Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Moğolistan Demokratik Devrimi (Moğolca: Ардчилсан хувьсгал, Arçilsan huvsgal), 1990 yılında Moğolistan'da gerçekleşen demokratik barışçıl devrimdir. Devrim, sosyalist hükûmete karşı açlık grevleri ve protesto gösterileri ile başladı. Başkent Ulan Batur'un 'nda çoğunlukla gençler tarafından öncülük edilen protestolar kansız bir şekilde otoriter yönetimin istifasıyla sona erdi ve yeni bir oluşturuldu ve çok partili demokratik düzene geçildi.
Devrim, Moğolistan'da 70 yıllık sosyalizmin sonunun başlangıcıydı. Çok partili sistem kurulmuş olmasına rağmen 1996 yılına kadar iktidarda kaldı. Bununla birlikte, reformlar ve piyasa ekonomisine geçiş başlandı. Devrim, 1989 yılının sonlarında Sovyetler Birliği'ndeki reformlar ile Doğu Avrupa'daki benzer devrimlerden esinlenmiştir.
Geçmişi
Moğolistan daha önce Çing hanedanına bağlı bir devletti. Son Çing hanedanlığının sömürgeleştirme politikasına karşı 1911'de bağımsızlık yanlısı hareketlerle (en) başlayan ülke, 1921'de Beyaz Ordu ve Çin güçlerinin kovulmasının ardından Sovyetler Birliği'nin yardımıyla bağımsızlığını ilan etti bununla birlikte, ülke Sovyetler Birliği'nden oldukça etkilendi ve sonunda 1924'te tek partili, sosyalist bir devlet haline geldi. Çing Hanedanlığından bağımsızlığın kazanılmasında çok önemli bir rol oynayan Moğol Halk Partisi, Sovyetler Birliği'nin baskısıyla Moğol Devrimci Halk Partisi olarak yeniden adlandırılacaktı. Sonraki yıllarda Moğolistan, Sovyetler Birliği ile oldukça uyumlu hale gelecek ve onun "uydu devleti" olarak kabul edilecekti. Moğol komünist devletini kurmak için, demokratik liderlere, lamalara ve aydınlara yönelik zulüm ve tasfiyeler dahil olmak üzere çeşitli aşırı önlemler alındı. Ülkedeki büyük dönüşümler, dini uygulamaların tamamen yasaklanmasını ve 700 manastırın yıkılmasını, aynı zamanda Moğolistan'ın en büyük şehirlerinin inşasını, büyük sanayilerin kurulmasını ve kitlelerin eğitimini içeriyordu.Moğolistan Halk Cumhuriyeti, 1939'dan 1952'ye kadar Horloogiyn Çoybalsan tarafından yönetildi, ardından 1952'den 1984'e kadar devletin lideri olarak görev yapan Yumjaagiin Tsedenbal tarafından yönetildi ve her ikisi de Sovyetler Birliği'nin Moğolistan'daki artan katılımına son derece uygun görüldü.Yumjaagiin Tsedenbal'ın 1984'te istifasının ardından, Mihail Gorbaçov'un Sovyetler Birliği'ndeki reformlarından esinlenerek, Jambyn Batmönkh yönetimindeki yeni liderlik ekonomik reformlar uyguladı, ancak 1989'un sonlarında daha geniş değişiklikler isteyenlere başvurmayı başaramadı.
 | Moğolistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^
Kaynakça
Ballis, William B. (1956). "The Political Evolution of a Soviet Satellite: The Mongolian People's Republic". The Western Political Quarterly. 9 (2): 293-328. doi:10.2307/444608. ISSN 0043-4078. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
- ^ Bradsher, Henry S. (1972). "The Sovietization of Mongolia". Foreign Affairs. 50 (3): 545-553. doi:10.2307/20037928. ISSN 0015-7120. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
- ^ Bilskie, Julia S.; Arnold, Hugh M. (2002). "AN EXAMINATION OF THE POLITICAL AND ECONOMIC TRANSITION OF MONGOLIA SINCE THE COLLAPSE OF THE SOVIET UNION". Journal of Third World Studies. 19 (2): 205-218. ISSN 8755-3449. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
- ^ Humphrey, Caroline (Nisan 1992). Religion, State and Society (İngilizce). s. 375-390. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. Diğer özet.
