Mum termostatik eleman 1934 yılında Sergius Vernet (1899–1968) tarafından icat edildi. Başlıca uygulaması motor soğutma sisteminde kullanılan otomotiv termostatlarıdır. Sıhhi tesisat ve ısıtma endüstrilerindeki ilk uygulamalar İsveç’de (1970) ve İsviçre’de (1971) yıllarında yapılmıştır.
Mum termostatik elemanlar, eridiğinde mum’ların ısıl genleşme özelliğini kullanarak ısı enerjisini mekanik enerjiye dönüştürür. Bu ilkesinin, motor soğutma sistemleri, ısıtma sistemi ’ları, sıhhi tesisat, endüstriyel ve tarım dahil olmak üzere çeşitli uygulamaları vardır.
Otomotiv termostatı
İçten yanmalı motorun , hava soğutmalı radyatör motor sıcaklığını ayarlayarak motorun sıcaklığını optimum civarında tutar. Termostat, araca ve motora bağlı olarak 75 °C ile 88 °C arasında açılır.
Motor çalışma sıcaklığına ulaşmadığı sürece termostat kapalıdır ve soğutucu sıvı sadece motor, devridaim su pompası ve ısıtma elemanı içinde dolaşır.
Termostat açılınca su soğutucu radyatör devreye girer ve asıl soğutma başlar.
Uygun bir şekilde, termostatın hem algılama elemanı hem de kontrol valfi aynı yere yerleştirilebilir, bu da motor sıcaklığının hassas kontrolünde birinci cihaz olarak basit, bağımsız, elektriksiz termostatın kullanılmasına imkan verir. Artık çoğu araçta sıcaklık kontrollü için elektrikli soğutma fanı olsa da, "desteksiz hava akımı zamanın %95'ine kadar yeterli soğutma sağlayabilir" ve bu fan motor iç sıcaklık kontrolü için birincil cihaz değildir.
1920'lerde yapılan araştırmalar soğuk motorun silindir gömlek iç duvarına temas ettiğinde yağ filmini bozan yakıt yoğunlaşmasının silindir gömleğinin aşınmasını artırdığını gösterdi. 1930'larda otomatik termostatın geliştirilmesi, motorun hızlı ısınmasını sağlayarak bu sorunu çözdü.
İlk termostatlar, kaynama noktası istenen açılma sıcaklığının hemen altında olan, sızdırmaz organik bir sıvı kapsülü kullanırdı. Bu kapsüller silindirik bir körük şeklinde yapılmıştı. Kapsül içindeki sıvı kaynadığında, kapsül körüğü genişleyerek termostat içindeki levha pirinç tapa valfi açardı. Bu termostatlar çalışırken arızalanabileceğinden, genellikle silindir bloğunun üst kısmındaki su çıkış bağlantısının altına takılarak serviste kolayca değiştirilebilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu, aynı zamanda soğutma devresinin erişilebilen en sıcak kısmıydı ve ısınmada hızlı tepki veriyordu.
Soğutma devreleri, termostat kapalıyken bile, genellikle termostattaki küçük bir delikle küçük bir baypas yoluna sahiptir. Bu, ısınırken termostatı ısıtmak için yeterli soğutma suyu akışına izin verir. Ayrıca, sistemi ilk doldururken sıkışan hava için bir kaçış yolu sağladı. Yükselen sıcaklık dağılımını eşit tutmak için genellikle silindir bloğu ve su pompası aracılığıyla daha büyük bir baypas sağlanır.
1930'larda yüksek performanslı uçak motorlarının soğutulması üzerine yapılan çalışmalar, savaş sonrası otomobillerde yaygın hale gelen basınçlı soğutma sistemilerin benimsenmesine yol açtı. Artan basınçla suyun kaynama noktası arttığından, bu basınçlı sistemler kaynama olmadan daha yüksek bir sıcaklıkta çalışabilir. Bu, hem motorun çalışma sıcaklığını, dolayısıyla verimliliğini, hem de soğutucu akışkanın hacimce artırarak daha az pompa gücü gerektiren daha küçük soğutma sistemlerine olanak sağladı. Körüklü termostatın bir dezavantajı, basınç değişikliklerine karşı da duyarlı olması ve bu nedenle bazen aşırı ısınmaya yol açan basınçla tekrar kapanmaya zorlanmasıydı. Daha sonraki mum pelet tipinin dış hacminde ihmal edilebilir bir değişiklik vardır, bu nedenle basınç değişikliklerine karşı duyarsızdır. Aksi takdirde, çalışması önceki tiple aynıdır. 1950'lerde veya daha önceki yıllarda, aslında körüklü termostat takılan birçok arabaya, daha sonra herhangi bir değişiklik gerektirmeden yedek mum kapsül termostat takıldı. Bu en yaygın modern termostat biçimi, artık sızdırmaz bir hazne içinde bir mum pelet kullanır. Bunlar sıvı-buhar geçişi yerine katı-sıvı geçişini kullanır, mum’lar için hacimde büyük bir artış eşlik eder. Mum düşük sıcaklıklarda katıdır ve motor ısındıkça mum erir ve genişler. Kapalı oda, çalışma sıcaklığı aşıldığında bir valf ‘i açan bir çubuğu çalıştırır. Çalışma sıcaklığı sabittir, ancak mumun özel bileşimi tarafından belirlenir, bu nedenle bu tip termostatlar, genellikle 70 ila 90°C (160 ila 200° F) aralığında farklı sıcaklıkları korumak için mevcuttur. Modern motorlar, daha verimli çalışmak ve kirletici emisyonlarını azaltmak için 80 °C (180 °F) üzerinde sıcaklıklarda çalışır.
