Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Şubat 2016) |
Muhammed Nur'ül Arabi, Son dönem melamiliğin piri. 1813-1887 arasında yaşamış sufi. Çeşitli sufi üstadlarından ders almış olan ve hayatının büyük kısmını Anadolu ve Rumeli topraklarında geçiren Seyyid Muhammed Nur, Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Üçüncü Devir Melamiliği şeklindeki tanımlanan dönemin de öncüsü kabul edilmektedir.
Hayatı ve Eğitimi
"Seyyid Hoca" lakabıyla da tanınan Seyyid Muhammed Nur, 1228/1813 yılında Mısır'ın başkenti Kahire'de doğmuştur. Babası Seyyid İbrahimü'l-Kudsi tarafından soyunun Muhammed'e dayandığı öne sürülmektedir. Dedesi ise, meşhur veli ve şeyh Bedrü'l-Veli'dir.
Seyyid Muhammed Nûr, şeyhi Hasan el-Kuveysnî’nin “Filân kitabı okut, sen Rum’a git” emriyle 1245/1829’da Rumeli’ye doğru yola çıkar. İskenderiye’den ayrılıp Antalya-Gelibolu-Selânik şehirlerinde biraz kaldıktan sonra Serez’e gelir ve Serez medresesinde bir süre müderrislikte bulunur. Demirhisar, Doyran, Ustrumca yoluyla Koçana’ya varır ve Üsküp valisi Hıfzı Paşa’nın (1277/1860) yaptırdığı Koçana medresesi’nde yerli halkın büyük ricaları sonunda müderrisliğe başlar. Yıl, 1249/1833 tür. Müderris olduğu senenin Ramazan ayında da Koçana Camii’nde Kasîde-i Emalî’yi Türkçe açıklayarak, okutmuştur. Usûl-i Fıkıh ve Fenarî de takrir ettiği dersler arasındadır. O tarihte mevcut talebelerinin başlıcaları; İbrahim, Alî, Hasan ve Ahmed Efendilerdir. Üsküp valisi Hıfzı Paşa, daha henüz yirmibir yaşında olan bu değerli hocayı görmek arzusuyla Üsküb’e davet etmiş, görüşmüş ve oradaki alimlerle de tanıştırmıştır. Bu görüşme sonucu Hıfzı Paşa kendisini sevmiş evlât ve yakınlarının öğretimi için Koçana’ya beraber gitmelerini istemiştir. Fakat Paşa’nın hanımı çocuklarından ayrılmayı göze alamayınca, Seyyid Muhammed Nûr’a Üsküp’te devamlı oturmasını rica etmişler, O da buna razı olmamış, sonunda yılın altı ayı Koçana’da, diğer altı ayı da Üsküp’te oturulmasına karar verilmiştir. 1269/1852 yılında kendisine bîat eden Müşir Çerkes İsmail Paşa’nın (1277/1860) davetiyle Manastır’da üç ay ikameti esnasında çoğunluğu memur ve subaylardan oluşan bir zümreye Şeyh Bedreddîn’in (837/1420) Vâridât adlı eserini okutmuş ve bu takrîri zaptedilerek Letâifü’t-Tahkîkât fî şerhi’l-Vâridât adı verilmiştir. 1288/1871 yılında, içlerinde Harirîzâde Hoca M. Kemâleddîn (1299/1881), Rifâî şeyhi Ahmed Safi (1310/1892), Şeyhulislâm Mîr Muhtar (Molla Bey) (1300/1882), Mirefte'li Hoca Abdullâh Hulûsi (1302/1884), Evkaf Müfettişi Hacı Tevfik, Mısır mollası Kâmil ve Mevlevihane kapısı Tarsus Rifâî şeyhi Abdülkerîm (1323/1906) Efendilerin bulunduğu ilim erbabına Alay Emin’i Halil Efendi’nin evinde Seyyid Şerîf Cürcanî’nin Vahdet-i Vücûd risâlesini ve bundan başka et-Tâiyyetü’l-Fârıdıyye ile Risâletü’l-Ahadiyye’yi okutmuştur.
Seyyid Muhammed Nûr yaşı yediye vardığında Kahire’ye gidip Şeyh Hasan el-Kuveysnî’den (1254/1839) öğrenim görmüştür. Câmiü’l-Ezher’deki tahsil süresi dokuz yıl sürmüş (1235-1244/1819-1828) hocası Şeyh Hasan el-Kuveysnî kendisiyle yakından ilgilenmiş, hiçbir fedakârlıktan kaçınmamıştır. Şeyhinin emriyle gittiği Yanya’da Şeyh Yûsuf’un (1245/1829) damadı Talât Efendi’den tahsile devam etmiştir. 1245/1829’da Mekke’ye gittiğinde orada Şeyh Ömer Abdürrasûl’den hadîs okumuştur.
12 Mart 1887 (29 Cemaziyelâhir 1305) Pazartesi gecesi ölmüştür. Ustrumca’da vefât ettiği odada defnedilmiştir. Ustrumca, halen Makedonya’nın bir sınır şehridir. Mısır’da başlayan ömür, tam yetmiş dört yıl sonra Ustrumca’da noktalanmış olur.