- ^ RADCHENKO, SERGEY (2009). "Choibalsan's Great Mongolia Dream". Inner Asia. 11 (2): 231-258. ISSN 1464-8172. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
- ^ Reuters (23 Nisan 1991). "Yumzhagiin Tsedenbal, Ex-Chief Of Mongolia in Hard-Line Years". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mogolistan Demokratik Devrimi Mogolca Ardchilsan huvsgal Arcilsan huvsgal 1990 yilinda Mogolistan da gerceklesen demokratik bariscil devrimdir Devrim sosyalist hukumete karsi aclik grevleri ve protesto gosterileri ile basladi Baskent Ulan Batur un nda cogunlukla gencler tarafindan onculuk edilen protestolar kansiz bir sekilde otoriter yonetimin istifasiyla sona erdi ve yeni bir olusturuldu ve cok partili demokratik duzene gecildi Ulanbatur da devrimin onderlerinden S Zorig aniti Devrim Mogolistan da 70 yillik sosyalizmin sonunun baslangiciydi Cok partili sistem kurulmus olmasina ragmen 1996 yilina kadar iktidarda kaldi Bununla birlikte reformlar ve piyasa ekonomisine gecis baslandi Devrim 1989 yilinin sonlarinda Sovyetler Birligi ndeki reformlar ile Dogu Avrupa daki benzer devrimlerden esinlenmistir GecmisiMogolistan haritasi Mogolistan daha once Cing hanedanina bagli bir devletti Son Cing hanedanliginin somurgelestirme politikasina karsi 1911 de bagimsizlik yanlisi hareketlerle en baslayan ulke 1921 de Beyaz Ordu ve Cin guclerinin kovulmasinin ardindan Sovyetler Birligi nin yardimiyla bagimsizligini ilan etti bununla birlikte ulke Sovyetler Birligi nden oldukca etkilendi ve sonunda 1924 te tek partili sosyalist bir devlet haline geldi Cing Hanedanligindan bagimsizligin kazanilmasinda cok onemli bir rol oynayan Mogol Halk Partisi Sovyetler Birligi nin baskisiyla Mogol Devrimci Halk Partisi olarak yeniden adlandirilacakti Sonraki yillarda Mogolistan Sovyetler Birligi ile oldukca uyumlu hale gelecek ve onun uydu devleti olarak kabul edilecekti Mogol komunist devletini kurmak icin demokratik liderlere lamalara ve aydinlara yonelik zulum ve tasfiyeler dahil olmak uzere cesitli asiri onlemler alindi Ulkedeki buyuk donusumler dini uygulamalarin tamamen yasaklanmasini ve 700 manastirin yikilmasini ayni zamanda Mogolistan in en buyuk sehirlerinin insasini buyuk sanayilerin kurulmasini ve kitlelerin egitimini iceriyordu Mogolistan Halk Cumhuriyeti 1939 dan 1952 ye kadar Horloogiyn Coybalsan tarafindan yonetildi ardindan 1952 den 1984 e kadar devletin lideri olarak gorev yapan Yumjaagiin Tsedenbal tarafindan yonetildi ve her ikisi de Sovyetler Birligi nin Mogolistan daki artan katilimina son derece uygun goruldu Yumjaagiin Tsedenbal in 1984 te istifasinin ardindan Mihail Gorbacov un Sovyetler Birligi ndeki reformlarindan esinlenerek Jambyn Batmonkh yonetimindeki yeni liderlik ekonomik reformlar uyguladi ancak 1989 un sonlarinda daha genis degisiklikler isteyenlere basvurmayi basaramadi Mogolistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca Ballis William B 1956 The Political Evolution of a Soviet Satellite The Mongolian People s Republic The Western Political Quarterly 9 2 293 328 doi 10 2307 444608 ISSN 0043 4078 22 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2023 Bradsher Henry S 1972 The Sovietization of Mongolia Foreign Affairs 50 3 545 553 doi 10 2307 20037928 ISSN 0015 7120 22 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2023 Bilskie Julia S Arnold Hugh M 2002 AN EXAMINATION OF THE POLITICAL AND ECONOMIC TRANSITION OF MONGOLIA SINCE THE COLLAPSE OF THE SOVIET UNION Journal of Third World Studies 19 2 205 218 ISSN 8755 3449 22 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2023 Humphrey Caroline Nisan 1992 Religion State and Society Ingilizce s 375 390 13 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2023 Diger ozet RADCHENKO SERGEY 2009 Choibalsan s Great Mongolia Dream Inner Asia 11 2 231 258 ISSN 1464 8172 13 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2023 Reuters 23 Nisan 1991 Yumzhagiin Tsedenbal Ex Chief Of Mongolia in Hard Line Years The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2023