Termostat kapalıyken, radyatör döngüsünde soğutma sıvısı akmaz ve soğutma suyu bunun yerine motora yeniden yönlendirilerek sıcak noktalardan kaçınılırken motorun hızlı şekilde ısınmasına neden olur. Soğutucu sıvı sıcaklığı nominal termostat açma sıcaklığına ulaşana kadar termostat kapalı kalır. Ardından termostat, soğutma sıvısı sıcaklığı optimum çalışma sıcaklığına yükseldikçe kademeli olarak açılır ve radyatöre giden soğutma sıvısının debisini artırır.
Optimum çalışma sıcaklığına ulaşıldığında termostat, sıcaklık değişikliklerine tepki olarak açıklığını kademeli olarak artırır veya azaltır böylece motor sıcaklığını optimum aralıkta tutmak için motor ısısı çıkışı, araç hızı ve dış değişikliğinde gerekli olan devridaim su pompasından gelen soğutma sıvısı debisini ve radyatöre giden soğutma sıvısı debisini değişken koşullarda dengeler.
Normal çalışma koşullarında termostat, çalışma koşullarındaki değişikliklere tepki vermek için daha çok açılabilmesi veya açılmasını azaltabilmesi için strok hareketinin yaklaşık yarısına kadar açıktır. Doğru tasarlanmış bir termostat, motor normal çalışırken asla tam olarak açılmaz veya tamamen kapanmaz öbür türlü aşırı ısınma veya aşırı soğutma oluşur.
Soğutma sıvısı dalgalanmalarının neden olduğu "Termal şoka" duyarlı oldukları için daha sıkı bir sıcaklık kontrolü gerektiren motorlar, "sabit giriş sıcaklık" sistemini kullanabilir. Bu düzenlemede, motora giden giriş soğutması, radyatör soğutma debisiyle yeniden-dolaşanı algılayan debiyi karıştıran çift -valfli termostatla kontrol edilir. Bunlar tek bir kapsül kullanır, ancak iki valf diskine sahiptir. Böylece çok küçük ve basit ama etkili bir kontrol işlevi elde edilir.
Termostat içindeki genleşen madde
Termostat içerisinde kullanılan mum bu amaç için özel olarak üretilir. Nispeten geniş bir karbon zincir uzunluğu aralıklı standart parafin mumu'nun aksine, termostatta kullanılan mumun çok dar karbon molekül zincir aralığı vardır. Zincirlerin kapsamı genellikle belirli son uygulamanın gerektirdiği erime özellikleriyle belirlenir. Bir ürünü bu şekilde imal etmek için çok kesin damıtma seviyeleri gerekir.
Lüks segmentte artık birkaç devreli ve harita kontrollü elektrikli termostatlı motorlar da vardır.
Eleman türleri
Düz diyafram elemanı
Kapta bulunan sıcaklık algılayıcı malzeme, ve kılavuz tarafından sıkıca yerinde tutulan tapa vasıtasıyla basıncı piston'a aktarır. Soğutmada, pistonun ilk konumu bir geri dönüş yayı vasıtasıyla sağlanır. Düz diyafram elemanları özellikle yüksek doğruluk seviyeleri ile dikkat çeker ve bu nedenle esas olarak sıhhi tesisatlarda ve ısıtmada kullanılır.