Çeşitli tarikatlerden aldığı icazetnameler
Kendisine ilk tahsili veren ve O’nu bu yolda şekillendiren üstadı Hasan el-Kuveysnî’nin bir tarîkat adıyla ders vermeyişi dikkat çekicidir. Ayrıca, Seyyid M. Nûr’u Rumeli’ye yollayışı adı geçen şeyhin melâmete sahip oluşunu ispat derecesinde destekleyen bir durumdur. Bilindiği üzere Rumeli daha önceleri melâmet neşesini tanımıştı. Seyyid M. Nûr, şeyh Hasan el-Kuveysnî’nin emriyle Yanya’ya Şeyh Ahmed Efendi ile gitmiş ve orada Nakşibendî Şeyhi Yûsuf Efendi’ye bağlanmakla bu tarîkata girmiştir. Kısa bir süre sonra bu sefer Şeyh Yûsuf Efendi’nin emriyle Mekke’ye gitmiş ve orada boş durmayarak Şeyh İbrahim eş-Şemârikî’den Halvetiyye-i Şabaniyye, Üveysiyye ve Ekberiyye tarîkatlarına intisâb etmiştir. Aynı zamanda hadîs dersini de aldığı Şeyh Ömer Abdürrasul’e intisâb etmek istemiş, O da kendisine Mısır’a dönmesini ve Şafiî mezhebi üzere yolda namazlarını kasru cem’ ile (öğle ile ikindi, akşamla yatsı namazlarını birleştirip kılmak) kılmasını emretmiştir. Seyyid M. Nûr, Hanefî mezhebinde olmasına rağmen, bu emre uyarak Mısır’a dönmüştür. Daha sonraları, İstanbul’da misafir olarak bulunduğu sıralarda (1255/1839 civarı) Şeyh Abdülhâlık el-Kazgani (Kazancı) Efendi’den de tarîkat-ı Nakşibendiyye almıştır. 1259/1843 yılında ikinci defa olarak hacca gidişinde bu kez Abdülhâlık Efendi halîfelerinden Şeyh Mustafa b. Mahmûd Trabzonî Efendi’den tarîkatı tamamlayarak yola girmiş ve öğretme icazetnamesi (izin belgesi) almıştır. Çeşitli tarîkatlardan aldığı icâzetnâmeler;
Nakşîbendî Silsilesi
Muhammed Mustafa - Ebu Bekir - Salmân-ı Fârisî - Kasım b. Muhammed b. Ebûbekir - İmam Cafer-i Sadık - Bayezid-i Bistami - Ebu’l-Hasan el-Harkânî - Ebû Alî Farmedî - Yûsuf Hemedânî - Abdülhâlık Gucduvânî - Arif Rîvekerî - Mahmûd el-Encir Gaznevî - Alî Muhammed Bâbâ Simâsî - Emir Gülâl - Muhammed Bahâeddîn Nakşıbend - Alâaddîn Attar - Yakub Çerhilhisarî - Hâce Abdullâh Ahrar Semerkandî- Muhammed Zahidî- Derviş Muhammed Emkenlî - Hacegi es-Semerkandî Emkenlî - Muhammed Bâkî - Ahmed Serhendî - Masûm Hindî- Ahmed Mekkî- Hâce Habibullâh Buharî- Hüda Kulu - Molla Abdullâh Muhammed - Molla İdrîs- Muhammed Niyazî Kulu - Abdülhâlık Kazanî- Mustafa Efendi Trabzonî - Muhammed Nûr…
Halvetiyye-i Şabaniyye Silsilesi
Muhammed - Ali - Hasan Basrî - Habîb Acemî - Dâvud et-Taî- Marûf el-Kerhî- Serî es-Sekatî - Cüneyd Bağdâdî - Mimşâd Dîneverî- Muhammed el-Bekrî- Kadı Vecîhüddîn Ömer el-Bekrî - Ebu’n-Necib Sühreverdî - Kutbeddîn el-Ebherî - Rükneddîn Necaşî - Şehâbeddîn Tebrîzî- Hâce Cemâleddîn Şirazî- Taceddin İbrahim Zahid el-Geylânî- Ahî Muhammed el-Halvetî - Pîr Ömer el-Halvetî - Ahî Mîrim el Halvetî - Sadreddîn Hayyamî - Seyyid Yahya Şirvanî - Muhammed Bahaeddîn - Cemâl el-Halvetî -Hayreddîn Tokadî- Şaban Veli Kastamonî - Ömer el-Fuadî - İsmail Çorumî - Muslihuddîn - Şeyh Karabaş Veli (Alî el-Atval) - Mustafa Doğanî el-Mûrî Edirnâvî - Abdüllatif el-Halebî - Seyyid Mustafa el-Bekrî - Şemseddîn Muhammed el-Hanefî - Mahmûd el-Kürdî - Abdullâh Şarkâvî - Muhammed Ebu’n-Nüca - Alî et-Tûfî - İbrahim eş-Şemarikî - Muhammed Nûr…
Ekberiyye Silsilesi
(Muhyiddîn İbnü’l- Arabî’de son bulur) Muhyiddîn İbnü’l-Arabî - Şeyh Hasan - İbrahim el-Ciretî ez-Zübeydî - Ebu’l-Feth Osman el-Meragî - Zekeriyya el-Ensarî - Abdülvahhab Şa’rânî - Alî Senâvî Ebu’l- Mevâhib Ahmed b. Abdulkuddüs - Safiyüddîn el-Kaşşaşî - İbrahim el-Kürdî el-Güranî - Muhammed el- Büdeyrî - Mustafa el-Bekrî - Muhammed Şemseddîn el-Hanefî - Mahmûd el-Kürdî - Abdullâh Şarkâvî- Alî et-Tufî - Muhammed Ebu’n-Nücâ - İbrahim eş-Şemarikî - Muhammed Nûr…
