Muntasır veya Muhammed el-Muntasır Billâh, tam adıyla Ebû Câʿfer "el-Muntasır bi’l-Lâh" Muhammed bin Câʿfer el-Mûtevekkil (d. ? - ö. 8 Haziran 862 Samarra) 861-862 yıllarında beş ay kadar hüküm süren süren onbirinci Abbasi halifesi.
Muntasir Ebu Cafer Muhammed | |||||
---|---|---|---|---|---|
11. Abbâsî Halifesi | |||||
Hüküm süresi | 861 – 862 | ||||
Önce gelen | Mütevekkil | ||||
Sonra gelen | ʿMûsta`in | ||||
Ölüm | 8 Haziran 862 | ||||
| |||||
Hanedan | Abbâsî Hanedanı | ||||
Babası | Mûtevekkil | ||||
Dini | Sünni İslam |
Yaşamı
Tarihçi Taberî'ye göre 850'de babası Mütevekil bir Hac seferine gitmeden oğlu Muntasır'ı varis ve veliaht yapmıştı. Fakat sonradan Mütevekkil oğlundan çok soğumuş ve oğlu Muntasır'ı devamlı yerip tenkit etmeye başlamıştı. Muntasır babasının kendini varislikten ve veliahtlıktan uzaklaştırmasından korkup onun bunu gerçekleştirmesini önlemek için ordunun Türk komutanları ile bir komplo planı uyguladı. 11 Aralık 861'de Mütevekkil'in kendine çok yakın bir Türk askeri tarafından öldürüldüğü ilan edildi. Birçok tarihçiye göre Mütevekil'in katil olarak öldürüldüğü ilan edilen kişi Mütevekkil'e hücum eden Muntasır'la anlaşan Türk komutanlar tarafından Mütevekkil ile birlikte öldürülmüş ve ölüler konuşmayacağı için halifenin suikastçısı olarak ilan edilmiştir.
Muntasır aynı gün halifelik tahtına çıkmıştır. Muntasır ile babasını öldürme komplosunu kuran Türk askerler kliği yeni halifeye iki kardeşinden birini vâris olarak seçilmemesini sağlaması için baskıda bulundular; çünkü bunlardan biri halife olursa bu kliğin Mütevekkil'in ölüme olan ilişkisini ortaya çıkarmasından korkmaktaydılar. 27 Nisan 862de Muntasır'ın iki kardeşi de, Mutaz'ın biraz direnmesine rağmen, halifeliğe varis olmayı kabul etmeyeceklerini ve haklarından vazgeçtiklerini kabul ettiklerini bildirir birer vesika imzaladılar. Böylece Muntasır kendi oğlunu varis ve halifeliğe veliaht tayin etti.
Muntasır Şiilere karşı babası ve dedesinden daha anlayış gösterdi. Özellikle Muharrem ayında Şii hacılarının İmam Hasan ve İmam Hüseyin'in türbelerine gitmelerine izin verdi.
Vasıf adlı bir Türk komutan altında bir Abbasi ordusunu Bizans topraklarına akın hücumu yapmasına izin verdi.
Ölümü
Fakat 7 veya 8 Haziran 862'de birdenbire hiç beklemedik bir zamanda, daha beş küsur ay halifelik yapmış iken Muntasır hayatına gözlerini yumdu. Bu ölümünün neden olduğu bilinmemektedir. Eldeki belgeler çeşitli değişik hastalıkları neden olarak vermektedirler. Bir iddiaya göre ise ucu zehirli bir mızrak yarasından ölmüştür.
Tabari tarihinde Muntasır'ın mezarının yeri bilinen ilk Abbâsî halifesi olduğunu yazmıştır. Ona göre daha önceki Abassi halifelerinin mezarlarının Abassi ve halife aleyhtarların tecavüzlerine uğrayacağından korkularak nerede oldukları bilinmemektedir. Fakat gerçekten önceki Abassi halifelerinin mezarlarının nerede olduğu bilinmektedir.
Dipnotlar
- ^ Muir, Wiiliam (1924), The Caliphate, its rise, decline and fall, Edinburgh:John Grant say.530
- ^ Tabari tarihinin İngilizce'ye çeviricisi J.L.Kraemer'e göre önceki Abbasi halifelerinin mezarlarının yerleri şunlardır: : Ambar'daki camiinin mimberi altında, : Masabadhan, Harun Reşit: Tus, :Tarsus ve : Samarra.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İngilizce Wikipedia "Al-Muntasır" maddesi (İngilizce) (Erişim:21.6.2010)
- Hitti, Philip H. (çev. Salih Tuğ), (1968) Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi (İV Cilt), İstanbul:Boğaziçi Yayınları.
