Muhammed bin İsmâil eş-Şâkir ya da Muhammed bin İsmâil el-Mektûm (Doğumu: 746 – Ölümü: 809) İsmail bin Ca'fer es-Sâdık'in oğlu ve İsmaililik Mezhebi'nin kurucusudur. Abbâsîler devrinde (M. 750 – M. 1258) çeşitli Şîʿa fırkaları tarafından yönetime karşı gizli bir muhalefet hareketi tertip edilmekteydi. Bu muhalefet gruplarının arasında Ön-İsmâ‘îlî topluluklarının destekçilerinin en tanınmışlarından olan “Mûbârek’îyye” adı verilen fırka da yer almaktaydı. İsmâ‘îlî düşünce sistemine göre, İmâm Câʿfer es-Sadık (M. 702 – 765) ikinci oğlu olan İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek’i (M. 721 – 755) İmâmet’e veliaht olarak tayin etmişti. Bununla beraber, İsmâ‘îl'in babasından evvel ölümü üzerine bazıları onun gizlendiğini iddia ettiyseler de, Ön-İsmâ‘îlî fırkaları onun ölümünü kabullenerek İsmâ‘îl’in en büyük oğlu olan Muhammad bin İsmâ‘îl’i imâmları olarak tanıdılar.
Mûbârek’îyye fırkasının bölünmesi ve İlk İsmâ‘îlîler
Yediciler
M. 809 yılında Muhammad bin İsmâ‘îl’in vefatı üzerine “Mûbârek’îyye Fırkası” da ikiye ayrıldı. Bunları içinde en önemli ve fa’al kolunu Karmatîler’in oluşturduğu “Yediciler,” İsmâ‘îl bin Câfer el-Mûbarek’in oğlu olan Muhammad bin İsmâ‘îl’in İslâm'ın gerçek islahâtçısı olan gizlenen Mehdî, yeryüzünde adaleti hâkim kılacak olan son nâtık nebi, ya da kâ'im olduğuna inanarak adâlet dağıtmak üzere bir gün tekrar geri döneceğini beklediler.
Fâtımî İsmâ‘îlîleri'nin ilk imâmı olarak Muhammad bin İsmâ‘îl
Muhammad bin İsmâ‘îl’in öldüğünü kabûl eden ve daha sonraki yıllarda “Fâtımî İsmâ‘îlîleri” olarak ortaya çıkan küçük fırka ise günümüzde mevcut olan çağdaş İsmâ‘îlî mezheplerinin oluşumuna öncülük ettiler. Böylece, gizlendikleri yerleri ve isimleri bilinmeyen imâmların yönetimi altına giren İsmâilîyye mezhebi, kendi i'tikatlarını “Dâ’îler – Dâvetçiler” aracılığıyla ana karargâhları olan Suriye’den etrafa yaymağa başladılar.
Bâtınîlik i'tikadının kurucusu olarak Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir
İmâmet (İsmâilî i'tikadı), Şîʿa’nın diğer fırkalarında olduğu gibi imâmların adedinin aslında "On İki" değil de "Yedi" olduğu esâsı üzerine inşa edilmişti. Yedi adedinin kudsiyeti ile mezhebin bütün temsiliyeti “Bâtınîlik” i'tikadının kurucusu ve "Yedinci İmâm" olan Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir'e aitti. Yedicilik i'tikadına göre kâdim dinler tamamen ilga edilmiştir ve bu yedi imâmın dini yaymakla ve yüceltmekle görevlendirilmiş birer de yardımcıları bulunmaktadır. Peygamberlere “Nâtık/Konuşan” ve yardımcılarına ise “Sâmet/Susan (Esâs/Vâsi) İmâm” unvanları verilmiştir. Her yedi “Sâmet” silsilesinin sonunda bir “Nâtık” gönderildiği ve böylece dinin sürekli olarak geliştirildiğine inanılır. İmâmet (İsmâilî i'tikadı) temelinde "Yedili Devir" inancını ihtiva eder. İslâm Dîni'nin ilk peygamberi kabul edilen Âdem’den ve oğlu Şit’ten itibaren altı tane “Nâtık–Sâmet” silsilesi gönderilmiştir. Âdem ile oğlu Şit de sayıldığında en önemli ve "Yedinci" “Nâtık–Sâmet”, "Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir" ile "ʿAbd Allâh İbn-i Meymûn" olarak ortaya çıkmaktadır. Bu “Nâtıklar ve Sâmetler silsilesi” sırasıyla: 1. Âdem ile oğlu Şit, 2. Nûh–Sam, 3. İbrahim–İsmâ‘il, 4. Mûsâ–Hârun, 5. İsâ–Şem’ûn, 6. Muhammed bin ʿAbd Allâh–Ali bin Ebâ Tâlib ve 7. Muhammed bin İsmâ‘il (Meymûn’ûl-Kaddâh)–ʿAbd Allâh İbn-i Meymûn ve oğulları olarak verilmektedir. Kur'ân-ı Kerîm'in tasavvufî yorumunu yapan ve gözle görülen eşyanın mânalarını kaldıran ʿAbd Allâh İbn-i Meymûn'dur. Her Bâtınî, dinî tekliflerin yürürlükten kaldırılmakla birlikte sadece milletlerin an’anelerine hürmeten bunlara değer verildiğine ve diğer İslam mezheplerinde daha önceleri yapılmış olan bütün semavî nass’ların açıklamaları ile nakledilen hadislerin tamamının uydurma olduğuna inanmakla yükümlüdür.