Üveysiyye Silsilesi
Muhammed - Ömer - Ali - Üveys el-Karanî - Musa b. Yezid Raî- Sultan Ebû İshak İbrahim Edhem- Şakîk Belhî- Ebû Amr el-İstahurî - Ebu Cafer el-Haddad - Cüneyd Bağdadî - Mimşâd Dîneverî - Ahmed Esved Dîneverî - Muhammed el- Bekrî - Kadı Vecihüddîn Ömer el-Bekrî - Ebu’n-Necib Sühreverdî - Şihâbeddîn Ömer Sühreverdî - Necîbuddîn Alî b. Berg eş-Şirazî - Abdüssamed Şüsterî - Mahmûd el-Isfahanî - Yûsuf el-Acemî el-Güranî - Hasan Şüsterî - Ahmed ez-Zahid- Muhammed el-Kamerî el-Vasıtî - Şeyhulislâm Ebu Yahya Zekeriyya el-Ensarî - İmâm Abdülvahhab Şa’rânî-Nureddîn Alî b. Abdülkuddüs es-Senâvî - Şeyhu’l-Melâmî İbrahim b. Hüseyin el-Kürdî - Şeyh Tâhir el-Medeni - Abdülgânî en-Nablûsî- Mustafa el-Bekrî - Muhammed el-Hanefî - Mahmûd el-Kürdî - Abdullâh Şarkâvî- Alî et-Tufî - Muhammed Ebu’n-Nüca - İbrahim eş-Şemarikî - Muhammed Nûr…
Melamiliği
Muhammed Nûr, 1253/1837’de gördüğü rüyasında Peygamber’in kendisine üç satır yazılı bir kâğıt verdiğini ve Ebû Bekir’in bunu Tevhîd-i Ef’âl, Tevhîd-i Sıfât ve Tevhîd-i Zât diye okuyup, fenâ makâmlarını telkîn eylediğini bildiriyor. Seyyid Muhammed Nûr, telkîn aldığı bu üç makâmın derslerini kendisinden talep edenlere de 1259/1843 yılına kadar okutmuştur. Adı geçen yılın Şaban ayının ondördünde Mekke’ye varan Seyyid Muhammed Nûr, müridi Üsküp ulemâsından Hacı Nebî Efendi’yle Mekke'ye gider. Mekke'li Melâmi Derviş Mehmed’e kavuştuğunu söylüyor. Adı geçen derviş, Seyyid Muhammed Nûr’a bir Erbâin/kırk gün halvet çıkarmasını emrettiğini ve bu esnada kendisine makâmât-ı Bekâ, ya'nî; Cem’, Hazretü’l-Cem ve Cem’ul-Cem’in Rasûlullâh’ın rûhaniyyeti tarafından telkîn edildiğini söylediğini görüyoruz. Haccı yerine getirdikten sonra Mısır yoluyla Rumeli’ye dönerken yol üzerinde Yenbu’ denilen yerde hatm makâmı olan Ahadiyyetü’l-Cem’ makâmının yine Rasûlullâh tarafından telkîn edildiğini söylüyor. Bu ifadeye göre melâmet zevkini bizzât Rasûlullâh’tan alan Seyyid Muhammed Nûr, 15 Rebîulevvel 1267/1851 Cuma gecesi Tevhîd’i yaymaya memur olduğunu bildirmiş, o gece ve müteakib günlerde kendisine ileri gelen kişiler bîat etmişlerdir.
Hac ve Ziyaretleri
Seyyid Muhammed Nûr’un Selim Paşa’nın (1289/1892) davetinden önce yaptığı gezilere (1266/1850) bakacak olursak; daha genç yaşında –onyedi yaşında- Yanya’ya, oradan Mekke’ye ve tekrar Mısır’a dönüşteki seyahatlerinden kendisini “Yetiştirme” çabası içerisinde olduğu görünmektedir. 1245/1830 da yaptığı Hac ziyaretinden sonra Mısır’a gelip, şeyhi olan Hasan el-Kuveysnî’nin “Filân kitabı okut, sen Rum’a git” emriyle Rumeli’ye çıktığı seyahatlerinde müderrislik ve mürşidlik görevini üstlendiği belirginleşmiştir. Bir diğer ifadeyle Seyyid Muhammed Nûr yaptığı ziyaretleri önceleri üstadları ve şeyhlerinin emriyle -Yanya’ya üstadı Hasan el-Kuveysnî, Mekke’ye şeyhi Yûsuf Efendi, Mısır’a şeyhi Ömer Abdürrasûl ve tekrar Rumeli’ye şeyhi ve hocası Hasan el-Kuveysnî’nin emriyle gittiğini görmüştük- yerine getiriyordu. Sonraları irşâd amacı başta olmak kaydıyla kendilerince gördükleri lüzûm ve sevenleri tarafından yapılan davetler üzerine çeşitli zamanlarda seyahatlerde bulundu. Bu geziler, öncelikle İstanbul olmak üzere, Manastır, Prizren, Selânik ve Bosna gibi ünlü şehirlere olmuştur. Seyahatlerini tarih sırasıyla inceleyelim: Seyyid Muhammed Nûr, 1259/1843’de Mekke’de melâmî Derviş Mehmed ile buluştuğu ve Peygamber’den Bekâ makâmlarını telkîn aldığı Hac ziyaretinden sonra döndüğü Üsküp’te Hıfzı Paşa’nın yerine valiliğe geçen Servili Selîm Paşa ile tanışmış ve O’nu da müridleri arasına alarak zikr-i dâimîyi telkîn etmiştir. 