- Üçok, Bahriye (1979) İslam Tarihi Emeviler-Abbasiler, Devlet Kitapları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi (1.Basım:1968)
- Tabari, Muhammad ıbn Jarır, (İng. çev. Joel L. Kraemer) (1989) History v. 34 Albany: SUNY (İngilizce)
- Muir, Wiiliam (1924), The Caliphate, its rise, decline and fall, Edinburgh:John Grant [1][]Chapter LXIX Al-Muntasır and three following calıphs (İngilizce) (Erişim:21.6.2010)
Müntasır Doğumu: ? Ölümü: 862 | ||
Sünni İslam unvanları | ||
---|---|---|
Önce gelen Mütevekkil | Abbâsî Halifesi 861 - 862 | Sonra gelen Musta`in |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muntasir veya Muhammed el Muntasir Billah tam adiyla Ebu Caʿfer el Muntasir bi l Lah Muhammed bin Caʿfer el Mutevekkil d o 8 Haziran 862 Samarra 861 862 yillarinda bes ay kadar hukum suren suren onbirinci Abbasi halifesi Muntasir Ebu Cafer Muhammed11 Abbasi HalifesiHukum suresi861 862Once gelenMutevekkilSonra gelenʿMusta inOlum8 Haziran 862Tam adiEbu Caʿfer el Muntasir bi l Lah Muhammed bin Caʿfer el MutevekkilHanedanAbbasi HanedaniBabasiMutevekkilDiniSunni IslamYasamiTarihci Taberi ye gore 850 de babasi Mutevekil bir Hac seferine gitmeden oglu Muntasir i varis ve veliaht yapmisti Fakat sonradan Mutevekkil oglundan cok sogumus ve oglu Muntasir i devamli yerip tenkit etmeye baslamisti Muntasir babasinin kendini varislikten ve veliahtliktan uzaklastirmasindan korkup onun bunu gerceklestirmesini onlemek icin ordunun Turk komutanlari ile bir komplo plani uyguladi 11 Aralik 861 de Mutevekkil in kendine cok yakin bir Turk askeri tarafindan olduruldugu ilan edildi Bircok tarihciye gore Mutevekil in katil olarak olduruldugu ilan edilen kisi Mutevekkil e hucum eden Muntasir la anlasan Turk komutanlar tarafindan Mutevekkil ile birlikte oldurulmus ve oluler konusmayacagi icin halifenin suikastcisi olarak ilan edilmistir Muntasir ayni gun halifelik tahtina cikmistir Muntasir ile babasini oldurme komplosunu kuran Turk askerler kligi yeni halifeye iki kardesinden birini varis olarak secilmemesini saglamasi icin baskida bulundular cunku bunlardan biri halife olursa bu kligin Mutevekkil in olume olan iliskisini ortaya cikarmasindan korkmaktaydilar 27 Nisan 862de Muntasir in iki kardesi de Mutaz in biraz direnmesine ragmen halifelige varis olmayi kabul etmeyeceklerini ve haklarindan vazgectiklerini kabul ettiklerini bildirir birer vesika imzaladilar Boylece Muntasir kendi oglunu varis ve halifelige veliaht tayin etti Muntasir Siilere karsi babasi ve dedesinden daha anlayis gosterdi Ozellikle Muharrem ayinda Sii hacilarinin Imam Hasan ve Imam Huseyin in turbelerine gitmelerine izin verdi Vasif adli bir Turk komutan altinda bir Abbasi ordusunu Bizans topraklarina akin hucumu yapmasina izin verdi OlumuFakat 7 veya 8 Haziran 862 de birdenbire hic beklemedik bir zamanda daha bes kusur ay halifelik yapmis iken Muntasir hayatina gozlerini yumdu Bu olumunun neden oldugu bilinmemektedir Eldeki belgeler cesitli degisik hastaliklari neden olarak vermektedirler Bir iddiaya gore ise ucu zehirli bir mizrak yarasindan olmustur Tabari tarihinde Muntasir in mezarinin yeri bilinen ilk Abbasi halifesi oldugunu yazmistir Ona gore daha onceki Abassi halifelerinin mezarlarinin Abassi ve halife aleyhtarlarin tecavuzlerine ugrayacagindan korkularak nerede olduklari bilinmemektedir Fakat gercekten onceki Abassi halifelerinin mezarlarinin nerede oldugu bilinmektedir Dipnotlar Muir Wiiliam 1924 The Caliphate its rise decline and fall Edinburgh John Grant say 530 Tabari tarihinin Ingilizce ye ceviricisi J L Kraemer e gore onceki Abbasi halifelerinin mezarlarinin yerleri sunlardir Ambar daki camiinin mimberi altinda Masabadhan Harun Resit Tus Tarsus ve Samarra Ayrica bakinizAbbasi Halifeleri soyagaci ve listeleriDis baglantilarIngilizce Wikipedia Al Muntasir maddesi Ingilizce Erisim 21 6 2010 Hitti Philip H cev Salih Tug 1968 Siyasi ve Kulturel Islam Tarihi IV Cilt Istanbul Bogazici Yayinlari Ucok Bahriye 1979 Islam Tarihi Emeviler Abbasiler Devlet Kitaplari Ankara Milli Egitim Basimevi 1 Basim 1968 Tabari Muhammad ibn Jarir Ing cev Joel L Kraemer 1989 History v 34 Albany SUNY Ingilizce Muir Wiiliam 1924 The Caliphate its rise decline and fall Edinburgh John Grant 1 olu kirik baglanti Chapter LXIX Al Muntasir and three following caliphs Ingilizce Erisim 21 6 2010 MuntasirAbbasiDogumu Olumu 862Sunni Islam unvanlariOnce gelen Mutevekkil Abbasi Halifesi 861 862 Sonra gelen Musta in