İsmâilî soy ağacı
2. İmâm Hüseyin | |||||||||||||||||||||||||||||||||
3. İmâm Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn | |||||||||||||||||||||||||||||||||
4. İmâm Muhammed el-Bakır | |||||||||||||||||||||||||||||||||
İmamet | |||||||||||||||||||||||||||||||||
5. İmâm Câ'fer-i Sâdık | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
- ^ Muhammed Ebû Zehra, İslâm’da Siyâsî ve İ’tikadî Mezhepler Tarihi, s. 77, Ethem Ruhi Fığlalı ve Osman Eskicioğlu Tercümesi, Yağmur Yayınları, İstanbul, 1970.
- ^ TDV, İslâm Ansiklopedisi.
- ^ "Encyclopedia Iranica, DAWR (1)". 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2014.
- ^ Öz, Mustafa, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011. (Muhammed bin İsmâ‘il bin Câ’fer’in eğitmeni olan kişinin adıdır. Daha sonra oluşan Bâtınîlik Mezhebi’nin i’tikadî ilkelerini tespit etmiştir.)
- ^ Öztürk, Yaşar Nuri, En-el Hak İsyanı – Hallâc-ı Mansûr (Darağacında Miraç), Cilt 1, Sayfa 61, Yeni Boyut, 2011. [Bâtınîliğin kurucusu olan Muhammed bin İsmâ‘il’in gizli kod adı olan bu isim aynı zamanda pek çok kişi için de kullanılmıştır.]
- ^ Balcıoğlu, Tahir Harimî, Türk tarihinde mezhep cereyanları – Şîʿa-i Bâtın’îyye’nin menşe’ ve akideleri, Sayfa: 233, Ahmet Sait tab’ı.
Şii İslam unvanları | ||
---|---|---|
Önce gelen İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek İsmâ‘îl’îyye İmâmı | İmâm Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir Yedinci Mustâ‘lîyye/Nizâr’îyye Şîʿa İsmâ‘îlî İmâmı 765 - 809 | Sonra gelen Ahmed el-Vâfi İsmâ‘îl’îyye İmâmı |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed bin Ismail es Sakir ya da Muhammed bin Ismail el Mektum Dogumu 746 Olumu 809 Ismail bin Ca fer es Sadik in oglu ve Ismaililik Mezhebi nin kurucusudur Abbasiler devrinde M 750 M 1258 cesitli Siʿa firkalari tarafindan yonetime karsi gizli bir muhalefet hareketi tertip edilmekteydi Bu muhalefet gruplarinin arasinda On Isma ili topluluklarinin destekcilerinin en taninmislarindan olan Mubarek iyye adi verilen firka da yer almaktaydi Isma ili dusunce sistemine gore Imam Caʿfer es Sadik M 702 765 ikinci oglu olan Ismail bin Ca fer el Mubarek i M 721 755 Imamet e veliaht olarak tayin etmisti Bununla beraber Isma il in babasindan evvel olumu uzerine bazilari onun gizlendigini iddia ettiyseler de On Isma ili firkalari onun olumunu kabullenerek Isma il in en buyuk oglu olan Muhammad bin Isma il i imamlari olarak tanidilar Mubarek iyye firkasinin bolunmesi ve Ilk Isma ililerYediciler M 809 yilinda Muhammad bin Isma il in vefati uzerine Mubarek iyye Firkasi da ikiye ayrildi Bunlari icinde en onemli ve fa al kolunu Karmatiler in olusturdugu Yediciler Isma il bin Cafer el Mubarek in oglu olan Muhammad bin Isma il in Islam in gercek islahatcisi olan gizlenen Mehdi yeryuzunde adaleti hakim kilacak olan son natik nebi ya da ka im olduguna inanarak adalet dagitmak uzere bir gun tekrar geri donecegini beklediler Fatimi Isma ilileri nin ilk imami olarak Muhammad bin Isma il Muhammad bin Isma il in oldugunu kabul eden ve daha sonraki yillarda Fatimi Isma ilileri olarak ortaya cikan kucuk firka ise gunumuzde mevcut olan cagdas Isma ili mezheplerinin olusumuna onculuk ettiler Boylece gizlendikleri yerleri ve isimleri bilinmeyen imamlarin yonetimi altina giren Ismailiyye mezhebi kendi i tikatlarini Da iler Davetciler araciligiyla ana karargahlari olan Suriye den etrafa yaymaga basladilar Batinilik i tikadinin kurucusu olarak Muhammed bin Isma il es SakirImamet Ismaili i tikadi Siʿa nin diger firkalarinda oldugu gibi imamlarin adedinin aslinda On Iki degil de Yedi oldugu esasi uzerine insa edilmisti Yedi adedinin