Sıkma-itme elemanları
Sıkma-itme elemanları, pistonu çevreleyen 'eldiven parmağı' şeklinde sentetik kauçuk manşon benzeri bir bileşen içerir. Sıcaklık arttıkça, termostatik malzemenin genleşmesinden kaynaklanan basınç, pistonu yanal bir sıkıştırma ve dikey bir itme ile hareket ettirir. Düz diyafram elemanında olduğu gibi, piston bir geri dönüş yayı vasıtasıyla başlangıç konumuna geri döner. Bu öğeler biraz daha az doğrudur ancak daha uzun hareket miktarı sağlar.
Özellikler
Strok, pistonun başlangıç noktasına göre hareketidir. İdeal strok, elemanların sıcaklık aralığına karşılık gelir. Eleman tipine göre 1.5 mm ile 16 mm arasında değişebilir.
Sıcaklık aralığı, elemanın minimum ve maksimum arasındadır. Öğeler, -15 °C ila +120 °C arasındaki sıcaklıkları kapsayabilir. Elementler, aralığın bir kısmındaki sıcaklık değişimiyle orantılı olarak hareket edebilir veya mumların bileşimine bağlı olarak belirli bir sıcaklık civarında aniden açılabilir.
, elemanın ısıtılması ve soğutulması üzerine yukarı ve aşağı strok eğrisi arasında not edilen farktır. Histerez, elemanın termal ataleti ve hareket halindeki parçalar arasındaki sürtünmeden kaynaklanır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Vernatherm 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Thermal Actuators - and other Thermostatic Fluid Controls - Rostra Vernatherm
- ThermalActuators.com 11 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Thermal Actuators - & Mechanical Function Information & Products - Thermal Actuators
- Vernet.fr 18 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Thermostatic Elements Cartridges Thermostats Electrothermic Actuator
- Raymot.com 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Wax thermostatic elements page
- Ysnews.com 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Vernet founded leading Yellow Springs company
- Vernay 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - 1946 Vernet founded Vernay Laboratories
- thermal-actuators.com 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Automotive | TU-POLY
Kaynakça
- ^ Vernet, Sergius "Thermostat," 2 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . U.S. Patent no. 2,115,501 (filed: 1934 October 1 ; issued: 1938 April 26).
- ^ "Engine cooling". Automotive Handbook (3. bas.). Bosch. 1993. s. 413. ISBN .
It is recommended that a temperature-sensitive thermostat incorporating an expansion element be installed to regulate temperature
- ^ Bosch & Automotive Handbook, s. 414
- ^ Sir Harry Ricardo - Memories and machines: the pattern of my life Constable, London, 1968. P218
- ^ a b Know Your Car (5. bas.). . 1957. ss. 57-58.
- ^ a b c d e (1976). "Cooling". Ian Ward (Ed.). Anatomy of the Motor Car. Orbis. ss. 61-62. ISBN .
- ^ Don Knowles, Jack Erjavec Basic automotive service and maintenance Cengage Learning, 2004 page 140
- ^ . Rostra Vernatherm. 2011. 12 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mum termostatik eleman 1934 yilinda Sergius Vernet 1899 1968 tarafindan icat edildi Baslica uygulamasi motor sogutma sisteminde kullanilan otomotiv termostatlaridir Sihhi tesisat ve isitma endustrilerindeki ilk uygulamalar Isvec de 1970 ve Isvicre de 1971 yillarinda yapilmistir Araba motoru mum termostatik elemanI Mum termostatik elemanlar eridiginde mum larin isil genlesme ozelligini kullanarak isi enerjisini mekanik enerjiye donusturur Bu ilkesinin motor sogutma sistemleri isitma sistemi lari sihhi tesisat endustriyel ve tarim dahil olmak uzere cesitli uygulamalari vardir Otomotiv termostatiIcten yanmali motorun hava sogutmali radyator motor sicakligini ayarlayarak motorun sicakligini optimum civarinda tutar Termostat araca ve motora bagli olarak 75 C ile 88 C arasinda acilir Motor calisma sicakligina ulasmadigi surece termostat kapalidir ve sogutucu sivi sadece motor devridaim su pompasi ve isitma elemani icinde dolasir Termostat acilinca su sogutucu radyator devreye girer ve asil sogutma baslar Uygun bir sekilde termostatin hem algilama elemani hem de kontrol valfi ayni yere yerlestirilebilir bu da motor sicakliginin hassas kontrolunde birinci cihaz olarak basit bagimsiz elektriksiz termostatin kullanilmasina imkan verir Artik cogu aracta sicaklik kontrollu icin elektrikli sogutma fani olsa da desteksiz hava akimi