1266/1850’de İstanbul’a seyahatini görüyoruz. Davet, Hassa müşirliğine tayin olunan Üsküp Valisi Selîm Paşa tarafından yapılmış, Seyyid Muhammed Nûr burada altı ay kalarak İstanbul bilgin ve şeyhleriyle görüşmüştür. İstanbul dönüşü Üsküb’e gelmiş vilâyet merkezinin Prizren’e taşınması nedeniyle bu kez oraya giderek şehrin ileri gelenleriyle tanışmıştır. 1267/1850 Rebiülâhir’ın on beşinci Cuma gecesi Tevhîd’i neşre görevli olduğu ve ertesi günü 16 Rebiülâhir, kendisine alay imâmı Hamit, tabur imâmı Alî Efendi’lerle, tabur kâtibi ve üç yüzbaşının, daha ertesi günü de İşkodra alimlerinden Şaban Efendi’nin bîat ettiğini görüyoruz. 1269/1852’de Rus savaşı başlamış, Seyyid Muhammed Nûr bu kez Prizren’den Üsküb’e dönmüştür. Bu dönüşünde kendisine bîat eden Müşîr Çerkes İsmail Paşa’nın ısrarlı daveti üzerine Manastır seyahati başlamış ve orada kaldığı üç ay içerisinde subay ve memurlardan oluşan zümreye Şeyh Bedreddîn’in Vâridât adlı eserini okutmuştur. 1285/1868’de İstanbul’a Zaptiye Müşîr’i Hüsnü Paşa’nın (1294/1877) davetiyle, yanında oğlu Şerîf Efendi (1326/1908) olduğu halde gelmiş ve Paşa’nın konağında altı ay misafir kalmıştır. Bu süre zarfında da İstanbul bilgin ve şeyhleriyle sohbetlerde bulunmuştur. (Bu ziyaret, Saray’a yapılan Seyyid Muhammed Nûrü’l-Arabî’nin neşr-i ilhâd ettiği (küfrü yaydığı) gerekçeli şikâyet üzerine yapılmış ve şikâyetin asılsız sebebe dayandığı görülmüştür.) 1286/1869’da İstanbul’a yaptığı gezi bu defa eski Bosna Valisi Topal Osman Paşa (1291/1874) ile Zaptiye Müşir’i Hüsnü Paşa’nın davetleri üzerine gerçekleşmiş, Seyyid Muhammed Nûr, yine yanına oğlu Şerîf Efendi’yi almış, beş ay süreyle misafir kaldığı Hüsnü Paşa’nın konağında sohbetlerde bulunmuştur. 1287/1870'te Manastır’a yaptığı seyahatini görüyoruz. Daveti, Ruznameci Hüsnü Bey, oğlunun sünnet törenine teşrifleri için yapmaktadır. Yolda Tikveş adlı şehirde birkaç gün misafir olarak kalan Seyyid Muhammed Nûr yüce mazhariyyete kavuştuğunu, kendisine “Kutbiyet” makâmının verildiğini müjdelemiş ve ilân etmiştir. 27 Cemaziyelahir 1287. Saat : 10.00 Alaturka. 1288/1871’de İstanbul’a bir seyahatini daha görüyoruz. Bu defasında da oğlu Şerîf Efendi ile beraber Şeyhulislâm Mîr Ahmet Muhtar Efendi’nin davetine katılır. Boyacıköy’de Harîrîzâde M. Kemâleddîn Efendi’nin evinde otururlar. Kalınan süre içinde müderrisliği bahsinde değindiğimiz gibi, içlerinde ün yapmış kişilere Tevhid üzerine kitaplar okutmuştur.1289/1872’de İstanbul’a beşinci defa ziyarete gelir. Davet Şeyhulislâm Mîr Ahmet Muhtar Paşa (Molla Bey) tarafından yapılmış ve beş ay süreyle kalınmıştır. 1291/1874'te bu kez Ustrumca seyahati başlar. Bu gezi hemen bütün Ustrumca halkının daveti sonucu gerçekleşir. Seyyid Muhammed Nûr davete icabet eder ve oğlu Şerîf Efendi’nin isteği üzerine altı ay Üsküp’te, altı ay da havasının güzelliği ile dikkat çeken Ustrumca’da kalırlar. 1297/1879’da hac ziyaretine yüz ihvanıyla gider. Döndüğünde, Kosova’da meydâna gelen isyana dostlarını karıştırmaz. 1302/1884’te de bu kez130 ihvanıyla hacca gider. Hac ziyaretinde yanında damadı Hacı Abdürrahîm Efendi ile torunu Hacı Kemâl Efendi de vardır. Hac dönüşünde damadı Hacı Abdürrahîm Efendi, vapur Süveyş Kanalını geçerken vefât eder ve cenazesi vapurdan alınarak “Ayn-ı Mûsâ” adlı yerde toprağa verilir. Bu hac yolculuğu bir yıla yakın sürmüş, tasavvuf sohbetleriyle zaman değerlendirilmiştir. Ustrumca’ya dönüldüğünde, Seyyid Muhammed Nûr bir daha Rumeli’den ayrılmaz.