kudsiyeti ile mezhebin butun temsiliyeti Batinilik i tikadinin kurucusu ve Yedinci Imam olan Muhammed bin Isma il es Sakir e aitti Yedicilik i tikadina gore kadim dinler tamamen ilga edilmistir ve bu yedi imamin dini yaymakla ve yuceltmekle gorevlendirilmis birer de yardimcilari bulunmaktadir Peygamberlere Natik Konusan ve yardimcilarina ise Samet Susan Esas Vasi Imam unvanlari verilmistir Her yedi Samet silsilesinin sonunda bir Natik gonderildigi ve boylece dinin surekli olarak gelistirildigine inanilir Imamet Ismaili i tikadi temelinde Yedili Devir inancini ihtiva eder Islam Dini nin ilk peygamberi kabul edilen Adem den ve oglu Sit ten itibaren alti tane Natik Samet silsilesi gonderilmistir Adem ile oglu Sit de sayildiginda en onemli ve Yedinci Natik Samet Muhammed bin Isma il es Sakir ile ʿAbd Allah Ibn i Meymun olarak ortaya cikmaktadir Bu Natiklar ve Sametler silsilesi sirasiyla 1 Adem ile oglu Sit 2 Nuh Sam 3 Ibrahim Isma il 4 Musa Harun 5 Isa Sem un 6 Muhammed bin ʿAbd Allah Ali bin Eba Talib ve 7 Muhammed bin Isma il Meymun ul Kaddah ʿAbd Allah Ibn i Meymun ve ogullari olarak verilmektedir Kur an i Kerim in tasavvufi yorumunu yapan ve gozle gorulen esyanin manalarini kaldiran ʿAbd Allah Ibn i Meymun dur Her Batini dini tekliflerin yururlukten kaldirilmakla birlikte sadece milletlerin an anelerine hurmeten bunlara deger verildigine ve diger Islam mezheplerinde daha onceleri yapilmis olan butun semavi nass larin aciklamalari ile nakledilen hadislerin tamaminin uydurma olduguna inanmakla yukumludur Ismaili soy agaci 2 Imam Huseyin 3 Imam Ali Zeyn el Ab i Din 4 Imam Muhammed el Bakir Imamet 5 Imam Ca fer i Sadik 6 Imam Ismail bin Ca fer el Mubarek Musa el Kazim 8 Imam ʿAhmed el Vafi ʿAbadullah bin Muhammed 7 Imam Muhammed bin Isma il es Sakir Ali er Riza 9 Imam Taki Muhammed ʿAhmed bin ʿAbadullah Ismaililik Yedicilik Batinilik Ismaililik Muhammed el Cevad 10 Imam Razi Zeki ʿAbd Allah Huseyin bin ʿAhmed Kufeli Hamdan Karmat 11 Imam Ebu Muhammed Ubayd Allah el Medhi Ebu Saʿid Hasan bin Behram Jennabi Sabiilik Fatimi Devleti Karmatilik Yediciler elʿBakl iyye Uniter Cagri 16 Da i A zam Tarik ul Hakim bi EmrʿAllah Hamza El Mu tena 18 Da i A zam Ebu Tamim Ma add el Mustensir Hikmet Risaleleri 19 Imam Ebu l Kasim ʿAhmed el Musta li 19 Ebu Mansur Nizar el Mustafa Nasir i Husrev Durzilik Mustalilik Nizarilik Turkistan Aleviligi Hafizilik Tayyib iyye Alamut Kalesi Suleymani Buhra Davudi Buhra Hashasiler Hebtiahs Buhra Etbe i Melek Buhra Sunni Buhra Ileri Davudi Buhra Alavi Buhra Caferi Buhra Patani Buhra Kaynakca Muhammed Ebu Zehra Islam da Siyasi ve I tikadi Mezhepler Tarihi s 77 Ethem Ruhi Figlali ve Osman Eskicioglu Tercumesi Yagmur Yayinlari Istanbul 1970 TDV Islam Ansiklopedisi Encyclopedia Iranica DAWR 1 16 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2014 Oz Mustafa Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sozlugu Ensar Yayincilik Istanbul 2011 Muhammed bin Isma il bin Ca fer in egitmeni olan kisinin adidir Daha sonra olusan Batinilik Mezhebi nin i tikadi ilkelerini tespit etmistir Ozturk Yasar Nuri En el Hak Isyani Hallac i Mansur Daragacinda Mirac Cilt 1 Sayfa 61 Yeni Boyut 2011 Batiniligin kurucusu olan Muhammed bin Isma il in gizli kod adi olan bu isim ayni zamanda pek cok kisi icin de kullanilmistir Balcioglu Tahir Harimi Turk tarihinde mezhep cereyanlari Siʿa i Batin iyye nin mense ve akideleri Sayfa 233 Ahmet Sait tab i Sii Islam unvanlariOnce gelen Ismail bin Ca fer el Mubarek Isma il iyye Imami Imam Muhammed bin Isma il es Sakir Yedinci Musta liyye Nizar iyye Siʿa Isma ili Imami 765 809 Sonra gelen Ahmed el Vafi Isma il iyye Imami