Gölü’nün kıyısından kilometrelerce uzakta, adeta kendi eski halinin gölgesi gibi. Balıkçılık her zaman bölgenin ekonomisinin bir parçası oldu ve Moynak bir balıkçılık ve konserve merkezi haline geldi. Bununla birlikte sığ sulardaki aşırı avlanma Aral Gölü kurudukça ekonomiyi çökmeye çok duyarlı hale getirdi. Gölü besleyen nehir kollarından suyun sulama için ayrılmasıyla yapılan pamuk üretiminin hakim olduğu bölgesel tarımsal tekli kültür ve tarımsal kimyasalların fazlalığından kaynaklanan kirlilik gölün buharlaşmasına sebep oldu ve kalan suyun yüksek derecede tuzlu ve toksik oluşu, gölü ve Moynak’ı da içine alan bölgedeki kasabaların sakinlerini yok eden çevresel felakete sebep oldu.

Moynak’ın en büyük turistik cazibesi Sovyet dönemi süresince bir zamanların gururlu balıkçı filosunu oluşturan paslanmış gemileri ve balıkçılık sanayisi merkezi olarak Moynak’ın mirasına adanmış tek odalı bir müze. Kuru ve kirli göl yatağı boyunca güçlü rüzgarlar tarafından tetiklenen zehirli toz fırtınaları, orada kalmayı seçen çoğu etnik Karakalpakistanlı birkaç vatandaş arasında kronik ve akut hastalıkların sayısını arttırıyor ve göl tarafından yumuşatılmayan hava, şehirde yazların daha sıcak ve kışların da daha soğuk geçmesine sebep oluyor.

Konuyla ilgili yayınlar

• Chasing the Sea: Lost Among the Ghosts of Empire in Central Asia - Tom Bissell

Wikimedia Commons'ta Mo‘ynoq ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

1. ^ Число постоянных жителей в Республике Каракалпакстан на 1 января 2018 года 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Портал открытых данных Республики Узбекистан