Eserleri
Bursa'lı Mehmet Tahir Efendi, Muhammed Nur'un eserlerin 46 olduğunu Abdülbaki Gölpınarlı ise 57 eseri olduğunu ifade etmişlerdir. Eserlerinden bazılarının isimleri şunlardır;
- Mecalis Zehra Ales Selatil Kübra
- El Yakut'ül Hamra Alesselatis Süğra
- Merecün nüsus lişehri nakşil füsus
- El Letaifüt tahkikat fi şerhil varidat (Şeyh Bedrettin'in eserinin yorumu)
- El envarül Muhammediye fi şerhi risalet el vücud
- Nokta Risalesi
- Tevhid Risalesi
- Melamilik Risalesi
- Niyazi Mısri Divanı Şerhi
- Muhyiddin İbn Arabi'nin Gavsiyye Risalesi Şerhi
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Abdürrezzak Tek, Melamet Risaleleri
- Lalizâde Abdülbâki, Melamilik Yolunda Görüp Öğrendiklerim
- Abdülbaki Gölpınarlı : Melamilik ve Melamiler
- Hamza Kılıç, Melametin Temel İlkeleri ve Günümüzde Melamet
- Ali Bolat, Melamilik
- Mehmet Hakan Alşan, Melamet Hırkası / Hamzavi Melamiler
Kaynakça
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2016 Muhammed Nur ul Arabi Son donem melamiligin piri 1813 1887 arasinda yasamis sufi Cesitli sufi ustadlarindan ders almis olan ve hayatinin buyuk kismini Anadolu ve Rumeli topraklarinda geciren Seyyid Muhammed Nur Abdulbaki Golpinarli tarafindan Ucuncu Devir Melamiligi seklindeki tanimlanan donemin de oncusu kabul edilmektedir Hayati ve Egitimi Seyyid Hoca lakabiyla da taninan Seyyid Muhammed Nur 1228 1813 yilinda Misir in baskenti Kahire de dogmustur Babasi Seyyid Ibrahimu l Kudsi tarafindan soyunun Muhammed e dayandigi one surulmektedir Dedesi ise meshur veli ve seyh Bedru l Veli dir Seyyid Muhammed Nur seyhi Hasan el Kuveysni nin Filan kitabi okut sen Rum a git emriyle 1245 1829 da Rumeli ye dogru yola cikar Iskenderiye den ayrilip Antalya Gelibolu Selanik sehirlerinde biraz kaldiktan sonra Serez e gelir ve Serez medresesinde bir sure muderrislikte bulunur Demirhisar Doyran Ustrumca yoluyla Kocana ya varir ve Uskup valisi Hifzi Pasa nin 1277 1860 yaptirdigi Kocana medresesi nde yerli halkin buyuk ricalari sonunda muderrislige baslar Yil 1249 1833 tur Muderris oldugu senenin Ramazan ayinda da Kocana Camii nde Kaside i Emali yi Turkce aciklayarak okutmustur Usul i Fikih ve Fenari de takrir ettigi dersler arasindadir O tarihte mevcut talebelerinin baslicalari Ibrahim Ali Hasan ve Ahmed Efendilerdir Uskup valisi Hifzi Pasa daha henuz yirmibir yasinda olan bu degerli hocayi gormek arzusuyla Uskub e davet etmis gorusmus ve oradaki alimlerle de tanistirmistir Bu gorusme sonucu Hifzi Pasa kendisini sevmis evlat ve yakinlarinin ogretimi icin Kocana ya beraber gitmelerini istemistir Fakat Pasa nin hanimi cocuklarindan ayrilmayi goze alamayinca Seyyid Muhammed Nur a Uskup te devamli oturmasini rica etmisler O da buna razi olmamis sonunda yilin alti ayi Kocana da diger alti ayi da Uskup te oturulmasina karar verilmistir 1269 1852 yilinda kendisine biat eden Musir Cerkes Ismail Pasa nin 1277 1860 davetiyle Manastir da uc ay ikameti esnasinda cogunlugu memur ve subaylardan olusan bir zumreye Seyh Bedreddin in 837 1420 Varidat adli eserini okutmus ve bu takriri zaptedilerek Letaifu t Tahkikat fi serhi l Varidat adi verilmistir 1288 1871 yilinda iclerinde Haririzade Hoca M Kemaleddin 1299 1881 Rifai seyhi Ahmed Safi 1310 1892 Seyhulislam Mir Muhtar Molla Bey 1300 1882 Mirefte li Hoca Abdullah Hulusi 1302 1884 Evkaf Mufettisi Haci Tevfik Misir mollasi Kamil ve Mevlevihane kapisi Tarsus Rifai seyhi Abdulkerim 1323 1906 Efendilerin bulundugu ilim erbabina Alay Emin i Halil Efendi nin evinde Seyyid Serif Curcani nin Vahdet i Vucud risalesini ve bundan baska et Taiyyetu l Faridiyye ile Risaletu l Ahadiyye yi okutmustur Seyyid Muhammed Nur yasi yediye vardiginda Kahire ye gidip Seyh Hasan el Kuveysni den 1254 1839 ogrenim gormustur Camiu l Ezher deki tahsil suresi dokuz yil surmus 1235 1244 1819 1828 hocasi Seyh Hasan el Kuveysni kendisiyle