zamanin 95 ine kadar yeterli sogutma saglayabilir ve bu fan motor ic sicaklik kontrolu icin birincil cihaz degildir 1920 lerde yapilan arastirmalar soguk motorun silindir gomlek ic duvarina temas ettiginde yag filmini bozan yakit yogunlasmasinin silindir gomleginin asinmasini artirdigini gosterdi 1930 larda otomatik termostatin gelistirilmesi motorun hizli isinmasini saglayarak bu sorunu cozdu Ilk termostatlar kaynama noktasi istenen acilma sicakliginin hemen altinda olan sizdirmaz organik bir sivi kapsulu kullanirdi Bu kapsuller silindirik bir koruk seklinde yapilmisti Kapsul icindeki sivi kaynadiginda kapsul korugu genisleyerek termostat icindeki levha pirinc tapa valfi acardi Bu termostatlar calisirken arizalanabileceginden genellikle silindir blogunun ust kismindaki su cikis baglantisinin altina takilarak serviste kolayca degistirilebilecek sekilde tasarlanmistir Bu ayni zamanda sogutma devresinin erisilebilen en sicak kismiydi ve isinmada hizli tepki veriyordu Sogutma devreleri termostat kapaliyken bile genellikle termostattaki kucuk bir delikle kucuk bir baypas yoluna sahiptir Bu isinirken termostati isitmak icin yeterli sogutma suyu akisina izin verir Ayrica sistemi ilk doldururken sikisan hava icin bir kacis yolu sagladi Yukselen sicaklik dagilimini esit tutmak icin genellikle silindir blogu ve su pompasi araciligiyla daha buyuk bir baypas saglanir 1930 larda yuksek performansli ucak motorlarinin sogutulmasi uzerine yapilan calismalar savas sonrasi otomobillerde yaygin hale gelen basincli sogutma sistemilerin benimsenmesine yol acti Artan basincla suyun kaynama noktasi arttigindan bu basincli sistemler kaynama olmadan daha yuksek bir sicaklikta calisabilir Bu hem motorun calisma sicakligini dolayisiyla verimliligini hem de sogutucu akiskanin hacimce artirarak daha az pompa gucu gerektiren daha kucuk sogutma sistemlerine olanak sagladi Koruklu termostatin bir dezavantaji basinc degisikliklerine karsi da duyarli olmasi ve bu nedenle bazen asiri isinmaya yol acan basincla tekrar kapanmaya zorlanmasiydi Daha sonraki mum pelet tipinin dis hacminde ihmal edilebilir bir degisiklik vardir bu nedenle basinc degisikliklerine karsi duyarsizdir Aksi takdirde calismasi onceki tiple aynidir 1950 lerde veya daha onceki yillarda aslinda koruklu termostat takilan bircok arabaya daha sonra herhangi bir degisiklik gerektirmeden yedek mum kapsul termostat takildi Bu en yaygin modern termostat bicimi artik sizdirmaz bir hazne icinde bir mum pelet kullanir Bunlar sivi buhar gecisi yerine kati sivi gecisini kullanir mum lar icin hacimde buyuk bir artis eslik eder Mum dusuk sicakliklarda katidir ve motor isindikca mum erir ve genisler Kapali oda calisma sicakligi asildiginda bir valf i acan bir cubugu calistirir Calisma sicakligi sabittir ancak mumun ozel bilesimi tarafindan belirlenir bu nedenle bu tip termostatlar genellikle 70 ila 90 C 160 ila 200 F araliginda farkli sicakliklari korumak icin mevcuttur Modern motorlar daha verimli calismak ve kirletici emisyonlarini azaltmak icin 80 C 180 F uzerinde sicakliklarda calisir Termostat kapaliyken radyator dongusunde sogutma sivisi akmaz ve sogutma suyu bunun yerine motora yeniden yonlendirilerek sicak noktalardan kacinilirken motorun hizli sekilde isinmasina neden olur Sogutucu sivi sicakligi nominal termostat acma sicakligina ulasana kadar termostat kapali kalir Ardindan termostat sogutma sivisi sicakligi optimum calisma sicakligina yukseldikce kademeli olarak acilir ve radyatore giden sogutma sivisinin debisini artirir Optimum calisma sicakligina ulasildiginda termostat sicaklik degisikliklerine tepki olarak acikligini kademeli olarak artirir veya azaltir boylece motor sicakligini optimum aralikta tutmak icin motor isisi cikisi arac hizi ve dis degisikliginde gerekli olan devridaim su pompasindan gelen sogutma sivisi debisini ve radyatore giden sogutma sivisi debisini degisken kosullarda dengeler Normal calisma kosullarinda termostat calisma kosullarindaki degisikliklere tepki vermek icin daha cok acilabilmesi veya acilmasini azaltabilmesi icin strok hareketinin yaklasik yarisina kadar aciktir Dogru tasarlanmis bir termostat motor normal calisirken asla tam olarak acilmaz veya tamamen kapanmaz obur turlu asiri isinma veya asiri sogutma olusur Cift valfli