yakindan ilgilenmis hicbir fedakarliktan kacinmamistir Seyhinin emriyle gittigi Yanya da Seyh Yusuf un 1245 1829 damadi Talat Efendi den tahsile devam etmistir 1245 1829 da Mekke ye gittiginde orada Seyh Omer Abdurrasul den hadis okumustur 12 Mart 1887 29 Cemaziyelahir 1305 Pazartesi gecesi olmustur Ustrumca da vefat ettigi odada defnedilmistir Ustrumca halen Makedonya nin bir sinir sehridir Misir da baslayan omur tam yetmis dort yil sonra Ustrumca da noktalanmis olur Cesitli tarikatlerden aldigi icazetnamelerKendisine ilk tahsili veren ve O nu bu yolda sekillendiren ustadi Hasan el Kuveysni nin bir tarikat adiyla ders vermeyisi dikkat cekicidir Ayrica Seyyid M Nur u Rumeli ye yollayisi adi gecen seyhin melamete sahip olusunu ispat derecesinde destekleyen bir durumdur Bilindigi uzere Rumeli daha onceleri melamet nesesini tanimisti Seyyid M Nur seyh Hasan el Kuveysni nin emriyle Yanya ya Seyh Ahmed Efendi ile gitmis ve orada Naksibendi Seyhi Yusuf Efendi ye baglanmakla bu tarikata girmistir Kisa bir sure sonra bu sefer Seyh Yusuf Efendi nin emriyle Mekke ye gitmis ve orada bos durmayarak Seyh Ibrahim es Semariki den Halvetiyye i Sabaniyye Uveysiyye ve Ekberiyye tarikatlarina intisab etmistir Ayni zamanda hadis dersini de aldigi Seyh Omer Abdurrasul e intisab etmek istemis O da kendisine Misir a donmesini ve Safii mezhebi uzere yolda namazlarini kasru cem ile ogle ile ikindi aksamla yatsi namazlarini birlestirip kilmak kilmasini emretmistir Seyyid M Nur Hanefi mezhebinde olmasina ragmen bu emre uyarak Misir a donmustur Daha sonralari Istanbul da misafir olarak bulundugu siralarda 1255 1839 civari Seyh Abdulhalik el Kazgani Kazanci Efendi den de tarikat i Naksibendiyye almistir 1259 1843 yilinda ikinci defa olarak hacca gidisinde bu kez Abdulhalik Efendi halifelerinden Seyh Mustafa b Mahmud Trabzoni Efendi den tarikati tamamlayarak yola girmis ve ogretme icazetnamesi izin belgesi almistir Cesitli tarikatlardan aldigi icazetnameler Naksibendi Silsilesi Muhammed Mustafa Ebu Bekir Salman i Farisi Kasim b Muhammed b Ebubekir Imam Cafer i Sadik Bayezid i Bistami Ebu l Hasan el Harkani Ebu Ali Farmedi Yusuf Hemedani Abdulhalik Gucduvani Arif Rivekeri Mahmud el Encir Gaznevi Ali Muhammed Baba Simasi Emir Gulal Muhammed Bahaeddin Naksibend Alaaddin Attar Yakub Cerhilhisari Hace Abdullah Ahrar Semerkandi Muhammed Zahidi Dervis Muhammed Emkenli Hacegi es Semerkandi Emkenli Muhammed Baki Ahmed Serhendi Masum Hindi Ahmed Mekki Hace Habibullah Buhari Huda Kulu Molla Abdullah Muhammed Molla Idris Muhammed Niyazi Kulu Abdulhalik Kazani Mustafa Efendi Trabzoni Muhammed Nur Halvetiyye i Sabaniyye Silsilesi Muhammed Ali Hasan Basri Habib Acemi Davud et Tai Maruf el Kerhi Seri es Sekati Cuneyd Bagdadi Mimsad Dineveri Muhammed el Bekri Kadi Vecihuddin Omer el Bekri Ebu n Necib Suhreverdi Kutbeddin el Ebheri Rukneddin Necasi Sehabeddin Tebrizi Hace Cemaleddin Sirazi Taceddin Ibrahim Zahid el Geylani Ahi Muhammed el Halveti Pir Omer el Halveti Ahi Mirim el Halveti Sadreddin Hayyami Seyyid Yahya Sirvani Muhammed Bahaeddin Cemal el Halveti Hayreddin Tokadi Saban Veli Kastamoni Omer el Fuadi Ismail Corumi Muslihuddin Seyh Karabas Veli Ali el Atval Mustafa Dogani el Muri Edirnavi Abdullatif el Halebi Seyyid Mustafa el Bekri Semseddin Muhammed el Hanefi Mahmud el Kurdi Abdullah Sarkavi Muhammed Ebu n Nuca Ali et Tufi Ibrahim es Semariki Muhammed Nur Ekberiyye Silsilesi Muhyiddin Ibnu l Arabi de son bulur Muhyiddin Ibnu l Arabi Seyh Hasan Ibrahim el Cireti ez Zubeydi Ebu l Feth Osman el Meragi Zekeriyya el Ensari Abdulvahhab Sa rani Ali Senavi Ebu l Mevahib Ahmed b Abdulkuddus Safiyuddin el Kassasi Ibrahim el Kurdi el Gurani Muhammed el Budeyri Mustafa el Bekri Muhammed Semseddin el Hanefi Mahmud el Kurdi Abdullah Sarkavi Ali et Tufi Muhammed Ebu n Nuca Ibrahim es Semariki Muhammed Nur Uveysiyye Silsilesi Muhammed Omer Ali Uveys el Karani Musa b Yezid Rai Sultan Ebu Ishak Ibrahim Edhem Sakik Belhi Ebu Amr el Istahuri Ebu Cafer el Haddad Cuneyd Bagdadi Mimsad Dineveri Ahmed Esved Dineveri Muhammed el Bekri Kadi Vecihuddin Omer el Bekri Ebu n Necib Suhreverdi Sihabeddin Omer Suhreverdi Necibuddin Ali b Berg es Sirazi Abdussamed Susteri Mahmud el Isfahani Yusuf el Acemi el Gurani Hasan Susteri Ahmed ez Zahid Muhammed el Kameri el Vasiti Seyhulislam Ebu Yahya Zekeriyya el Ensari Imam Abdulvahhab Sa rani Nureddin Ali b Abdulkuddus es Senavi Seyhu l Melami Ibrahim b Huseyin el Kurdi Seyh Tahir el Medeni Abdulgani en Nablusi Mustafa el Bekri Muhammed el Hanefi Mahmud el Kurdi Abdullah Sarkavi Ali et Tufi Muhammed Ebu n Nuca Ibrahim es Semariki Muhammed Nur MelamiligiMuhammed Nur 1253 1837 de gordugu ruyasinda Peygamber in kendisine uc satir yazili bir kagit verdigini ve Ebu Bekir in bunu Tevhid i Ef al Tevhid i Sifat ve Tevhid i Zat diye okuyup fena makamlarini telkin eyledigini bildiriyor Seyyid Muhammed Nur telkin aldigi bu uc makamin derslerini kendisinden talep edenlere de 1259 1843 yilina kadar okutmustur Adi gecen yilin Saban ayinin ondordunde Mekke ye varan Seyyid Muhammed Nur muridi Uskup ulemasindan Haci Nebi Efendi yle Mekke ye gider Mekke li Melami Dervis Mehmed e kavustugunu soyluyor Adi gecen dervis Seyyid Muhammed Nur a bir Erbain kirk gun halvet cikarmasini emrettigini ve bu esnada kendisine makamat i Beka ya ni Cem Hazretu l Cem ve Cem ul Cem in Rasulullah in ruhaniyyeti tarafindan telkin edildigini soyledigini goruyoruz Hacci yerine getirdikten sonra Misir yoluyla Rumeli ye donerken yol uzerinde Yenbu denilen yerde hatm makami olan Ahadiyyetu l Cem makaminin yine Rasulullah tarafindan telkin edildigini soyluyor Bu ifadeye gore melamet zevkini bizzat Rasulullah tan alan Seyyid Muhammed Nur 15 Rebiulevvel 1267 1851 Cuma gecesi Tevhid i yaymaya memur oldugunu bildirmis o gece ve muteakib gunlerde kendisine ileri gelen kisiler biat etmislerdir Hac ve ZiyaretleriSeyyid Muhammed Nur un Selim Pasa nin 1289 1892 davetinden once yaptigi gezilere 1266 1850 bakacak olursak daha genc yasinda onyedi yasinda Yanya ya oradan Mekke ye ve tekrar Misir a donusteki seyahatlerinden kendisini Yetistirme cabasi icerisinde oldugu gorunmektedir 1245 1830 da yaptigi Hac ziyaretinden sonra Misir a gelip seyhi olan Hasan el Kuveysni nin Filan kitabi okut sen Rum a git emriyle Rumeli ye ciktigi seyahatlerinde muderrislik ve mursidlik gorevini ustlendigi belirginlesmistir Bir diger ifadeyle Seyyid Muhammed Nur yaptigi ziyaretleri onceleri ustadlari ve seyhlerinin emriyle Yanya ya ustadi Hasan el Kuveysni Mekke ye seyhi Yusuf Efendi Misir a seyhi Omer Abdurrasul ve tekrar Rumeli ye seyhi ve hocasi Hasan el Kuveysni nin emriyle gittigini gormustuk yerine getiriyordu Sonralari irsad amaci basta olmak kaydiyla kendilerince gordukleri luzum ve sevenleri tarafindan yapilan davetler uzerine cesitli zamanlarda seyahatlerde bulundu Bu geziler oncelikle Istanbul olmak uzere Manastir Prizren Selanik ve Bosna gibi unlu sehirlere olmustur Seyahatlerini tarih sirasiyla inceleyelim Seyyid Muhammed Nur 1259 1843 de Mekke de melami Dervis Mehmed ile bulustugu ve Peygamber den Beka makamlarini telkin aldigi Hac ziyaretinden sonra dondugu Uskup te Hifzi Pasa nin yerine valilige gecen Servili Selim Pasa ile tanismis ve O nu da muridleri arasina alarak zikr i daimiyi telkin etmistir 1266 1850 de Istanbul a seyahatini goruyoruz Davet Hassa musirligine tayin olunan Uskup Valisi Selim Pasa tarafindan yapilmis Seyyid Muhammed Nur burada alti ay kalarak Istanbul bilgin ve seyhleriyle gorusmustur Istanbul donusu Uskub e gelmis vilayet merkezinin Prizren e tasinmasi nedeniyle bu kez oraya giderek sehrin ileri gelenleriyle tanismistir 1267 1850 Rebiulahir in on besinci Cuma gecesi Tevhid i nesre gorevli oldugu ve ertesi gunu 16 Rebiulahir kendisine alay imami Hamit tabur imami Ali Efendi lerle tabur katibi ve uc yuzbasinin daha ertesi gunu de Iskodra alimlerinden Saban Efendi nin biat ettigini goruyoruz 1269 1852 de Rus savasi baslamis Seyyid Muhammed Nur bu kez Prizren den Uskub e donmustur Bu donusunde kendisine biat eden Musir Cerkes Ismail Pasa nin israrli daveti uzerine Manastir seyahati baslamis ve orada kaldigi uc ay icerisinde subay ve memurlardan olusan zumreye Seyh Bedreddin in Varidat adli eserini okutmustur 1285 1868 de Istanbul a Zaptiye Musir i Husnu Pasa nin 1294 1877 davetiyle yaninda oglu Serif Efendi 1326 1908 oldugu halde gelmis ve Pasa nin konaginda alti ay misafir kalmistir Bu sure zarfinda da Istanbul bilgin ve seyhleriyle sohbetlerde bulunmustur Bu ziyaret Saray a yapilan Seyyid Muhammed Nuru l Arabi nin nesr i ilhad ettigi kufru yaydigi gerekceli sikayet uzerine yapilmis ve sikayetin asilsiz sebebe dayandigi gorulmustur 1286 1869 da Istanbul a yaptigi gezi bu defa eski Bosna Valisi Topal Osman Pasa 1291 1874 ile Zaptiye Musir i Husnu Pasa nin davetleri uzerine gerceklesmis Seyyid Muhammed Nur yine yanina oglu Serif Efendi yi almis bes ay sureyle misafir kaldigi Husnu Pasa nin konaginda sohbetlerde bulunmustur 1287 1870 te Manastir a yaptigi seyahatini goruyoruz Daveti Ruznameci Husnu Bey oglunun sunnet torenine tesrifleri icin yapmaktadir Yolda Tikves adli sehirde birkac gun misafir olarak kalan Seyyid Muhammed Nur yuce mazhariyyete kavustugunu kendisine Kutbiyet makaminin verildigini mujdelemis ve ilan etmistir 27 Cemaziyelahir 1287 Saat 10 00 Alaturka 1288 1871 de Istanbul a bir seyahatini daha goruyoruz Bu defasinda da oglu Serif Efendi ile beraber Seyhulislam Mir Ahmet Muhtar Efendi nin davetine katilir Boyacikoy de Haririzade M Kemaleddin Efendi nin evinde otururlar Kalinan sure icinde muderrisligi bahsinde degindigimiz gibi iclerinde un yapmis kisilere Tevhid uzerine kitaplar okutmustur 1289 1872 de Istanbul a besinci defa ziyarete gelir Davet Seyhulislam Mir Ahmet Muhtar Pasa Molla Bey tarafindan yapilmis ve bes ay sureyle kalinmistir 1291 1874 te bu kez Ustrumca seyahati baslar Bu gezi hemen butun Ustrumca halkinin daveti sonucu gerceklesir Seyyid Muhammed Nur davete icabet eder ve oglu Serif Efendi nin istegi uzerine alti ay Uskup te alti ay da havasinin guzelligi ile dikkat ceken Ustrumca da kalirlar 1297 1879 da hac ziyaretine yuz ihvaniyla gider Dondugunde Kosova da meydana gelen isyana dostlarini karistirmaz 1302 1884 te de bu kez130 ihvaniyla hacca gider Hac ziyaretinde yaninda damadi Haci Abdurrahim Efendi ile torunu Haci Kemal Efendi de vardir Hac donusunde damadi Haci Abdurrahim Efendi vapur Suveys Kanalini gecerken vefat eder ve cenazesi vapurdan alinarak Ayn i Musa adli yerde topraga verilir Bu hac yolculugu bir yila yakin surmus tasavvuf sohbetleriyle zaman degerlendirilmistir Ustrumca ya donuldugunde Seyyid Muhammed Nur bir daha Rumeli den ayrilmaz EserleriBursa li Mehmet Tahir Efendi Muhammed Nur un eserlerin 46 oldugunu Abdulbaki Golpinarli ise 57 eseri oldugunu ifade etmislerdir Eserlerinden bazilarinin isimleri sunlardir Mecalis Zehra Ales Selatil Kubra El Yakut ul Hamra Alesselatis Sugra Merecun nusus lisehri naksil fusus El Letaifut tahkikat fi serhil varidat Seyh Bedrettin in eserinin yorumu El envarul Muhammediye fi serhi risalet el vucud Nokta Risalesi Tevhid Risalesi Melamilik Risalesi Niyazi Misri Divani Serhi Muhyiddin Ibn Arabi nin Gavsiyye Risalesi SerhiAyrica bakinizMelamilik Ekberilik Naksibendiye HalvetiyyeKonuyla ilgili yayinlarAbdurrezzak Tek Melamet Risaleleri Lalizade Abdulbaki Melamilik Yolunda Gorup Ogrendiklerim Abdulbaki Golpinarli Melamilik ve Melamiler Hamza Kilic Melametin Temel Ilkeleri ve Gunumuzde Melamet Ali Bolat Melamilik Mehmet Hakan Alsan Melamet Hirkasi Hamzavi MelamilerKaynakcaDis baglantilar