motor termostati Sogutma sivisi dalgalanmalarinin neden oldugu Termal soka duyarli olduklari icin daha siki bir sicaklik kontrolu gerektiren motorlar sabit giris sicaklik sistemini kullanabilir Bu duzenlemede motora giden giris sogutmasi radyator sogutma debisiyle yeniden dolasani algilayan debiyi karistiran cift valfli termostatla kontrol edilir Bunlar tek bir kapsul kullanir ancak iki valf diskine sahiptir Boylece cok kucuk ve basit ama etkili bir kontrol islevi elde edilir Termostat icindeki genlesen madde Termostat icerisinde kullanilan mum bu amac icin ozel olarak uretilir Nispeten genis bir karbon zincir uzunlugu aralikli standart parafin mumu nun aksine termostatta kullanilan mumun cok dar karbon molekul zincir araligi vardir Zincirlerin kapsami genellikle belirli son uygulamanin gerektirdigi erime ozellikleriyle belirlenir Bir urunu bu sekilde imal etmek icin cok kesin damitma seviyeleri gerekir Su sogutmali icten yanmali motorun genlesme kontrollu termostati Luks segmentte artik birkac devreli ve harita kontrollu elektrikli termostatli motorlar da vardir Eleman turleriDuz diyafram elemani Kapta bulunan sicaklik algilayici malzeme ve kilavuz tarafindan sikica yerinde tutulan tapa vasitasiyla basinci piston a aktarir Sogutmada pistonun ilk konumu bir geri donus yayi vasitasiyla saglanir Duz diyafram elemanlari ozellikle yuksek dogruluk seviyeleri ile dikkat ceker ve bu nedenle esas olarak sihhi tesisatlarda ve isitmada kullanilir Sikma itme elemanlari Sikma itme elemanlari pistonu cevreleyen eldiven parmagi seklinde sentetik kaucuk manson benzeri bir bilesen icerir Sicaklik arttikca termostatik malzemenin genlesmesinden kaynaklanan basinc pistonu yanal bir sikistirma ve dikey bir itme ile hareket ettirir Duz diyafram elemaninda oldugu gibi piston bir geri donus yayi vasitasiyla baslangic konumuna geri doner Bu ogeler biraz daha az dogrudur ancak daha uzun hareket miktari saglar OzelliklerStrok pistonun baslangic noktasina gore hareketidir Ideal strok elemanlarin sicaklik araligina karsilik gelir Eleman tipine gore 1 5 mm ile 16 mm arasinda degisebilir Sicaklik araligi elemanin minimum ve maksimum arasindadir Ogeler 15 C ila 120 C arasindaki sicakliklari kapsayabilir Elementler araligin bir kismindaki sicaklik degisimiyle orantili olarak hareket edebilir veya mumlarin bilesimine bagli olarak belirli bir sicaklik civarinda aniden acilabilir elemanin isitilmasi ve sogutulmasi uzerine yukari ve asagi strok egrisi arasinda not edilen farktir Histerez elemanin termal ataleti ve hareket halindeki parcalar arasindaki surtunmeden kaynaklanir Ayrica bakinizDis baglantilarVernatherm 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Thermal Actuators and other Thermostatic Fluid Controls Rostra Vernatherm ThermalActuators com 11 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Thermal Actuators amp Mechanical Function Information amp Products Thermal Actuators Vernet fr 18 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Thermostatic Elements Cartridges Thermostats Electrothermic Actuator Raymot com 12 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wax thermostatic elements page Ysnews com 12 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vernet founded leading Yellow Springs company Vernay 12 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1946 Vernet founded Vernay Laboratories thermal actuators com 12 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Automotive TU POLYKaynakca Vernet Sergius Thermostat 2 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Patent no 2 115 501 filed 1934 October 1 issued 1938 April 26 Engine cooling Automotive Handbook 3 bas Bosch 1993 s 413 ISBN 0 8376 0330 7 It is recommended that a temperature sensitive thermostat incorporating an expansion element be installed to regulate temperature Bosch amp Automotive Handbook s 414 Sir Harry Ricardo Memories and machines the pattern of my life Constable London 1968 P218 a b Know Your Car 5 bas 1957 ss 57 58 a b c d e 1976 Cooling Ian Ward Ed Anatomy of the Motor Car Orbis ss 61 62 ISBN 0 85613 230 6 Don Knowles Jack Erjavec Basic automotive service and maintenance Cengage Learning 2004 1 4018 5208 4 page 140 Rostra Vernatherm 2011 12 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi